નવી દિલ્હી: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ભારત મંડપમમાં તમામ G20 પ્રતિનિધિઓનું સ્વાગત કર્યું હતું. આ સમયગાળા દરમિયાન સૌથી વધુ ચર્ચાનો વિષય એ પૃષ્ઠભૂમિ હતો જ્યાં પીએમ મોદીએ ઉભા હતા અને તમામ નેતાઓ સાથે ફોટોગ્રાફ્સ લીધા હતા. આ કોણાર્ક ચક્ર હતું. પીએમ મોદીએ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડનને આ અંગે જાણકારી આપી હતી.
આફ્રિકન યુનિયનના સમાવેશની જાહેરાત: કોન્ફરન્સની શરૂઆતમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ G20માં આફ્રિકન યુનિયનના સમાવેશની જાહેરાત કરી હતી. આફ્રિકન દેશોના પ્રતિનિધિઓએ પીએમ મોદીનો આભાર માન્યો. G-20માં સમાવિષ્ટ દેશો છે – ભારત, આર્જેન્ટિના, ચીન, ફ્રાન્સ, અમેરિકા, યુકે, તુર્કી, સાઉદી અરેબિયા, દક્ષિણ આફ્રિકા, મેક્સિકો, ઇન્ડોનેશિયા, ઇટાલી, કોરિયા, જાપાન, ઓસ્ટ્રેલિયા, રશિયા, કેનેડા, બ્રાઝિલ અને યુરોપિયન યુનિયન.
PM મોદીનું સંબોધન - 'ભારત સમગ્ર વિશ્વને અપીલ કરી રહ્યું છે કે આ સમય બધાને સાથે રાખીને આગળ વધવાનો છે. આપણા સૌ માટે, સૌનો સાથ, સૌનો વિકાસ, સૌનો વિશ્વાસ, દરેકનો પ્રયાસ આપણા માટે માર્ગદર્શક બની શકે છે. પીએમએ કહ્યું કે ક્લાઈમેટ ચેન્જ અને યુક્રેન યુદ્ધ આપણી સામે બે મોટા પડકારો છે. પ્રથમ દિવસે બે સેશન યોજાયા હતા. પ્રથમ સત્રમાં વન અર્થ થીમ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. બીજા સત્રમાં એક પરિવારની ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. કોઈપણ સંજોગોમાં પરમાણુનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે નહીં તે અંગે સહમતિ સધાઈ હતી.
મોટી રાજદ્વારી જીત: આ સંગઠનની બેઠક દરમિયાન ભારતે ક્યારેય એવો અહેસાસ આપ્યો ન હતો કે અહીં બે અલગ-અલગ જૂથો મળી રહ્યા છે. આ બેઠકમાં દિલ્હીના ઘોષણાપત્રને સ્વીકારવા છતાં, ભારતે ન તો રશિયાને નારાજ કર્યું કે ન તો અમેરિકાને કોઈ વાંધો હતો. ભારતે યુક્રેન યુદ્ધનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો અને રશિયાની ઈજ્જત પણ બચાવી. રાજદ્વારીઓના મતે, ભારત માટે આ એક મોટી રાજદ્વારી જીત છે અને તે આપણા વિદેશ મંત્રાલય અને શેરપા સહિત તમામ અધિકારીઓની બુદ્ધિમત્તાના કારણે જ શક્ય બન્યું છે.
યુક્રેન યુદ્ધની ચર્ચા: ભારતે મેનિફેસ્ટોમાં રશિયાનો ઉલ્લેખ કર્યો ન હતો. જોકે યુક્રેન યુદ્ધની ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. ભારતે કહ્યું કે દરેક વ્યક્તિએ યુએનના નિયમો પ્રમાણે કામ કરવું જોઈએ. બપોરે વિપક્ષી પાર્ટીઓએ તે વિષય પર વિવાદ સર્જ્યો જ્યારે તેઓએ જોયું કે પીએમ મોદી જ્યાં બેઠા હતા તેની સામે મૂકવામાં આવેલા પ્લેકાર્ડ પર INDIAને બદલે ભારત લખેલું હતું. વિપક્ષી નેતાઓએ કહ્યું છે કે આ લોકશાહી માટે યોગ્ય નથી.
નવી દિલ્હી મેનિફેસ્ટો: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે આ બેઠકના સૌથી મોટા સારા સમાચાર એ છે કે અમારી ટીમની મહેનત અને તમારા બધાના સહયોગથી અમે G20 મેનિફેસ્ટો પર સહમત થયા છીએ. હવે હું પ્રસ્તાવ મૂકું છું કે તે સ્વીકારવામાં આવે અને હું આ ઘોષણા સ્વીકારવાની પણ જાહેરાત કરું છું. ભારતે ગ્રીન ક્રેડિટ કાર્ડની શરૂઆત કરી. પર્યાવરણ અને આબોહવા અવલોકનો માટે G20 સેટેલાઇટ મિશન માટે પણ પ્રસ્તાવિત મૂક્યો તેમજ ગ્લોબલ બાયોફ્યુઅલ એલાયન્સ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.
ભારતને શું થશે ફાયદો: G-20 બેઠકમાં ભાગ લેનારા દેશો પાસેથી ભારત શું લઈ શકે છે અને તેને આર્થિક રીતે શું ફાયદો થયો. એવું માનવામાં આવે છે કે અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે વધતા તણાવને કારણે ભારત અને અમેરિકા આર્થિક રીતે નજીક આવશે. એટલે કે તેનો સીધો ફાયદો ભારતને મળશે. અમેરિકન કંપનીઓ ચીનને બદલે ભારત તરફ વળશે. ભારત અને અમેરિકાએ રિન્યુએબલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ઈન્વેસ્ટમેન્ટ ફંડ પર કામ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. કહેવામાં આવ્યું છે કે આ અંતર્ગત બંને દેશ એક અબજ ડોલરનું રોકાણ કરશે. તેનાથી બેટરી, ગ્રીન ટેક્નોલોજી અને રિન્યુએબલ એનર્જીના ક્ષેત્રોમાં ફાયદો થશે. એ જ રીતે ભારત બ્રિટન સાથે ફાઈટર જેટ એન્જિન પર વાટાઘાટો કરી રહ્યું છે. મુક્ત વેપાર કરાર અંગેની વાટાઘાટો આગળ વધી છે. આ ઉપરાંત, કોરોના રસી સંશોધનમાં યોગદાન અંગે ચર્ચા કરવામાં આવી છે. ગ્રીન હાઇડ્રોજન, સ્વચ્છ ઉર્જા, સૌર ઉર્જા જેવા વિષયો પર જર્મની સાથે ચર્ચા કરવામાં આવી છે. બંને દેશોએ રડાર, ઈલેક્ટ્રોનિક યુદ્ધ અને હેલિકોપ્ટરને લઈને ઘણા નિર્ણયો લીધા છે.