જો જળસપાટી પર સૌર ઉર્જાનું ઉત્પાદનન થાય તો ભવિષ્યમા મોટા ચમત્કાર થઇ જશે. દુનિયાના ઘણા દેશો પર્યાવરણની જાળવણી માટે ઇંધણના બદલે આવનાર અનેક વર્ષો સુધી ઉર્જાના અન્ય વિકલ્પોનો ઉપયોગ કરવા માટે સક્રિય છે. પુનઃપ્રાપ્ત ઉર્જાની ક્ષમતા વધારવા માટે કેલીફોર્નિયામાં જળ સપાટીના પ્રોજેક્ટ એસ દાયકા પહેલા અમલમાં મુકાયો છું.. ત્યારબાદ આ નવતર પ્રયોગ અન્ય દેશોમાં અમલ કરવામા આવી રહ્યો છે. વર્લ્ડ બેંક દ્વારા એક અંદાજ લગાવવામાં આવ્યો છે કે અમેરિકા તેના કુલ ઉર્જાના સ્ત્રોતમાંથી 10 ટકા ઉર્જા જળાશયો પર સોલર પ્લાન્ટથી મેળવે છે. એક અંદાજ મુજબ આ પધ્ધતિથી દુનિયાભરમાં 400 ગીગાવોટ્સ સૌર ઉર્જા સુથી ઉત્પાદન થવાની સંભાવના છે. વિવિધ અભ્યાસમાં એક રિપોર્ટ આવ્યો છે કે અડધાથી વધારે ઉર્જા જળાશયો પરના પ્લાન્ટથી મેળવી શકાય તેમ છે. જે ભારત માટે અનેક સંભાવનાઓ અને તકો ખુલી કરશે.
ગ્રેટર હૈદરાબાદમાં છત પર સૌર ઉર્જા પ્લાન્ટનો આદર્શ ઉપયોગ કરીને ઉર્જાના અન્ય સ્ત્રોતની જાગૃતતા ઉભી થઇ છે. તાજેતરમાં કેન્દ્ર સરકારે સૌર ઉર્જા માટેની પેનલની કિંમત નક્કી કરી અને તેને લગાવવા માટે સબસીડીની યોજના પણ મુકી છે. જેમાં ઘર, એપાર્ટમેન્ટ અને મોટી કોલોનીઓમાં લગાવવા માટે પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, યુનિવર્સીટીસ, સરકારી હોસ્પિટલો અને રેલવે વિભાગમાં પણ સૌર ઉર્જાનું ઉત્પાદન સફળતા પૂર્વક કરાયુ છે.પાંચ વર્ષ પહેલા વડોદરામાં કેનાલ પર 10 મેગાવોટનો સોલાર પ્લાન્ટ સફળતા પૂર્વક લગાવાયો છે. જે જમીન પર લગાવવામાં આવે તો 10 હજાર એકર જમીનની જરુર પડે તેમ હતુ. આમ, કેનાલ પર પ્લાન્ટ લગાવવામાં આવતા જમીન અધિગ્રહણ કરવાની ચિંતા ન રહે અને કેનાલમાં પાણી પણ સ્વચ્છ રહે છે. જર્મની જેવા દેશોમાં આ પ્રોજેક્ટની કિંમત 10 થી 15 ટકા વધારે હોય છે. પણ નિષ્ણાંતોનું માનવુ છે કે લાંબાગાળે આ ખુબ જ ઉપયોગી બની રહેશે.
લોખંડના બદલે એલ્યુમિનિયમના ઉપયોગથી મુદાસર્વાલોવા અને મેઘડ્રીગડ્ડા વિશાખાપટનમમાં ખુબ જ સારુ પરિણામ મેળવી શકાયુ છે. આ જર્મન ટેકનોલોજીથી અમલથી કોઇ મુશ્કેલી નથી પડી રહી અને પાણીના વધારા ઘટાડાની અસર નથી થતી. એકવાત જાણીતી છે કે ચાર વર્ષ પહેલા પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ મોદીએ ઇન્ટરનેશનલ સોલાર કોઇલીસનનું ઉદ્દઘાટન કર્યુ હતતુ. અને જેમાં 120 જેટલા દેશોમાં ઉર્જાની મદદ કરશે. ત્યારે ભારત જળસપાટી પર સૌર ઉર્જાનો ઉત્પાદન કરવાની કાર્યક્ષમતામાં મોટુ નામ કરી શકે તેમ છે.
જ્યારે ચીન સોલાર પાવન ક્ષેત્રમાં મોટુ નામ કર્યુ છે. યીનાન શહેરમાં કોલસાની ખાણમાં કૃત્રિમ તળાવ તૈયાર કરીને 66 લાખ પેનલની મદદથી 40 મેગાવોટ પાવર જનરેટ કરે છે. જાપાનમાં પણ 60થી વધારે જળાશયોમાં સોલાર પ્રોજેક્ટનો અમલ શરુ કર્યો છે. ઇન્ડોનેશિયા, ચીલે, તાયવાન અને ન્યુઝીલેન્ડ આ દિશામાં ખુબ જ આગળ વધી રહ્યા છે. જો કે ભારત પાસે આ દેશોની સરખાણીમાં વધારે તકો છે. કારણ કે કુદરતી રીતે ભારતમાં જળાશયોની સંખ્યા વધારે છે. ભૌગોલિક રીતે પણ તેનો ફાયદો ભારતને વધારે મળે છે. ભારતમાં કર્કવૃત અને મકરવૃતના કારણે 300 દિવસ સુધી સૂર્યપ્રકાશ મળે છે. આમ ભારતમાં પાસે મોટો ખજાનો છે. તો જળાશયો પર સોલર પેનલથી વૃક્ષો કપાતા પણ બચશે. તો જળાશયોના પાણીને પણ નુકશાન નહી થાય. જર્મનીની વાત કરીએ તો સ્થાનિક વપરાશ માટેની 85 ટકા જેટલી ઉર્જા સોલાર અને પવન ચક્કીની મદદથી મેળવે છે. અને જો ભારતમાં કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર 10 ટકા સુધી સોલાર પાવર ઇન્સ્ટોલેશનનો લક્ષ હાંસલ કરી લે તો આ ક્ષેત્રમાં ઇતિહાસ બની શકે તેમ છે.
