નવી દિલ્હી: માઘ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પાંચમી વસંત પંચમી (Basant Panchami 2022) તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ વિશેષ તહેવારમાં વિદ્યા અને કલાની દેવી સરસ્વતીની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ વખતે માતા સરસ્વતીને સમર્પિત વસંત પંચમી 5 ફેબ્રુઆરીએ ઉજવવામાં આવી રહી છે. આ દિવસને બાગીશ્વરી જયંતિ અને શ્રી પંચમી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
શુભ કાર્ય કરવા માટે વસંત પંચમીને શુભ માનવામાં આવે છે
જ્યોતિષાચાર્ય ડો.અનીશ વ્યાસે જણાવ્યું કે, આ દિવસે માતા સરસ્વતીના દર્શન થયા હતા, જેના કારણે આ તહેવારને વસંત પંચમી (Basant Panchami 2022) તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે લગ્ન, મુંડન વિધિ, નવી શિક્ષા, નવા કાર્યની શરૂઆત, અન્નપ્રાશન સંસ્કાર, ગૃહપ્રવેશ કે અન્ય કોઈ શુભ કાર્ય જેવા શુભ કાર્ય કરવા માટે શુભ માનવામાં આવે છે.
વસંત પંચમીના રોજ લાખો યુગલો લગ્નના બંધનમાં બંધાશે
દર વર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ વસંત પંચમીના (Basant Panchami 2022) રોજ લાખો યુગલો લગ્નના બંધનમાં બંધાશે. એવું કહેવાય છે કે,વસંત પંચમીના દિવસે અબોજ લગ્ન માટે શ્રેષ્ઠ સંયોગ અને મુહૂર્ત છે. એટલે કે જે યુગલોના લગ્નનો સમય નથી મળતો તેઓ વસંત પંચમીના દિવસે નિઃસંકોચ લગ્ન કરી શકે છે. માઘ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પંચમી તિથિ 5 ફેબ્રુઆરીના રોજ સવારે 3:47 વાગ્યાથી બીજા દિવસે 6 ફેબ્રુઆરીના રોજ સવારે 3:46 વાગ્યા સુધી રહેશે. આ અવસર પર સવારે 7:11 થી સાંજના 5:42 સુધી સિદ્ધ યોગ રહેશે. સાંજે 5:43થી બીજા દિવસે સાધ્યયોગ રહેશે. આ સિવાય રવિ યોગનો સંયોગ પણ બની રહેશે. આ સંયોગો દિવસને શુભ બનાવે છે.
વસંત પંચમીના દિવસે દેવી સરસ્વતીની વિશેષ પૂજા
વસંત પંચમી 2022ના દિવસે લગ્ન, મુંડન વિધિ, કોઈપણ નવા શિક્ષણની શરૂઆત, ગૃહપ્રવેશ, અન્નપ્રાશન વિધિ, નવા કાર્યની શરૂઆત કે અન્ય કોઈ શુભ કાર્ય કરવા જેવા શુભ કાર્ય કરવા માટે શુભ માનવામાં આવે છે. ખુશીની વાત એ છે કે, આ વર્ષે આ દિવસે બે શુભ યોગ પણ બની રહ્યા છે. આ દિવસે શુભ યોગમાં દેવી સરસ્વતીની પૂજા કરવાથી અને મંત્રોના જાપ કરવાથી માતા સરસ્વતીની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. પૌરાણિક શાસ્ત્રો અને વાર્તાઓમાં એવું કહેવામાં આવ્યું છે કેવસંત પંચમીના દિવસે શિક્ષણ અને જ્ઞાનની દેવી સરસ્વતીનો જન્મ થયો હતો. એટલા માટે આ દિવસે દેવી સરસ્વતીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે.
વસંત પંચમીના દિવસે જે પણ કાર્ય કરવામાં આવે તે શુભ
વસંત પંચમી 2022ના દિવસે દોષ વિનાના સર્વશ્રેષ્ઠ યોગની સાથે રવિ યોગ પણ જોવા મળે છે. જે કોઈપણ શુભ કાર્યમાં સર્જાયેલી પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિઓનો નાશ કરે છે અને શુભ કાર્યને પૂર્ણ કરે છે. એટલું જ નહીં આ દિવસે અમૃત સિદ્ધિ યોગ પણ બને છે અને દિવસભરમાં જે પણ કાર્ય કરવામાં આવે છે તે શુભ હોય છે. એવું કહેવાય છે કે આ દિવસે માત્ર લગ્ન જ નહીં, કોઈપણ શુભ કાર્ય વિના સંકોચ અને મુહૂર્ત કાઢ્યા વિના કરી શકાય છે.
ધાર્મિક ગ્રંથોમાં બસંત પંચમી
એવું માનવામાં આવે છે કે, વસંત પંચમીના દિવસે પ્રેમના દેવતા કામ અને તેમની પત્ની રતિ તેમના મિત્ર વસંત સાથે પ્રેમ બનાવવા માટે પૃથ્વી પર આવે છે. બ્રહ્માંડમાં કાર્ય અને જ્ઞાન વચ્ચે સંતુલન જાળવવા માટે દેવી સરસ્વતી આ દિવસે પ્રગટ થયા હતા. માર્ગ દ્વારા, દેવી સરસ્વતીના સ્વરૂપ વિશે એક વાર્તા એવી પણ છે કે બ્રહ્માજીની મૌન સૃષ્ટિ અવાજ ન હોવાને કારણે દુઃખી થઈ ગઈ. આવી સ્થિતિમાં, વસંત પંચમીના દિવસે બ્રહ્માજીએ દેવી વાઘેશ્વરીના દર્શન કર્યા હતા અને દેવીએ પોતાની વીણાના અવાજથી મૌન સંસારમાં સ્વર રચ્યા હતા.
આ પણ વાંચો: વાપીમાં નવદુર્ગા સેવા ટ્રસ્ટ દ્વારા શ્રી સાર્વજનિક સરસ્વતી પૂજા મહોત્સવનું કરાયું આયોજન
ખૂબ જ શુભ યોગ
આ વર્ષે વસંત પંચમીના દિવસે અનેક શુભ યોગો રચાઈ રહ્યા છે અને આ દિવસ વિદ્યાર્થીઓ, સાધકો, ભક્તો અને જ્ઞાન શોધનારાઓ માટે ખૂબ જ શુભ છે. આ દિવસે સિદ્ધ નામનો એક શુભ યોગ છે જે દેવી સરસ્વતીના ઉપાસકોને સિદ્ધિ અને ઇચ્છિત પરિણામ આપે છે.
સરસ્વતી પૂજાના દિવસે રવિ યોગ
આ સાથે જ વસંત પંચમીના દિવસે રવિ નામનો યોગ પણ બની રહ્યો છે, જે તમામ અશુભ યોગોના પ્રભાવને દૂર કરનાર માનવામાં આવે છે. આ બધાની સાથે સરસ્વતી પૂજાના દિવસે બીજી એક સારી વાત એ થશે કે વસંત પંચમીના એક દિવસ પહેલા બુધ ગ્રહ પોતાના માર્ગમાં આવી જશે. તેની સાથે જ શુભ બુદ્ધાદિત્ય યોગ પણ અમલમાં રહેશે.
શુભ યોગમાં લાભ થશે
આ શુભ યોગોમાં જો વિદ્યાર્થીઓ મા સરસ્વતીની પૂરા દિલથી પૂજા કરે છે તો તેમને મા સરસ્વતીના આશીર્વાદ મળે છે. તેમની બુદ્ધિ અને જ્ઞાનનો વિકાસ થશે. આ શુભ યોગમાં બાળકોના શિક્ષણની શરૂઆત, ગુરુમંત્ર, વર્ષા, નવા સંબંધની શરૂઆત કરવી પણ શુભ રહેશે.
શાળા શરૂ કરવાનો શ્રેષ્ઠ દિવસ
પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, વસંત પંચમીનો દિવસ વિદ્યાર્થીઓ સાથે લેખન કાર્ય કરવા માટે ખાસ હોય છે. આ દિવસ સરસ્વતીનો દિવસ હોવાને કારણે, વિદ્યાની દેવી, દેવી સરસ્વતીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. વિદ્યાલયનો સમારોહ યોજાયો છે. ભગવાન કૃષ્ણે ગીતામાં કહ્યું છે કે તેઓ ઋતુઓની વસંત છે. 6 ઋતુઓમાં, વસંતને ઋતુરાજ તરીકે પૂજનીય છે. આ પ્રસંગે કુદરત નવું રૂપ ધારણ કરે છે.
આ પણ વાંચો: પોરબંદરમાં વસંતપંચમીની ઉજવણી, બંગાળી પરિવારોનું સરસ્વતી પૂજન
મુહૂર્ત વગર લગ્ન થઈ શકે છે
વસંત પંચમી 2022ના દિવસને ખામી મુક્ત દિવસ માનવામાં આવે છે. આ કારણોસર તેને સેલ્ફ-સાઇડિંગ અને અબુઝા મુહૂર્તા પણ કહેવામાં આવે છે. આ કારણોસર આ દિવસે મોટી સંખ્યામાં લગ્નો થાય છે. લગ્ન ઉપરાંત મુંડન વિધિ, યજ્ઞોપવીત, ગૃહપ્રવેશ, વાહન ખરીદવા વગેરે જેવા શુભ કાર્યો પણ કરવામાં આવે છે. આ દિવસને બાગેશ્વરી જયંતિ અને શ્રી પંચમી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
વસંત પંચમીના નિયમો
વસંત પંચમી 2022 પર પીળા રંગના કપડા પહેરવા શુભ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે, જ્યારે સરસ્વતીનો અવતાર થયો હતો, ત્યારે બ્રહ્માંડમાં લાલ, પીળી અને વાદળી આભા હતી. પીળી આભા સૌપ્રથમ દેખાતી હતી, તેથી દેવી સરસ્વતીનો પ્રિય રંગ પીળો છે, પરંતુ આ દિવસે કાળા, લાલ કે રંગબેરંગી કપડાં ન પહેરવા. વસંત પંચમીના દિવસે માંસ અને મંદિરથી અંતર રાખો. આ દિવસે સાત્વિક આહાર લેવો. આ દિવસે જ્ઞાનની દેવી સરસ્વતીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેથી કોઈની સાથે દુર્વ્યવહાર કે અપમાન ન કરો. તેથી તમારા મનમાં સહેજ પણ ખરાબ વિચાર ન લાવો. શાસ્ત્રો અનુસાર એવું માનવામાં આવે છે કે, વસંત પંચમીના દિવસે સ્નાન કર્યા વિના કંઈપણનું સેવન ન કરવું જોઈએ. તેથી આ દિવસે સ્નાન કરીને માં સરસ્વતીની પૂજા કરો અને કંઈક ગ્રહણ કરો. વસંત ઋતુ પણ વસંત પંચમીના દિવસથી શરૂ થાય છે. એટલા માટે આ દિવસે વૃક્ષો અને છોડની કાપણી ન કરવી જોઈએ.
