ETV Bharat / sukhibhava

Bhai Dooj 2022: জানি লওক ভাই দুজৰ মহত্ব, পূজা পদ্ধতি তথা পৌৰাণিক কাহিনী

author img

By

Published : Oct 21, 2022, 9:54 AM IST

হিন্দু ধৰ্মৰ আন আন উৎসৱৰ দৰে ভাই দুজ উৎসৱৰো এক বিশেষ তাৎপৰ্য আছে। ইয়াৰ স্বীকৃতি আৰু অধিক বৃদ্ধি পায় কাৰণ ই দীপাৱলীৰ পাঁচদিনীয়া উৎসৱৰ ভিতৰত অন্যতম । ৰক্ষাবন্ধনৰ দৰেই ভাই দুজ উৎসৱতো ভাই-ভনীৰ সুন্দৰ সম্পৰ্ক, মৰম-মৰমৰ প্ৰতীক হিচাপে উদযাপন কৰা হয় । দীপাৱলীৰ পিছতে পালন কৰা হয় ভাই দুজ উৎসৱ । হিন্দু পঞ্জিকা অনুসৰি কাৰ্তিক মাহৰ শুক্ল পক্ষৰ দ্বিতীয় দিনা ভাই দুজ উদযাপন কৰা হয় ।

Bhai Dooj History culture religious importance significance puja time
জানি লওক ভাই দুজৰ মহত্ব, পূজা পদ্ধতি তথা পৌৰাণিক কাহিনী

হিন্দু ধৰ্মৰ আন আন উৎসৱৰ দৰে ভাই দুজ উৎসৱৰো এক বিশেষ তাৎপৰ্য আছে । ইয়াৰ স্বীকৃতি আৰু অধিক বৃদ্ধি পায় কাৰণ ই দীপাৱলীৰ পাঁচদিনীয়া উৎসৱৰ ভিতৰত অন্যতম । ৰক্ষাবন্ধনৰ দৰেই ভাই দুজ উৎসৱতো ভাই-ভনীৰ সুন্দৰ সম্পৰ্ক, মৰম-মৰমৰ প্ৰতীক হিচাপে উদযাপন কৰা হয় । দীপাৱলীৰ পিছতে পালন কৰা হয় ভাই দুজ উৎসৱ(Diwali 2022) । হিন্দু পঞ্জিকা অনুসৰি কাৰ্তিক মাহৰ শুক্ল পক্ষৰ দ্বিতীয় দিনা ভাই দুজ উদযাপন কৰা হয়(Bhai Dooj History culture religious) ।

Bhai Dooj History culture religious importance significance puja time
জানি লওক ভাই দুজৰ মহত্ব, পূজা পদ্ধতি তথা পৌৰাণিক কাহিনী

দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত বিভিন্ন নামেৰে জনাজাত ভাই দুজ(Bhai Dooj Festival) । ভাই দুজক ভাই দুজ, ভাই টিকা, যম দ্বীতিয়া, ভত্ৰী দ্বীতিয়া বুলিও কোৱা হয় । ভাই দুজৰ দিনা ভগ্নীসকলে ভাতৃক তিলক লগাই আৰতি কৰে আৰু তেওঁলোকৰ দীৰ্ঘজীৱন, সুখ আৰু সমৃদ্ধি আৰু জীৱনত সমৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰাৰ্থনা কৰে ।

Bhai Dooj History culture religious importance significance puja time
জানি লওক ভাই দুজৰ মহত্ব, পূজা পদ্ধতি তথা পৌৰাণিক কাহিনী

ইয়াৰ পিছত ভাতৃসকলে ভগ্নীক উপহাৰ দিয়ে । পৌৰাণিক মান্যতা অনুসৰি ভাই দুজৰ দিনা যমৰাজ ভগ্নীক যমুনাৰ আমন্ত্ৰণত তেওঁৰ ঘৰলৈ আহাৰ খাবলৈ আহে । সেয়ে এই দিনটোত মৃত্যুৰ দেৱতা যমৰাজ যমুনাৰ পূজা কৰাৰ এক নিয়ম আছে(How to celebrate Bhai Dooj) ।

ভাই দুজৰ তাৰিখ আৰু শুভ সময় ২০২২

এইবাৰ ২৭ অক্টোবৰ বৃহস্পতিবাৰে পালন কৰা হ’ব ভাই দুজ উৎসৱ(muhurta for Bhai Dooj) । হিন্দু পঞ্জিকা অনুসৰি ভাই দুজ কাৰ্তিক মাহৰ শুক্ল পক্ষৰ দ্বিতীয় দিনা পৰে । এইবাৰ ভাই দুজৰ দিনা ভাইৰ কপালত তিলক কৰাৰ শুভ সময় হ’ব ২৭ অক্টোবৰৰ দিনৰ ১২.১৪ বজাৰ পৰা ১২.৪৭ বজালৈ ।

ভাই দুজ পূজা পদ্ধতি

  • ভাই দুজৰ দিনা শুভ সময়খিনি মনত ৰাখি ভগ্নীসকলে ভাতৃৰ তিলক আৰু আৰতিৰ বাবে এখন থালত পূজা প্ৰস্তুত কৰে ।
  • পূজা স্থানত কুমকুম, অক্ষত, চন্দন, পানী, মিঠাই, ফল-মূল আদি সামগ্ৰীৰ প্ৰয়োজন হয় ।
  • কপালত তিলক লগাবলৈ ভাতৃক পূব দিশৰ পিনে বহিবলৈ দিয়া হয় ।
  • ইয়াৰ পিছত ভাতৃৰ মূৰত কাপোৰ ৰাখি ভগ্নীসকলে শুভ সময়ত তিলক কৰিব লাগে ।
  • তিলক লগোৱাৰ পিছত ভাতৃক মিঠাই খুৱাই আৰতি কৰিব লাগে ।
  • আৰতি আৰু তিলকৰ পিছত ভাতৃসকলে ভগ্নীসকলক কিছুমান বস্তু তথা উপহাৰ দি সদায় ভগ্নীক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে(Gifts and shopping for Bhai Dooj) ।

ভাই দুজৰ পৌৰাণিক কাহিনী

পৌৰাণিক কাহিনী অনুসৰি ভাই দুজৰ দিনা যমৰাজে ভগ্নী যমুনাৰ আহ্বানত তেওঁৰ ঘৰলৈ গৈ তাত খাদ্য গ্ৰহণ কৰিছিল । তেতিয়াৰ পৰা প্ৰতি বছৰে কাৰ্তিক মাহৰ শুক্ল পক্ষৰ দ্বিতীয় দিনা ভাই দুজৰ পৰম্পৰা আৰম্ভ হৈছিল(story behind and why this is celebrated) ।

দৰাচলতে যমুনাৰ কামত ব্যস্ত থকাৰ বাবে বাৰে বাৰে ঘৰত খাবলৈ দিয়া নিমন্ত্ৰণ এৰাই চলিছিল যমৰাজে । যমুনাৰ ঘৰত উপস্থিত হোৱাৰ সময়ত ভগ্নী যমুনাই কপালত তিলক লগাই ভাতৃ যমৰাজৰ আৰতি কৰে আৰু খাদ্য খাই থকাৰ সময়ত ভাতৃৰ সুখী জীৱনৰ বাবে প্ৰাৰ্থনা কৰে ।

ইয়াৰ পিছত ভাতৃ যমৰাজে ভগ্নী যমুনাক এটি বৰদান দি ক’লে যে প্ৰতি বছৰে এই তাৰিখত ঘৰলৈ আহি ভায়েকৰ কপালত তিলক লগাই দিবলৈ, তেতিয়া ভনীয়েকৰ জীৱনৰ ভয় শেষ হ’ব । তেতিয়াৰ পৰাই আৰম্ভ হ’ল ভাই দুজ উৎসৱ । বিশ্বাস অনুসৰি এই বিশেষ দিনটোত যমুনা নদীত গা ধোৱাৰ বিশেষ তাৎপৰ্য আছে ।

লগতে পঢ়ক: Diwali festival 2022: চিকিৎসকৰ এইসমূহ পৰামৰ্শৰ সৈতে উদযাপন কৰক এইবাৰৰ দীপাৱলী

হিন্দু ধৰ্মৰ আন আন উৎসৱৰ দৰে ভাই দুজ উৎসৱৰো এক বিশেষ তাৎপৰ্য আছে । ইয়াৰ স্বীকৃতি আৰু অধিক বৃদ্ধি পায় কাৰণ ই দীপাৱলীৰ পাঁচদিনীয়া উৎসৱৰ ভিতৰত অন্যতম । ৰক্ষাবন্ধনৰ দৰেই ভাই দুজ উৎসৱতো ভাই-ভনীৰ সুন্দৰ সম্পৰ্ক, মৰম-মৰমৰ প্ৰতীক হিচাপে উদযাপন কৰা হয় । দীপাৱলীৰ পিছতে পালন কৰা হয় ভাই দুজ উৎসৱ(Diwali 2022) । হিন্দু পঞ্জিকা অনুসৰি কাৰ্তিক মাহৰ শুক্ল পক্ষৰ দ্বিতীয় দিনা ভাই দুজ উদযাপন কৰা হয়(Bhai Dooj History culture religious) ।

Bhai Dooj History culture religious importance significance puja time
জানি লওক ভাই দুজৰ মহত্ব, পূজা পদ্ধতি তথা পৌৰাণিক কাহিনী

দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত বিভিন্ন নামেৰে জনাজাত ভাই দুজ(Bhai Dooj Festival) । ভাই দুজক ভাই দুজ, ভাই টিকা, যম দ্বীতিয়া, ভত্ৰী দ্বীতিয়া বুলিও কোৱা হয় । ভাই দুজৰ দিনা ভগ্নীসকলে ভাতৃক তিলক লগাই আৰতি কৰে আৰু তেওঁলোকৰ দীৰ্ঘজীৱন, সুখ আৰু সমৃদ্ধি আৰু জীৱনত সমৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰাৰ্থনা কৰে ।

Bhai Dooj History culture religious importance significance puja time
জানি লওক ভাই দুজৰ মহত্ব, পূজা পদ্ধতি তথা পৌৰাণিক কাহিনী

ইয়াৰ পিছত ভাতৃসকলে ভগ্নীক উপহাৰ দিয়ে । পৌৰাণিক মান্যতা অনুসৰি ভাই দুজৰ দিনা যমৰাজ ভগ্নীক যমুনাৰ আমন্ত্ৰণত তেওঁৰ ঘৰলৈ আহাৰ খাবলৈ আহে । সেয়ে এই দিনটোত মৃত্যুৰ দেৱতা যমৰাজ যমুনাৰ পূজা কৰাৰ এক নিয়ম আছে(How to celebrate Bhai Dooj) ।

ভাই দুজৰ তাৰিখ আৰু শুভ সময় ২০২২

এইবাৰ ২৭ অক্টোবৰ বৃহস্পতিবাৰে পালন কৰা হ’ব ভাই দুজ উৎসৱ(muhurta for Bhai Dooj) । হিন্দু পঞ্জিকা অনুসৰি ভাই দুজ কাৰ্তিক মাহৰ শুক্ল পক্ষৰ দ্বিতীয় দিনা পৰে । এইবাৰ ভাই দুজৰ দিনা ভাইৰ কপালত তিলক কৰাৰ শুভ সময় হ’ব ২৭ অক্টোবৰৰ দিনৰ ১২.১৪ বজাৰ পৰা ১২.৪৭ বজালৈ ।

ভাই দুজ পূজা পদ্ধতি

  • ভাই দুজৰ দিনা শুভ সময়খিনি মনত ৰাখি ভগ্নীসকলে ভাতৃৰ তিলক আৰু আৰতিৰ বাবে এখন থালত পূজা প্ৰস্তুত কৰে ।
  • পূজা স্থানত কুমকুম, অক্ষত, চন্দন, পানী, মিঠাই, ফল-মূল আদি সামগ্ৰীৰ প্ৰয়োজন হয় ।
  • কপালত তিলক লগাবলৈ ভাতৃক পূব দিশৰ পিনে বহিবলৈ দিয়া হয় ।
  • ইয়াৰ পিছত ভাতৃৰ মূৰত কাপোৰ ৰাখি ভগ্নীসকলে শুভ সময়ত তিলক কৰিব লাগে ।
  • তিলক লগোৱাৰ পিছত ভাতৃক মিঠাই খুৱাই আৰতি কৰিব লাগে ।
  • আৰতি আৰু তিলকৰ পিছত ভাতৃসকলে ভগ্নীসকলক কিছুমান বস্তু তথা উপহাৰ দি সদায় ভগ্নীক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে(Gifts and shopping for Bhai Dooj) ।

ভাই দুজৰ পৌৰাণিক কাহিনী

পৌৰাণিক কাহিনী অনুসৰি ভাই দুজৰ দিনা যমৰাজে ভগ্নী যমুনাৰ আহ্বানত তেওঁৰ ঘৰলৈ গৈ তাত খাদ্য গ্ৰহণ কৰিছিল । তেতিয়াৰ পৰা প্ৰতি বছৰে কাৰ্তিক মাহৰ শুক্ল পক্ষৰ দ্বিতীয় দিনা ভাই দুজৰ পৰম্পৰা আৰম্ভ হৈছিল(story behind and why this is celebrated) ।

দৰাচলতে যমুনাৰ কামত ব্যস্ত থকাৰ বাবে বাৰে বাৰে ঘৰত খাবলৈ দিয়া নিমন্ত্ৰণ এৰাই চলিছিল যমৰাজে । যমুনাৰ ঘৰত উপস্থিত হোৱাৰ সময়ত ভগ্নী যমুনাই কপালত তিলক লগাই ভাতৃ যমৰাজৰ আৰতি কৰে আৰু খাদ্য খাই থকাৰ সময়ত ভাতৃৰ সুখী জীৱনৰ বাবে প্ৰাৰ্থনা কৰে ।

ইয়াৰ পিছত ভাতৃ যমৰাজে ভগ্নী যমুনাক এটি বৰদান দি ক’লে যে প্ৰতি বছৰে এই তাৰিখত ঘৰলৈ আহি ভায়েকৰ কপালত তিলক লগাই দিবলৈ, তেতিয়া ভনীয়েকৰ জীৱনৰ ভয় শেষ হ’ব । তেতিয়াৰ পৰাই আৰম্ভ হ’ল ভাই দুজ উৎসৱ । বিশ্বাস অনুসৰি এই বিশেষ দিনটোত যমুনা নদীত গা ধোৱাৰ বিশেষ তাৎপৰ্য আছে ।

লগতে পঢ়ক: Diwali festival 2022: চিকিৎসকৰ এইসমূহ পৰামৰ্শৰ সৈতে উদযাপন কৰক এইবাৰৰ দীপাৱলী

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.