ETV Bharat / bharat

શું આપ જાણો છો ઉનાળામાં બિલાનુ ફળ કેટલુ ફાયદાકારક છે - બિલામાં એન્ટિમાઇક્રોબાયલ પ્રોપર્ટીઝ

ઉનાળાની ઋતુમાં બિલાનો પલ્પ, મુરબ્બો અથવા તેના શરબતનું સેવન કરવાથી શરીર પરની ગરમીની અસર તો ઓછી થાય છે, (Benefits of Bael in summers) પરંતુ તેમાં રહેલા ઔષધીય ગુણો અનેક રોગો અને સમસ્યાઓથી બચવામાં પણ મદદ કરે છે.

શુ આપ જાણો છો ઉનાળામાં બિલાનુ ફળ કેટલુ ફાયદાકારક છે
શુ આપ જાણો છો ઉનાળામાં બિલાનુ ફળ કેટલુ ફાયદાકારક છે
author img

By

Published : May 16, 2022, 5:31 PM IST

ન્યૂઝ ડેસ્ક: આયુર્વેદ હોય કે કોઈપણ તબીબી વિજ્ઞાન, ઉનાળાની ઋતુમાં આહાર પર નિયંત્રણ રાખવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે અને આહારમાં (what are the beenfitsof bael ) એવા ખોરાકનો સમાવેશ કરવામાં આવે છે જે સુપાચ્ય હોય, શરીરમાં પાણીની ઉણપને પૂર્ણ કરવામાં મદદ કરે અને પેટમાં ગરમીની અસર ઓછી કરે તેથી, એવું કહેવાય છે કે ઉનાળામાં તમારા આહારમાં ફળોને મહત્તમ માત્રામાં સામેલ કરો.

આ પણ વાંચો: ડિટોક્સ વોટરનું વધારે સેવન કરવાથી થઈ શકે છે નુકસાન

શરીરને પોષણ પણ આપે છે: બિલા પણ એવું જ એક ફળ(how is bael good for health ) છે જેનું સેવન ઉનાળાની ઋતુમાં શરીરને ખૂબ જ ફાયદા લાવે છે. બિલાની અસર ઠંડક આપનારી છે અને તેમાં ઔષધીય ગુણો પુષ્કળ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે, તેથી તે માત્ર અનેક રોગોને દૂર રાખવામાં મદદ કરે છે. સાથે શરીરને પોષણ પણ આપે છે.

આયુર્વેદ અનુસાર બિલાના ફાયદા: ભોપાલના વરિષ્ઠ આયુર્વેદિક ડૉક્ટર ડૉ. રાજેશ શર્મા જણાવે છે કે આયુર્વેદમાં બિલાને સંધિવા અને પાચન માટે શ્રેષ્ઠ દવા માનવામાં આવે છે. આયુર્વેદના પ્રાચીન પુસ્તકોમાં પણ તેના ફાયદાનો ઉલ્લેખ છે. ડૉ. રાજેશ જણાવે છે કે માત્ર વેલાનો પલ્પ જ નહીં, પરંતુ તેનું શરબત પણ સ્વાસ્થ્યને ઘણી રીતે ફાયદો કરે છે. તે ન માત્ર શરીરમાં ગરમીની અસર જેવી કે હીટસ્ટ્રોક અને શરીરમાં પાણીની ઉણપમાં લાભ આપે છે, પરંતુ લોહી સંબંધિત ઘણી સમસ્યાઓમાં પણ ફાયદો કરે છે. તે જ સમયે, તે પોષક તત્વો અને ઔષધીય ગુણોથી ભરપૂર છે જે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારે છે.

શરબતનું સેવન કરવું વધુ ફાયદાકારક: ડૉ. રાજેશ એમ પણ કહે છે કે બજારમાં ઉપલબ્ધ શરબત કરતાં ઘરે બનાવેલા શરબતનું સેવન કરવું વધુ ફાયદાકારક છે કારણ કે બજારમાં મળતા બિલા શરબતમાં ઘણી વખત ખાંડ વધુ હોય છે, કૃત્રિમ રંગ અથવા ક્યારેક પ્રિઝર્વેટિવ્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જે નુકસાન પણ કરી શકે છે. આ સિવાય જે લોકો હ્રદય રોગ, ડાયાબિટીસ અને થાઈરોઈડથી પીડિત હોય તેમણે તેનું સેવન કરતા પહેલા એકવાર ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ કે શું તેઓ તેનું સેવન કરી શકે છે? જો હા, તો કયા સ્વરૂપમાં અને કયા જથ્થામાં તે જાણવું જોઈએ.

બિલાના પોષક તત્વો: ખાંડ, કેલ્શિયમ, ફાઈબર, ફોસ્ફરસ, પોટેશિયમ, પ્રોટીન, આયર્ન, ઝિંક, વિટામિન-એ, વિટામિન-બી, વિટામિન-સી, પ્રોટીન, બીટા-કેરોટીન, થાઈમીન વગેરે જેવા પોષક તત્વો બિલામાં પુષ્કળ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે. તેમાં ફ્લેવોનોઈડ્સ અને ટેનીન નામના રસાયણો પણ હોય છે, જે ચેપને રોકવામાં સક્ષમ હોય છે. આ સિવાય બિલામાં એન્ટિમાઇક્રોબાયલ પ્રોપર્ટીઝ, કાર્ડિયોપ્રોટેક્ટીવ પ્રોપર્ટીઝ, એન્ટીઑકિસડન્ટ, એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી પ્રોપર્ટીઝ અને એન્ટિ-ડાયરિયા સહિતના ઘણા ગુણધર્મો છે.

આ પણ વાંચો: શરીરને રોગમુક્ત અને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે શુદ્ધ ઘી

બિલાના પલ્પ અને તેના શરબતના ફાયદા: બિલાનું નિયમિત સેવન શરીરને જરૂરી ઘણા પોષક તત્વો પૂરા પાડે છે તેમજ શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો કરે છે. બિલા, મુરબ્બો અને શરબતનો પલ્પ, આ બધા સ્વાસ્થ્ય પર ખૂબ જ હકારાત્મક અસર કરે છે. ન્યુટ્રિશનિસ્ટ રુજુતા દિવેકરના મતે, બિલા અને બિલાનું શરબત શરીરને ઘણી રીતે ફાયદો કરે છે, જેમાંથી કેટલાક નીચે મુજબ છે.

  • બિલાનું સેવન માત્ર હીટસ્ટ્રોક સામે રક્ષણ જ નથી કરતું, પરંતુ શરીરમાં ઠંડક અને ઉર્જાનું સ્તર પણ જાળવી રાખે છે.
  • તે શરીરને હાઇડ્રેટ રાખવામાં પણ મદદ કરે છે.
  • તે પેટ સંબંધિત રોગો માટે રામબાણ તરીકે કામ કરે છે. બિલામાં હાજર છોડના સંયોજનો અલ્સર અને રસ પાચન સમસ્યાઓ જેમ કે કબજિયાત, ઝાડા, પેટનો દુખાવો અને ગેસ્ટ્રિક અલ્સરમાં રાહત આપે છે.
  • બિલા પોટેશિયમથી ભરપૂર હોય છે, જે હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને હાઈપરટેન્શનમાં ઘણી રાહત આપે છે. તે ધમનીઓને સખત થવાથી અટકાવે છે, જેનાથી સ્ટ્રોક અને કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર સમસ્યાઓનું જોખમ ઓછું થાય છે.
  • પોટેશિયમની વધુ માત્રા પેશાબ દ્વારા શરીરમાંથી વધારાનું સોડિયમ બહાર કાઢવામાં પણ મદદ કરે છે.
  • બિલાના રસમાં જોવા મળતા એન્ટી-બેક્ટેરિયલ ગુણ ફંગલ અને વાયરલ ઈન્ફેક્શન સામે રક્ષણ આપે છે. ઉપરાંત, તેમાં જોવા મળતા બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો હિસ્ટામાઇનને કારણે અંગોમાં સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
  • તેમાં જોવા મળતા ફાઈટોકેમિકલ્સ અને એન્ટીઓક્સીડેન્ટ્સ જેમ કે ફ્લેવોનોઈડ્સ હૃદય અને લીવરના રોગો સામે પણ રક્ષણ આપે છે, હાઈ કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડે છે અને શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે.
  • તે લોહીને શુદ્ધ કરવામાં અને શરીરમાંથી ઝેર દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. આ સિવાય તેમાં જોવા મળતા એન્ટી બેક્ટેરિયલ ગુણ ત્વચાના ચેપ અને અન્ય સમસ્યાઓને દૂર રાખવામાં અને ત્વચાને સ્વસ્થ બનાવવામાં મદદ કરે છે.
  • બિલાનું સેવન વાળ માટે પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તે વાળને મૂળથી મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે અને વાળ તૂટવા અને ખરવા જેવી સમસ્યાઓમાં રાહત આપે છે.

આ પણ વાંચો: પિસ્તાના ઔષધીય ગુણોને આયુર્વેદમાં પણ ઉપયોગી બતાવવામાં આવ્યા છે, જાણો તેના તમામ ફાયદા વિષે...

  • રૂજુતા દિવેકરના જણાવ્યા અનુસાર, તે શરીરમાં રક્ત પરિભ્રમણને સુધારે છે અને તેના સેવનથી સ્ટ્રેસ હોર્મોન્સને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ મળે છે. જેના કારણે ઘણી બધી સમસ્યાઓથી બચી શકાય છે.

ન્યૂઝ ડેસ્ક: આયુર્વેદ હોય કે કોઈપણ તબીબી વિજ્ઞાન, ઉનાળાની ઋતુમાં આહાર પર નિયંત્રણ રાખવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે અને આહારમાં (what are the beenfitsof bael ) એવા ખોરાકનો સમાવેશ કરવામાં આવે છે જે સુપાચ્ય હોય, શરીરમાં પાણીની ઉણપને પૂર્ણ કરવામાં મદદ કરે અને પેટમાં ગરમીની અસર ઓછી કરે તેથી, એવું કહેવાય છે કે ઉનાળામાં તમારા આહારમાં ફળોને મહત્તમ માત્રામાં સામેલ કરો.

આ પણ વાંચો: ડિટોક્સ વોટરનું વધારે સેવન કરવાથી થઈ શકે છે નુકસાન

શરીરને પોષણ પણ આપે છે: બિલા પણ એવું જ એક ફળ(how is bael good for health ) છે જેનું સેવન ઉનાળાની ઋતુમાં શરીરને ખૂબ જ ફાયદા લાવે છે. બિલાની અસર ઠંડક આપનારી છે અને તેમાં ઔષધીય ગુણો પુષ્કળ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે, તેથી તે માત્ર અનેક રોગોને દૂર રાખવામાં મદદ કરે છે. સાથે શરીરને પોષણ પણ આપે છે.

આયુર્વેદ અનુસાર બિલાના ફાયદા: ભોપાલના વરિષ્ઠ આયુર્વેદિક ડૉક્ટર ડૉ. રાજેશ શર્મા જણાવે છે કે આયુર્વેદમાં બિલાને સંધિવા અને પાચન માટે શ્રેષ્ઠ દવા માનવામાં આવે છે. આયુર્વેદના પ્રાચીન પુસ્તકોમાં પણ તેના ફાયદાનો ઉલ્લેખ છે. ડૉ. રાજેશ જણાવે છે કે માત્ર વેલાનો પલ્પ જ નહીં, પરંતુ તેનું શરબત પણ સ્વાસ્થ્યને ઘણી રીતે ફાયદો કરે છે. તે ન માત્ર શરીરમાં ગરમીની અસર જેવી કે હીટસ્ટ્રોક અને શરીરમાં પાણીની ઉણપમાં લાભ આપે છે, પરંતુ લોહી સંબંધિત ઘણી સમસ્યાઓમાં પણ ફાયદો કરે છે. તે જ સમયે, તે પોષક તત્વો અને ઔષધીય ગુણોથી ભરપૂર છે જે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારે છે.

શરબતનું સેવન કરવું વધુ ફાયદાકારક: ડૉ. રાજેશ એમ પણ કહે છે કે બજારમાં ઉપલબ્ધ શરબત કરતાં ઘરે બનાવેલા શરબતનું સેવન કરવું વધુ ફાયદાકારક છે કારણ કે બજારમાં મળતા બિલા શરબતમાં ઘણી વખત ખાંડ વધુ હોય છે, કૃત્રિમ રંગ અથવા ક્યારેક પ્રિઝર્વેટિવ્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જે નુકસાન પણ કરી શકે છે. આ સિવાય જે લોકો હ્રદય રોગ, ડાયાબિટીસ અને થાઈરોઈડથી પીડિત હોય તેમણે તેનું સેવન કરતા પહેલા એકવાર ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ કે શું તેઓ તેનું સેવન કરી શકે છે? જો હા, તો કયા સ્વરૂપમાં અને કયા જથ્થામાં તે જાણવું જોઈએ.

બિલાના પોષક તત્વો: ખાંડ, કેલ્શિયમ, ફાઈબર, ફોસ્ફરસ, પોટેશિયમ, પ્રોટીન, આયર્ન, ઝિંક, વિટામિન-એ, વિટામિન-બી, વિટામિન-સી, પ્રોટીન, બીટા-કેરોટીન, થાઈમીન વગેરે જેવા પોષક તત્વો બિલામાં પુષ્કળ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે. તેમાં ફ્લેવોનોઈડ્સ અને ટેનીન નામના રસાયણો પણ હોય છે, જે ચેપને રોકવામાં સક્ષમ હોય છે. આ સિવાય બિલામાં એન્ટિમાઇક્રોબાયલ પ્રોપર્ટીઝ, કાર્ડિયોપ્રોટેક્ટીવ પ્રોપર્ટીઝ, એન્ટીઑકિસડન્ટ, એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી પ્રોપર્ટીઝ અને એન્ટિ-ડાયરિયા સહિતના ઘણા ગુણધર્મો છે.

આ પણ વાંચો: શરીરને રોગમુક્ત અને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે શુદ્ધ ઘી

બિલાના પલ્પ અને તેના શરબતના ફાયદા: બિલાનું નિયમિત સેવન શરીરને જરૂરી ઘણા પોષક તત્વો પૂરા પાડે છે તેમજ શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો કરે છે. બિલા, મુરબ્બો અને શરબતનો પલ્પ, આ બધા સ્વાસ્થ્ય પર ખૂબ જ હકારાત્મક અસર કરે છે. ન્યુટ્રિશનિસ્ટ રુજુતા દિવેકરના મતે, બિલા અને બિલાનું શરબત શરીરને ઘણી રીતે ફાયદો કરે છે, જેમાંથી કેટલાક નીચે મુજબ છે.

  • બિલાનું સેવન માત્ર હીટસ્ટ્રોક સામે રક્ષણ જ નથી કરતું, પરંતુ શરીરમાં ઠંડક અને ઉર્જાનું સ્તર પણ જાળવી રાખે છે.
  • તે શરીરને હાઇડ્રેટ રાખવામાં પણ મદદ કરે છે.
  • તે પેટ સંબંધિત રોગો માટે રામબાણ તરીકે કામ કરે છે. બિલામાં હાજર છોડના સંયોજનો અલ્સર અને રસ પાચન સમસ્યાઓ જેમ કે કબજિયાત, ઝાડા, પેટનો દુખાવો અને ગેસ્ટ્રિક અલ્સરમાં રાહત આપે છે.
  • બિલા પોટેશિયમથી ભરપૂર હોય છે, જે હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને હાઈપરટેન્શનમાં ઘણી રાહત આપે છે. તે ધમનીઓને સખત થવાથી અટકાવે છે, જેનાથી સ્ટ્રોક અને કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર સમસ્યાઓનું જોખમ ઓછું થાય છે.
  • પોટેશિયમની વધુ માત્રા પેશાબ દ્વારા શરીરમાંથી વધારાનું સોડિયમ બહાર કાઢવામાં પણ મદદ કરે છે.
  • બિલાના રસમાં જોવા મળતા એન્ટી-બેક્ટેરિયલ ગુણ ફંગલ અને વાયરલ ઈન્ફેક્શન સામે રક્ષણ આપે છે. ઉપરાંત, તેમાં જોવા મળતા બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો હિસ્ટામાઇનને કારણે અંગોમાં સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
  • તેમાં જોવા મળતા ફાઈટોકેમિકલ્સ અને એન્ટીઓક્સીડેન્ટ્સ જેમ કે ફ્લેવોનોઈડ્સ હૃદય અને લીવરના રોગો સામે પણ રક્ષણ આપે છે, હાઈ કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડે છે અને શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે.
  • તે લોહીને શુદ્ધ કરવામાં અને શરીરમાંથી ઝેર દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. આ સિવાય તેમાં જોવા મળતા એન્ટી બેક્ટેરિયલ ગુણ ત્વચાના ચેપ અને અન્ય સમસ્યાઓને દૂર રાખવામાં અને ત્વચાને સ્વસ્થ બનાવવામાં મદદ કરે છે.
  • બિલાનું સેવન વાળ માટે પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તે વાળને મૂળથી મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે અને વાળ તૂટવા અને ખરવા જેવી સમસ્યાઓમાં રાહત આપે છે.

આ પણ વાંચો: પિસ્તાના ઔષધીય ગુણોને આયુર્વેદમાં પણ ઉપયોગી બતાવવામાં આવ્યા છે, જાણો તેના તમામ ફાયદા વિષે...

  • રૂજુતા દિવેકરના જણાવ્યા અનુસાર, તે શરીરમાં રક્ત પરિભ્રમણને સુધારે છે અને તેના સેવનથી સ્ટ્રેસ હોર્મોન્સને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ મળે છે. જેના કારણે ઘણી બધી સમસ્યાઓથી બચી શકાય છે.
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.