નવી દિલ્હી: ચક્રવાત બિપરજોય ખૂબ જ ખતરનાક ચક્રવાતી વાવાઝોડામાં ફેરવાઈ ગયું છે. આ સંદર્ભે, ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) એ ગુજરાતના સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છના દરિયાકિનારા માટે ઓરેન્જ એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. ચક્રવાતી તોફાનની ચિંતા વધી ગઈ છે કારણ કે તે ચોમાસાને પણ અસર કરી શકે છે.
-
दिल्ली, पंजाब और हरियाणा में आने वाले दिनों में तापमान 40-45 के पास पहुंच सकता है। इस समय बिहार, झारखंड, छत्तीसगढ़, ओडिशा और आंध्र प्रदेश में हीट वेव जारी है। आने वाले 5 दिनों में इन हिस्सों में हीट वेव का अलर्ट जारी किया गया है: डॉ नरेश कुमार, IMD वैज्ञानिक, दिल्ली pic.twitter.com/N7sl9cKoWO
— ANI_HindiNews (@AHindinews) June 13, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="
">दिल्ली, पंजाब और हरियाणा में आने वाले दिनों में तापमान 40-45 के पास पहुंच सकता है। इस समय बिहार, झारखंड, छत्तीसगढ़, ओडिशा और आंध्र प्रदेश में हीट वेव जारी है। आने वाले 5 दिनों में इन हिस्सों में हीट वेव का अलर्ट जारी किया गया है: डॉ नरेश कुमार, IMD वैज्ञानिक, दिल्ली pic.twitter.com/N7sl9cKoWO
— ANI_HindiNews (@AHindinews) June 13, 2023दिल्ली, पंजाब और हरियाणा में आने वाले दिनों में तापमान 40-45 के पास पहुंच सकता है। इस समय बिहार, झारखंड, छत्तीसगढ़, ओडिशा और आंध्र प्रदेश में हीट वेव जारी है। आने वाले 5 दिनों में इन हिस्सों में हीट वेव का अलर्ट जारी किया गया है: डॉ नरेश कुमार, IMD वैज्ञानिक, दिल्ली pic.twitter.com/N7sl9cKoWO
— ANI_HindiNews (@AHindinews) June 13, 2023
દુષ્કાળની અસરો: હવામાનની આગાહી કરતી ખાનગી કંપની સ્કાયમેટ વેધરએ પણ આ વાતની પુષ્ટિ કરી છે. સ્કાયમેટ વેધર દ્વારા આગામી ચાર સપ્તાહમાં ભારતમાં નબળા ચોમાસાની આગાહી કરવામાં આવી છે. સ્કાયમેટ વેધરએ જણાવ્યું હતું કે ભારતના મધ્ય અને પશ્ચિમ ભાગો, જે મુખ્ય ચોમાસું ક્ષેત્ર બનાવે છે, મોસમની શરૂઆતમાં અપૂરતા વરસાદને કારણે દુષ્કાળની અસરોનો સામનો કરવામાં પડકારોનો સામનો કરી શકે છે. હકીકતમાં, દક્ષિણપશ્ચિમ ચોમાસું 1 જૂનની સામાન્ય તારીખના એક અઠવાડિયા પછી 8 જૂને કેરળ પહોંચ્યું હતું.
-
#WATCH 15 जून की शाम के आसपास यह चक्रवात सौराष्ट्र, कच्छ और पाकिस्तान के तटीय इलाके को पार करेगा। उस समय इसकी रफ्तार 125-135 किमी प्रति घंटा रहेगी, इसका व्यापक प्रभाव पड़ सकता है। 14 और 15 जून को भारी बारिश होगी: चक्रवात बिपरजोय पर डॉ मृत्युंजय महापात्र, महानिदेशक, IMD, दिल्ली pic.twitter.com/Ra8w8hFOK1
— ANI_HindiNews (@AHindinews) June 13, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="
">#WATCH 15 जून की शाम के आसपास यह चक्रवात सौराष्ट्र, कच्छ और पाकिस्तान के तटीय इलाके को पार करेगा। उस समय इसकी रफ्तार 125-135 किमी प्रति घंटा रहेगी, इसका व्यापक प्रभाव पड़ सकता है। 14 और 15 जून को भारी बारिश होगी: चक्रवात बिपरजोय पर डॉ मृत्युंजय महापात्र, महानिदेशक, IMD, दिल्ली pic.twitter.com/Ra8w8hFOK1
— ANI_HindiNews (@AHindinews) June 13, 2023#WATCH 15 जून की शाम के आसपास यह चक्रवात सौराष्ट्र, कच्छ और पाकिस्तान के तटीय इलाके को पार करेगा। उस समय इसकी रफ्तार 125-135 किमी प्रति घंटा रहेगी, इसका व्यापक प्रभाव पड़ सकता है। 14 और 15 जून को भारी बारिश होगी: चक्रवात बिपरजोय पर डॉ मृत्युंजय महापात्र, महानिदेशक, IMD, दिल्ली pic.twitter.com/Ra8w8hFOK1
— ANI_HindiNews (@AHindinews) June 13, 2023
ચોમાસાના વરસાદની રાહ: અરબી સમુદ્રમાં ચક્રવાત બાયપરજોય જેણે અગાઉ કેરળમાં ચોમાસાની શરૂઆત કરવામાં વિલંબ કર્યો હતો, તે હવે વરસાદી પ્રણાલીની પ્રગતિને અવરોધે છે. ખાનગી એજન્સીએ જણાવ્યું હતું. ચોમાસાનો વરસાદ સામાન્ય રીતે મહારાષ્ટ્ર, ઓડિશા અને અડધા તેલંગાણા, છત્તીસગઢ, ઝારખંડ અને બિહારને 15 જૂન સુધીમાં આવરી લે છે. જો કે, આ વિસ્તારોમાં હજુ સારા ચોમાસાના વરસાદની રાહ જોવાઈ રહી છે.
શું અસર થશે?: દક્ષિણ-પશ્ચિમ ચોમાસાના પ્રારંભમાં કોઈપણ વિલંબ કૃષિને અવરોધે છે. વિલંબિત ચોમાસાના કારણે ખેડૂતોને ઓછા ઉત્પાદનનો સામનો કરવો પડી શકે છે. સામાન્ય લોકોની વાત કરીએ તો તે લાંબા સમય સુધી ગરમીની સ્થિતિ પણ બનાવી શકે છે. એટલે કે ઘણા વિસ્તારોમાં લોકોને ગરમીથી રાહત મળવાની આશા નથી.
-
Cyclone Warning for Saurashtra and Kutch Coasts: Orange Message. VSCS BIPARJOY at 1130IST of today about 290km WSW of Devbhumi Dwarka, 320km WSW of Porbandar, 320km SW of Jakhau Port, 330km SW of Naliya. To cross near Jakhau Port (Gujarat) AROUND evening of 15th June as VSCS. pic.twitter.com/jKpCJw1g1b
— India Meteorological Department (@Indiametdept) June 13, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="
">Cyclone Warning for Saurashtra and Kutch Coasts: Orange Message. VSCS BIPARJOY at 1130IST of today about 290km WSW of Devbhumi Dwarka, 320km WSW of Porbandar, 320km SW of Jakhau Port, 330km SW of Naliya. To cross near Jakhau Port (Gujarat) AROUND evening of 15th June as VSCS. pic.twitter.com/jKpCJw1g1b
— India Meteorological Department (@Indiametdept) June 13, 2023Cyclone Warning for Saurashtra and Kutch Coasts: Orange Message. VSCS BIPARJOY at 1130IST of today about 290km WSW of Devbhumi Dwarka, 320km WSW of Porbandar, 320km SW of Jakhau Port, 330km SW of Naliya. To cross near Jakhau Port (Gujarat) AROUND evening of 15th June as VSCS. pic.twitter.com/jKpCJw1g1b
— India Meteorological Department (@Indiametdept) June 13, 2023
જો સારું ચોમાસું હોત તો ચક્રવાત રચાય નહીં: ચક્રવાત અને ચોમાસું એકબીજાને અસર કરે છે. પૂણેમાં ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટ્રોપિકલ મેટિરોલોજી (IITM)ના આબોહવા વૈજ્ઞાનિક કહે છે, 'જો ચોમાસું જોરદાર રહેશે તો ચક્રવાત નહીં સર્જાય.' એટલે કે, ચોમાસાની નબળી શરૂઆતના પરિણામે જ ચક્રવાત રચાય છે.
વૈજ્ઞાનિકના મતે પવન બે દિશામાં ફૂંકાય છે: નીચલા સ્તરે દક્ષિણ-પશ્ચિમ અને ઉપરના સ્તરે ઉત્તર-પૂર્વ. આ ચક્રવાતને ઊભી રીતે વધતા અટકાવે છે, તેની રચનામાં અવરોધ ઊભો કરે છે. તેઓ કહે છે કે આ વખતે ચોમાસું નબળું છે. આ ચક્રવાતને ઊભી રીતે વિકસાવવાની મંજૂરી આપે છે કારણ કે તે પવનમાંથી પસાર થઈ શકે છે અને ઉપર તરફ જઈ શકે છે. છતાં ચોમાસું કેમ નબળું છે? આ પણ એક મોટો પ્રશ્ન છે. તેનું કારણ અલ નિનો હોઈ શકે છે.
અરબી સમુદ્રમાં અગાઉ પણ આવા ચક્રવાત સર્જાતા રહ્યા છે: ભારતીય ઉનાળાના ચોમાસાની શરૂઆતના તબક્કા દરમિયાન અરબી સમુદ્રમાં આવા ચક્રવાત બની રહ્યા છે. 1979 થી 2019 વચ્ચેના સમયગાળાની વાત કરીએ તો લગભગ 40 વર્ષમાં આવી સ્થિતિ 17 વખત બની છે. જો આપણે વર્ષવાર જોઈએ તો આ સ્થિતિ 1984, 1985, 1987, 1988, 1989, 1992, 1994, 1996, 1998, 2001, 2007, 2010, 2011, 2014, 2014, 2015 અને 2015માં બની છે.
-
15 days rain forecast. I can see a feeble low in Bay in the last week. Most of the rain is on west coast and north east. This was my fear. Happens in years like this when El Niño is evolving quickly. Remember an evolving El Niño is far more dangerous than an evolved one. pic.twitter.com/D5Cvj4XS1r
— Jatin Singh (@JATINSKYMET) June 12, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="
">15 days rain forecast. I can see a feeble low in Bay in the last week. Most of the rain is on west coast and north east. This was my fear. Happens in years like this when El Niño is evolving quickly. Remember an evolving El Niño is far more dangerous than an evolved one. pic.twitter.com/D5Cvj4XS1r
— Jatin Singh (@JATINSKYMET) June 12, 202315 days rain forecast. I can see a feeble low in Bay in the last week. Most of the rain is on west coast and north east. This was my fear. Happens in years like this when El Niño is evolving quickly. Remember an evolving El Niño is far more dangerous than an evolved one. pic.twitter.com/D5Cvj4XS1r
— Jatin Singh (@JATINSKYMET) June 12, 2023
જૂન અને નવેમ્બરમાં અરબી સમુદ્રમાં મુખ્ય ચક્રવાત થાય છે: 2021 ના અહેવાલ મુજબ, લગભગ 70 ટકા ઉષ્ણકટિબંધીય ચક્રવાતો અને 90 ટકા અત્યંત ગંભીર અને સુપર ચક્રવાતો મે, જૂન અને નવેમ્બર દરમિયાન અરબી સમુદ્ર પર ત્રાટકે છે.
બિપરજોય નામ કેમ રાખવામાં આવ્યું?: બાંગ્લાદેશે આ ચક્રવાતી તોફાનનું નામ આપ્યું છે. બંગાળીમાં, દ્વિપરજોય શબ્દનો અર્થ 'આપત્તિ' થાય છે. વિશ્વ હવામાન સંસ્થા (WMO) દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા હુકમનામું અનુસાર નામકરણ કરવામાં આવ્યું હતું. કેટલાક વર્તમાન માર્ગદર્શિકાને અનુસરીને ચક્રવાતને દેશો દ્વારા રોટેશનલ ધોરણે નામ આપવામાં આવે છે.
ઉષ્ણકટિબંધીય ચક્રવાતને કેવી રીતે નામ આપવામાં આવે છે?: તમામ ચક્રવાતને વિશ્વ હવામાન સંસ્થા (WMO) અને એશિયા એન્ડ ધ પેસિફિક (ESCAP) પેનલ ઓન ટ્રોપિકલ સાયક્લોન્સ (PTC) અનુસાર નામ આપવામાં આવ્યું છે. ચેતવણી સંદેશાઓની ઝડપી ઓળખ સુનિશ્ચિત કરવા માટે આ કવાયત શરૂ કરવામાં આવી હતી. કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે નંબરો અથવા અન્ય કોઈપણ તકનીકી શબ્દો કરતાં નામો યાદ રાખવા માટે ખૂબ સરળ છે.
