নিউজ ডেস্ক, 11 ছেপ্টেম্বৰ : উচ্চতম ন্যায়ালয়ে সোমবাৰে কয় যে দুৰ্নীতিৰ গোচৰৰ তদন্তৰ পৰা যৌথ সচিব পৰ্যায় আৰু তাৰ ওপৰৰ কেন্দ্ৰৰ কৰ্মচাৰীসকলৰ ৰক্ষাকৱচ আঁতৰাই দিয়া ২০১৪ চনৰ ৰায়দান “পূৰ্বদৃষ্টিৰে প্ৰযোজ্য হ’ব”। ন্যায়াধীশ সঞ্জয় কিষাণ কৌলৰ নেতৃত্বত পাঁচজনীয়া সংবিধান বিচাৰপীঠে কয় যে, ‘সুব্রহ্মণ্যম স্বামীৰ (২০১৪) গোচৰত সংবিধান বিচাৰপীঠে যি ঘোষণা কৰিছে, সেই ঘোষণা পূৰ্বদৃষ্টিৰে কাৰ্যক্ষম হ’ব ৷ ডি এছ পি ই (দিল্লী বিশেষ আৰক্ষী প্ৰতিষ্ঠান) আইনখনৰ ধাৰা ৬এ ২০০৩ চনৰ ১১ ছেপ্টেম্বৰত প্ৰৱেশৰ তাৰিখৰ পৰা বলবৎ নহয় বুলি ধৰা হৈছে”।
শীৰ্ষ আদালতে কয় যে ২০০৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত, যেতিয়া বিবাদিত আইনখন ফ্ৰেমৱৰ্ক কৰা হৈছিল, আৰু ২০১৪ চনৰ মে’ মাহত – যেতিয়া আইনখন ষ্ট্ৰাইক কৰা হৈছিল, সেই সময়ছোৱাৰ বাবে এনে কোনো কৰ্মচাৰীয়ে জোৰ-জবৰদস্তিৰ ব্যৱস্থাৰ পৰা সুৰক্ষা দাবী কৰিব নোৱাৰে ৷ সুব্রহ্মণ্যম স্বামীৰ গোচৰত সংবিধান বিচাৰপীঠে (২০১৪) ডি এছ পি ই আইনখনৰ ৬এ ধাৰাক অসাংবিধানিক বুলি ঘোষণা কৰিছিল কাৰণ ই চৰকাৰী চাকৰিয়ালৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে সংবিধানৰ ১৪ নং অনুচ্ছেদ উলংঘা কৰিছে, যাৰ বাবে উক্ত বিধানটো প্ৰযোজ্য হ’ব লাগিছিল ৷
ন্যায়াধীশ সঞ্জীৱ খান্না, অভয় এছ ওকা, বিক্ৰম নাথ আৰু জে কে মহেশ্বৰী গঠিত বিচাৰপীঠখনে উল্লেখ কৰে যে ডি এছ পি ই আইনৰ ধাৰা ৬ এৰ অবৈধতা আইনগত অযোগ্যতাৰ ভিত্তিত বা আন কোনো সাংবিধানিক উলংঘাৰ বাবে নহয় ৷ ডি এছ পি ই আইনৰ ৬ এ ধাৰা অনুসৰি দুৰ্নীতি প্ৰতিৰোধ আইনৰ অধীনত অপৰাধৰ বাবে তদন্ত বা তদন্ত চলাবলৈ কেন্দ্ৰৰ অনুমোদন বাধ্যতামূলক, য’ত এনে অভিযোগ যৌথ সচিব আৰু তাৰ ওপৰৰ স্তৰৰ কেন্দ্ৰৰ কৰ্মচাৰীৰ সৈতে জড়িত ৷ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ ৰায়দান তাৎপৰ্যপূৰ্ণ কাৰণ ২০০৩ চনৰ ১১ ছেপ্টেম্বৰৰ পৰা দুৰ্নীতি প্ৰতিৰোধ আইনৰ অধীনত বিচাৰাধীন সকলো গোচৰৰ ওপৰত অনুমোদন অবিহনে গোচৰ চলাব পৰা যাব আৰু পূৰ্বৰ অনুমোদনৰ অভাৱত কোনো বিচাৰ বিচ্যুত বুলি অনুষ্ঠিত নহ’ব ৷
শীৰ্ষ আদালতে ১০৬ পৃষ্ঠাৰ ৰায়দানত কয় যে, “এটা আইন বাতিলৰ ফলত পূৰ্বৰ কাৰ্যকলাপত কোনো প্ৰভাৱ নপৰে, যদিহে বেলেগ উদ্দেশ্য দেখা নাযায়। ইয়াত উপযুক্তভাৱে উল্লেখ কৰিব পাৰি যে বৰ্তমানৰ গোচৰটোত কোনো আইন বাতিল বা পুনৰুজ্জীৱিতকৰণ জড়িত নহয় বৰঞ্চ এই আদালতৰ সংবিধান বিচাৰপীঠে সংবিধানৰ ১৪ নং অনুচ্ছেদৰ আঘাতত কোনো বিধিগত ব্যৱস্থাক অবৈধ আৰু অসাংবিধানিক বুলি ঘোষণা কৰিছে। সেইবাবেই ১৮৯৭ চনৰ আইনখনৰ ৬ নং ধাৰাটোৰ কোনো প্ৰযোজ্য নহ’ব”।
উচ্চতম আদালতে লগতে ৰায় দিয়ে যে সংবিধানৰ ২০(১) অনুচ্ছেদৰ ডি এছ পি ই আইনৰ ধাৰা ৬এৰ বৈধতা বা অবৈধতাৰ ক্ষেত্ৰতো কোনো প্ৰযোজ্যতা নাই। ২০(১) অনুচ্ছেদত উল্লেখ আছে যে অভিযোগ কৰা কাৰ্য্য সংঘটিত কৰাৰ সময়ত বলবৎ থকা আইন উলংঘা কৰাৰ বাহিৰে কোনো ব্যক্তিক কোনো অপৰাধত দোষী সাব্যস্ত কৰা নহ’ব ৷ ২০১৪ চনৰ ৰায়দানৰ প্ৰেক্ষাপটত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে কয় যে, “এবাৰ কোনো আইনক সংবিধানৰ তৃতীয় অংশ উলংঘা কৰা অসাংবিধানিক বুলি ঘোষণা কৰিলে, তেতিয়া ইয়াক আৰম্ভণিতে বাতিল, এতিয়াও জন্মগ্ৰহণ কৰা, বলবৎ কৰিব নোৱাৰা আৰু অনন্য বুলি ধৰা হ’ব।”
উচ্চতম আদালতে লক্ষ্য কৰিছিল যে অপৰাধ সংঘটিত হোৱাৰ সময়ত হোৱা পদ্ধতিতকৈ পৃথক পদ্ধতিৰ অধীনত, বা অপৰাধ সংঘটিত হোৱাৰ সময়ৰ পৰা পৃথক আদালতৰ দ্বাৰা বিচাৰ কৰাটো উপ-অনুচ্ছেদ উলংঘাৰ বাবে অসাংবিধানিক নহয় ( ১) সংবিধানৰ ২০ নং অনুচ্ছেদলৈ। সংবিধানৰ ১৪ নং অনুচ্ছেদৰ অধীনত বৈষম্য বা আন কোনো মৌলিক অধিকাৰ উলংঘাৰ বাবে যদি পদ্ধতি বা বিচাৰ প্ৰত্যাহ্বানজনক হয়, তেন্তে সেয়া বেলেগ হ’ব পাৰে।’ স্বামীৰ গোচৰত উত্থাপিত হোৱা এই প্ৰশ্নটো উচ্চতম ন্যায়ালয়ে পৰীক্ষা কৰিলে, য’ত ডি এছ পি ই আইনখনৰ ধাৰা ৬এ(১)ক সংবিধানৰ ১৪ নং অনুচ্ছেদ উলংঘা কৰা বুলি ঘোষণা কৰিলে পুৰ্বদৃষ্টিসম্পন্ন প্ৰভাৱ পৰিব নে সম্ভাৱ্যভাৱে প্ৰযোজ্য হ’ব সেই বিষয়ে সিদ্ধান্ত লোৱা হোৱা নাছিল।
উচ্চতম আদালতে লক্ষ্য কৰে যে প্ৰতিবাদকাৰীৰ ফালৰ পৰা ডি এছ পি ই আইনখনৰ ৬এ ধাৰাটো প্ৰক্ৰিয়াগত আইনৰ অংশ নহয় বুলি কেনভাছ কৰাৰ কোনো প্ৰচেষ্টা কৰা হোৱা নাই আৰু ই কোনো ধৰণে কোনো ধৰণৰ দোষী সাব্যস্ত হোৱাৰ প্ৰৱৰ্তন কৰে বা অপৰাধ সংঘটিত হোৱাৰ পিছত যিকোনো শাস্তি বৃদ্ধি কৰে। “সেয়েহে এইটো ধৰা হয় যে ডি এছ পি ই আইনৰ ৬এ কেৱল জ্যেষ্ঠ চৰকাৰী কৰ্মচাৰীসকলক সুৰক্ষাৰ ৰূপত পদ্ধতিৰ এটা অংশ। ই কোনো নতুন অপৰাধৰ প্ৰৱৰ্তন নকৰে আৰু ই শাস্তি বা শাস্তি বৃদ্ধি নকৰে”।
বিচাৰপীঠে লক্ষ্য কৰে যে, ডি এছ পি ই আইনৰ ৬ এ ধাৰাত কোনো অপৰাধৰ বাবে কোনো ধৰণৰ দোষী সাব্যস্ত হোৱাৰ কথা নিৰ্ধাৰণ কৰা হোৱা নাই বা প্ৰৱৰ্তন কৰা হোৱা নাই। "এয়া কেৱল এটা পদ্ধতিগত সুৰক্ষা যিটো পিচি আইন, ১৯৮৮ৰ অধীনত অপৰাধৰ তদন্ত বা তদন্তৰ সন্দৰ্ভত ডিএছপিই আইনৰ ধাৰা ৬এত গণনা কৰা হৈছে। ডিএছপিই আইনৰ ধাৰা ৬এতো কোনো শাস্তি নিৰ্ধাৰণ কৰা হোৱা নাই বা ই কোনো অপৰাধৰ বাবে বৰ্তমানৰ কোনো শাস্তি সলনি কৰে নেকি"। ২০১৪ চনত পাঁচজনীয়া সংবিধান বিচাৰপীঠে ডি এছ পি ই আইনৰ ৬এ ধাৰা বাতিল কৰি ৰায় দিছিল যে “মৰ্যাদা বা পদবী”ই যুটীয়া সচিব আৰু তাৰ ওপৰৰ পৰ্যায়ৰ কোনো বিষয়াক দুৰ্নীতিৰ ক্ষেত্ৰত চিবিআইৰ অবাধ তদন্তৰ পৰা ৰক্ষা কৰিব নোৱাৰে।
বৰ্তমানৰ গোচৰটোত আবেদনকাৰী ডাঃ আৰ আৰ কিশোৰক ২০০৪ চনত চি বি আইয়ে উৎকোচ গ্ৰহণ কৰাৰ অভিযোগত গ্ৰেপ্তাৰ কৰিছিল। তেতিয়া তেওঁ দিল্লীত মুখ্য জিলা চিকিৎসা বিষয়া আছিল আৰু এইদৰে, যুটীয়া সম্পাদক পৰ্যায়ৰ বিষয়াৰ পদবী লাভ কৰিছিল। পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁক গ্ৰেপ্তাৰ কৰিবলৈ যোগ্য কৰ্তৃপক্ষৰ পৰা অনুমোদন নোপোৱাৰ কথা উল্লেখ কৰি দিল্লী উচ্চ ন্যায়ালয়ত এই গ্ৰেপ্তাৰক প্ৰত্যাহ্বান জনাইছিল।
কেন্দ্ৰৰ পূৰ্ব অনুমোদন চিবিআইৰ পৰা নোপোৱাৰ বাবে এই গ্ৰেপ্তাৰ অবৈধ বুলি উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ৰায় দিয়ে যদিও চৰকাৰৰ অনুমোদন লোৱাৰ পিছত চিবিআইক নতুনকৈ তদন্ত কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে। ২০০৭ চনত এই নিৰ্দেশৰ বিৰুদ্ধে চিবিআইয়ে উচ্চতম ন্যায়ালয়ত দাখিল কৰিছিল।
লগতে পঢ়ক : India-China border: ভাৰত-চীন সীমান্তত আইটিবিপিৰ ৩টা বেটেলিয়ন নিয়োগ কৰাত কেন্দ্ৰৰ অনুমোদন
