ETV Bharat / bharat

Supreme Court: છ વર્ષમાં પ્રથમ વખત સુપ્રીમ કોર્ટની 7 જજોની બેંચેં ગૃહમાં વોટના બદલામાં નોટ કેસમાં સુનાવણી કરી - Supreme Court

ગૃહમાં વોટના બદલામાં નોટ મુદ્દે સુપ્રીમ કોર્ટના સાત જજોની બંધારણીય બેંચમાં સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી હતી. આ મામલામાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં સાત જજોની બંધારણીય બેંચની રચના કરવામાં આવી છે. સીજેઆઈ ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ એએસ બોપન્ના, જસ્ટિસ એમએમ સુંદરેશ, જસ્ટિસ પીએસ નરસિમ્હા, જેબી પારડીવાલા, જસ્ટિસ સંજય કુમાર અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બેંચ સુનાવણી કરી રહી છે.

Supreme Court
Supreme Court
author img

By ETV Bharat Gujarati Team

Published : Oct 5, 2023, 12:57 PM IST

નવી દિલ્હી: CJI DY ચંદ્રચુડે કહ્યું કે શું ગૃહમાં વિશેષાધિકારની ઢાલ કોઈપણ ગુનાહિત કૃત્યના કિસ્સામાં પણ કામ કરશે? કાયદાના દુરુપયોગના ડરના આધારે શું આપણે રાજકીય ભ્રષ્ટાચાર પર છૂટ આપવી જોઈએ? કારણ કે કાયદાના દુરુપયોગની શક્યતા કોર્ટ તરફથી રક્ષણ માટે જવાબદાર બનાવે છે. જ્યારે કેસમાં ફોજદારી કૃત્ય સામેલ હોય ત્યારે પણ વિશેષાધિકારનું રક્ષણ ઉપલબ્ધ થશે કે કેમ તે અંગે અમે ખૂબ જ સૂક્ષ્મ મુદ્દા પર વિચારણા કરીશું, કારણ કે કાયદા અને તેના હેઠળની સુરક્ષાની જોગવાઈઓનો ઉપયોગ રાજકીય ભ્રષ્ટાચાર કરવા માટે થઈ શકતો નથી.

કોર્ટે શું કહ્યું: CJIએ કહ્યું કે લાંચના મુદ્દાને થોડા સમય માટે ભૂલી જવામાં આવે તો પણ પ્રશ્નો છે. ધારો કે ગૃહમાં કોઈ મહત્વપૂર્ણ મુદ્દા પર મૌન જાળવવા માટે કોઈ સાંસદ વિરુદ્ધ કેસ દાખલ કરે. આવી સ્થિતિમાં વિશેષાધિકારની વાત વાજબી છે. જસ્ટિસ પીએસ નરસિમ્હાએ કહ્યું કે અમે આ કેસની સુનાવણી બંધારણીય જોગવાઈ અને તેની અરજી વચ્ચે સંતુલન જાળવવાના દૃષ્ટિકોણથી કરી રહ્યા છીએ. વરિષ્ઠ વકીલ રાજુ રામચંદ્રને દલીલ કરી હતી કે કોર્ટે આ મામલામાં હસ્તક્ષેપ ન કરવો જોઈએ, કારણ કે પીવી નરસિમ્હા રાવ કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે તાર્કિક અને મજબૂત નિર્ણય આપ્યો છે. તેમાંથી બધું સ્પષ્ટ છે. CJI ચંદ્રચુડે કહ્યું કે કોઈ કોર્ટ કોઈને પૂછશે નહીં કે તમે તમારા ભાષણમાં આ કે તે વાત કેમ કહી? અથવા તમે શા માટે કોઈ ચોક્કસ વ્યક્તિને મત આપ્યો? રાજકીય નૈતિકતા બંધારણની કલમ 10 દ્વારા માર્ગદર્શન આપે છે.

રાજકારણની નૈતિકતા પર નોંધપાત્ર અસર: આ પહેલા 20 સપ્ટેમ્બરે સુપ્રીમ કોર્ટનો મોટો નિર્ણય આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે ગૃહમાં મત માટે લાંચમાં સામેલ સાંસદો/ધારાસભ્યો સામે કાયદાકીય કાર્યવાહીમાંથી મુક્તિ પર પુનર્વિચાર કરવા સંમતિ આપી હતી. પાંચ જજોની બંધારણીય બેન્ચે 1998ના પીવી નરસિમ્હા રાવ કેસમાં તેના નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. આ કેસ સાત જજોની બંધારણીય બેંચને મોકલવામાં આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે આ એક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો છે જે રાજકારણની નૈતિકતા પર નોંધપાત્ર અસર કરે છે.

ચુકાદાની પુનઃ તપાસ: કોર્ટ નક્કી કરશે કે જો કોઈ સાંસદ કે ધારાસભ્ય ગૃહમાં મતદાન માટે લાંચ લે છે તો શું તેની સામે કાર્યવાહી નહીં થાય? 1998નો નરસિમ્હા રાવનો ચુકાદો સાંસદોને મુકદ્દમામાંથી મુક્તિ આપે છે. આ નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરવામાં આવશે. CJI ચંદ્રચુડના નેતૃત્વમાં 5 ન્યાયાધીશોની ખંડપીઠે કહ્યું કે બેંચ ઝારખંડ મુક્તિ મોરચાના સાંસદોના લાંચ કેસમાં ચુકાદાની પુનઃ તપાસ કરશે. જેમાં 1993માં રાવ સરકાર વિરુદ્ધ વિશ્વાસ પ્રસ્તાવ દરમિયાન સાંસદોએ કથિત રીતે કોઈને હરાવવા માટે લાંચ લીધી હતી. આવા કિસ્સામાં મુક્તિ ત્યારે જ મળશે જો આપેલ ભાષણ અથવા આપેલ મત જવાબદારીને ઉત્તેજન આપતા કાર્યવાહીના કારણનો આવશ્યક અને અભિન્ન ભાગ હોય.

  1. UP govt Files Status Report In SC: 2017 પછી થયેલા એન્કાઉન્ટરો મામલે યુપી સરકારે SCને કહ્યું - પોલીસની સ્વ-બચાવ કાર્યવાહીનું નિયમિત નિરીક્ષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.
  2. Fabrication Of Court Order: સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના આદેશની સાથે છેતરપિંડીની ફરિયાદ દાખલ કરવાના નિર્દેશ આપ્યા

નવી દિલ્હી: CJI DY ચંદ્રચુડે કહ્યું કે શું ગૃહમાં વિશેષાધિકારની ઢાલ કોઈપણ ગુનાહિત કૃત્યના કિસ્સામાં પણ કામ કરશે? કાયદાના દુરુપયોગના ડરના આધારે શું આપણે રાજકીય ભ્રષ્ટાચાર પર છૂટ આપવી જોઈએ? કારણ કે કાયદાના દુરુપયોગની શક્યતા કોર્ટ તરફથી રક્ષણ માટે જવાબદાર બનાવે છે. જ્યારે કેસમાં ફોજદારી કૃત્ય સામેલ હોય ત્યારે પણ વિશેષાધિકારનું રક્ષણ ઉપલબ્ધ થશે કે કેમ તે અંગે અમે ખૂબ જ સૂક્ષ્મ મુદ્દા પર વિચારણા કરીશું, કારણ કે કાયદા અને તેના હેઠળની સુરક્ષાની જોગવાઈઓનો ઉપયોગ રાજકીય ભ્રષ્ટાચાર કરવા માટે થઈ શકતો નથી.

કોર્ટે શું કહ્યું: CJIએ કહ્યું કે લાંચના મુદ્દાને થોડા સમય માટે ભૂલી જવામાં આવે તો પણ પ્રશ્નો છે. ધારો કે ગૃહમાં કોઈ મહત્વપૂર્ણ મુદ્દા પર મૌન જાળવવા માટે કોઈ સાંસદ વિરુદ્ધ કેસ દાખલ કરે. આવી સ્થિતિમાં વિશેષાધિકારની વાત વાજબી છે. જસ્ટિસ પીએસ નરસિમ્હાએ કહ્યું કે અમે આ કેસની સુનાવણી બંધારણીય જોગવાઈ અને તેની અરજી વચ્ચે સંતુલન જાળવવાના દૃષ્ટિકોણથી કરી રહ્યા છીએ. વરિષ્ઠ વકીલ રાજુ રામચંદ્રને દલીલ કરી હતી કે કોર્ટે આ મામલામાં હસ્તક્ષેપ ન કરવો જોઈએ, કારણ કે પીવી નરસિમ્હા રાવ કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે તાર્કિક અને મજબૂત નિર્ણય આપ્યો છે. તેમાંથી બધું સ્પષ્ટ છે. CJI ચંદ્રચુડે કહ્યું કે કોઈ કોર્ટ કોઈને પૂછશે નહીં કે તમે તમારા ભાષણમાં આ કે તે વાત કેમ કહી? અથવા તમે શા માટે કોઈ ચોક્કસ વ્યક્તિને મત આપ્યો? રાજકીય નૈતિકતા બંધારણની કલમ 10 દ્વારા માર્ગદર્શન આપે છે.

રાજકારણની નૈતિકતા પર નોંધપાત્ર અસર: આ પહેલા 20 સપ્ટેમ્બરે સુપ્રીમ કોર્ટનો મોટો નિર્ણય આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે ગૃહમાં મત માટે લાંચમાં સામેલ સાંસદો/ધારાસભ્યો સામે કાયદાકીય કાર્યવાહીમાંથી મુક્તિ પર પુનર્વિચાર કરવા સંમતિ આપી હતી. પાંચ જજોની બંધારણીય બેન્ચે 1998ના પીવી નરસિમ્હા રાવ કેસમાં તેના નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. આ કેસ સાત જજોની બંધારણીય બેંચને મોકલવામાં આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે આ એક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો છે જે રાજકારણની નૈતિકતા પર નોંધપાત્ર અસર કરે છે.

ચુકાદાની પુનઃ તપાસ: કોર્ટ નક્કી કરશે કે જો કોઈ સાંસદ કે ધારાસભ્ય ગૃહમાં મતદાન માટે લાંચ લે છે તો શું તેની સામે કાર્યવાહી નહીં થાય? 1998નો નરસિમ્હા રાવનો ચુકાદો સાંસદોને મુકદ્દમામાંથી મુક્તિ આપે છે. આ નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરવામાં આવશે. CJI ચંદ્રચુડના નેતૃત્વમાં 5 ન્યાયાધીશોની ખંડપીઠે કહ્યું કે બેંચ ઝારખંડ મુક્તિ મોરચાના સાંસદોના લાંચ કેસમાં ચુકાદાની પુનઃ તપાસ કરશે. જેમાં 1993માં રાવ સરકાર વિરુદ્ધ વિશ્વાસ પ્રસ્તાવ દરમિયાન સાંસદોએ કથિત રીતે કોઈને હરાવવા માટે લાંચ લીધી હતી. આવા કિસ્સામાં મુક્તિ ત્યારે જ મળશે જો આપેલ ભાષણ અથવા આપેલ મત જવાબદારીને ઉત્તેજન આપતા કાર્યવાહીના કારણનો આવશ્યક અને અભિન્ન ભાગ હોય.

  1. UP govt Files Status Report In SC: 2017 પછી થયેલા એન્કાઉન્ટરો મામલે યુપી સરકારે SCને કહ્યું - પોલીસની સ્વ-બચાવ કાર્યવાહીનું નિયમિત નિરીક્ષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.
  2. Fabrication Of Court Order: સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના આદેશની સાથે છેતરપિંડીની ફરિયાદ દાખલ કરવાના નિર્દેશ આપ્યા
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.