শিশু বা প্ৰাপ্তবয়স্ক সকলোৰে বাবে বহু ৰোগ বা সংক্ৰমণ প্ৰতিৰোধৰ ক্ষেত্ৰত টিকাকৰণ বা ভেক্সিনেশ্বনে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে । ক'ভিড ১৯ৰ দৰে মহামাৰী প্ৰতিৰোধৰ ক্ষেত্ৰত টিকাকৰণৰ ভূমিকা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল (What is National immunization Awareness week) । কিন্তু ইয়াৰ পিচতো নৱজাত শিশু হওক বা প্ৰাপ্তবয়স্ক হওক, সকলো প্ৰয়োজনীয় ভেকচিনৰ টিকাকৰণৰ সংখ্যা ১০০% নহয় । ইয়াৰ বাবে সজাগতাৰ অভাৱ, সাধাৰণ মানুহৰ মনত ভেকচিনৰ প্ৰতি ভয় আৰু কেতিয়াবা ভেকচিনৰ অনুপলব্ধতাকে ধৰি বহু কাৰণৰ কাৰণ হ’ব পাৰে । প্ৰতিবছৰে এপ্ৰিল মাহৰ শেষ সপ্তাহত বিশ্ব প্ৰতিষেধক সপ্তাহ উদযাপন কৰা হয়, যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে সাধাৰণ জনতাক ভেকচিনৰ গুৰুত্ব আৰু ভেকচিন লোৱাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিষয়ে সচেতন কৰা (What is the date of World Immunization Week)।
ইউনিচেফৰ তথ্য অনুসৰি সমগ্ৰ বিশ্বৰ প্ৰায় ২ কোটি শিশুৱে বিভিন্ন কাৰণত টিকাকৰণ নকৰে, যাৰ ফলত তেওঁলোকৰ বহু সংখ্যকে প্ৰাণো হেৰুৱাবলগীয়া হয় (world immunization week 2023) । কেৱল এয়াই নহয়, আনকি যেতিয়া ক'ভিড ১৯ মহামাৰী প্ৰতিৰোধৰ ক্ষেত্ৰত টিকাকৰণক আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বুলি গণ্য কৰা হৈছিল আৰু সকলো মানুহকে ইয়াক গ্ৰহণ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছিল, তাৰ পিচতো বৃহৎ সংখ্যক লোকে ক'ৰনা ভেকচিন সন্দৰ্ভত ভয়, বিভ্ৰান্তি আৰু অনিচ্ছা ভাৱ প্ৰকাশ কৰিছিল (Why is World Immunization Week celebrated)।
বিভিন্ন ৰোগ আৰু সংক্ৰমণৰ পৰা প্ৰতিষেধক বা ভেকচিনে প্ৰতিৰোধৰ ক্ষেত্ৰত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে । কিন্তু ইয়াৰ পিচতো বহু লোকে বিশেষকৈ শিশুসকলে বিভিন্ন কাৰণত প্ৰয়োজনীয় ভেকচিন ল’ব পৰা নাই (world immunization week theme)। এইবাৰ ২৪ এপ্ৰিলৰ পৰা ৩০ এপ্ৰিললৈ "দ্য বিগ কেচ-আপ" শীৰ্ষক এই অনুষ্ঠানটো উদযাপন কৰা হৈছে ।
উদ্দেশ্য আৰু ইতিহাস
উল্লেখযোগ্য যে, সন্তান জন্ম হোৱাৰ লগে লগে বহু ধৰণৰ ভেকচিন দিয়া হয় যাতে ইয়াক বহু মাৰাত্মক ৰোগৰ পৰা ৰক্ষা কৰে। একে সময়তে প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ক্ষেত্ৰতো বহু ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ বাবে ভেকচিন প্ৰয়োগ কৰাটো বাঞ্ছনীয়। ভেকচিনৰ উপকাৰিতাৰ বিষয়ে জানিও ভেকচিনৰ প্ৰতি সংকোচ বা ভয় সাধাৰণতে বৃহৎ সংখ্যক লোকৰ মাজত দেখা যায়। বিশ্ব প্ৰতিষেধক সপ্তাহত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই বিভিন্ন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আৰু স্থানীয় গোটৰ সহযোগত ভেকচিনৰ দ্বাৰা প্ৰতিৰোধযোগ্য ৰোগৰ পৰা সুৰক্ষা আৰু সাধাৰণ জনতাৰ মাজত ভয়াৱহতা হ্ৰাস কৰাৰ বাবে সজাগতা অভিযানৰ আয়োজন কৰা হয় (World Immunization Week) ।
এই বছৰ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ দ্বাৰা বিশ্ব প্ৰতিষেধক সপ্তাহ ২০২৩ৰ কাৰ্যসূচীসমূহে “কাৰ্যকৰী প্ৰতিষেধক কাৰ্যসূচী আৰম্ভ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় কাৰিকৰী সহায় আৰু প্ৰয়োজনীয় তথ্য প্ৰদান কৰাত চৰকাৰসমূহক সহায় কৰা, আৰু ভেকচিন আৰু প্ৰতিষেধক প্ৰদানৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা”, যাৰ ফলত যিমানখিনি ৰাহি কৰিব পৰা যায়, তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে যিমান পাৰি মানুহক, বিশেষকৈ শিশুসকলক প্ৰতিৰোধযোগ্য ৰোগৰ পৰা ।
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে ১৯৬০ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে টিকাকৰণৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰা হৈছিল । আৰম্ভণিৰে পৰা যিবোৰ দেশত নৱজাতকৰ টিকাকৰণৰ হাৰ অধিক হৈছে, সেইবোৰ দেশত ভেকচিনৰ দ্বাৰা প্ৰতিৰোধ কৰিব পৰা ৰোগ বা সংক্ৰমণৰ ফলত পাঁচ বছৰৰ তলৰ শিশুৰ মৃত্যুৰ হাৰ যথেষ্ট হ্ৰাস পাইছে ।
বৰ্তমান সময়ত সকলো ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তৰ্জাতিক প্ৰচেষ্টাৰ ফল হৈছে যে সমগ্ৰ বিশ্বতে ৰাইজৰ মাজত বিশেষকৈ নৱজাতকৰ মাজত টিকাকৰণৰ প্ৰয়োজনীয়তা সম্পৰ্কে সজাগতা বাঢ়িছে। সচেতন হওক যে ভাৰত চৰকাৰেও ইউনিভাৰ্চেল ইমিউনাইজেচন প্ৰগ্ৰেম আৰম্ভ কৰিছে , ইনটেনচিভ মিছন ইন্দ্ৰধনুশ, টিকাকৰণৰ প্ৰসাৰৰ লক্ষ্যৰে (আই এম আই) ৩.০ আঁচনি আৰু প্লাছ পলিছ কাৰ্যসূচীকে ধৰি কেইবাটাও অভিযান চলোৱা হৈছে (world immunization week theme 2023)।
টিকাকৰণৰ প্ৰয়োজনীয়তা
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে ভাইৰাছ বা বেক্টেৰিয়াৰ দ্বাৰা হোৱা সংক্ৰামক ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ বাবে টিকাকৰণ কৰা হয়। টিকাকৰণৰ জৰিয়তে প্ৰতিৰোধ কৰিব পৰা ৰোগ বা সংক্ৰমণক ভেকচিন-প্ৰতিৰোধযোগ্য ৰোগ বা ভিপিডি বুলি জনা যায় । চিন্তনীয় কথাটো হ’ল যে বহুতো ভিপিডিক এতিয়াও ৫ বছৰৰ তলৰ শিশুৰ মৃত্যুৰ অন্যতম প্ৰধান কাৰণ হিচাপে গণ্য কৰা হয় ।
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ তথ্য অনুসৰি ২০১৯ চনৰ পৰা ২০২১ চনৰ ভিতৰত বিশ্বজুৰি টিকাকৰণ নোহোৱা শিশুৰ সংখ্যা প্ৰায় ৫০ লাখ বৃদ্ধি পাইছে। আনহাতে ২০২২ চনত ২০১৯ চনৰ তুলনাত ৩৫ লাখ ছোৱালীক হিউমেন পেপিলোমা ভাইৰাছৰ প্ৰতিষেধক ল’ব পৰা নাছিল। ইয়াৰ এটা ডাঙৰ কাৰণ সাধাৰণ জনতাৰ মাজত সজাগতাৰ অভাৱ বুলি ক’ব পাৰি ।
চিকিৎসকৰ মতে, সঠিক সময়ত সঠিক টিকাকৰণ থাকিলে শিশুৰ ৰোগ আৰু মৃত্যুৰ হাৰ হ্ৰাস কৰাই নহয়, প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ক্ষেত্ৰতো তেওঁলোকৰ জীৱনৰ মান উন্নত কৰিব পৰা যায় । মন কৰিবলগীয়া যে, শিশু আৰু প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ভিপিডিকে ধৰি আন বহুতো সংক্ৰামক ৰোগ যেনে পলিঅ’, ডিপথেৰিয়া, টিটেনাছ, কোভিড-১৯ ইত্যাদি ৰোধ কৰাত টিকাকৰণ অতি সহায়ক হ’ব পাৰে ।
“বিশ্ব প্ৰতিষেধক সপ্তাহ”ই স্বাস্থ্য সেৱা আৰু অন্যান্য আনুষংগিক সংস্থাসমূহক সময়মতে টিকাকৰণৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু ইয়াৰ সুৰক্ষাৰ পৰিমাপসমূহৰ বিষয়ে সাধাৰণ জনতাৰ মাজত সজাগতা বিয়পোৱাৰ প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে (world immunization week activities) ।
