ৰজোনিবৃত্তিৰ অৰ্থ হৈছে ঋতুস্ৰাৱ বন্ধ হোৱাৰ পিছত, এগৰাকী মহিলাৰ যোনিৰ পৰা সামান্য বা অত্যাধিক পৰিমাণৰ ৰক্তক্ষৰণ ৷ এই সমস্যাই কেতিয়াবা গুৰুতৰ ৰোগৰ লক্ষণ হ'ব পাৰে । ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত ৰক্তক্ষৰণ বুলি জনাজাত(postmenopausal bleeding) এই স্থিতিটো এণ্ডোমেট্ৰিয়েল কৰ্কট ৰোগৰ এক বিশেষ লক্ষণ বুলিও গণ্য কৰা হয়(Endometrial cancer) । কিন্তু যদি এগৰাকী মহিলাৰ এই সমস্যা হয়, তেনেহ'লে তেওঁৰ কৰ্কট ৰোগ হোৱাটো প্ৰয়োজনীয় নহয়, কিয়নো বহুসময়ত হৰম'নৰ পৰিৱৰ্তন বা আন কিছুমান সচৰাচৰ আৰু জটিল সমস্যাৰ বাবে, মহিলাসকলৰ ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত যোনিৰ ৰক্তক্ষৰণৰ সমস্যা হ'ব পাৰে । ৰজোনিবৃত্তি এগৰাকী মহিলাৰ বাবে গুৰুতৰ ৰোগৰ লক্ষণো হ'ব পাৰে (Postmenopausal bleeding sign of serious diseases in women) ।
ৰজোনিবৃত্তি আৰু পেৰিমেনোপজ: উত্তৰাখণ্ডৰ স্ত্ৰীৰোগ বিশেষজ্ঞ ডাঃ বিজয় লক্ষ্মীয়ে(Dr Vijay Lakshmi gynecologist) কয় যে, সাধাৰণতে 45 বছৰ বয়সৰ পিছত, মহিলাসকলৰ ঋতুস্ৰাৱ বন্ধ কৰাৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হয় । ঋতুস্ৰাৱ বা ঋতুস্ৰাৱ বন্ধ হোৱাক ৰজোনিবৃত্তি বা সাধাৰণ ভাষাত মনোপ'জ বুলিও কোৱা হয় । ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত, মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰতি মাহে ঋতুস্ৰাৱ বন্ধ হয় । কিন্তু ৰজোনিবৃত্তিৰ আগতে মহিলাসকলে সাধাৰণতে পেৰি-মনোপ'জৰ পৰ্যায়ৰ মাজেৰে পাৰ হৈ যায় য’ত তেওঁলোকৰ শৰীৰত বহু ধৰণৰ হৰম’নৰ পৰিৱৰ্তনো দেখা যায় । এই সময়ছোৱাত বহু মহিলাই অনিয়মীয়া মাহেকীয়া যেনে দীঘলীয়া মাহেকীয়া, কম বা অধিক ৰক্তক্ষৰণ আৰু পিৰিয়ড চক্ৰত সঘনাই পৰিৱৰ্তন হোৱা আদি বহুতো সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয় । একে সময়তে, যদি এগৰাকী মহিলাৰ বয়সৰ পিছত প্ৰায় এবছৰ ধৰি ঋতুস্ৰাৱ নহয়, তেন্তে ইয়াক ৰজোনিবৃত্তি বুলি গণ্য কৰা হয় ।
ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত ৰক্তক্ষৰণৰ কাৰণ: ডাঃ বিজয়লক্ষ্মীয়ে ব্যাখ্যা কৰি কয় যে, কেতিয়াবা ৰজোনিবৃত্তিৰ পাছতো, কিছুমান পৰ্যায়ত মহিলাৰ কিছু সময়ৰ বাবে যোনিৰ ৰক্তক্ষৰণ হ'ব পাৰে। বিশেষকৈ যিসকল মহিলাই হৰমন থেৰাপী গ্ৰহণ কৰি আছে বা এষ্ট্ৰোজেন আৰু প্ৰজেষ্টোজেন হৰমন ঔষধ গ্ৰহণ কৰি আছে বা চাইক্লিক হৰমন থেৰাপী গ্ৰহণ কৰি আছে, কেতিয়াবা তেওঁলোকৰ মৃদু ৰক্তক্ষৰণ হ'ব পাৰে । কিন্তু স্বাভাৱিক অৱস্থাত, যদি ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত এগৰাকী মহিলাৰ যোনিৰ পৰা কম বেছি পৰিমাণে ৰক্তক্ষৰণ হয়, তেনেহ'লে কেতিয়াবা ই গুৰুতৰ ৰোগৰ লক্ষণ হ'ব পাৰে । ডাঃ বিজয়লক্ষ্মীয়ে কয় যে, যিসকল মহিলাই ৰজোনিবৃত্তিত ইতিমধ্যে ভৰি দিছে তেওঁলোকৰ প্ৰায় ১০% মহিলাৰ ক্ষেত্ৰতে ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছৰ ৰক্তক্ষৰণৰ সমস্যা দেখা দিছে । যাৰ বাবে বহুতো গুৰুতৰ ৰোগৰ লগতে যৌন সংক্ৰমণ, যোনিৰ শ্লেষ্মা বা এণ্ডোমেট্ৰিয়ামকে ধৰি সাধাৰণ সমস্যা ৰজোনিবৃত্তিৰ লক্ষণ বুলি ধৰিব পাৰি ।
ইয়াৰে কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ-
- এট্ৰফিক ভেজিনাইটিছ(Atrophic vaginitis): ৰজোনিবৃত্তিৰ সময়ত বা পিছত শৰীৰত হৰম’নৰ মাত্ৰা বহু পৰিমাণে হ্ৰাস পাব পাৰে । যাৰ ফলত কেতিয়াবা যোনি আৰু জৰায়ুৰ কলাবোৰ শুকান আৰু ফুলাও হ’ব পাৰে । যাৰ ফলত যৌন সম্পৰ্কৰ পিছত বা আনকি সাধাৰণতে যোনিৰ পৰা ৰক্তক্ষৰণ হ’ব পাৰে ।
- এণ্ডোমেট্ৰিয়েল পলিপ(Endometrial polyps) : এণ্ডোমেট্ৰিয়েল পলিপ, যাক গৰ্ভাশয়ৰ পলিপ বুলিও কোৱা হয় ৷ ই হৈছে এক প্ৰকাৰৰ টিউমাৰ যি এণ্ডোমেট্ৰিয়ামত অত্যাধিক বৃদ্ধিৰ ফলত হয় । এই ক্ষেত্ৰত এয়া কৰ্কট ৰোগ নহয় বা কোনো অসুবিধাৰ কাৰণ নহয় । কিন্তু যদি গৰ্ভাশয়ত ইয়াৰ সংখ্যা একতকৈ অধিক হয় বা ইয়াৰ আকাৰ ডাঙৰ হয়, তেন্তে ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত ৰক্তক্ষৰণ হ'ব পাৰে ।
- এণ্ডোমেট্ৰিয়েল এট্ৰফি(Endometrial atrophy) : এণ্ডোমেট্ৰিয়েল এট্ৰফীত, শৰীৰত এষ্ট্ৰোজেন আৰু প্ৰজেষ্টেৰনৰ দৰে হৰমনৰ নিম্ন স্তৰৰ বাবে ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত মহিলাগৰাকীৰ জৰায়ুৰ ৰেখা পাতল হ'বলৈ আৰম্ভ কৰে । জৰায়ুৰ আৱৰণ অত্যাধিক পাতল হোৱাৰ স্থিতিত যোনিৰ ৰক্তক্ষৰণ হ'ব পাৰে ।
- জৰায়ুৰ ফাইব্ৰইড(Uterus fibroids): ইউট্ৰুছ ফাইব্ৰইড বা জৰায়ুৰ ফাইব্ৰইড বোৰ প্ৰকৃততে জৰায়ুৰ বেৰত পেশী আৰু কোষৰ পিণ্ড । যাক এক প্ৰকাৰৰ টিউমাৰ বুলি গণ্য কৰা হয় । এইটো সংখ্যাত এক বা একাধিক হ'ব পাৰে । ইয়াক লিয়ামিয়মা বা মায়োমা বুলিও কোৱা হয় । এই সমস্যাৰ ফলত ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছৰ মহিলাসকলৰ হঠাতে ৰক্তক্ষৰণ হ'ব পাৰে যেতিয়া কেতিয়াবা জটিল হয় ।
- এণ্ডোমেট্ৰিয়েল হাইপাৰপ্লাছিয়া (Endometrial hyperplasia): এণ্ডোমেট্ৰিয়েল হাইপাৰপ্লাছিয়াৰ ফলত ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছতো কেতিয়াবা কেতিয়াবা ৰক্তক্ষৰণ হ’ব পাৰে ।
- এণ্ডোমেট্ৰিয়েল কেঞ্চাৰ(Endometrial cancer): এণ্ডোমেট্ৰিয়েল কেন্সাৰ বা জৰায়ুৰ কৰ্কট ৰোগ হ’লেও ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত যোনিৰ পৰা অস্বাভাৱিক ৰক্তক্ষৰণ হ’ব পাৰে । ইয়াক জৰায়ুৰ কৰ্কট ৰোগৰ অন্যতম প্ৰধান লক্ষণ হিচাপেও গণ্য কৰা হয় । পৰিসংখ্যা অনুসৰি এই ধৰণৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত প্ৰায় ৯০% ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছৰ মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত যোনিৰ পৰা ৰক্তক্ষৰণৰ সমস্যা দেখা যায় ।
- যৌন সংক্ৰামক ৰোগ (Sexually Transmitted Diseases, STD): কেতিয়াবা ক্ল’মাইডিয়া, হাৰ্পিছ আৰু গ’ন’ৰিয়া আদি যৌন সংক্ৰামক ৰোগেও ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত অস্বাভাৱিক দাগ পৰা বা ৰক্তক্ষৰণৰো কাৰণ হ'ব পাৰে ।
লক্ষণবোৰক আওকাণ নকৰিব(Symptoms): ডাঃ বিজয় লক্ষ্মীয়ে কয় যে, ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত যদি মহিলাসকলে লঘু দাগ বা প্ৰচণ্ড ৰক্তক্ষৰণৰ সমস্যাৰ সন্মুখীন হয়, তেন্তে তেওঁলোকে তৎক্ষণাত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লৈ তেওঁলোকৰ স্বাস্থ্যৰ সম্পূৰ্ণ ক্লিনিকেল পৰীক্ষা কৰাটো খুবেই জৰুৰী । সাধাৰণতে এই ধৰণৰ সমস্যাই দেখা দিলে চিকিৎসকে ৰোগীৰ সকলো লক্ষণ মনত ৰাখি প্ৰয়োজন অনুসৰি তেজৰ পৰীক্ষা, পেপ-স্মিয়াৰ, এণ্ডোমেট্ৰিয়েল বায়’প্সি, ছ’নোগ্ৰাফী আৰু ডি এন চি পৰীক্ষা আদিৰ পৰামৰ্শ দিয়ে ৷
তেওঁ লগতে কয় যে, কিছুমান মহিলাৰ দীৰ্ঘদিন ধৰি ঋতুস্ৰাৱ নহয়, যিটো বহু মহিলাই ৰজোনিবৃত্তি বুলি গণ্য কৰে । আনহাতে, যেতিয়া কিছু সময়ৰ পিছত মহিলাগৰাকীয়ে কেতিয়াবা অধিক ৰক্তক্ষৰণ হয়, তেতিয়া তেওঁলোকে ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছত ইয়াৰ উল্লেখ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে । মহিলাগৰাকীৰ ৰজোনিবৃত্তি হৈছে নে নাই সেইটো নিশ্চিত কৰিবলৈ সাধাৰণতে চিকিৎসকে বিশেষ ধৰণৰ তেজৰ পৰীক্ষাৰ পৰামৰ্শ দিয়ে । যাৰ ফলাফলে ৰজোনিবৃত্তি হৈছে নে নাই সেইটো নিশ্চিত কৰিব পাৰে ।
ডাঃ বিজয় লক্ষ্মীয়ে পৰামৰ্শ দিয়ে যে, কাৰণ যিয়েই নহওক, ৰজোনিবৃত্তিৰ পিছতো জৰায়ুত দাগ পৰা বা অত্যধিক ৰক্তক্ষৰণৰ সমস্যাটোক একেবাৰেই আওকাণ কৰিব নালাগে আৰু তৎক্ষণাত চিকিৎসকে পৰীক্ষা কৰি চিকিৎসা কৰিব লাগে । ইয়াৰ বাহিৰেও মহিলাসকলৰ বাবে বছৰি বা চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ মতে পেপ-স্মিয়ৰ পৰীক্ষা বা আন পৰীক্ষা কৰাটোও অতি উপকাৰী হ’ব পাৰে । কাৰণ এনে কৰিলে সমস্যাৰ প্ৰাৰম্ভিক লক্ষণ দেখা পোৱাৰ লগে লগে চিকিৎসা আৰম্ভ কৰিব পাৰি ।
লগতে পঢ়ক : আপুনিও Urinary Incontinence সমস্যাৰ সন্মূখীন হৈছে নেকি
