વારાણસીઃ આજના સમયમાં અનિયમિત દિનચર્યા કહો કે, અમર્યાદિત બીમારીઓ, નાની ઉંમરમાં વ્યક્તિનું મૃત્યુ સામાન્ય બાબત (padmashree baba shivanand) બની ગઈ છે. આવી સ્થિતિમાં, ઉંમરને હરાવીને સ્વસ્થ જીવન જીવી રહેલા 126 વર્ષીય યોગ ગુરુ બાબા શિવાનંદ (Yoga Guru Baba Sivananda) જી મહારાજનો વીડિયો વાયરલ થઈ રહ્યો છે. કાશીના શિવાનંદ બાબા જ્યારે પદ્મશ્રી એવોર્ડ લેવા માટે રાષ્ટ્રપતિ ભવન પહોંચ્યા હતા, ત્યારે તેમણે પીએમ નરેન્દ્ર મોદી અને રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ સમક્ષ નમન કર્યા.
આ પણ વાંચો: 126 વર્ષીય યોગગુરુને પદ્મશ્રી, આખો હોલ થયો નતમસ્તક, વડાપ્રધાન-રાષ્ટ્રપતિએ પણ કર્યા પ્રણામ
બાબા સાથે ખાસ વાતચીત: બાબા શિવાનંદ વારાણસીના કબીર નગર વિસ્તારમાં 1 BHK ફ્લેટમાં રહે છે. આ ફ્લેટમાં તેમના શિષ્યો દિવસ-રાત તેમની સેવામાં લાગેલા છે. આ જગ્યાનું નામ શિવાનંદ આશ્રમ છે. 126 વર્ષના શિવાનંદ બાબાની ઝલક જોઈને બધા આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. આ બધાની વચ્ચે ETV BHARATએ દિલ્હીથી આ સન્માન સાથે વારાણસી પરત આવેલા બાબા સાથે ખાસ વાતચીત કરી.
1. સ્વામીજી દેશના સર્વોચ્ચ સન્માન પદ્મશ્રી પ્રાપ્ત કરવાનો તમારા માટે શું અર્થ છે?
શિવાનંદ બાબા - આ સન્માન મારા માટે નથી પરંતુ દેશના દરેક નાગરિકનું છે. તેનો અર્થ ઘણો છે, કારણ કે યોગના ક્ષેત્રમાં આપવામાં આવેલ આ સન્માન લોકોને સ્વસ્થ રહેવા અને સારી દિનચર્યા જીવવા માટે પ્રેરણા આપશે. હું ભાગ્યશાળી છું કે, મારી આ માટે પસંદગી થઈ છે. આટલું મોટું સન્માન આપીને મને સક્ષમ ગણનારા અને યોગને પ્રેરિત કરનાર તમામનો હું આભાર માનું છું.
2. ભારતે વિશ્વને યોગ શીખવ્યો, તમે દેશ-વિદેશમાં લાખો લોકોને યોગ અપનાવવા માટે પ્રેરિત કર્યા..
શિવાનંદ બાબા- યોગ જીવન માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. યોગ સાથે તમારી નિયમિત દિનચર્યામાં સુધારો કરવો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ ઉંમરે પણ હું અડધો કલાક નિયમિત યોગ કરું છું. પહેલા 3 કલાક, પછી 2 કલાક વૃદ્ધ થયા પછી અને હવે આટલી ઉંમર પછી પણ હું અડધો કલાક યોગ કરીને મારી જાતને ફિટ રાખવાનો પ્રયત્ન કરું છું. હું માનું છું કે, જીવનમાં સ્વસ્થ રહેવા માટે દરેક વ્યક્તિએ યોગ કરવો જોઈએ અને પોતાની દિનચર્યામાં સુધારો કરવો જોઈએ અને 6 કલાકની ઊંઘ લેવી જોઈએ. આ સિવાય તમારે ઓછો ખોરાક લેવો જોઈએ જે તમને સ્વસ્થ રાખવામાં ઘણો ફાળો આપે છે.
3. યોગ અને આધ્યાત્મિકતાના શિક્ષણ દ્વારા લાખો લોકોના જીવનમાં પરિવર્તન લાવનાર મૂળ મંત્ર કયો છે?
શિવાનંદ બાબા - મૂળ મંત્ર માત્ર અને માત્ર યોગ છે. યોગ તમારું ધ્યાન વધારે છે. તમે એક બાજુ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકો છો. જ્યારે તમે કોઈ કાર્ય તરફ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો છો, ત્યારે તમે આપમેળે તમારા જીવનમાં સુધારો અનુભવો છો. યોગ સિવાય સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે, તમારી ઈચ્છાઓ પર નિયંત્રણ રાખો. આજે દરેક વ્યક્તિ ક્યારેય સમાપ્ત ન થનારી ઈચ્છા લઈને આવે છે, જેના કારણે અનેક સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. જો તમે આ ક્યારેય ન સમાપ્ત થતી ઈચ્છાઓ પર નિયંત્રણ રાખશો, તો તમારું જીવન ખુશહાલ બની જશે.
4. તમે 126 વર્ષના છો અને તમારી ખાવા-પીવાની દિનચર્યા શું છે?
બાબા શિવાનંદ- 126 વર્ષના થયા પછી પણ મારી દિનચર્યા એવી જ છે જે હું આટલા વર્ષોથી ફોલો કરી રહ્યો છું. (તેમના શિષ્ય સંજયે કહ્યું કે, ગુરુજીનો મંત્ર નો ઓઈલ ઓન્લી બોઈલ (no oil only boil) છે. તેમના શિષ્યએ કહ્યું કે, સવારે સૂર્યોદય પહેલા ઉઠ્યા પછી, તેઓ નિયમિત દિનચર્યા પૂર્ણ કરીને અડધો કલાક યોગ કરે છે. પછી પૂજા પાઠ કર્યા પછી, સવારે ગરમ પાણી પીવું. આ સિવાય બે રોટલી એક શાક ખાધા પછી આખો દિવસ પોતાના કામમાં વ્યસ્ત રહે છે. યોગની પ્રેરણા માટે લોકોને મળવાનું પસંદ કરે છે. સાંજે થોડો સમય યોગ માટે સમય આપ્યા પછી બાફેલા ખોરાક જેમાં ચૂડા અથવા બીજી કોઈ સામગ્રી હોઈ શકે છે તે લે અને ફરીથી રાત્રે હળવો ખોરાક લીધા પછી તે 8 વાગ્યા પહેલા સુઈ જાય છે. ગુરુજી માને છે કે, 6 કલાકની ઊંઘ ખૂબ જ જરૂરી છે, પરંતુ વહેલા ઉઠવાની આદત તમારું જીવન વધુ સારું બનાવે છે. આજની જીવનશૈલીમાં મોડી રાત્રે સૂવું અને સવારે મોડું ઊઠવું એ યોગ્ય નથી અને વધુ તેલ મસાલાનો ખોરાક લોકોની સમસ્યાઓમાં વધારો કરે છે.)
5. બાબાજી, તમને 126 વર્ષનો યુવાન કહેવું ખોટું નહીં હોય, તેનું રહસ્ય શું છે?
બાબા શિવાનંદ- આ ઉંમરે પણ અડધો કલાક યોગ કરે છે, તે તેમને સ્વસ્થ રાખવા માટે કામ કરે છે. એટલા માટે 126 વર્ષની યુવાની કહેવું ખોટું નથી. આજે પણ તેમની નિયમિત દિનચર્યાને કારણે, તેઓ સ્વસ્થ છે અને તાજેતરમાં દેશની કેટલીક મોટી ખાનગી હોસ્પિટલો દ્વારા સંપૂર્ણ બોડી ચેકઅપ પણ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં તેમને કોઈ સમસ્યા જોવા મળી નથી.
6. બાબાજી, તમે 6 વર્ષમાં તમારા માતા-પિતાને ગુમાવ્યા, તે પછી પણ યોગ પ્રત્યે તમારો લગાવ કેવો રહ્યો?
બાબા શિવાનંદ- શિષ્ય સંજયે જણાવ્યું કે, 4 વર્ષની ઉંમરે સ્વામી શિવાનંદજી તેમના માતા-પિતા સાથે તેમના ગુરુ પાસે આવ્યા હતા. પોતાના ગુરુને યોગ કરતા જોઈને તેમના મનમાં હંમેશા જિજ્ઞાસા રહેતી. તેઓ પોતાના ગુરુને પોતાનો આદર્શ માનતા હતા. એકાએક નહીં, પરંતુ 4 વર્ષની ઉંમરથી જ પોતાના ગુરુને યોગ કરતા જોઈને તેઓ તેમનું કાર્ય કરવા ઈચ્છતા હતા અને તેમના ગુરુના બતાવેલા માર્ગ પર ચાલીને તેમણે લોકોને પોતાના જીવનનો આધાર બનાવ્યો હતો.
7. ધર્મને લઈને લોકો વચ્ચે પરસ્પર અંતર વધી રહ્યું છે, તમારો મત શું છે?
બાબા શિવાનંદ- ધર્મ વિશે એટલું વિચારતા નથી કારણ કે, તેઓ માને છે કે ધર્મ અને અન્ય બાબતો ત્યારે જ મહત્વપૂર્ણ છે, જ્યારે વ્યક્તિ સ્વસ્થ રહે છે. તે માત્ર અને માત્ર સમગ્ર વિશ્વ માટે સ્વસ્થ રહેવા અને ફિટ રહેવાનો મંત્ર આપવા માંગુ છું. ધર્મ અને આ બધી બાબતો સમજાતી નથી. આજના યુગમાં યોગ દરેક વ્યક્તિ માટે મહત્વપૂર્ણ છે. દરેક ધર્મ, દરેક સંપ્રદાયના લોકો યોગ કરવાથી સ્વસ્થ રહે છે. દેશ ત્યારે જ પ્રગતિ કરશે જ્યારે દેશ સ્વસ્થ હશે.
8. તમને બનારસ આવવું કેવું લાગે છે, તમને અહીં સૌથી વધુ શું ગમે છે?
બાબા શિવાનંદ- મને બનારસ બહુ ગમે છે. હું મારા માતા-પિતા સાથે અહીં આવતો-જતો હતો. હવે જ્યારે હું ઉંમરના આ તબક્કે છું, હું કાશીમાં રહું છું. હું કાશીમાં જ સ્થાયી થયો છું. હું પણ મારા જીવનની અંતિમ ક્ષણો કાશીમાં વિતાવવા માંગુ છું. હું જ્યાં રહું છું, તે કેદારખંડમાં આવે છે. હું એટલું માનું છું કે, કેદારખંડમાં મૃત્યુ પછી મોક્ષ મળે છે. બનારસમાં રહીને હું ભાગ્યશાળી માનું છું.
9. તમે 2014ની લોકસભામાં પહેલીવાર મતદાન કર્યું હતું. તે પહેલાં તમે ચૂંટણીમાં મતદાન કેમ ન કર્યું?
બાબા શિવાનંદ- હું 2014 પહેલા દેશના વિવિધ ભાગોમાં ફરતો હતો. હું ક્યારેય એક જગ્યાએ રહેતો નહોતો. તેથી મારી પાસે કાયમી સરનામું ન હોવાથી હું મતદાન કરી શક્યો ન હતો. 2014માં કાશી આવ્યા બાદ તેઓ ત્યાં જ સ્થાયી થયા અને મારા તમામ દસ્તાવેજો અહીંથી તૈયાર કરવામાં આવ્યા, ત્યાર બાદ મેં મતદાન કર્યું અને આ વખતે વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પણ મતદાન કર્યું. હું માનું છું કે, મતાધિકારનો ઉપયોગ બધા માટે જરૂરી છે અને દરેકે તેમાં ભાગ લેવો જોઈએ.
આ પણ વાંચો: યુપીમાં યોગીના કુંડળ ફેશનમાં: યુવાનોમાં દેખાયો અનોખો ક્રેઝ
10. બાબાજી! જ્યારે લોકોના મનમાં કોરોનાની રસીનો ડર હતો, ત્યારે તમે પહેલા રસી લીધી, તમને ડર ન લાગ્યો?
બાબા શિવાનંદ- મને કોઈ ડર નહોતો લાગ્યો. સ્વામીજીના શિષ્ય સંજયે કહ્યું કે, જ્યારે સ્વામીજીને રસી લાગી ત્યારે મીડિયાએ તેને એટલી સારી રીતે કવર કર્યું કે, તેમના પ્રયાસને જોઈને ઘણા લોકો પોતે રસી લેવા આવ્યા. સ્વામી શિવાનંદ કહે છે કે, રસીકરણની સાથે યોગ કરવાથી તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે અને તમે આ રોગથી બચી જાઓ છો. રસીકરણ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે.
11. રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં સન્માન મેળવતા પહેલા તમે પીએમ અને રાષ્ટ્રપતિને નમન કરીને ભારતીય સંસ્કૃતિનું ઉદાહરણ આપ્યું
બાબા શિવાનંદ- જ્યારે હું ત્યાં પહોંચ્યો ત્યારે મારા મગજમાં બીજું કંઈ ચાલી રહ્યું ન હતું. મારા માટે વ્યક્તિ કરતા હોદ્દો વધુ મહત્વનો છે, ત્યાં બેઠેલા બધા મને નારાયણ તરીકે જોતા હતા. મેં તે કર્યું જે હિન્દુ સંસ્કૃતિમાં થાય છે. મેં નમીને સૌનો આભાર માન્યો અને જ્યારે રાષ્ટ્રપતિએ મને ઉભો કર્યો અને મારું સન્માન કર્યું, ત્યાર બાદ તેમણે મને પૂછ્યું કે, તમે સ્વસ્થ છો? કોઈપણ પ્રકારની સમસ્યા નથી. આના પર મેં કહ્યું કે, કોઈ પણ પ્રકારની સમસ્યા નથી પણ સાંભળવામાં તકલીફ પડી રહી છે.
