অনিদ্ৰা, অনিদ্ৰা বা টোপনি নহা, এনেকুৱা এটি সমস্যা, যাৰ বাবে বহু সময়ত আমাৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত গুৰুতৰ প্ৰভাৱ দেখা যায় । আনকি কেতিয়াবা অনিদ্ৰাইও ৰোগীৰ জীৱনৰ মানদণ্ড আৰু তেওঁৰ কাম আৰু চিন্তাৰ ক্ষমতাত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে । চিকিৎসকসকলৰ মতে আধুনিক জীৱনশৈলীত বহুতো স্বাস্থ্য বা আচৰণগত কাৰণত সকলো বয়সৰ লোকে টোপনিৰ অভাৱ বা গুণগত টোপনিৰ অভাৱৰ দৰে সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছে ।
অনিদ্ৰা কি আৰু ইয়াৰ লক্ষণ
ভোপালৰ আয়ুৰ্বেদিক চিকিৎসক ডাঃ ৰাজেশ শৰ্মাই বুজাইছে যে, আয়ুৰ্বেদত টোপনিক ত্ৰয়োপস্তম্ভৰ ভিতৰত অন্যতম বা জীৱনৰ অপৰিহাৰ্য তিনিটা সহযোগী স্তম্ভ বুলি গণ্য কৰা হয় । একে সময়তে অনিদ্ৰা বা টোপনিৰ লগত জড়িত সমস্যাক আয়ুৰ্বেদত বহুতো সমস্যাৰ বাবে দায়ী অন্যতম কাৰক হিচাপে গণ্য কৰা হয় ।
তেওঁ বুজাইছে যে, অনিদ্ৰা হৈছে এক সাধাৰণ টোপনিৰ বিকাৰ যাৰ ফলত মানুহৰ টোপনি নাথাকে বা কম, টোপনিৰ মানদণ্ড বা কেঁচা টোপনি বেয়া হয়, টোপনিৰ ধৰণ বিঘ্নিত হয় । কেতিয়াবা এই সমস্যাই ভুক্তভোগীৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ লগত জড়িত কম বেছি পৰিমাণে গুৰুতৰ সমস্যাও সৃষ্টি কৰিব পাৰে । আনকি এই সমস্যাত ভুগি থকা ব্যক্তিৰ যিকোনো কাম কৰিব পৰা ক্ষমতা, তেওঁৰ আচৰণ আৰু কৰ্মৰ প্ৰদৰ্শনতো প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে ।
ডাঃ ৰাজেশে বুজাইছে যে, অনিদ্ৰাৰ লক্ষণৰ কথা ক’লে ইয়াৰ আটাইতকৈ সাধাৰণ লক্ষণসমূহ তলত দিয়া ধৰণৰ-
- টোপনি নহা বা টোপনি নোহোৱা হোৱা
- দিনত টোপনি অহা বা টোপনি লোৱাৰ প্ৰৱল ইচ্ছা
- শোৱা আৰু টোপনিৰ পৰা সাৰ পোৱাৰ সময়ৰ পৰিৱৰ্তন
- শোৱাত অসুবিধা বা বাৰম্বাৰ টোপনি ভাগি যোৱা
- উদ্বিগ্নতা, উত্তেজনা আৰু অস্থিৰতা বৃদ্ধি
- আচৰণ খিংখিঙীয়া হোৱা আৰু খং বৃদ্ধি হোৱা
- পাহৰি যোৱা আৰু একাগ্ৰতাৰ অভাৱ
অনিদ্ৰাৰ কাৰণ
তেওঁ বুজাইছে যে, মানুহৰ বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে সাধাৰণতে টোপনিৰ অভাৱৰ সমস্যাটো দেখা দিবলৈ আৰম্ভ কৰে । কিন্তু বহু ধৰণৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় কাৰণেই ডেকা-বুঢ়াৰ অনিদ্ৰাৰ বাবে দায়ী হ’ব পাৰে । একে সময়তে জীৱনশৈলী সম্পৰ্কীয় কাৰণকো অনিদ্ৰা সমস্যাৰ অন্যতম প্ৰধান কাৰক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। তেওঁ বুজাইছে যে, অনিদ্ৰাৰ বাবে দায়ী বুলি বিশ্বাস কৰা কিছুমান সাধাৰণ কাৰক তলত দিয়া ধৰণৰ-
মানসিক সমস্যা আৰু বিকাৰ
মানসিক চাপ, হতাশা আৰু উদ্বেগ আদি কাৰকক বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অনিদ্ৰাৰ অন্যতম ট্ৰিগাৰিং কাৰক হিচাপে গণ্য কৰা হয় । সাধাৰণতে সৰু বা ডাঙৰ চিন্তা বা মানসিক চাপৰ বাবে টোপনি নোপোৱাৰ সমস্যা মানুহৰ মাজত সাধাৰণ, যিটো উদ্বেগ বা মানসিক চাপৰ কাৰণ নোহোৱা হ’লে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে আৰোগ্য হয় । কিন্তু যদি মানসিক চাপ, হতাশা বা উদ্বেগৰ দৰে সমস্যাই কোনো বিকাৰৰ ৰূপ ল’বলৈ আৰম্ভ কৰে বা দীৰ্ঘদিন ধৰি ইয়াক প্ৰভাৱিত কৰে, তেন্তে কেতিয়াবা অনিদ্ৰাও ৰোগলৈ পৰিণত হ’ব পাৰে । যিয়েই নহওক, অনিদ্ৰাক বহু ধৰণৰ মানসিক বিকাৰৰ অন্যতম প্ৰধান লক্ষণ বুলি গণ্য কৰা হয় ।
শাৰীৰিক কাৰণ
তেওঁ কয় যে, বহু সময়ত ডায়েবেটিছ, উচ্চ ৰক্তচাপ, হৃদৰোগ আৰু আন বহুতো ৰোগৰ লগতে স্লিপ এপনিয়াৰ দৰে বিকাৰ, শৰীৰত কোনো ধৰণৰ বিষ, কিছুমান দীৰ্ঘদিনীয়া ৰোগৰ প্ৰভাৱ আৰু কেতিয়াবা পাৰ্শ্বক্ৰিয়াৰ বাবে অনিদ্ৰাৰ সমস্যাও দেখা দিয়ে ৷ কিছুমান ঔষধ অনিদ্ৰাৰ সমস্যাৰ বাবে দায়ী বুলি গণ্য কৰা কিছুমান শাৰীৰিক সমস্যা তলত দিয়া ধৰণৰ ।
দুৰ্বল পাচনতন্ত্ৰ: দুৰ্বল পাচনতন্ত্ৰ থকা লোক আৰু খাদ্যাভ্যাসত অত্যধিক গোলমাল হোৱা লোকৰ অনিদ্ৰাৰ সমস্যা হোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি । ভাৰসাম্যহীন আৰু হজম হোৱাত কঠিন খাদ্যৰ অকাল সেৱনে কেৱল পাচনতন্ত্ৰত প্ৰভাৱ পেলোৱাই নহয় আমাৰ বিপাকীয় ক্ৰিয়াতো নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলায় । যাৰ ফলত অনিদ্ৰা হ’ব পাৰে ।
ৰোগ বা ঔষধৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া: যিকোনো ৰোগৰ প্ৰভাৱ বা ঔষধৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়াৰ বাবে কম বেছি সময় অনিদ্ৰাৰ সমস্যা হ’ব পাৰে ।
হৰম’নৰ ভাৰসাম্যহীনতা: যিকোনো কাৰণতে হৰম’নৰ ভাৰসাম্যহীনতাৰ সমস্যা হ’লেও টোপনি নোহোৱা বা টোপনিৰ অভাৱৰ সমস্যা হ’ব পাৰে । বিশেষকৈ মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত, গৰ্ভাৱস্থা আৰু ৰজোনিবৃত্তিৰ সময়ত যেতিয়া হৰম’নৰ ভাৰসাম্যহীনতাৰ সমস্যা হয়, তেতিয়া তেওঁলোকৰ মাজত টোপনিৰ লগত জড়িত সমস্যা বেছি দেখা যায় ।
বৃদ্ধৱস্থা: বাৰ্ধক্য বা বৃদ্ধ বয়সতো টোপনিৰ ধৰণটো প্ৰভাৱিত হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে, আৰু বেছিভাগ মানুহেই ৰাতি টোপনি নহা, কম বা কেঁচা টোপনিৰ দৰে সমস্যা দেখাবলৈ আৰম্ভ কৰে ।
জীৱনশৈলীৰ সৈতে জড়িত কাৰণ
তেওঁ বুজাইছে যে, আগতে কোৱা হৈছিল যে এজন ব্যক্তি যিমানেই সক্ৰিয় হৈ থাকে বা শাৰীৰিক শ্ৰম বেছি হোৱা ৰুটিনত সিমানেই তেওঁৰ টোপনি ভাল হয় । কিন্তু আজিৰ সময়ত ৰাইজৰ দৈনন্দিন কাম-কাজৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় শাৰীৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ যথেষ্ট হ্ৰাস পাবলৈ আৰম্ভ কৰিছে । আনহাতে, আজিকালি বহুতে কৰ্ম বা পঢ়া-শুনাৰ বাবে নিজৰ দৈনন্দিন কাম-কাজ পালন নকৰে আৰু কেতিয়াবা কোনো কাৰণ নোহোৱাকৈ অৰ্থাৎ ৰাতি শুবলৈ আৰু ৰাতিপুৱা সাৰ পোৱাৰ সময় নিৰ্দিষ্ট নহয় । একে সময়তে ক’ভিডৰ পিছত গভীৰ নিশালৈকে সজাগ হৈ থকাৰ অভ্যাস যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত বহুত দেখা গৈছে । আচলতে এনে অভ্যাসৰ বাবেই শৰীৰৰ জৈৱিক ঘড়ীটো প্ৰভাৱিত হয় । একে সময়তে আজিকালি বহুতে শুই উঠাৰ আগতে বিচনাত পৰি দীঘলীয়া সময় টিভি বা মোবাইল চোৱাৰ অভ্যাস গঢ়ি তুলিছে । এই অভ্যাসবোৰেই আজি মানুহৰ টোপনিৰ অসুবিধাৰ সমস্যা বৃদ্ধিৰ অন্যতম প্ৰধান কাৰণ বুলি বিবেচিত হৈছে ।
কেনেদৰে টোপনিক আৰু ভাল কৰিব পাৰি
চিকিৎসক ডাঃ ৰাজেশে বুজাইছে যে, ভাল আৰু প্ৰয়োজনীয় পৰিমাণৰ টোপনি শৰীৰৰ অন্যতম এক গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰয়োজনীয়তা । অনিদ্ৰাৰ কাৰণ যিয়েই নহওক কিয়, কিন্তু সময়মতে ইয়াৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পাবলৈ চেষ্টা কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ।
তেওঁ বুজাইছে যে, আয়ুৰ্বেদত শিৰোধৰা আৰু পঞ্চকৰ্মৰ আন কিছুমান কাম অনিদ্ৰাৰ সমস্যা সমাধানত অতি উপযোগী বুলি বিবেচিত হৈছে । একে সময়তে এই সমস্যা সমাধানৰ ক্ষেত্ৰত বহু প্ৰকাৰৰ বনৌষধি সেৱন কৰাটোও উপকাৰী বুলি বিবেচিত হৈছে, যেনে- তগৰ, ব্ৰাহ্মী, জতামংসী, অশ্বগন্ধা আৰু শঙ্খপুষ্পী ইত্যাদি । এই বনৌষধি আৰু ইয়াৰ পৰা তৈয়াৰী বিভিন্ন ধৰণৰ ঔষধে অনিদ্ৰাৰ সমস্যাৰ লগতে অনিদ্ৰাৰ ফলত উদ্ভৱ হোৱা সমস্যা যেনে স্নায়বিক অৱস্থা, একাগ্ৰতা আৰু স্মৃতিশক্তিৰ অভাৱ, আৰু স্নায়ুতন্ত্ৰৰ সমস্যা আৰু উচ্চ ৰক্তচাপৰ দৰে অৱস্থাত সকাহ দিয়ে । কিন্তু এই বনৌষধি বা ইয়াৰ পৰা তৈয়াৰী ঔষধ বা কাপ খোৱাৰ আগতে ইয়াৰ ব্যৱহাৰ আৰু ইয়াৰ পৰিমাণৰ সন্দৰ্ভত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ।
তেওঁ বুজাইছে যে, আয়ুৰ্বেদত আচৰণৰ লগত জড়িত কিছুমান ব্যৱস্থাও অনিদ্ৰা প্ৰতিৰোধ আৰু পৰিত্ৰাণৰ বাবে দিয়া হয়, যিয়ে ভাল টোপনি অহাত অতি সহায়ক হ’ব পাৰে । তাৰে কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ-
- নিয়মিত যোগাসন বিশেষকৈ প্ৰাণায়ামৰ অভ্যাস কৰক ।
- এনে কামবোৰ আপোনাৰ জীৱনশৈলীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰক, যিবোৰত অধিক শাৰীৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ থাকে, অৰ্থাৎ শৰীৰৰ ব্যায়ামৰ প্ৰয়োজনীয়তা কিছু পৰিমাণে পূৰণ কৰিব পৰা যায় ।
- ৰাতি শুবলৈ যোৱাৰ পূৰ্বে গৰম গাখীৰ খাব লাগে ।
- ৰাতি শুবলৈ যোৱাৰ পূৰ্বে ভৰিৰ তলুৱা তিলৰ তেলেৰে মালিচ কৰক ।
- গভীৰ নিশালৈকে টিভি চোৱা বা কম্পিউটাৰত কাম কৰাটো পৰিহাৰ কৰক ।
- সন্ধিয়াৰ পিছত কফি বা চাহ সেৱন নকৰিব ।
- ৰাতিৰ আহাৰ সন্ধিয়া বা ৰাতি শুবলৈ যোৱাৰ কমেও ২ ঘণ্টা পূৰ্বে খাব লাগে ।
- শোৱাৰ পূৰ্বে কিছু সময় ধ্যানত বহিলে মানসিক চাপ দূৰ হয় ।
- টোপনি নাহিলে নিদ্ৰাযোগৰ অভ্যাস কৰিব পাৰে ।
লগতে পঢ়ক: International Day to End Obstetric Fistula: প্ৰসূতি ফিষ্টুলা দিৱস পালনৰ তাৎপৰ্য
