ETV Bharat / state

বিদ্ৰোহ প্ৰভাৱিত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত সেনা যুদ্ধৰ অন্ত; বিদ্ৰোহীৰ সংগ্ৰাম আৰম্ভ

অভিজ্ঞতামূলক গৱেষণা আৰু প্ৰমাণৰ ভিত্তিত পণ্ডিতসকলে বিশ্বাস কৰে যে বিদ্ৰোহৰ গড় জীৱনকাল 60 বছৰ । যদিও ১৯৫০ আৰু ১৯৬০ ৰ দশকত আৰম্ভ হোৱা নাগা আত্মগোপনকাৰী আন্দোলনে (Naga underground movement) এই গড় অতিক্ৰম কৰিছে, অসমত ১৯৭৯ চনত গঠন হোৱা আলফাৰ (ULFA formed in 1979) বিদ্ৰোহ এতিয়া জীয়াই থকাটো এক চিন্তনীয় প্ৰশ্ন ।

ULFA
ULFA
author img

By

Published : Sep 15, 2022, 2:11 PM IST

নিউজ ডেস্ক, ১৫ ছেপ্টেম্বৰ : অপৰিৱৰ্তিত সৰ্বব্যাপি আৰ্দ্ৰ বায়ুৰ দৰে, সন্দেহ আৰু অনিশ্চয়তাৰ বতাহ এতিয়াও উজনি অসমৰ বিদ্ৰোহী কেন্দ্ৰ ডিব্ৰুগড় আৰু তিনিচুকীয়াত এখন গধুৰ তিতা কম্বলৰ দৰে ওলমি আছে (Upper Assam insurgency hub Dibrugarh and Tinsukia) । অৱশ্যে ১৯৯০ ৰ দশকত ৰাজ্যখনত বিদ্ৰোহাত্মক কাৰ্যকলাপ শীৰ্ষত থকা সময়ৰ পৰা বৰ্তমান কিছুমান বস্তু সলনি হৈছে (insurgency in Assam)।

যিটো পৰিৱৰ্তন হৈছে সেয়া হৈছে সহজ আত্মবিশ্বাস । যাৰ বাবে ভাৰতীয় সেনা (Indian Army) আৰু অৰ্ধসামৰিক বাহিনী অসম ৰাইফলছৰ (paramilitary Assam Rifles) বিদ্ৰোহ-বিৰোধী জোৱানসকলে ঘূৰি ফুৰিব পাৰিছে আৰু বিদ্ৰোহৰ ফলত ভুক্তভোগী স্থানীয় লোকসকলৰ সৈতে মুকলিকে বাৰ্তালাপ কৰিব পাৰিছে । যিটো কিছু বছৰ আগতে সম্ভৱ হোৱা নাছিল ।

অভিজ্ঞতামূলক গৱেষণা আৰু প্ৰমাণৰ ভিত্তিত পণ্ডিতসকলে বিশ্বাস কৰে যে বিদ্ৰোহৰ গড় জীৱনকাল 60 বছৰ । যদিও ১৯৫০ আৰু ১৯৬০ ৰ দশকত আৰম্ভ হোৱা নাগা আত্মগোপনকাৰী আন্দোলনে (Naga underground movement) এই গড় অতিক্ৰম কৰিছে, অসমত ১৯৭৯ চনত গঠন হোৱা আলফাৰ (ULFA formed in 1979) বিদ্ৰোহ এতিয়া জীয়াই থকাটো এক চিন্তনীয় প্ৰশ্ন ।

যদিও আভ্যন্তৰীণ বিভাজন আৰু মতবিৰোধৰ ফলত আলফা ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে, পৰেশ বৰুৱা নেতৃত্বাধীন গোটটো (ULFA Paresh Baruah led faction) সম্পদৰ অভাৱত ভুগি আছে, আলফাৰ আৰবিন্দ ৰাজখোৱা গোটে চৰকাৰৰ সৈতে আলোচনা চলাই আছে- তাৰ পিছতো পৰেশ বৰুৱাই ভাৰতৰ সীমান্তৱৰ্তী ম্যানমাৰৰ ভিতৰৰ জংঘল শিবিৰৰ পৰা কেইশমান সশস্ত্ৰ যুঁজাৰুক নেতৃত্ব দি আছে ।

এনএছচিএনৰ (NSCN) প্ৰভাৱশালী গোটসমূহৰ নেতৃত্বত নগা বিদ্ৰোহ (Naga insurgency) স্পষ্টভাৱে চৰকাৰৰ সৈতে দীঘলীয়া আলোচনাৰ পটভূমিত আছে । আৰু এই প্ৰক্ৰিয়া বিগত ২৫ বছৰ ধৰি অব্যাহত আছে ।

লাইপুলিত মুখ্য কাৰ্যালয় থকা ৭৩ মাউণ্টেইন ব্ৰিগেডৰ নেতৃত্ব দিয়া ব্ৰিগেডিয়াৰ কিৰপাল গিলে এইদৰে কয় : "বিদ্ৰোহ হ্ৰাস পাইছে আৰু ইয়াৰ প্ৰতিৰোধো সলনি হৈছে । এইটো এতিয়া এক সম্পূৰ্ণ ৰাষ্ট্ৰৰ দৃষ্টিভংগী । এতিয়া যুঁজখন মনৰ স্থানৰ বাবে ।"

ব্ৰিগেডিয়াৰ গিলে আলফা বিদ্ৰোহ হ্ৰাস পোৱাৰ তিনিটা মুখ্য কাৰণ তালিকাভুক্ত কৰিছে : "প্ৰথমতে, যোগদান হ্ৰাস পাইছে । দ্বিতীয়তে, দলত্যাগ বৃদ্ধি পাইছে আৰু তৃতীয়তে পুঁজিৰ উৎস কমি গৈছে । যাৰ ফলত পৰেশ বৰুৱা নেতৃত্বাধীন আলফা গোটৰ বাবে ধনৰ সংকট হৈছে ।"

একে সময়তে সেনাৰ বিদ্ৰোহ-বিৰোধী প্ৰচেষ্টাত কোনো ধৰণৰ অৱনতি হোৱা নাই আৰু এক সৰু সমৰ্পিত শক্তিয়ে এতিয়াও অঞ্চলৰ পৰিচয়, এলেকাত আধিপত্য আৰু বুদ্ধিমত্তা-ভিত্তিক নৈতিক অভিযান হাতত লোৱাৰ বাবে ভ্ৰাম্যমাণ তালাচীচকী গঢ়ি তোলাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছে ।

২ মাউণ্টেইন ডিভিজনৰ জেনেৰেল-অফিচাৰ-কমাণ্ডিং মেজৰ-জেনেৰেল এম এছ বেইন্সে কয় যে, পৰিৱৰ্তনশীল সময়ৰ লগে লগে বিদ্ৰোহ-বিৰোধী অভিযানসমূহ মুখ্যত অসম ৰাইফলছৰ বাবে বাধ্যতামূলক হোৱাৰ লগে লগে বাহিনীৰ নিয়োগৰ ধাৰাও সলনি হৈছে ।

জেনেৰেল বেইন্সে লগতে কয় যে, অৰুণাচল প্ৰদেশত চীনৰ সৈতে প্ৰকৃত নিয়ন্ত্ৰণ ৰেখাৰ (Line of Actual Control) দায়িত্ব দিয়াৰ পিছত ভাৰতীয় সেনাই এতিয়া এক গুৰুত্বপূৰ্ণ 'পুনৰ্মুখীকৰণ' আৰু 'পুনৰ ভাৰসাম্য' গ্ৰহণ কৰি আছে ।

গুৰুত্ব আৰু নৰম শক্তিৰ প্ৰক্ষেপণে বহুতো ৰূপ আৰু মাত্ৰা ধাৰণ কৰিছে- যাৰ ভিতৰত আছে এক আকৰ্ষণীয় বিনামূলীয়া আৱাসিক প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰ চলোৱা, যিয়ে সুবিধাবঞ্চিত পটভূমিৰ শিক্ষাৰ্থীসকলক অভিযান্ত্ৰিক, চিকিৎসা প্ৰৱেশ পৰীক্ষাৰ দৰে পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰস্তুতি কৰিবলৈ প্ৰশিক্ষণ দিয়ে । আনহাতে, এনডিএ প্ৰৱেশ পৰীক্ষাৰ বাবেও আন এক কাৰ্যসূচী তৈয়াৰ কৰা হৈছে ।

স্থানীয় লোকসকলৰ প্ৰাকৃতিক প্ৰৱণতা আৰু ক্ৰীড়া ক্ষমতাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি, সেনাই ক্ৰীড়া সুবিধাৰ ব্যৱস্থাও পূৰণ কৰি আছে । সঠিক চিকিৎসা সুবিধাৰ অভাৱৰ বাবে, সামৰিক বাহিনীয়ে উক্ত অঞ্চলৰ স্থানীয় লোকসকলৰ সুবিধাৰ বাবে নিয়মীয়া চিকিৎসা শিবিৰো অনুষ্ঠিত কৰে য'ত ঔষধো প্ৰদান কৰা হয় ।

ডিব্ৰুগড়, শিৱসাগৰ, তিনিচুকীয়া আৰু চৰাইদেউ এই চাৰিখন জিলাই ৰাজ্যখনত আলফা নেতৃত্বাধীন বিদ্ৰোহী কাৰ্যকলাপৰ মূল অংশ গঠন কৰিছে । কিয়নো চাহৰ পৰা তেললৈকে বৃহৎ প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ উপৰি এই জিলাকেইখন নাগালেণ্ড আৰু ম্যানমাৰৰ প্ৰান্তত অৱস্থিত অৰুণাচল প্ৰদেশৰ তিৰাপ, চাংলাং আৰু লংডিঙৰ তিনিখন বিদ্ৰোহীপীড়িত জিলাৰ ওচৰত আছে ।

তদুপৰি, এই নিৰ্দিষ্ট এলেকাটোত সেউজীয়া গছ-গছনি আছে, যিবোৰ ঘন আৰু ডাঠ আৰু ম্যানমাৰৰ অৰণ্যলৈ বিস্তৃত । এই অৰণ্যয়ে উত্তৰ-পূবৰ বিদ্ৰোহীসকলৰ বাবে এক ঐতিহাসিক আশ্ৰয়স্থল হৈ আছে ।

এগৰাকী শীৰ্ষ নিৰাপত্তা বিষয়াই নাম প্ৰকাশ নকৰাৰ চৰ্তত কয়, "কোনো সন্দেহ নাই যে অঞ্চলটোত বিদ্ৰোহৰ কেৱল ৰাজনীতিৰ ক্ষেত্ৰত সমাধান আছে আৰু কেৱল এটা ৰাজনৈতিক সমাধানেহে সমস্যাটোৰ স্থায়ী সমাপ্তি ঘটাব । তেতিয়ালৈকে বৰ্তমানৰ নিস্তব্ধতা সত্ত্বেও ভৱিষ্যতৰ ওপৰত অনিশ্চয়তা বিৰাজ কৰিব ।"

-সঞ্জীৱ কুমাৰ বৰুৱা

লগতে পঢ়ক :আহোমলেণ্ডৰ দাবী অমূলক : ৰাণা ৰঞ্জন গগৈ

নিউজ ডেস্ক, ১৫ ছেপ্টেম্বৰ : অপৰিৱৰ্তিত সৰ্বব্যাপি আৰ্দ্ৰ বায়ুৰ দৰে, সন্দেহ আৰু অনিশ্চয়তাৰ বতাহ এতিয়াও উজনি অসমৰ বিদ্ৰোহী কেন্দ্ৰ ডিব্ৰুগড় আৰু তিনিচুকীয়াত এখন গধুৰ তিতা কম্বলৰ দৰে ওলমি আছে (Upper Assam insurgency hub Dibrugarh and Tinsukia) । অৱশ্যে ১৯৯০ ৰ দশকত ৰাজ্যখনত বিদ্ৰোহাত্মক কাৰ্যকলাপ শীৰ্ষত থকা সময়ৰ পৰা বৰ্তমান কিছুমান বস্তু সলনি হৈছে (insurgency in Assam)।

যিটো পৰিৱৰ্তন হৈছে সেয়া হৈছে সহজ আত্মবিশ্বাস । যাৰ বাবে ভাৰতীয় সেনা (Indian Army) আৰু অৰ্ধসামৰিক বাহিনী অসম ৰাইফলছৰ (paramilitary Assam Rifles) বিদ্ৰোহ-বিৰোধী জোৱানসকলে ঘূৰি ফুৰিব পাৰিছে আৰু বিদ্ৰোহৰ ফলত ভুক্তভোগী স্থানীয় লোকসকলৰ সৈতে মুকলিকে বাৰ্তালাপ কৰিব পাৰিছে । যিটো কিছু বছৰ আগতে সম্ভৱ হোৱা নাছিল ।

অভিজ্ঞতামূলক গৱেষণা আৰু প্ৰমাণৰ ভিত্তিত পণ্ডিতসকলে বিশ্বাস কৰে যে বিদ্ৰোহৰ গড় জীৱনকাল 60 বছৰ । যদিও ১৯৫০ আৰু ১৯৬০ ৰ দশকত আৰম্ভ হোৱা নাগা আত্মগোপনকাৰী আন্দোলনে (Naga underground movement) এই গড় অতিক্ৰম কৰিছে, অসমত ১৯৭৯ চনত গঠন হোৱা আলফাৰ (ULFA formed in 1979) বিদ্ৰোহ এতিয়া জীয়াই থকাটো এক চিন্তনীয় প্ৰশ্ন ।

যদিও আভ্যন্তৰীণ বিভাজন আৰু মতবিৰোধৰ ফলত আলফা ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে, পৰেশ বৰুৱা নেতৃত্বাধীন গোটটো (ULFA Paresh Baruah led faction) সম্পদৰ অভাৱত ভুগি আছে, আলফাৰ আৰবিন্দ ৰাজখোৱা গোটে চৰকাৰৰ সৈতে আলোচনা চলাই আছে- তাৰ পিছতো পৰেশ বৰুৱাই ভাৰতৰ সীমান্তৱৰ্তী ম্যানমাৰৰ ভিতৰৰ জংঘল শিবিৰৰ পৰা কেইশমান সশস্ত্ৰ যুঁজাৰুক নেতৃত্ব দি আছে ।

এনএছচিএনৰ (NSCN) প্ৰভাৱশালী গোটসমূহৰ নেতৃত্বত নগা বিদ্ৰোহ (Naga insurgency) স্পষ্টভাৱে চৰকাৰৰ সৈতে দীঘলীয়া আলোচনাৰ পটভূমিত আছে । আৰু এই প্ৰক্ৰিয়া বিগত ২৫ বছৰ ধৰি অব্যাহত আছে ।

লাইপুলিত মুখ্য কাৰ্যালয় থকা ৭৩ মাউণ্টেইন ব্ৰিগেডৰ নেতৃত্ব দিয়া ব্ৰিগেডিয়াৰ কিৰপাল গিলে এইদৰে কয় : "বিদ্ৰোহ হ্ৰাস পাইছে আৰু ইয়াৰ প্ৰতিৰোধো সলনি হৈছে । এইটো এতিয়া এক সম্পূৰ্ণ ৰাষ্ট্ৰৰ দৃষ্টিভংগী । এতিয়া যুঁজখন মনৰ স্থানৰ বাবে ।"

ব্ৰিগেডিয়াৰ গিলে আলফা বিদ্ৰোহ হ্ৰাস পোৱাৰ তিনিটা মুখ্য কাৰণ তালিকাভুক্ত কৰিছে : "প্ৰথমতে, যোগদান হ্ৰাস পাইছে । দ্বিতীয়তে, দলত্যাগ বৃদ্ধি পাইছে আৰু তৃতীয়তে পুঁজিৰ উৎস কমি গৈছে । যাৰ ফলত পৰেশ বৰুৱা নেতৃত্বাধীন আলফা গোটৰ বাবে ধনৰ সংকট হৈছে ।"

একে সময়তে সেনাৰ বিদ্ৰোহ-বিৰোধী প্ৰচেষ্টাত কোনো ধৰণৰ অৱনতি হোৱা নাই আৰু এক সৰু সমৰ্পিত শক্তিয়ে এতিয়াও অঞ্চলৰ পৰিচয়, এলেকাত আধিপত্য আৰু বুদ্ধিমত্তা-ভিত্তিক নৈতিক অভিযান হাতত লোৱাৰ বাবে ভ্ৰাম্যমাণ তালাচীচকী গঢ়ি তোলাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছে ।

২ মাউণ্টেইন ডিভিজনৰ জেনেৰেল-অফিচাৰ-কমাণ্ডিং মেজৰ-জেনেৰেল এম এছ বেইন্সে কয় যে, পৰিৱৰ্তনশীল সময়ৰ লগে লগে বিদ্ৰোহ-বিৰোধী অভিযানসমূহ মুখ্যত অসম ৰাইফলছৰ বাবে বাধ্যতামূলক হোৱাৰ লগে লগে বাহিনীৰ নিয়োগৰ ধাৰাও সলনি হৈছে ।

জেনেৰেল বেইন্সে লগতে কয় যে, অৰুণাচল প্ৰদেশত চীনৰ সৈতে প্ৰকৃত নিয়ন্ত্ৰণ ৰেখাৰ (Line of Actual Control) দায়িত্ব দিয়াৰ পিছত ভাৰতীয় সেনাই এতিয়া এক গুৰুত্বপূৰ্ণ 'পুনৰ্মুখীকৰণ' আৰু 'পুনৰ ভাৰসাম্য' গ্ৰহণ কৰি আছে ।

গুৰুত্ব আৰু নৰম শক্তিৰ প্ৰক্ষেপণে বহুতো ৰূপ আৰু মাত্ৰা ধাৰণ কৰিছে- যাৰ ভিতৰত আছে এক আকৰ্ষণীয় বিনামূলীয়া আৱাসিক প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰ চলোৱা, যিয়ে সুবিধাবঞ্চিত পটভূমিৰ শিক্ষাৰ্থীসকলক অভিযান্ত্ৰিক, চিকিৎসা প্ৰৱেশ পৰীক্ষাৰ দৰে পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰস্তুতি কৰিবলৈ প্ৰশিক্ষণ দিয়ে । আনহাতে, এনডিএ প্ৰৱেশ পৰীক্ষাৰ বাবেও আন এক কাৰ্যসূচী তৈয়াৰ কৰা হৈছে ।

স্থানীয় লোকসকলৰ প্ৰাকৃতিক প্ৰৱণতা আৰু ক্ৰীড়া ক্ষমতাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি, সেনাই ক্ৰীড়া সুবিধাৰ ব্যৱস্থাও পূৰণ কৰি আছে । সঠিক চিকিৎসা সুবিধাৰ অভাৱৰ বাবে, সামৰিক বাহিনীয়ে উক্ত অঞ্চলৰ স্থানীয় লোকসকলৰ সুবিধাৰ বাবে নিয়মীয়া চিকিৎসা শিবিৰো অনুষ্ঠিত কৰে য'ত ঔষধো প্ৰদান কৰা হয় ।

ডিব্ৰুগড়, শিৱসাগৰ, তিনিচুকীয়া আৰু চৰাইদেউ এই চাৰিখন জিলাই ৰাজ্যখনত আলফা নেতৃত্বাধীন বিদ্ৰোহী কাৰ্যকলাপৰ মূল অংশ গঠন কৰিছে । কিয়নো চাহৰ পৰা তেললৈকে বৃহৎ প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ উপৰি এই জিলাকেইখন নাগালেণ্ড আৰু ম্যানমাৰৰ প্ৰান্তত অৱস্থিত অৰুণাচল প্ৰদেশৰ তিৰাপ, চাংলাং আৰু লংডিঙৰ তিনিখন বিদ্ৰোহীপীড়িত জিলাৰ ওচৰত আছে ।

তদুপৰি, এই নিৰ্দিষ্ট এলেকাটোত সেউজীয়া গছ-গছনি আছে, যিবোৰ ঘন আৰু ডাঠ আৰু ম্যানমাৰৰ অৰণ্যলৈ বিস্তৃত । এই অৰণ্যয়ে উত্তৰ-পূবৰ বিদ্ৰোহীসকলৰ বাবে এক ঐতিহাসিক আশ্ৰয়স্থল হৈ আছে ।

এগৰাকী শীৰ্ষ নিৰাপত্তা বিষয়াই নাম প্ৰকাশ নকৰাৰ চৰ্তত কয়, "কোনো সন্দেহ নাই যে অঞ্চলটোত বিদ্ৰোহৰ কেৱল ৰাজনীতিৰ ক্ষেত্ৰত সমাধান আছে আৰু কেৱল এটা ৰাজনৈতিক সমাধানেহে সমস্যাটোৰ স্থায়ী সমাপ্তি ঘটাব । তেতিয়ালৈকে বৰ্তমানৰ নিস্তব্ধতা সত্ত্বেও ভৱিষ্যতৰ ওপৰত অনিশ্চয়তা বিৰাজ কৰিব ।"

-সঞ্জীৱ কুমাৰ বৰুৱা

লগতে পঢ়ক :আহোমলেণ্ডৰ দাবী অমূলক : ৰাণা ৰঞ্জন গগৈ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.