বিশ্বজুৰি স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্যৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি কৰা, প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ খাদ্যৰ উপলব্ধতা নিশ্চিত কৰাৰ বাবে আৰু কৃষিৰ জৰিয়তে অৰ্থনৈতিক প্ৰগতিৰ বাবে প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ লক্ষ্যৰে প্ৰতি বছৰে ১৬ অক্টোবৰত বিশ্ব খাদ্য দিৱস উদযাপন কৰা হয়(World food Day 2022)।
বিশ্ব খাদ্য দিৱস ২০২২ "Leave No One Behind Theme"ৰ ওপৰত উদযাপন কৰা হৈছে
আমাৰ শৰীৰৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ প্ৰয়োজন কি! অন্ন বা আহাৰ । কিন্তু আপুনি জানেনে যে সমগ্ৰ বিশ্বতে এনে বহুসংখ্যক লোক আছে যিয়ে প্ৰতিদিনে পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ খাদ্য লাভ নকৰে(World Food Day 2022)।
যদিও অপুষ্টিৰ বিৰুদ্ধে সংগ্ৰাম আৰু প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্যৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ প্ৰচেষ্টা বিশ্বৰ প্ৰায় সকলো দেশতে চৰকাৰী আৰু ব্যক্তিগত পৰ্যায়ত কৰা হয়, কিন্তু তথাপিও বিভিন্ন কাৰণত অধিকাংশ লোকক সঠিক পৰিমাণে খাদ্য যোগান ধৰা নহয়(Why World Food Day celebration)।
প্ৰতিজন ভোকাতুৰ আৰু আৰ্তজনে স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্য লাভ কৰিব লাগে, খাদ্য অপচয় হ্ৰাস কৰিব লাগে আৰু সৰু-বৰ পৰিসৰত খাদ্য উৎপাদন আৰু কৃষিক প্ৰসাৰ ঘটাব লাগে আৰু এই দিশত প্ৰচেষ্টা বৃদ্ধি কৰিব লাগে, ইয়াৰ বাবে বিশ্বব্যাপী সজাগতা আৰু কাৰ্যক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ বিশ্ব খাদ্য দিৱস প্ৰতি বছৰে ১৬ অক্টোবৰ তাৰিখে উদযাপন কৰা হয় । এইবাৰ এই দিৱস “Leave No One Behind Theme” শীৰ্ষক বিষয়ত উদযাপন কৰা হৈছে(World Food Day is celebrating on this theme)।
ইতিহাস
বিশ্বব্যাপী ক্ষুধাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ লক্ষ্যৰে আৰু সমগ্ৰ বিশ্বতে ক্ষুধা নিৰ্মূলৰ প্ৰয়াস কৰাৰ উদ্দেশ্যে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ খাদ্য আৰু কৃষি সংস্থাই প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৭৯ চনৰ ১৬ অক্টোবৰৰ পৰা বিশ্ব খাদ্য দিৱস উদযাপন আৰম্ভ কৰিছিল(World Food Day history) ।
মন কৰিবলগীয়া যে, পূৰ্বতে খাদ্যাভ্যাসক ৰাষ্ট্ৰসংঘই এক উমৈহতীয়া অধিকাৰ হিচাপে স্বীকৃতি দিছিল । কিন্তু প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ বাবে স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্যৰ প্ৰয়োজনীয়তাক স্বীকাৰ কৰি ১৯৪৫ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘই খাদ্যক সকলোৰে বাবে এক বিশেষ অধিকাৰ হিচাপে স্বীকৃতি প্ৰদান কৰিছিল(World Food Day significance) ।
পৰিসংখ্যাই কি কয়
খাদ্য উৎপাদনত আমাৰ দেশ বিশ্বৰ ভিতৰতে দ্বিতীয় স্থানত আছে, আনহাতে মাহজাতীয় শস্য, চাউল, ঘেঁহু, মাছ, গাখীৰ, শাক-পাচলি উৎপাদনত ভাৰত প্ৰথম । কিন্তু তথাপিও আমাৰ দেশৰ এক বৃহৎ জনসংখ্যা পুষ্টিহীনতাত ভুগি আছে ।
তথ্য অনুসৰি ২০২১ চনত বিশ্বৰ ৭৬৮ কোটি লোক পুষ্টিহীনতাৰ বলি হোৱা দেখা গৈছিল । ইয়াৰে ২২.৪ কোটি অৰ্থাৎ প্ৰায় ২৯% ভাৰতীয় আছিল । ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ ‘The State of Food Security and Nutrition in the World 2022’ প্ৰতিবেদনত প্ৰকাশিত এই তথ্য অনুসৰি ভাৰতৰ ৯৭ কোটিৰো অধিক লোক অৰ্থাৎ দেশৰ প্ৰায় ৭১ শতাংশ জনসংখ্যাই পুষ্টিকৰ খাদ্য যোগান ধৰিব নোৱাৰে ।
ইয়াত এইটোও উল্লেখ কৰিব লাগিব যে, এই প্ৰতিবেদনৰ ফলাফল সন্দৰ্ভত জনসাধাৰণৰ মাজত কিছু মতানৈক্য দেখা গৈছে । কিন্তু এই কথা অস্বীকাৰ কৰিব নোৱাৰি যে বিশ্বৰ বহু দেশত বৃহৎ সংখ্যক লোকৰ বাবে পুষ্টিকৰ খাদ্য উপলব্ধ নহয় ।
ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ এই প্ৰতিবেদনতো কোৱা হৈছে যে, কেৱল ৭০.৫ শতাংশ ভাৰতীয়ই নহয়, নেপালৰ ৮৪% আৰু পাকিস্তানৰ ৮৩.৫% লোকে স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্য গ্ৰহণ কৰিবলৈ অক্ষম । এই প্ৰতিবেদনত আন কিছুমান দেশৰ তথ্যও দিয়া হৈছিল, যাৰ মতে চীনৰ প্ৰায় ১২%, ব্ৰাজিলৰ ১৯% আৰু শ্ৰীলংকাৰ ৪৯% লোকে স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্য গ্ৰহণ কৰিবলৈ অক্ষম । একে বিষয়ৰ আন এক প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে বিশ্বৰ ৯৯% অপুষ্টিগ্ৰস্ত লোক উন্নয়নশীল দেশত বাস কৰে । একে সময়তে প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ২ কোটি শিশু জন্মৰ সময়ত কম ওজনৰ সৈতে জন্ম হয়, ইয়াৰে প্ৰায় ৯৬.৫% উন্নয়নশীল দেশৰ ।
পুষ্টিহীনতাৰ ক্ষেত্ৰত মহিলা আৰু শিশুৰ ক্ষেত্ৰত বেছিকৈ দেখা যায় । জন্মৰ সময়ত আৰু কম বয়সতে (৫ বছৰৰ তলৰ) শিশুৰ মুঠ মৃত্যুৰ ৫০% ৰ বাবে অপুষ্টিৰ বাবে দায়ী বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে । একে সময়তে বিশ্বৰ প্ৰায় ৬০% মহিলা পুষ্টিহীনতাৰ বলি হৈছে ।
বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে সাধাৰণ মানুহক স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্য যোগান ধৰাটো এক বিশ্বজনীন সমস্যা যাৰ সন্মুখীন হৈছে বিশ্বৰ বহু দেশ । খাদ্য উৎপাদন হ্ৰাস হোৱাটোৱেই এই সমস্যাৰ মূল কাৰণ নহয়, কিন্তু মুদ্ৰাস্ফীতি, দৰিদ্ৰতা, সামাজিক বৈষম্য, পৰিৱেশৰ পৰিৱৰ্তন, মহামাৰী আৰু যুদ্ধসদৃশ পৰিস্থিতি আদি বহুতো কাৰক দায়ী ।
কেনেকৈ পালন কৰা হয় বিশ্ব খাদ্য দিৱস
প্ৰতি বছৰে বিশ্ব খাদ্য দিৱস উপলক্ষে অসুৰক্ষিত খাদ্যৰ লগত জড়িত স্বাস্থ্যজনিত বিপদৰ বিষয়ে সজাগতা বিয়পোৱাৰ বাবে, কৃষিৰ অৰ্থনৈতিক সমৃদ্ধি আৰু বৃদ্ধি নিশ্চিত কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ধৰণৰ সজাগতা কাৰ্যসূচী আৰু অভিযানৰ আয়োজন কৰা হয় ।
যেনে ফুড বেংকে স্থানীয় পৰ্যায়ত আৰ্তজনক খাদ্য যোগান ধৰাৰ বিষয়ে সজাগতা বিয়পোৱা আৰু আৰ্তজনক খাদ্য যোগান ধৰা এনে চৰকাৰী আৰু ব্যক্তিগত আঁচনি, খাদ্যৰ অপচয়ৰ দৰে বাকী থকা খাদ্য বা শাক-পাচলি আৰু ফলৰ খোলাৰ পৰা ভাল পচন সাৰ বনোৱা বৃহৎ পৰিসৰত কিন্তু সৰু পৰিসৰত, তেওঁলোকক ঘৰত ঠাইৰ উপলব্ধতা অনুসৰি নিজৰ মাটি বা পাত্ৰত পাকঘৰৰ বাগিচা বনাবলৈ প্ৰেৰণা দিবলৈ, আৰু এনে লোকসকলৰ বাবে আৰ্থিকভাৱে সক্ষম নহয় আৰু নথকা লোকৰ বাবে আৰ্থিক সহায় সংগ্ৰহ কৰিবলৈ প্ৰয়োজন অনুসৰি খাদ্য কিনিব পৰা ইত্যাদি ।
উপলব্ধ খাদ্য তথ্য অনুসৰি আমাৰ গ্ৰহত পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ খাদ্য উৎপন্ন হয় যিয়ে সকলো মানুহ আৰু জীৱৰ পেট ভৰাই তুলিব পাৰে । কিন্তু সমগ্ৰ বিশ্বতে প্ৰতি বছৰে ১.৩ বিলিয়ন টন খাদ্য বিভিন্ন কাৰণত অপচয় হয়, যিটো মুঠ উৎপাদিত খাদ্যৰ প্ৰায় ২০% । যদি মানুহে খাদ্য সাৱধানে ব্যৱহাৰ কৰে আৰু তাৰ অপচয়ৰ পৰা হাত সাৰিব পাৰে, তেন্তে ভোকত শুই থকা লোকৰ সংখ্যা বহু পৰিমাণে হ্ৰাস কৰিব পৰা যায় ।
বিশ্ব খাদ্য দিৱস হৈছে এনে এক অনুষ্ঠান যিয়ে খাদ্যৰ অপচয় হ্ৰাস কৰাৰ বাবে কাম কৰিব পাৰে আৰু মানুহৰ জীৱিকাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে আৰু খাদ্য উৎপাদনৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকক উৎসাহিত কৰিব পাৰে ।
লগতে পঢ়ক: World Egg Day 2022: বিশ্ব কণী দিৱসত কণীৰ উপকাৰিতাৰ বিষয়ে জানি লওক
