বিগত দশকত বিশ্বজুৰি জীৱ-জন্তুৰ দ্বাৰা হোৱা আৰু বিয়পি পৰা ৰোগ আৰু সংক্ৰমণৰ ক্ষেত্ৰ যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে । অনুমান কৰা হৈছে যে বিশ্বজুৰি প্ৰতি বছৰে প্ৰায় এক বিলিয়ন কম বেছি পৰিমাণে জুনোটিক ৰোগৰ গুৰুতৰ ক্ষেত্ৰ দেখা যায় । একে সময়তে তেওঁলোকৰ কাৰণে প্ৰতি বছৰে লাখ লাখ লোকৰ মৃত্যুও ঘটে। যোৱা কেইটামান দশকত নতুন ধৰণৰ জুনোটিক সংক্ৰমণৰ উত্থান আৰু দ্ৰুতগতিত বিয়পি পৰাৰ বাবে ইয়াক বিশ্ব স্বাস্থ্য সুৰক্ষাৰ বাবেও গুৰুতৰ চিন্তাৰ বিষয় হিচাপে বিবেচনা কৰা হৈছে ।
জুন’টিক বা জুন’ছ সংক্ৰমণৰ বিষয়ে মানুহৰ মাজত তথ্য আৰু সজাগতা সৃষ্টি কৰাৰ উদ্দেশ্যে প্ৰতি বছৰে ৬ জুলাইত বিশ্ব জু’ন’ছেছ দিৱস বা বিশ্ব জু’ন’ছ দিৱস পালন কৰা হয় । এই বছৰ দিনটো "এক পৃথিৱী, এক স্বাস্থ্য: জুন'ছ বন্ধ কৰক!" এই থিম উদযাপন কৰা হৈছে ।
প্ৰতিবেদনত কি কোৱা হৈছে
২০২০ চনত কোভিড ১৯ৰ প্ৰেক্ষাপটত ‘ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ পৰিৱেশ কাৰ্যসূচী’ আৰু ‘আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পশুধন গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠান’ৰ দ্বাৰা ‘পৰৱৰ্তী মহামাৰী প্ৰতিৰোধ: জুন’টিক ৰোগ আৰু অতিমাৰী সংক্ৰমণৰ শৃংখল কেনেকৈ ভাঙিব’ শীৰ্ষক প্ৰতিবেদন প্ৰকাশ কৰা হয় য’ত কোৱা হৈছিল যে ৬০% জুনোটিক ৰোগ মানুহৰ ক্ষেত্ৰত জনা যায়, কিন্তু এতিয়াও ৭০% জুনোটিক ৰোগ আছে যিবোৰ এতিয়াও জনা নাযায় । কেৱল এয়াই নহয়, প্ৰতি বছৰে সমগ্ৰ বিশ্বতে বিশেষকৈ নিম্ন মধ্যম আয়ৰ দেশসমূহত জুনোটিক ৰোগৰ বাবে প্ৰায় দহ লাখ লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাইছে ।
প্রতিবেদনত সকীয়াই দিয়া হৈছে যে যদি পশুজনিত ৰোগ প্রতিৰোধৰ বাবে প্রয়োজনীয় প্রচেষ্টা কৰা নহয়, তেন্তে ভৱিষ্যতে কোভিড-১৯ৰ দৰে আন মহামাৰীৰো সন্মুখীন হ’ব লাগিব ৷ জুনোটিক ৰোগ বিয়পি পৰাৰ বাবে দায়ী কাৰণসমূহো এই প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে ।
ইয়াৰ ভিতৰত আছিল পশুৰ প্ৰ’টিনৰ চাহিদা বৃদ্ধি, নিবিড় আৰু অস্থায়ী কৃষি বৃদ্ধি, বন্যপ্ৰাণীৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি, প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ অস্থায়ী ব্যৱহাৰ আৰু অপব্যৱহাৰ, খাদ্য যোগান শৃংখলৰ পৰিৱৰ্তন আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ সংকট ।
একে সময়তে ষ্টেট অৱ দ্য ৱৰ্ল্ড ফৰেষ্ট ৰিপৰ্ট ২০২২ত ভাৰত আৰু চীনক নতুন জুনোটিক সংক্ৰামক ৰোগৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ হটস্পট হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে । এই প্ৰতিবেদনত এইটোও কোৱা হৈছিল যে এছিয়া আৰু আফ্ৰিকাত মানুহৰ জনসংখ্যাৰ ঘনত্ব বেছি থকা ঠাইত জুনোটিক সংক্ৰামক ৰোগৰ আশংকা অধিক হ’ব । কেৱল এয়াই নহয়, এই ঠাইবোৰত এনে সংক্ৰামক ৰোগৰ সংক্ৰমণৰ হাৰ ৪,০০০ গুণ পৰ্যন্ত বৃদ্ধি পোৱা দেখা যায় । তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে আফ্ৰিকা মহাদেশৰ বেছিভাগ দেশতে ইব’লা আৰু অন্যান্য পশুজনিত সংক্ৰমণ আৰু মহামাৰীৰ প্ৰভাৱ ইতিমধ্যে অধিক দেখা গৈছে ।
জুনোটিক ৰোগ কি ?
জীৱ-জন্তুৰ পৰা মানুহলৈ বিয়পিব পৰা ৰোগ হ’ল জুন’টিক সংক্ৰমণ বা ৰোগ । একে সময়তে কিছুমান বিশেষ পৰিস্থিতিত মানুহৰ পৰা জীৱ-জন্তুলৈও এই সংক্ৰমণ বিয়পিব পাৰে । এনে অৱস্থাক ৰিভাৰ্ছ জুন’ছিছ বোলা হয় । সংক্ৰমিত প্ৰাণীৰ লালা, তেজ, প্ৰস্ৰাৱ, শ্লেষ্মা, মল বা শৰীৰৰ অন্যান্য তৰল পদাৰ্থৰ প্ৰত্যক্ষ বা পৰোক্ষ সংস্পৰ্শলৈ আহিলে জুনোটিক সংক্ৰমণ মানুহলৈ বিয়পিব পাৰে । ভেক্টৰ বৰ্ণ ৰোগ এই ধৰণৰ ৰোগতো আহে যিবোৰ জেঠী, মহ বা মাখিৰ দ্বাৰা বিয়পে । জুনোটিক ৰোগ বেক্টেৰিয়া, ভাইৰাছ, ভেঁকুৰ বা পৰজীৱীৰ দ্বাৰা হ’ব পাৰে । যিয়ে কেতিয়াবা মানুহৰ ওপৰত গুৰুতৰ আনকি মাৰাত্মক প্ৰভাৱো দেখুৱাব পাৰে । বৰ্তমান বিশ্বজুৰি ২০০ৰো অধিক জুনোটিক ৰোগৰ বিষয়ে জনা যায় ।
জীৱ-জন্তু আৰু বিভিন্ন স্বাস্থ্য প্ৰতিষ্ঠানৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি প্ৰতি ১০টা সংক্ৰামক ৰোগৰ ভিতৰত ৬টা জুন’টিক । আনহাতে চি.ডি.চি. WHOৰ তথ্য অনুসৰি বৰ্তমানৰ সকলো সংক্ৰামক ৰোগৰ ৬০% জুন’টিক ।
যদিও সমগ্ৰ বিশ্বতে বহু ধৰণৰ জুনোটিক সংক্ৰমণ বা ৰোগৰ ক্ষেত্ৰ দেখা যায়, কিন্তু ভাৰতত আটাইতকৈ বেছি দেখা পোৱা জুনোটিক ৰোগৰ ক্ষেত্ৰসমূহ হ’ল ৰেবিজ, স্কেবিজ, ব্ৰুচেল’ছিছ, ছোৱাইন ফ্লু, ডেংগু, মেলেৰিয়া, ইব’লা, এনকেফেলাইটিছ, বাৰ্ড ফ্লু , নিপাহ ভাইৰাছ, গ্লেণ্ডাৰ, ছালমনেলোচিছ, বান্দৰ জ্বৰ / বান্দৰ পক্স, প্লেক, হেপাটাইটিছ ই, পেৰেট জ্বৰ, যক্ষ্মা (টিবি), জিকা ভাইৰাছ, চাৰ্ছ ৰোগ আৰু ৰিং ৱৰ্ম আদি অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে ।
বিশ্ব প্ৰাণীবিজ্ঞান দিৱসৰ ইতিহাস আৰু উদ্দেশ্য
উল্লেখযোগ্য যে, জলাতংক ৰোগৰ প্ৰথম টিকাকৰণৰ স্মৃতিত ২০০৭ চনৰ ৬ জুলাইত প্ৰথমবাৰৰ বাবে বিশ্ব জুন’ছেছ দিৱস বা বিশ্ব প্ৰাণীবিজ্ঞান দিৱস উদযাপন কৰা হৈছিল । দৰাচলতে ৰেবিজৰ ভেকচিন আৱিষ্কাৰ কৰাৰ পিছত ফৰাচী জীৱবিজ্ঞানী লুই পেষ্টুৰে ১৮৮৫ চনৰ ৬ জুলাইত প্ৰথমটো ভেকচিন সফলতাৰে প্ৰদান কৰে ।
২০০৭ চনৰ পৰা প্ৰতি বছৰে এই দিনটো পালন কৰা হয় জুনোটিক ৰোগৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি কৰাৰ উদ্দেশ্যে, জনসাধাৰণ, নীতি নিৰ্ধাৰক আৰু স্বাস্থ্যসেৱা পেছাদাৰীসকলক জুনোটিক ৰোগ, ইয়াৰ প্ৰতিৰোধ আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ ব্যৱস্থা, উদীয়মান জুনোটিক ৰোগৰ বিষয়ে জ্ঞান দিয়াৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰা হয় ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে চোৰাংচোৱাগিৰি, গৱেষণা আৰু প্ৰস্তুতিৰ প্ৰসাৰ সংক্ৰামক ৰোগ ধৰা পেলোৱা আৰু ইয়াৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱা, আৰু মানৱ স্বাস্থ্য, পশু স্বাস্থ্য আৰু পৰিৱেশ খণ্ডৰ মাজত সহযোগিতা প্ৰসাৰ কৰা । এই উপলক্ষে সমগ্ৰ বিশ্বৰ চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী স্বাস্থ্য সংস্থা আৰু পশু চিকিৎসা সংস্থাৰ দ্বাৰা সজাগতা অভিযান, শৈক্ষিক কাৰ্যসূচী, বিভিন্ন কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰা হয় ।
লগতে পঢ়ক: Weight Loss Spices: ক্ষীপ্ৰতাৰে ওজন হ্ৰাস কৰিবলৈ খাওক এইসমূহ মছলা
