હૈદરાબાદ: જ્યારથી 1983માં ભારતીય ટીમે ઈંગ્લેન્ડમાં પહેલો વર્લ્ડ કપ જીત્યો હતો, ત્યારથી જ યુવાનોમાં ક્રિકેટ પ્રેમ વધ્યો હતો. ત્યારબાદ એવો સમય પણ આવ્યો જેમાં 2 સગા ભાઈઓ એકસાથે ક્રિકેટ મેચમાં રમતા જોવા મળ્યા. પરંતુ, ગુજરાતનો એક એવો પરિવાર છે જેના પાંચેય ભાઈઓ આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ રમી, અનોખો ઇતિહાસ સર્જ્યો છે. આ પરિવાર મૂળ ભારતના ગુજરાતનો છે. જાણો કઈ રીતે તેમણે બનાવ્યો આ ઇતિહાસ.
મૂળ ગુજરાતનો ક્રિકેટપ્રેમી પરિવાર:
આ પરિવાર મૂળ ગુજરાતના જૂનાગઢનો વતની હતો, પરંતુ વિભાજન પછી પાકિસ્તાન ચાલ્યો ગયો હતો. પાંચેય ભાઈઓનો જન્મ બ્રિટિશ રાજના ભારતમાં ગુજરાતના સૌરાષ્ટ્ર આવેલ જૂનાગઢ રાજ્યમાં થયો હતો. તેઓ વાસ્તવમાં સાત ભાઈ-બહેનો હતા, છ ભાઈઓ અને એક બહેન. પરંતુ, તેની બહેન અને એક ભાઈ તેમની કિશોરાવસ્થામાં મૃત્યુ પામ્યા હતા.
આ પાંચેય ભાઈઓનો જન્મ ભારતમાં જ થયો હતો, પરંતુ તેમણે પોતાની રમત કૌશલ્યથી પાકિસ્તાની ક્રિકેટને નવી ઊંચાઈઓ આપી હતી. આ પરિવારના ચાર ભાઈઓ વઝીર, હનીફ, મુશ્તાક અને સાદિક પાકિસ્તાન માટે આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ રમી ચૂક્યા છે.
પ્રથમ ત્રણ ભાઈઓ વઝીર, રઈસ અને હનીફ જૂનાગઢની જૂની આલ્ફ્રેડ હાઈસ્કૂલના વિદ્યાર્થીઓ હતા, જે હવે મિડલ સ્કૂલ તરીકે ઓળખાય છે, જે દુર્લભ એશિયાઈ સિંહોનું એકમાત્ર નિવાસસ્થાન છે. જ્યારે જૂનાગઢના નવાબ તેમના રાજ્યની બહારના અગ્રણી ક્રિકેટરોને આમંત્રણ આપતા, ત્યારે આ ભાઈઓ તેમની સાથે પડખે ઊભા રહેતા, નેટ્સમાં બોલિંગ અને ફિલ્ડિંગ કરતા. ભાઈઓ માટે તે શીખવાનો સારો અનુભવ હતો. હનીફ તેની શાળામાં સ્ટાર ખેલાડી હતો અને તેણે આંતર-શાળા અને અન્ય મેચોમાં પ્રભુત્વ મેળવ્યું હતું. ખાસ કરીને હનીફ હંમેશા અલગ રહેતો હતો, જે દર્શાવે છે કે, તેને સતત બેટિંગ કરવાનું ખૂબ જ પસંદ હતું.
1950, 1960 અને 1970 ના દાયકામાં હનીફ મોહમ્મદ અને તેના ત્રણ ભાઈઓએ પાકિસ્તાન ક્રિકેટ પર કેવી રીતે પ્રભુત્વ જમાવ્યું તે ગણાવતા ક્રિકેટ ઇતિહાસકારો અને આંકડાશાસ્ત્રીઓ ક્યારેય થાકતા ન હતા. પાંચ ભાઈઓ ફર્સ્ટ ક્લાસ ક્રિકેટ રમ્યા, જેમાંથી ચારે પાકિસ્તાન માટે ટેસ્ટ મેચ પણ રમી હતી. મોહમ્મદ ભાઈઓ - હનીફ, મુશ્તાક, સાદિક અને વઝીર આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પાકિસ્તાનનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું. હનીફના પુત્ર શોએબનો પણ ઉત્તમ આંતરરાષ્ટ્રીય રેકોર્ડ છે, જેણે 12 વર્ષની કારકિર્દીમાં 3,974 રન બનાવ્યા છે.
હનીફ ઉપરાંત સૌથી મોટા વઝીર મોહમ્મદ અને નાના મુશ્તાક મોહમ્મદ અને સાદિક મોહમ્મદે ક્રિકેટના ટોચના વિભાગમાં પાકિસ્તાનનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું.
પાંચમો ભાઈ જે હનીફ કરતા બે વર્ષ મોટો છે, તે એક જ ભાઈ કોઈપણ ટેસ્ટ મેચ રમી શક્યા ન હતા. જો કે તે 1954-1955માં ઢાકા ખાતે ભારત સામે ટેસ્ટ મેચમાં સામિલ થયો હતો. પરંતુ તે મેચ રમ્યો ન હતો. તેણે 30 ફર્સ્ટ-ક્લાસ મેચ રમી અને 32.78ની એવરેજથી 1,344 રન બનાવ્યા અને 31.27ની એવરેજથી 33 વિકેટ લીધી.
પાકિસ્તાન ક્રિકેટમાં મોહમ્મદ ભાઈઓનું યોગદાન:
આ ભાઈઓએ ક્રિકેટ જગત પર પોતાની છાપ છોડી છે. પાકિસ્તાન ક્રિકેટમાં આ ભાઈઓનું યોગદાન ઘણું મોટું અને અમૂલ્ય હતું. તેનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે, પાકિસ્તાનના ટેસ્ટ ક્રિકેટ ઈતિહાસના પ્રથમ 25 વર્ષમાં એક ભાઈ પાકિસ્તાનની ટેસ્ટ ક્રિકેટ ટીમમાં હતો. આમાંથી બે ભાઈઓએ એક જ ટીમમાં મળીને 64 વખત પાકિસ્તાનનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું.
આ ચારેય ભાઈઓ અને શોએબે મળીને પાકિસ્તાન માટે 36 ટેસ્ટ સદી ફટકારી છે. પરિવારના ત્રણ ભાઈઓએ બેવડી સદી ફટકારી અને હનીફ મોહમ્મદે પણ ત્રેવડી સદી (337) ફટકારી છે.
વઝીર અને હનીફે એકસાથે 18 ટેસ્ટ મેચ રમી હતી જ્યારે હનીફ અને મુશ્તાકે એકસાથે 19 ટેસ્ટ મેચ રમી હતી. એ જ રીતે વઝીર અને મુશ્તાકે એક ટેસ્ટ મેચ સાથે રમી હતી. મુશ્તાક અને સાદિકે પણ એકસાથે 26 ટેસ્ટ મેચ રમી અનોખો ઇતિહાસ બનાવ્યો.
તેમની માતા હતા સૌના પ્રેરણાસ્ત્રોત્ર:
પાંચ ભાઈઓની ગૌરવપૂર્ણ માતા 'અમીર બી' હતા, જે પ્રાદેશિક ટેબલ ટેનિસ અને કેરમ ચેમ્પિયન હતા. આ ઉપરાંત, તેઓ ભારતીના રાષ્ટ્રીય બેડમિન્ટન ચેમ્પિયન પણ હતા, જેણે તેમને સ્પોર્ટ્સમેન બનવા અને તેમના દેશ અને પરિવારને ગૌરવ અપાવવા માટે પ્રેરણા આપી હતી.
પાકિસ્તાનનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યા પછી પણ, 'અમીર બી' તેમના પુત્રો માટે પ્રેરણાનો સ્ત્રોત બની રહી. જ્યારે તેમના બાળકો પ્રવાસ પર હતા, ત્યારે તેઓ પ્રોત્સાહક પત્રો લખી તેમનું મનોબળ વધારવા હતા.
તમામ ભાઈઓએ સ્વીકાર્યું હતું કે, પાકિસ્તાનના ટોચના ક્રિકેટરો તરીકે તેમના વિકાસ અને સફળતામાં તેમની માતા દ્વારા ભજવવામાં આવેલી શાંત પરંતુ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા રહી હતી.
The incredible Mohammad brothers – Hanif, Mushtaq, Sadiq and Wazir – represented Pakistan at the international level.
— ICC (@ICC) June 21, 2020
Hanif's son Shoaib also has an excellent international record, having scored 3,974 runs in a 12-year long career. pic.twitter.com/7qw71MiutJ
હનીફના પહેલા કોચ અઝીઝ દુર્રાની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા:
હનીફને ભારતના ઓલરાઉન્ડર સલીમ દુર્રાનીના પિતા અઝીઝ દુર્રાની દ્વારા કોચિંગ આપવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે તેમનો પરિવાર 1947માં પાકિસ્તાન ગયા પછી કરાચીમાં રહેવા ગયો હતો.
અન્ય બાબતોમાં, આસિફ દુર્રાનીએ હનીફને ગોલ્ફ બોલનો ઉપયોગ કરીને હૂક શોટને પરફેક્ટ કરવામાં મદદ કરતાં હતા. હનીફના પ્રથમ કોચ અબ્દુલ અઝીઝ દુરાની હતા, જેઓ ભારતીય ટેસ્ટ સ્ટાર સલીમ દુરાનીના પિતા હતા. વર્ષો પછી હનીફે યાદ કરતાં કહ્યું હતું કે: “માસ્ટર અઝીઝ તેના તમામ પૈસા તેના એપ્રેન્ટીસ પાછળ ખર્ચતા હતા. તે અમારા માટે બેટ, પેડ અને મોજા ખરીદતા હતા. ઘણીવાર તેમની પાસે પોતાના માટે પણ પૈસા બચતા ન હતા. અમારા માટે તે પિતા અને દેવદૂત જેવા હતા. અઝીઝે જ ભવિષ્યવાણી કરી હતી કે, "હનીફ એક દિવસ મહાન ખેલાડી બનશે" અને તેને તેની રમત વિકસાવવામાં મદદ કરવા માટે મફત શિષ્યવૃત્તિની વ્યવસ્થા કરી.
ત્રણેય ભાઈઓ એકસાથે:
ઑક્ટોબર 1969માં, કરાંચી ખાતે ન્યુઝીલેન્ડ સામે હનીફ, મુશ્તાક અને સાદિકે એક ટેસ્ટમાં સાથે રમીને ગ્રેસ અને ઈંગ્લેન્ડના હર્ન ભાઈઓના પરાક્રમની બરોબરી કરી હતી. સાદિકની આ પહેલી અને હનીફની છેલ્લી કસોટી હતી. તેણે બંને ઇનિંગ્સમાં પાકિસ્તાન માટે ઓપનિંગ કર્યું હતું. હનીફ, મુશ્તાક અને સાદીકે ન્યુઝીલેન્ડની બીજી ઇનિંગમાં બોલિંગ કરી હતી.
