ETV Bharat / bharat

Stress Awareness Month 2023: মানসিক চাপে স্বাস্থ্য তথা স্বাভাৱিক জীৱনতো প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে

author img

By

Published : Apr 1, 2023, 5:03 AM IST

মানসিক চাপৰ ক্ৰমাৎ বৃদ্ধি পোৱা ক্ষেত্ৰসমূহৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি প্ৰতি বছৰে এপ্ৰিল মাহত মানসিক চাপ সজাগতা মাহ উদযাপন কৰা হয় যাতে ইয়াক প্ৰতিৰোধৰ বাবে সম্ভৱপৰ সকলো প্ৰচেষ্টা চলোৱা হয় আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত বিষয়সমূহৰ বিষয়ে সাধাৰণ জনতাৰ মাজত সজাগতা বৃদ্ধি কৰা হয় ।

Stress Awareness Month 2023
মানসিক চাপে স্বাস্থ্য তথা স্বাভাৱিক জীৱনতো প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে

মানসিক চাপক আজিৰ যুগৰ অন্যতম ডাঙৰ সমস্যা বুলি গণ্য কৰা হয়(stress awareness tips)। আজিৰ যুগত প্ৰায় প্ৰতিটো বয়সৰ মানুহে বিভিন্ন কাৰণত কিবা নহয় কিবা মানসিক চাপৰ সন্মুখীন হৈছে । যদিও মানসিক চাপ এটা সাধাৰণ অনুভৱ, কিন্তু যদি ই এটা সমস্যা হৈ পৰে, তেন্তে ইয়াৰ প্ৰভাৱ আমাৰ আচৰণৰ লগতে শাৰীৰিক বা মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰতো দেখা দিবলৈ আৰম্ভ কৰে(stress awareness month activities)। আনকি মানসিক চাপ বৃদ্ধিৰ বাবে ভুক্তভোগীৰ স্বাভাৱিক ৰুটিন বা তেওঁৰ জীৱনতো প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে(Stress Awareness Month 2023)।

মানসিক চাপৰ নেতিবাচক প্ৰভাৱ আৰু সকলো বয়সৰ লোকে নিজৰ বিভিন্ন ধৰণৰ মানসিক চাপ কেনেদৰে পৰিচালনা কৰিব পাৰে সেই বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টিৰ লক্ষ্যৰে এপ্ৰিল মাহটো সমগ্ৰ বিশ্বতে মানসিক চাপ সজাগতা মাহ হিচাপে পালন কৰা হয়(Why is stress awareness month in April)।

মানসিক চাপ সজাগতা মাহৰ উদ্দেশ্য আৰু ইতিহাস

মানসিক চাপ এনেকুৱা এটা অনুভৱ যিটো সকলোৱে জীৱনত কেতিয়াও অনুভৱ নকৰে । কিন্তু ইয়াৰ নেতিবাচক প্ৰভাৱৰ বাবে বিশ্বৰ লাখ লাখ লোকো প্ৰতি বছৰে গুৰুতৰ সমস্যাৰ বলি হয় । কিন্তু তাতোকৈ চিন্তনীয় বিষয়টো হ’ল যে তীব্ৰ মানসিক চাপ ধৰা পৰাৰ পিছতো বৃহৎ সংখ্যক লোকে মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে চিকিৎসা বা পেছাদাৰী সহায় ল’বলৈ দ্বিধাবোধ কৰে(Is November National stress Awareness Month)।

মানসিক চাপ কেৱল অস্বস্তিকৰ অনুভৱ নহয়, ইয়াৰ ফলত উদ্বেগ আৰু হতাশা, হৰম’নৰ সমস্যা, টোপনি অহাত অসুবিধা, উচ্চ ৰক্তচাপ, হৃদৰোগ আৰু অন্যান্য শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে । কেৱল মানসিক চাপৰ তীব্ৰতা বৃদ্ধিৰ আগতেই নহয়, ভুক্তভোগীয়ে ইয়াৰ চিকিৎসাৰ বাবে প্ৰেৰণা যোগাব পাৰে আৰু তেওঁ সহজেই চিকিৎসা বা সহায় লাভ কৰিব পাৰে, লগতে ইয়াৰ লগতে সাধাৰণ জনতাৰ মাজত মানসিক চাপৰ কাৰণ, লক্ষণ আৰু ব্যৱস্থাপনাৰ বিষয়ে সজাগতা বিয়পাব পাৰে এই, প্ৰতি বছৰে এপ্ৰিল মাহত, মানসিক চাপ ব্যৱস্থাপনা মাহ উদযাপন কৰা হয় (Why is stress awareness month in April)।

হয়তো জনা যায় যে এই জনসচেতনতা মাহটো প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৯২ চনত উদযাপন কৰা হৈছিল, তাৰ পিছত প্ৰতি বছৰে এপ্ৰিল মাহত মানসিক চাপ সজাগতা মাহটো পালন কৰা হয়(Why is stress awareness month in April)। এই উপলক্ষে চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী সংস্থা, আৰু মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ আৰু মনোবিজ্ঞানীসকলে যৌথভাৱে আৰু ব্যক্তিগতভাৱে বহুতো সজাগতামূলক কাৰ্যসূচী, আলোচনা চক্ৰ, দৌৰ, আৰু অন্যান্য কাৰ্যসূচী আয়োজন কৰে ।

তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে মানসিক চাপ সজাগতা মাহ আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে ১৯৭৪ চনত কৰ্মক্ষেত্ৰৰ মানসিক চাপৰ ক্ষেত্ৰত সহায়ক হোৱাকৈ এটা সংস্থা স্থাপন কৰা হৈছিল । পিছলৈ ১৯৮৯ চনত এই সংস্থাটোৰ নাম সলনি কৰি ইণ্টাৰনেশ্যনেল ষ্ট্ৰেছ মেনেজমেণ্ট এছ’চিয়েচন কৰা হয় । যাৰ অধীনত প্ৰতি বছৰে মানসিক চাপ আৰু আনুষংগিক বিষয়সমূহৰ ওপৰত বহু ধৰণৰ সজাগতা কাৰ্যসূচী আয়োজন কৰা হয় ।

পৰিসংখ্যাই কি কয় ?

চিকিৎসকসকলে, এই কথাত একমত যে মানসিক চাপৰ কোনো এটা সংজ্ঞা নাই, কিয়নো ইয়াৰ কাৰণ যিকোনো সংখ্যক কাৰণত হ’ব পাৰে । পাৰিবাৰিক সমস্যা, কৰ্মক্ষেত্ৰৰ মানসিক চাপ, পাৰস্পৰিক বিবাদ, আৰ্থিক বা শাৰীৰিক সমস্যা, যিকোনো কাৰণতে মানসিক চাপৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ।]

বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ তথ্য অনুসৰি ভাৰতৰ মুঠ ১০ হাজাৰ লোকৰ আয়ুসৰ ভিতৰত প্ৰায় ২৪৪৩ বছৰ মানসিক সমস্যা বিশেষকৈ মানসিক চাপৰ সৈতে যুঁজিবলৈ কটায় । একে সময়তে কোভিডৰ পিছত বহু কাৰণত সাধাৰণ মানুহৰ মাজত মানসিক চাপৰ ঘটনা ক্ৰমাগতভাৱে বৃদ্ধি পাইছে ।

কোৱা হয় যে, অলপ মানসিক চাপ ভাল, কিন্তু মানসিক চাপ যদি মানসিক সমস্যাত পৰিণত হয়, তেন্তে ইয়াৰ পৰিণতি বহুত অসুবিধাজনক হ’ব পাৰে । এন চি আৰ বিৰ তথ্য অনুসৰি ২০২১ চনত ১৩,৭৯২ জন লোকে মানসিক ৰোগৰ বাবে আত্মহত্যাৰ পথ গ্ৰহণ কৰিছিল। যিটো আছিল দেশৰ ভিতৰতে আত্মহত্যাৰ তৃতীয় বৃহত্তম কাৰণ । এই মুঠ আত্মহত্যা কৰা লোকসকলৰ ভিতৰত ৬,১৩৪টা গোচৰ ১৮ৰ পৰা ৪৫ বছৰৰ ভিতৰৰ যুৱক-যুৱতীসকলৰ আছিল যিসকলে কোনো ধৰণৰ মানসিক চাপ বা ইয়াৰ ফলত উদ্ভৱ হোৱা সমস্যাৰ সন্মুখীন হৈছিল ।

আনহাতে, কনচালটেন্সি এজেন্সী ডেলয়টৰ মতে, মানসিক সমস্যাত ভুগি থকা বিশ্বৰ ১৫% নাগৰিক ভাৰতীয় । ২০২১ আৰু ২০২২ চনৰ মাজভাগলৈকে একেটা সংস্থাই ভাৰতৰ প্ৰায় চাৰি হাজাৰ কৰ্মচাৰীৰ ওপৰত কৰ্মক্ষেত্ৰ আৰু মানসিক স্বাস্থ্য বিষয়ক সমীক্ষা চলাইছিল । যাৰ মতে কৰ্মক্ষেত্ৰত মানসিক চাপৰ সন্মুখীন হোৱা লোক বহুত আছে, কিন্তু চিন্তাৰ বিষয় যে মানসিক চাপৰ সন্মুখীন হৈছে বুলি বুজি পোৱাৰ পিছতো চিকিৎসাৰ বাবে চেষ্টা নকৰে কাৰণ আজিৰ সময়ত মানুহৰ ধাৰণাও আছে যে সহায় বা মনোৰোগ বিশেষজ্ঞৰ চিকিৎসা কেৱল অধিক গুৰুতৰ মানসিক ৰোগত আক্ৰান্ত লোক বা যিসকল লোকৰ মানসিক ভাৰসাম্যৰ অৱনতি ঘটিছে তেওঁলোকেহে গ্ৰহণ কৰে । মানুহে অনুভৱ কৰে যে তেনে কৰিলে তেওঁলোক আনৰ হাঁহিৰ পাত্ৰ হৈ পৰিব ।

এনে পৰিস্থিতিত মানসিক চাপ সজাগতা মাহত মানুহক কেৱল মানসিক চাপ আৰু ইয়াৰ ব্যৱস্থাপনাৰ সৈতে জড়িত বিষয়সমূহৰ ওপৰত আলোচনা কৰাই নহয়, প্ৰয়োজনীয় চিকিৎসা বা সহায় বিচৰাত বাধা দিয়া দ্বিধাবোধৰ কবলৰ পৰা ওলাই আহিবলৈ চেষ্টা কৰাৰ সুযোগ দিয়া হয়।

মানসিক চাপৰ সজাগতা মাহ উদযাপনৰ এটা মূল উদ্দেশ্য হ’ল মানসিক চাপৰ কাৰণ আৰু লক্ষণসমূহ বুজি পোৱা আৰু ইয়াৰ বিৰূপ প্ৰভাৱৰ প্ৰতি অধিক ব্যক্তিগত মনোযোগ দিয়া ।

লগতে পঢ়ক: HIV genes: কেনেকৈ ধৰা পেলাব পাৰি শৰীৰত লুকাই থকা মাৰাত্মক HIV

মানসিক চাপক আজিৰ যুগৰ অন্যতম ডাঙৰ সমস্যা বুলি গণ্য কৰা হয়(stress awareness tips)। আজিৰ যুগত প্ৰায় প্ৰতিটো বয়সৰ মানুহে বিভিন্ন কাৰণত কিবা নহয় কিবা মানসিক চাপৰ সন্মুখীন হৈছে । যদিও মানসিক চাপ এটা সাধাৰণ অনুভৱ, কিন্তু যদি ই এটা সমস্যা হৈ পৰে, তেন্তে ইয়াৰ প্ৰভাৱ আমাৰ আচৰণৰ লগতে শাৰীৰিক বা মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰতো দেখা দিবলৈ আৰম্ভ কৰে(stress awareness month activities)। আনকি মানসিক চাপ বৃদ্ধিৰ বাবে ভুক্তভোগীৰ স্বাভাৱিক ৰুটিন বা তেওঁৰ জীৱনতো প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে(Stress Awareness Month 2023)।

মানসিক চাপৰ নেতিবাচক প্ৰভাৱ আৰু সকলো বয়সৰ লোকে নিজৰ বিভিন্ন ধৰণৰ মানসিক চাপ কেনেদৰে পৰিচালনা কৰিব পাৰে সেই বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টিৰ লক্ষ্যৰে এপ্ৰিল মাহটো সমগ্ৰ বিশ্বতে মানসিক চাপ সজাগতা মাহ হিচাপে পালন কৰা হয়(Why is stress awareness month in April)।

মানসিক চাপ সজাগতা মাহৰ উদ্দেশ্য আৰু ইতিহাস

মানসিক চাপ এনেকুৱা এটা অনুভৱ যিটো সকলোৱে জীৱনত কেতিয়াও অনুভৱ নকৰে । কিন্তু ইয়াৰ নেতিবাচক প্ৰভাৱৰ বাবে বিশ্বৰ লাখ লাখ লোকো প্ৰতি বছৰে গুৰুতৰ সমস্যাৰ বলি হয় । কিন্তু তাতোকৈ চিন্তনীয় বিষয়টো হ’ল যে তীব্ৰ মানসিক চাপ ধৰা পৰাৰ পিছতো বৃহৎ সংখ্যক লোকে মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে চিকিৎসা বা পেছাদাৰী সহায় ল’বলৈ দ্বিধাবোধ কৰে(Is November National stress Awareness Month)।

মানসিক চাপ কেৱল অস্বস্তিকৰ অনুভৱ নহয়, ইয়াৰ ফলত উদ্বেগ আৰু হতাশা, হৰম’নৰ সমস্যা, টোপনি অহাত অসুবিধা, উচ্চ ৰক্তচাপ, হৃদৰোগ আৰু অন্যান্য শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে । কেৱল মানসিক চাপৰ তীব্ৰতা বৃদ্ধিৰ আগতেই নহয়, ভুক্তভোগীয়ে ইয়াৰ চিকিৎসাৰ বাবে প্ৰেৰণা যোগাব পাৰে আৰু তেওঁ সহজেই চিকিৎসা বা সহায় লাভ কৰিব পাৰে, লগতে ইয়াৰ লগতে সাধাৰণ জনতাৰ মাজত মানসিক চাপৰ কাৰণ, লক্ষণ আৰু ব্যৱস্থাপনাৰ বিষয়ে সজাগতা বিয়পাব পাৰে এই, প্ৰতি বছৰে এপ্ৰিল মাহত, মানসিক চাপ ব্যৱস্থাপনা মাহ উদযাপন কৰা হয় (Why is stress awareness month in April)।

হয়তো জনা যায় যে এই জনসচেতনতা মাহটো প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৯২ চনত উদযাপন কৰা হৈছিল, তাৰ পিছত প্ৰতি বছৰে এপ্ৰিল মাহত মানসিক চাপ সজাগতা মাহটো পালন কৰা হয়(Why is stress awareness month in April)। এই উপলক্ষে চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী সংস্থা, আৰু মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ আৰু মনোবিজ্ঞানীসকলে যৌথভাৱে আৰু ব্যক্তিগতভাৱে বহুতো সজাগতামূলক কাৰ্যসূচী, আলোচনা চক্ৰ, দৌৰ, আৰু অন্যান্য কাৰ্যসূচী আয়োজন কৰে ।

তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে মানসিক চাপ সজাগতা মাহ আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে ১৯৭৪ চনত কৰ্মক্ষেত্ৰৰ মানসিক চাপৰ ক্ষেত্ৰত সহায়ক হোৱাকৈ এটা সংস্থা স্থাপন কৰা হৈছিল । পিছলৈ ১৯৮৯ চনত এই সংস্থাটোৰ নাম সলনি কৰি ইণ্টাৰনেশ্যনেল ষ্ট্ৰেছ মেনেজমেণ্ট এছ’চিয়েচন কৰা হয় । যাৰ অধীনত প্ৰতি বছৰে মানসিক চাপ আৰু আনুষংগিক বিষয়সমূহৰ ওপৰত বহু ধৰণৰ সজাগতা কাৰ্যসূচী আয়োজন কৰা হয় ।

পৰিসংখ্যাই কি কয় ?

চিকিৎসকসকলে, এই কথাত একমত যে মানসিক চাপৰ কোনো এটা সংজ্ঞা নাই, কিয়নো ইয়াৰ কাৰণ যিকোনো সংখ্যক কাৰণত হ’ব পাৰে । পাৰিবাৰিক সমস্যা, কৰ্মক্ষেত্ৰৰ মানসিক চাপ, পাৰস্পৰিক বিবাদ, আৰ্থিক বা শাৰীৰিক সমস্যা, যিকোনো কাৰণতে মানসিক চাপৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ।]

বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ তথ্য অনুসৰি ভাৰতৰ মুঠ ১০ হাজাৰ লোকৰ আয়ুসৰ ভিতৰত প্ৰায় ২৪৪৩ বছৰ মানসিক সমস্যা বিশেষকৈ মানসিক চাপৰ সৈতে যুঁজিবলৈ কটায় । একে সময়তে কোভিডৰ পিছত বহু কাৰণত সাধাৰণ মানুহৰ মাজত মানসিক চাপৰ ঘটনা ক্ৰমাগতভাৱে বৃদ্ধি পাইছে ।

কোৱা হয় যে, অলপ মানসিক চাপ ভাল, কিন্তু মানসিক চাপ যদি মানসিক সমস্যাত পৰিণত হয়, তেন্তে ইয়াৰ পৰিণতি বহুত অসুবিধাজনক হ’ব পাৰে । এন চি আৰ বিৰ তথ্য অনুসৰি ২০২১ চনত ১৩,৭৯২ জন লোকে মানসিক ৰোগৰ বাবে আত্মহত্যাৰ পথ গ্ৰহণ কৰিছিল। যিটো আছিল দেশৰ ভিতৰতে আত্মহত্যাৰ তৃতীয় বৃহত্তম কাৰণ । এই মুঠ আত্মহত্যা কৰা লোকসকলৰ ভিতৰত ৬,১৩৪টা গোচৰ ১৮ৰ পৰা ৪৫ বছৰৰ ভিতৰৰ যুৱক-যুৱতীসকলৰ আছিল যিসকলে কোনো ধৰণৰ মানসিক চাপ বা ইয়াৰ ফলত উদ্ভৱ হোৱা সমস্যাৰ সন্মুখীন হৈছিল ।

আনহাতে, কনচালটেন্সি এজেন্সী ডেলয়টৰ মতে, মানসিক সমস্যাত ভুগি থকা বিশ্বৰ ১৫% নাগৰিক ভাৰতীয় । ২০২১ আৰু ২০২২ চনৰ মাজভাগলৈকে একেটা সংস্থাই ভাৰতৰ প্ৰায় চাৰি হাজাৰ কৰ্মচাৰীৰ ওপৰত কৰ্মক্ষেত্ৰ আৰু মানসিক স্বাস্থ্য বিষয়ক সমীক্ষা চলাইছিল । যাৰ মতে কৰ্মক্ষেত্ৰত মানসিক চাপৰ সন্মুখীন হোৱা লোক বহুত আছে, কিন্তু চিন্তাৰ বিষয় যে মানসিক চাপৰ সন্মুখীন হৈছে বুলি বুজি পোৱাৰ পিছতো চিকিৎসাৰ বাবে চেষ্টা নকৰে কাৰণ আজিৰ সময়ত মানুহৰ ধাৰণাও আছে যে সহায় বা মনোৰোগ বিশেষজ্ঞৰ চিকিৎসা কেৱল অধিক গুৰুতৰ মানসিক ৰোগত আক্ৰান্ত লোক বা যিসকল লোকৰ মানসিক ভাৰসাম্যৰ অৱনতি ঘটিছে তেওঁলোকেহে গ্ৰহণ কৰে । মানুহে অনুভৱ কৰে যে তেনে কৰিলে তেওঁলোক আনৰ হাঁহিৰ পাত্ৰ হৈ পৰিব ।

এনে পৰিস্থিতিত মানসিক চাপ সজাগতা মাহত মানুহক কেৱল মানসিক চাপ আৰু ইয়াৰ ব্যৱস্থাপনাৰ সৈতে জড়িত বিষয়সমূহৰ ওপৰত আলোচনা কৰাই নহয়, প্ৰয়োজনীয় চিকিৎসা বা সহায় বিচৰাত বাধা দিয়া দ্বিধাবোধৰ কবলৰ পৰা ওলাই আহিবলৈ চেষ্টা কৰাৰ সুযোগ দিয়া হয়।

মানসিক চাপৰ সজাগতা মাহ উদযাপনৰ এটা মূল উদ্দেশ্য হ’ল মানসিক চাপৰ কাৰণ আৰু লক্ষণসমূহ বুজি পোৱা আৰু ইয়াৰ বিৰূপ প্ৰভাৱৰ প্ৰতি অধিক ব্যক্তিগত মনোযোগ দিয়া ।

লগতে পঢ়ক: HIV genes: কেনেকৈ ধৰা পেলাব পাৰি শৰীৰত লুকাই থকা মাৰাত্মক HIV

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.