নিউজ ডেস্ক, ৫ ছেপ্টেম্বৰ: আগন্তুক সংসদ বিশেষ অধিৱেশনৰ সময়ত কেন্দ্ৰই ‘ইণ্ডিয়া’ৰ নাম সলনি কৰি ‘ভাৰত’ ৰখাৰ প্ৰস্তাৱ উত্থাপন কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে । এক বিশেষ সূত্ৰই মঙলবাৰে ইটিভি ভাৰতক জনোৱা মতে, ১৮ ছেপ্টেম্বৰৰ বিশেষ অধিৱেশনত এই দিশত এটা প্ৰস্তাৱ অনাটো চৰকাৰৰ বাবে সৰ্বোচ্চ অগ্ৰাধিকাৰ । ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজধানীত অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া এই অধিৱেশন ২২ ছেপ্টেম্বৰলৈকে চলিব ।
ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনত আয়োজন কৰা জি-২০ শীৰ্ষ সন্মিলনৰ ৰাতিৰ আহাৰ গ্ৰহণৰ নিমন্ত্ৰণী পত্ৰ বিৰোধী একাংশ ৰাজনীতিবিদে শ্বেয়াৰ কৰাৰ পিচত 'Bharat' আৰু 'India' ৰ বিতৰ্ক চৰম শিখৰত আৰোহন কৰে ৷ নিমন্ত্ৰণী পত্ৰ প্ৰথাগত ‘‘President of India’’ৰ পৰিৱৰ্তে ‘‘President of Bharat’’ লিখা থাকে ।
ইয়াৰ পাচতেই ‘ইণ্ডিয়া’ৰ নাম সলনি কৰি ‘ভাৰত’ ৰখাৰ সম্ভাৱনাৰ বিষয়ে জল্পনা-কল্পনাৰ আৰম্ভ হয়, যদিও সংবিধানৰ ১ নং অনুচ্ছেদত দুয়োটা নামকে বিনিময়মূলকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে: "ভাৰত অৰ্থাৎ ভাৰত ৰাষ্ট্ৰ সংঘ হ'ব ।" ইতিমধ্যে উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ২০২০ চনত "ভাৰত"ক সংবিধানৰ পৰা আঁতৰাবলৈ বিচৰা ৰাজহুৱা স্বাৰ্থজনিত আবেদন খাৰিজ কৰি এই কথাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে "ভাৰতক সংবিধানতেই ইতিমধ্যে ভাৰত বুলি কোৱা হৈছে ।" ইয়াৰ পাচতো ভাৰতৰ নাম সলনি কৰাৰ চেষ্টা চলোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে ৷
'ভাৰত' নামৰ উৎপত্তি ক'ৰ পৰা হ’ল?
"ভাৰত", "ভৰত" বা "ভাৰতবৰ্ষ"ৰ বিষয়ে পৌৰাণিক সাহিত্য আৰু মহাভাৰত মহাকাব্যৰ পৰাই লাভ কৰিব পাৰি, য’ত ইয়াক দক্ষিণ সাগৰ আৰু উত্তৰ দিশৰ বৰফৰ বাসস্থানৰ মাজৰ ভূমি বুলি বৰ্ণনা কৰা হৈছে । এই স্থানক কেৱল ৰাজনৈতিক বা ভৌগোলিক নহয়, ধৰ্মীয় আৰু সামাজিক-সাংস্কৃতিক সত্তা হিচাপেহে গণ্য কৰা হয় ।
‘ভৰত’ এজন প্ৰাচীন কিংবদন্তি ৰজাৰ সৈতেও জড়িত, ভৰতৰ ঋগ বৈদিক জনগোষ্ঠীৰ পূৰ্বপুৰুষ, আৰু এইদৰে সকলো উপমহাদেশীয় জনগোষ্ঠীৰ পূৰ্বপুৰুষ । জৱাহৰলাল নেহৰুৱে ১৯২৭ চনত এক উমৈহতীয়া বিশ্বাস আৰু সংস্কৃতিত নিৰ্হিত থকা ভাৰতৰ চিৰস্থায়ী ঐক্যৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল ।
‘ইণ্ডিয়া’ আৰু ‘হিন্দুস্তান’ৰ, ‘হিন্দুস্তান’ সম্ভৱতঃ সংস্কৃত ‘সিন্ধু’ (Indus)ৰ পাৰ্চী ৰূপ ‘হিন্দু’ৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে । আচেমেনিড পাৰ্চীসকলে সিন্ধু উপত্যকা জয় কৰাৰ লগে লগে এই নামৰ প্ৰচলন হ’বলৈ ধৰে । আলেকজেণ্ডাৰৰ আগ্ৰাসনৰ সময়ত ‘ভাৰত’ সিন্ধু নদীৰ সিপাৰৰ অঞ্চলটোৰ লগত জড়িত হৈ পৰিছিল ।
ষোড়শ শতিকাত ‘হিন্দুস্তানে’ ভাৰত-গংগা সমভূমিক বুজাইছিল যদিও ১৮ শতিকাৰ শেষৰ ফালে ব্ৰিটিছ মানচিত্ৰত ইয়াৰ ঠাইত ‘ভাৰত’ হ’বলৈ আৰম্ভ কৰিছিল । ‘ভাৰত’ৰ ব্যৱহাৰ হয়তো ইয়াৰ গ্ৰীক-ৰোমান সংঘ আৰু ইউৰোপত হয় ।
সংবিধানক লৈ যেতিয়া বিতৰ্ক হৈছিল, তেতিয়া ‘হিন্দুস্তান’ কৰ্তন কৰা হৈছিল আৰু ‘ভাৰত’ আৰু ‘ইণ্ডিয়া’ দুয়োটা নাম ৰখা হৈছিল, যিয়ে সংবিধান সভাৰ সদস্যসকলৰ মাজত বৈচিত্ৰময় মতামত প্ৰতিফলিত কৰিছিল । কোনোৱে কেৱল ‘ভাৰত’ বিচাৰিছিল, আন কোনোৱে ঔপনিৱেশিক সংঘৰ পৰা আঁতৰি যাবলৈ ‘ইণ্ডিয়া’ক পছন্দ কৰিছিল । শেষত দুয়োটা নামেই সংবিধানত থাকি গ’ল, যিয়ে জাতিটোৰ পৰিচয়ৰ বিপৰীতমুখী দৃষ্টিভংগীক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিলে ।
জি-২০ৰ সৈতে জড়িত কিছুমান নথি-পত্ৰত ভাৰতক দেশৰ নাম হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে বুলি নিশ্চিত কৰি সূত্ৰই কয় যে এয়া এক সচেতন সিদ্ধান্ত । জি-২০ৰ প্ৰতিনিধিৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা এখন পুস্তিকাত কোৱা হৈছে যে, "ভাৰত দেশৰ চৰকাৰী নাম । ১৯৪৬-৪৮ চনৰ আলোচনাৰ লগতে সংবিধানতো ইয়াৰ উল্লেখ আছে ।" 'ভাৰত গণতন্ত্ৰৰ মাতৃ' শীৰ্ষক পুস্তিকাখনতো কোৱা হৈছে, "ভাৰত অৰ্থাৎ ইণ্ডিয়াৰ শাসনত জনসাধাৰণৰ সন্মতি লোৱাটো প্ৰাচীন লিপিবদ্ধ ইতিহাসৰ পৰাই জীৱনৰ অংশ হৈ আহিছে ।"
লগতে পঢ়ক: 'India' to 'Bharat': কেন্দ্ৰই ‘INDIA’ৰ নাম সলনি কৰি ‘BHARAT’ কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়াৰ সম্ভাৱনা
