રાજકોટ મધ્યપ્રદેશના દેવાસના દેવ કૃષ્ણ વ્યાસે તાજેતરમાં રાજકોટમાં (Gandhi Poetry Controversy) યોજાયેલા કાર્યક્રમમાં જે કવિતા સંભળાવી હતી. તેમણે આ કવિતા સ્વતંત્રતાના અમૃત પર્વના અવસર પર (Azaadi ka Amrit Mahotsav) લખી હતી. કવિતાનું શીર્ષક છે. આઝાદી કી દુલ્હન 75 વર્ષની થઈ. જે કવિતા પર વિવાદ થયો છે તે કવિતાની પંક્તિઓમાં કવિ મહાત્મા ગાંધીને અઘોષિત રીતે (ગાંધી કવિતા વિવાદ) સંબોધતા કહે છે કે, બાપુ કેમ આવા મનમાં (75th independence day) મક્કમ હતા, જિન્નાહ (Poetry recitation in Rajkot) કટ્ટરપંથી હતા, તેમની વાત કેમ સાંભળી. તમે હીરો હતા, વિલન કેવી રીતે જીત્યો. ચરખા બધા કાંતતા હતા, જ્યારે મશાલની જરૂર પડી ત્યારે આઝાદીની કન્યા 75 વર્ષની થઈ ગઈ.
આ પણ વાંચો: મહારાષ્ટ્રના સૌથી ઊંચા સ્તંભ પર 15 ઓગસ્ટે લહેરાવવામાં આવશે ત્રિરંગો
પંક્તિઓએ દેશભરમાં મચાવ્યો હંગામો કવિતાના બીજા ભાગમાં તેઓ કહે છે કે, તેમણે (Dev Krishna Vyas poet of Dewas MP) સુભાષની મજાક ઉડાવી હતી અને નહેરુથી તેઓ મોહિત થયા હતા. કવિતામાં એક જગ્યાએ કવિ લખે છે, રઘુપતિ રાઘવના બધા અનુયાયીઓ બ્યુગલ ગાતા અને વગાડતા હતા, જેઓ સાથે મળીને લ્યુટ વગાડતા હતા. રાજકોટથી વાઇરલ થયેલી કવિતાની આ પંક્તિઓએ હવે દેશભરમાં હંગામો મચાવ્યો છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે, કવિએ માત્ર રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીનું જ નહીં, પરંતુ તેમનામાં શ્રદ્ધા રાખનાર મોટી વસ્તીનું પણ અપમાન કર્યું છે.
મેં જે પણ લખ્યું છે તેની પાછળ તથ્યો છે કવિ દેવ કૃષ્ણ વ્યાસ પોતાનો પક્ષ આપતા કહે છે કે, મારો પક્ષ સ્પષ્ટ છે કે અમને અધૂરી આઝાદી મળી છે. અમે હંમેશા અખંડ ભારતનું સપનું જોયું છે, પરંતુ આપણા દેશનો એક ભાગ કપાઈ ગયો. એ જ મેં મારી કવિતામાં બતાવ્યું (dewas mp recitation in rajkot) છે. 1947માં દેશ આઝાદ થયો પરંતુ તેનું વિભાજન થયું. સ્પિનિંગ વ્હીલ તે લાઇનને સ્પિન કરવા માટે વપરાય છે, જેના પર વિરોધ કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ પાછળનો મારો મત એ છે કે જો આ મશાલને ફરતા ચક્ર સાથે જોડવામાં આવી હોત તો આ સ્વાતંત્ર્ય ચળવળ કંઈક બીજું જ સ્વરૂપ ધારણ કરી લેત. તેઓ કહે છે કે, મેં કવિતામાં ઝીણાને વિલન કહ્યા છે અને મહાત્મા ગાંધીને પૂછ્યું છે કે, જો તમે આઝાદીના હીરો હતા તો વિલન કેવી રીતે જીત્યા? દેવકૃષ્ણજી ઉમેરે છે કે, મારી કવિતાનો હેતુ કોઈનું અપમાન કરવાનો નથી, કોઈને દુઃખ પહોંચાડવાનો નથી.
આ પણ વાંચો: સ્વતંત્રતાના અમૃત મહોત્સવ નિમિત્તે 321 ફૂટ લાંબા ત્રિરંગા સાથે યોજાઈ રેલી
આ પંક્તિઓ પરથી વિવાદ થયો ઊભો
અમને રાજગુરુ સુખદેવ ભગત સિંહની ફાંસી યાદ છે...
અમને તુષ્ટિકરણની રાજનીતિની ગપસપ યાદ છે, ભારત માતાનું વિભાજન આજે પણ અમને સતાવે છે
કેટલો અત્યાચાર થયો એ સાંભળીને લોહી ઉકળી ઊઠ્યું, મૃતદેહો પર જવાહર લાલની પ્રતિષ્ઠા
સુભાષની મજાક ઉડાવી અને નેહરુને આકર્ષિત કર્યા, આઝાદ હિંદ હો સારા અપના સેનાએ બળવો કર્યો
ગાંધીજીના બધા અનુયાયીઓ રઘુપતિ રાઘવ ગાતા હતા, જે રણશિંગડા વગાડતા હતા, જેઓ એક સાથે બીન વગાડતા હતા.
દરેક જણ ફરતું હતું, જ્યારે મશાલની જરૂર પડી ત્યારે આઝાદીની કન્યા 75 વર્ષની થઈ
હું પૂછું છું કે બાપુ તમારા માટે આટલા મનમાં કેમ મક્કમ હતા, ઝીણા કટ્ટરપંથી હતા, તેમની વાત કેમ સાંભળી?
તમે આઝાદીના હીરો હતા, તમે વિલન કેવી રીતે જીત્યા, માતાના ભાગલાને 75 વર્ષ વીતી ગયા
આઝાદી અમને અધૂરી મળી, બ્લેડ અને ઢાલ વિના આઝાદીની કન્યા 75 વર્ષની થઈ
થોડો ઈતિહાસ વાંચ્યો હોત તો વરિષ્ઠ કવિ રાજેશ જોષીએ કવિને ઈતિહાસ વાંચવાની સલાહ આપી છે. તેણે કહ્યું છે કે, કવિએ થોડો ઈતિહાસ વાંચ્યો હોત તો આવી અવિવેકી પંક્તિઓ લખી ન હોત. રવીન્દ્રનાથ અને ગાંધીજી વચ્ચે ચરખા પરની ચર્ચા અને મહાકવિ નિરાલાએ રવીન્દ્રનાથ પર લખેલા લેખો જ વાંચો. આઝાદીની ચળવળમાં ચરખા, સ્વદેશીની લડત અને વિદેશી વસ્ત્રોની હોળીએ મશાલ કરતાં વધુ અગ્નિ અને પ્રકાશ પેદા કર્યો. તેઓ કહે છે કે, હું આ કવિઓને સૂચન કરું છું કે કવિનું કામ શક્તિનો પ્રચાર કરવાનું નથી.
- " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="">
સમગ્ર રાષ્ટ્રની ભાવનાઓનું અપમાન વરિષ્ઠ વિવેચક લેખક વિજય બહાદુર સિંહ કહે છે કે, દેવકૃષ્ણ વ્યાસ દેવાસના કવિ છે. આઝાદીના અમૃત મહોત્સવના સમયગાળા દરમિયાન રાષ્ટ્રીય ચળવળમાં રાષ્ટ્રપિતાની ભૂમિકા પર સવાલ ઉઠાવીને તેઓ જે કવિતા સંભળાવવા નીકળ્યા છે તે સમગ્ર રાષ્ટ્રની લાગણીનું અપમાન છે. તેમનું આચરણ રાષ્ટ્રીય અપમાનનો ઘોર પ્રયાસ છે. જે કોઈપણ માફીને પાત્ર નથી. આ ગાંધીજી કરતાં ભારતની વિશાળ વસ્તીનું વધુ અપમાન છે, જે બાપુની ભૂમિકા માટે આદરણીય છે.
આવી રચના ગુનાની શ્રેણીમાં છે પીપલ્સ રાઈટર્સ એસોસિએશનના રાષ્ટ્રીય ઉપાધ્યક્ષ રામ પ્રકાશ ત્રિપાઠી તેને ગુનાની શ્રેણીમાં રાખે છે. તેઓ કહે છે કે, માલવા ગાંધીજીની ચળવળની સક્રિય ભૂમિ રહી છે. દેવાસના કથિત કવિએ ગાંધી ચિંતન કરીને દેવાસ સહિત સમગ્ર માલવાનું અપમાન કર્યું છે. મધ્યપ્રદેશના નામ પર પણ ડિસ્કાઉન્ટ છે.
