ETV Bharat / bharat

ભારતીય રેલ્વેમાં દરેક હોર્નનો અલગ અર્થ, તોફાનથી લઈને ડેન્જર જોન સુધી સંકેત

ભારતીય રેલ્વેમાં દરેક હોર્નનો અલગ અર્થ હોય છે. હોર્ન પરથી સમજી શકાય છે કે ડ્રાઇવર કેવા પ્રકારનું સિગ્નલ આપી રહ્યો છે. જોખમની ચેતવણીથી લઈને ટ્રેન રોકાશે કે નહીં, તે હોર્ન દ્વારા સમજી શકાય છે.

ભારતીય રેલ્વેમાં દરેક હોર્નનો અલગ અર્થ, તોફાનથી લઈને ડેન્જર જોન સુધી સંકેત
ભારતીય રેલ્વેમાં દરેક હોર્નનો અલગ અર્થ, તોફાનથી લઈને ડેન્જર જોન સુધી સંકેત
author img

By

Published : Jul 26, 2021, 6:03 AM IST

  • ભારતીય રેલ્વેમાં દરેક હોર્નનો અલગ અર્થ
  • તોફાનથી લઈને ડેન્જર જોન સુધીના અલગ સંકેત
  • હોર્ન પરથી સમજો ડ્રાઇવરે ક્યા પ્રકારનું સિગ્નલ આપ્યું

ઝારખંડ (ધનબાદ): નાનપણથી જ મોટાભાગના લોકોએ ટ્રેનના છુક-છુક અને હોર્ન સાંભળ્યા હશે. તમે કદાચ ધ્યાનમાં નહિ લીધું હોય, પરંતુ ભારતીય રેલ્વેમાં ડ્રાઇવરો વિવિધ પ્રકારના હોર્ન વગાડે છે. વિવિધ હોર્નના જુદા જુદા અર્થ હોય છે. કેટલાક હોર્ન યાત્રિઓને ચેતવણી આપવા માટે છે અને કેટલાક રેલ્વે કર્મચારીઓને સંકેત આપવા માટે છે. ચાલો આપણે જાણીએ કે ભારતીય રેલ્વેમાં કયા હોર્નનો અર્થ શું હોય.

ભારતીય રેલ્વેમાં દરેક હોર્નનો અલગ અર્થ, તોફાનથી લઈને ડેન્જર જોન સુધી સંકેત

એક નાનું હોર્ન

ગાર્ડને સંકેત આપવા માટે ડ્રાઇવર એક નાનું હોર્ન વગાડે છે કે, તે ચાલવા માટે તૈયાર છે. આ પછી ગાર્ડ એક નાનું હોર્ન વગાડે છે કે, તે પણ તૈયાર છે. નાનું એંજિન જ્યારે લોકો શેડમાં જાય છે ત્યારે તે એક નાનું હોર્ન આપે છે.

એક ટૂંકું અને એક લાંબું હોર્ન

જ્યારે એન્જિનમાં સમસ્યા હોય છે, ત્યારે સ્થિર ન થઈ શકે અને સહાયની જરૂર છે, ત્યારે ટૂંકા અને લાંબા હોર્ન આપવામાં આવે છે જેથી સ્ટેશન માસ્ટર સમજે કે સહાયક ઇજનેરની જરૂર છે.

બે નાના હોર્ન

જો ટ્રેન મુખ્ય લાઇનમાં ઉભી હોય અને ગાર્ડે સિગ્નલ માંગવાનું હોય છે તો ડ્રાઇવરે 2 નાના હોર્ન ફટકાર્યા છે જેથી સ્ટેશન માસ્ટરને આ અંગેની જાણકારી મળે અને સિગ્નલ મળતાં જ ટ્રેન રવાના થઈ જાય છે.

એક લાંબું અને એક ટૂંકું હોર્ન

ટ્રેનની બ્રેક રીલીઝ કરવા માટે ડ્રાઇવરે લાંબું અને ટૂંકું હોર્ન વગાડે છે. કોઈ પણ સ્ટેશનથી ટ્રેન શરૂ થાય તે પહેલાં બ્રેક ટેસ્ટિંગ કરવામાં આવે છે. બ્રેક બરાબર છે કે, નહીં તે ચકાસવા માટે લાંબું હોર્ન અને ટૂંકું હોર્ન વગાડવામાં આવે છે. ડ્રાઇવર ગાર્ડને કહે છે કે તપાસો અને બ્રેક રીલીઝ કરો જેથી ટ્રેન રવાના થઈ શકે.

ત્રણ નાના હોર્ન

ગાર્ડને સંકેત આપવા માટે ડ્રાઇવર ત્રણ હોર્નનો ઉપયોગ કરે છે કે, ટ્રેન નિયંત્રણથી બહાર થઈ ગઈ છે અને તેને તાત્કાલિક બ્રેક લગાવવાની જરૂર છે. જો ડ્રાઇવર અને રક્ષક વચ્ચે કોઈ વાતચીત ન થાય, તો ડ્રાઇવર હોર્ન વગાડીને આ સંકેત આપે છે. આ સંકેત એન્જિનમાં કોઈ ખામી હોવાના કિસ્સામાં આપવામાં આવે છે.

ચાર નાના હોર્ન

જો ટ્રેનમાં કોઈ સમસ્યા હોય અથવા ટ્રેન આગળ વધી શકતી નથી, તો પછી ચાર નાના હોર્ન વપરાય છે. જો ટ્રેનની પાછળ સુરક્ષાની જરૂર હોય, તો આ સંકેત આપવામાં આવે છે. તકનીકી સમસ્યાઓમાં પણ ચાર હોર્ન વપરાય છે.

એક લાંબું હોર્ન

જ્યારે ટ્રેન સ્ટેશનથી નીકળે છે, ત્યારે આ હોર્ન વગાડવામાં આવે છે જેથી યાત્રિકો સજાગ થઈ જાય. ટનલને ક્રોસ કરતી વખતે લાંબી હોર્ન વગાડવામાં આવે છે. ઘણી વખત ડ્રાઇવરને સામે કંઈપણ દેખાતું નથી, તો તે સ્થિતિમાં પણ લાંબું હોર્ન આપવામાં આવે છે.

ચાર લાંબા હોર્ન

ધુમ્મસ સમયે, કોઈ પણ ઘટના કે તોફાન સમયે રેલ્વે ફાટક પાર કરતી વખતે ચાર લાંબાં હોર્ન વગાડવામાં આવે છે.

એક મોટું અને એક નાનું હોર્ન

સળંગ બે વાર એક મોટું અને એક નાનું હોર્ન વગાડવામાં આવે એટલે કે ટ્રેનને બે ભાગમાં વહેંચવામાં આવી છે.

બે ટૂંકા અને એક લાંબું હોર્ન

જ્યારે ચેન ખેંચવામાં આવે ત્યારે બે ટૂંકા અને એક લાંબા હોર્નનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જ્યારે વેક્યૂમ અથવા હોર્સ પાઇપમાં કોઈ સમસ્યા હોય ત્યારે આ સંકેત આપવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો: World Heritageમાં સ્થાન મેળવેલી ટોય ટ્રેન પર કોરોનાનું ગ્રહણ

10 નાના હોર્ન

દસ ટૂંકા હોર્ન એટલે કે, વાતચીત સંપૂર્ણપણે નિષ્ફળ ગઈ છે. ફોન પર વાત કરી શકતા નથી. કોઈ સંકેત મળી રહ્યો નથી. ત્યારબાદ ડ્રાઇવર સતત 10 નાના હોર્ન વગાડીને આગળ વધે છે.

  • ભારતીય રેલ્વેમાં દરેક હોર્નનો અલગ અર્થ
  • તોફાનથી લઈને ડેન્જર જોન સુધીના અલગ સંકેત
  • હોર્ન પરથી સમજો ડ્રાઇવરે ક્યા પ્રકારનું સિગ્નલ આપ્યું

ઝારખંડ (ધનબાદ): નાનપણથી જ મોટાભાગના લોકોએ ટ્રેનના છુક-છુક અને હોર્ન સાંભળ્યા હશે. તમે કદાચ ધ્યાનમાં નહિ લીધું હોય, પરંતુ ભારતીય રેલ્વેમાં ડ્રાઇવરો વિવિધ પ્રકારના હોર્ન વગાડે છે. વિવિધ હોર્નના જુદા જુદા અર્થ હોય છે. કેટલાક હોર્ન યાત્રિઓને ચેતવણી આપવા માટે છે અને કેટલાક રેલ્વે કર્મચારીઓને સંકેત આપવા માટે છે. ચાલો આપણે જાણીએ કે ભારતીય રેલ્વેમાં કયા હોર્નનો અર્થ શું હોય.

ભારતીય રેલ્વેમાં દરેક હોર્નનો અલગ અર્થ, તોફાનથી લઈને ડેન્જર જોન સુધી સંકેત

એક નાનું હોર્ન

ગાર્ડને સંકેત આપવા માટે ડ્રાઇવર એક નાનું હોર્ન વગાડે છે કે, તે ચાલવા માટે તૈયાર છે. આ પછી ગાર્ડ એક નાનું હોર્ન વગાડે છે કે, તે પણ તૈયાર છે. નાનું એંજિન જ્યારે લોકો શેડમાં જાય છે ત્યારે તે એક નાનું હોર્ન આપે છે.

એક ટૂંકું અને એક લાંબું હોર્ન

જ્યારે એન્જિનમાં સમસ્યા હોય છે, ત્યારે સ્થિર ન થઈ શકે અને સહાયની જરૂર છે, ત્યારે ટૂંકા અને લાંબા હોર્ન આપવામાં આવે છે જેથી સ્ટેશન માસ્ટર સમજે કે સહાયક ઇજનેરની જરૂર છે.

બે નાના હોર્ન

જો ટ્રેન મુખ્ય લાઇનમાં ઉભી હોય અને ગાર્ડે સિગ્નલ માંગવાનું હોય છે તો ડ્રાઇવરે 2 નાના હોર્ન ફટકાર્યા છે જેથી સ્ટેશન માસ્ટરને આ અંગેની જાણકારી મળે અને સિગ્નલ મળતાં જ ટ્રેન રવાના થઈ જાય છે.

એક લાંબું અને એક ટૂંકું હોર્ન

ટ્રેનની બ્રેક રીલીઝ કરવા માટે ડ્રાઇવરે લાંબું અને ટૂંકું હોર્ન વગાડે છે. કોઈ પણ સ્ટેશનથી ટ્રેન શરૂ થાય તે પહેલાં બ્રેક ટેસ્ટિંગ કરવામાં આવે છે. બ્રેક બરાબર છે કે, નહીં તે ચકાસવા માટે લાંબું હોર્ન અને ટૂંકું હોર્ન વગાડવામાં આવે છે. ડ્રાઇવર ગાર્ડને કહે છે કે તપાસો અને બ્રેક રીલીઝ કરો જેથી ટ્રેન રવાના થઈ શકે.

ત્રણ નાના હોર્ન

ગાર્ડને સંકેત આપવા માટે ડ્રાઇવર ત્રણ હોર્નનો ઉપયોગ કરે છે કે, ટ્રેન નિયંત્રણથી બહાર થઈ ગઈ છે અને તેને તાત્કાલિક બ્રેક લગાવવાની જરૂર છે. જો ડ્રાઇવર અને રક્ષક વચ્ચે કોઈ વાતચીત ન થાય, તો ડ્રાઇવર હોર્ન વગાડીને આ સંકેત આપે છે. આ સંકેત એન્જિનમાં કોઈ ખામી હોવાના કિસ્સામાં આપવામાં આવે છે.

ચાર નાના હોર્ન

જો ટ્રેનમાં કોઈ સમસ્યા હોય અથવા ટ્રેન આગળ વધી શકતી નથી, તો પછી ચાર નાના હોર્ન વપરાય છે. જો ટ્રેનની પાછળ સુરક્ષાની જરૂર હોય, તો આ સંકેત આપવામાં આવે છે. તકનીકી સમસ્યાઓમાં પણ ચાર હોર્ન વપરાય છે.

એક લાંબું હોર્ન

જ્યારે ટ્રેન સ્ટેશનથી નીકળે છે, ત્યારે આ હોર્ન વગાડવામાં આવે છે જેથી યાત્રિકો સજાગ થઈ જાય. ટનલને ક્રોસ કરતી વખતે લાંબી હોર્ન વગાડવામાં આવે છે. ઘણી વખત ડ્રાઇવરને સામે કંઈપણ દેખાતું નથી, તો તે સ્થિતિમાં પણ લાંબું હોર્ન આપવામાં આવે છે.

ચાર લાંબા હોર્ન

ધુમ્મસ સમયે, કોઈ પણ ઘટના કે તોફાન સમયે રેલ્વે ફાટક પાર કરતી વખતે ચાર લાંબાં હોર્ન વગાડવામાં આવે છે.

એક મોટું અને એક નાનું હોર્ન

સળંગ બે વાર એક મોટું અને એક નાનું હોર્ન વગાડવામાં આવે એટલે કે ટ્રેનને બે ભાગમાં વહેંચવામાં આવી છે.

બે ટૂંકા અને એક લાંબું હોર્ન

જ્યારે ચેન ખેંચવામાં આવે ત્યારે બે ટૂંકા અને એક લાંબા હોર્નનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જ્યારે વેક્યૂમ અથવા હોર્સ પાઇપમાં કોઈ સમસ્યા હોય ત્યારે આ સંકેત આપવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો: World Heritageમાં સ્થાન મેળવેલી ટોય ટ્રેન પર કોરોનાનું ગ્રહણ

10 નાના હોર્ન

દસ ટૂંકા હોર્ન એટલે કે, વાતચીત સંપૂર્ણપણે નિષ્ફળ ગઈ છે. ફોન પર વાત કરી શકતા નથી. કોઈ સંકેત મળી રહ્યો નથી. ત્યારબાદ ડ્રાઇવર સતત 10 નાના હોર્ન વગાડીને આગળ વધે છે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.