ETV Bharat / technology

পেট্ৰ’ল, ডিজেলৰ পৰিৱৰ্তে বিমানত কি ইন্ধন ব্যৱহাৰ কৰা হয় আপুনি জানেনে ? - Why Petrol Isn’t Used in Airplanes - WHY PETROL ISN’T USED IN AIRPLANES

Aviation Fuel: বিমানেৰে যিকোনো যাত্ৰা সহজ হৈ পৰে । বিমানেৰে যাত্ৰা কৰাৰ অভিজ্ঞতাও সুকীয়া । কিন্তু এই বিমান কি ইন্ধনত চলে আমি বহুতেই নাজানো । বিমানত পেট্ৰ’ল বা ডিজেলৰ পৰিৱৰ্তে কেনেধৰণৰ ইন্ধন ব্যৱহাৰ কৰা হয় ? এই বিষয়ে জানো আহক---

Etv Bharat
পেট্ৰ’ল, ডিজেলৰ পৰিৱৰ্তে বিমানত কি ইন্ধন ব্যৱহাৰ কৰা হয় আপুনি জানেনে ? (ETV Bharat)
author img

By ETV Bharat Tech Team

Published : Sep 20, 2024, 10:46 AM IST

Updated : Sep 20, 2024, 1:52 PM IST

নিউজ ডেস্ক, 20 ছেপ্টেম্বৰ: বহু সময়ত আপুনি বিমানেৰে যাত্ৰা কৰিছে ৷ বহুতৰে মনলৈ অহাৰ দৰে আপোনাৰো মনলৈ চাগে এই বিমান সন্দৰ্ভত এটি প্ৰশ্নৰ উদয় হয় - গাড়ীত পেট্ৰ’ল ব্যৱহাৰ কৰাৰ দৰে বিমানত কিয় ব্যৱহাৰ নহয় ? ইয়াৰ কাৰণ বিমান পৰিবহণৰ অনন্য চাহিদা আৰু বিভিন্ন ইন্ধনৰ ধৰ্ম ।

বিশেষ ইন্ধনৰ প্ৰয়োজনীয়তা

বিমানত এনেকুৱা ইন্ধনৰ প্ৰয়োজন হয় যিয়ে অতি উষ্ণতা, -50 ডিগ্ৰী চেলছিয়াছৰ পৰা 50 ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ (-58° ফাৰেনহাইটৰ পৰা 122 ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট) সহ্য কৰিব পাৰে আৰু উচ্চ উচ্চতাত ইয়াৰ কাৰ্যক্ষমতা বজাই ৰাখিব পাৰে । পেট্ৰ’ল বা গেছলিনে এই প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ নকৰে । ইয়াৰ কম ফ্লেছ পইণ্ট, অস্থিৰতা আৰু সীমিত শক্তিৰ ঘনত্বই ইয়াক বিমান পৰিবহণৰ বাবে অনুপযুক্ত কৰি তোলে ।

বিমানসমূহে ATFৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে, যাক জেট ইন্ধন বুলিও কোৱা হয় । এই বিশেষ কেৰাচিন ভিত্তিক ইন্ধনৰ বৈশিষ্ট্য:

1) শক্তিৰ ঘনত্ব অধিক: ATF ত প্ৰতি একক ওজনত অধিক শক্তি থাকে, যাৰ ফলত উৰণৰ পৰিসৰ দীঘলীয়া আৰু ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস পোৱা যায় ।

2) উচ্চ ফ্লেছ পইণ্ট: ATF ৰ উচ্চ ফ্লেছ পইণ্টে হেণ্ডলিং আৰু উৰণৰ সময়ত ইগনিচনৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে ।

3) উন্নত ঠাণ্ডা-বতৰৰ কাৰ্যক্ষমতা: ATF অতি কম উষ্ণতাত তৰল হৈ থাকে, ইঞ্জিনৰ সামঞ্জস্যপূৰ্ণ কাৰ্যক্ষমতা নিশ্চিত কৰে ।

বিমান ইন্ধনৰ প্ৰকাৰ

দুটা প্ৰাথমিক প্ৰকাৰৰ ATF ব্যৱহাৰ কৰা হয়:

1) Jet-A1: আটাইতকৈ বেছি ব্যৱহৃত এ টি এফ, যাৰ ফ্লেছ পইণ্ট 38 ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ (100 ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট)।

2) Jet-A: আমেৰিকাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়, ইয়াৰ ফ্লেছ পইণ্ট 40 ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ (104 ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট) অলপ বেছি ।

ডিজেল বা অন্যান্য বিকল্প কিয় নহয়?

ডিজেল বা জৈৱ ইন্ধনৰ দৰে অন্যান্য ইন্ধন বিমান পৰিবহণৰ বাবে অন্বেষণ কৰা হৈছে । কিন্তু প্ৰত্যাহ্বানসমূহ এতিয়াও আছে:

1. সামঞ্জস্যতা: বৰ্তমানৰ ইঞ্জিন ডিজাইন আৰু আন্তঃগাঁথনি ATF ৰ বাবে অনুকূল কৰা হৈছে ।

2. শক্তি ঘনত্ব: বিকল্প ইন্ধনৰ শক্তি ঘনত্ব প্ৰায়ে কম হয়, যাৰ ফলত উৰণৰ পৰিসৰ আৰু কাৰ্যক্ষমতাত প্ৰভাৱ পৰে ।

3. প্ৰমাণীকৰণ: নতুন ইন্ধনৰ বাবে ব্যাপক পৰীক্ষা আৰু প্ৰমাণপত্ৰৰ প্ৰয়োজন হয় ।

বহনক্ষম বিমান ইন্ধনৰ ভৱিষ্যত

বিমান উদ্যোগে কাৰ্বন নিৰ্গমন হ্ৰাস কৰিব বিচৰাৰ লগে লগে গৱেষণাই বহনক্ষম বিমান ইন্ধন (SAF)ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে । নবীকৰণযোগ্য উৎসৰ পৰা উৎপাদিত এছ এ এফে সেউজ গৃহ গেছৰ নিৰ্গমন 80% পৰ্যন্ত হ্ৰাস কৰিব পাৰে । কিন্তু খৰচ আৰু উৎপাদনৰ স্কেলেবিলিটি উল্লেখযোগ্যভাৱে বাধাপ্ৰাপ্ত হৈয়েই আছে ।

বিমান পৰিবহণৰ বাবে এক বিশেষ ইন্ধনৰ প্ৰয়োজন । গাড়ীৰ বাবে পেট্ৰ’ল আদৰ্শ হ’লেও ATF ৰ বৈশিষ্ট্যই ইয়াক বিমানৰ বাবে আটাইতকৈ নিৰাপদ আৰু কাৰ্যক্ষম পছন্দ কৰি তুলিছে । উদ্যোগটোৰ বিকাশৰ লগে লগে ইন্ধন প্ৰযুক্তিৰ উদ্ভাৱনে বহনক্ষম বিমান ভ্ৰমণৰ ভৱিষ্যত গঢ় দিয়াত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব।

মূল পৰিসংখ্যা

- বিশ্বব্যাপী এটিএফৰ ব্যৱহাৰ: প্ৰতিদিনে 55 লাখ বেৰেল

- SAF উৎপাদনৰ প্ৰকল্পিত বৃদ্ধি: 2025 চনৰ ভিতৰত 1 বিলিয়ন লিটাৰ

- SAF ব্যৱহাৰ কৰি সেউজ গৃহ গেছৰ নিৰ্গমনৰ আনুমানিক হ্ৰাস: 70-80%

লগতে পঢ়ক: মাজ আকাশত বিমান, তাতে আকৌ নাই এ চি : তেনেকৈয়ে উৰি থাকিল ১ ঘণ্টা ৫ মিনিট - IndiGo airline

কি কি বৈশিষ্ট্যৰে পৰিপূৰ্ণ বিশ্বৰ আটাইতকৈ উন্নত যুঁজাৰু বিমান F 16 ? - F 16 fighter jet crashes

খিৰিকীৰ কাষত, মাজত নে শেষত... বিমানৰ কোনখন আসন আটাইতকৈ সুৰক্ষিত ? - What Is The Safest Seat On Plane

নিউজ ডেস্ক, 20 ছেপ্টেম্বৰ: বহু সময়ত আপুনি বিমানেৰে যাত্ৰা কৰিছে ৷ বহুতৰে মনলৈ অহাৰ দৰে আপোনাৰো মনলৈ চাগে এই বিমান সন্দৰ্ভত এটি প্ৰশ্নৰ উদয় হয় - গাড়ীত পেট্ৰ’ল ব্যৱহাৰ কৰাৰ দৰে বিমানত কিয় ব্যৱহাৰ নহয় ? ইয়াৰ কাৰণ বিমান পৰিবহণৰ অনন্য চাহিদা আৰু বিভিন্ন ইন্ধনৰ ধৰ্ম ।

বিশেষ ইন্ধনৰ প্ৰয়োজনীয়তা

বিমানত এনেকুৱা ইন্ধনৰ প্ৰয়োজন হয় যিয়ে অতি উষ্ণতা, -50 ডিগ্ৰী চেলছিয়াছৰ পৰা 50 ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ (-58° ফাৰেনহাইটৰ পৰা 122 ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট) সহ্য কৰিব পাৰে আৰু উচ্চ উচ্চতাত ইয়াৰ কাৰ্যক্ষমতা বজাই ৰাখিব পাৰে । পেট্ৰ’ল বা গেছলিনে এই প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ নকৰে । ইয়াৰ কম ফ্লেছ পইণ্ট, অস্থিৰতা আৰু সীমিত শক্তিৰ ঘনত্বই ইয়াক বিমান পৰিবহণৰ বাবে অনুপযুক্ত কৰি তোলে ।

বিমানসমূহে ATFৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে, যাক জেট ইন্ধন বুলিও কোৱা হয় । এই বিশেষ কেৰাচিন ভিত্তিক ইন্ধনৰ বৈশিষ্ট্য:

1) শক্তিৰ ঘনত্ব অধিক: ATF ত প্ৰতি একক ওজনত অধিক শক্তি থাকে, যাৰ ফলত উৰণৰ পৰিসৰ দীঘলীয়া আৰু ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস পোৱা যায় ।

2) উচ্চ ফ্লেছ পইণ্ট: ATF ৰ উচ্চ ফ্লেছ পইণ্টে হেণ্ডলিং আৰু উৰণৰ সময়ত ইগনিচনৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে ।

3) উন্নত ঠাণ্ডা-বতৰৰ কাৰ্যক্ষমতা: ATF অতি কম উষ্ণতাত তৰল হৈ থাকে, ইঞ্জিনৰ সামঞ্জস্যপূৰ্ণ কাৰ্যক্ষমতা নিশ্চিত কৰে ।

বিমান ইন্ধনৰ প্ৰকাৰ

দুটা প্ৰাথমিক প্ৰকাৰৰ ATF ব্যৱহাৰ কৰা হয়:

1) Jet-A1: আটাইতকৈ বেছি ব্যৱহৃত এ টি এফ, যাৰ ফ্লেছ পইণ্ট 38 ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ (100 ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট)।

2) Jet-A: আমেৰিকাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়, ইয়াৰ ফ্লেছ পইণ্ট 40 ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ (104 ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট) অলপ বেছি ।

ডিজেল বা অন্যান্য বিকল্প কিয় নহয়?

ডিজেল বা জৈৱ ইন্ধনৰ দৰে অন্যান্য ইন্ধন বিমান পৰিবহণৰ বাবে অন্বেষণ কৰা হৈছে । কিন্তু প্ৰত্যাহ্বানসমূহ এতিয়াও আছে:

1. সামঞ্জস্যতা: বৰ্তমানৰ ইঞ্জিন ডিজাইন আৰু আন্তঃগাঁথনি ATF ৰ বাবে অনুকূল কৰা হৈছে ।

2. শক্তি ঘনত্ব: বিকল্প ইন্ধনৰ শক্তি ঘনত্ব প্ৰায়ে কম হয়, যাৰ ফলত উৰণৰ পৰিসৰ আৰু কাৰ্যক্ষমতাত প্ৰভাৱ পৰে ।

3. প্ৰমাণীকৰণ: নতুন ইন্ধনৰ বাবে ব্যাপক পৰীক্ষা আৰু প্ৰমাণপত্ৰৰ প্ৰয়োজন হয় ।

বহনক্ষম বিমান ইন্ধনৰ ভৱিষ্যত

বিমান উদ্যোগে কাৰ্বন নিৰ্গমন হ্ৰাস কৰিব বিচৰাৰ লগে লগে গৱেষণাই বহনক্ষম বিমান ইন্ধন (SAF)ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে । নবীকৰণযোগ্য উৎসৰ পৰা উৎপাদিত এছ এ এফে সেউজ গৃহ গেছৰ নিৰ্গমন 80% পৰ্যন্ত হ্ৰাস কৰিব পাৰে । কিন্তু খৰচ আৰু উৎপাদনৰ স্কেলেবিলিটি উল্লেখযোগ্যভাৱে বাধাপ্ৰাপ্ত হৈয়েই আছে ।

বিমান পৰিবহণৰ বাবে এক বিশেষ ইন্ধনৰ প্ৰয়োজন । গাড়ীৰ বাবে পেট্ৰ’ল আদৰ্শ হ’লেও ATF ৰ বৈশিষ্ট্যই ইয়াক বিমানৰ বাবে আটাইতকৈ নিৰাপদ আৰু কাৰ্যক্ষম পছন্দ কৰি তুলিছে । উদ্যোগটোৰ বিকাশৰ লগে লগে ইন্ধন প্ৰযুক্তিৰ উদ্ভাৱনে বহনক্ষম বিমান ভ্ৰমণৰ ভৱিষ্যত গঢ় দিয়াত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব।

মূল পৰিসংখ্যা

- বিশ্বব্যাপী এটিএফৰ ব্যৱহাৰ: প্ৰতিদিনে 55 লাখ বেৰেল

- SAF উৎপাদনৰ প্ৰকল্পিত বৃদ্ধি: 2025 চনৰ ভিতৰত 1 বিলিয়ন লিটাৰ

- SAF ব্যৱহাৰ কৰি সেউজ গৃহ গেছৰ নিৰ্গমনৰ আনুমানিক হ্ৰাস: 70-80%

লগতে পঢ়ক: মাজ আকাশত বিমান, তাতে আকৌ নাই এ চি : তেনেকৈয়ে উৰি থাকিল ১ ঘণ্টা ৫ মিনিট - IndiGo airline

কি কি বৈশিষ্ট্যৰে পৰিপূৰ্ণ বিশ্বৰ আটাইতকৈ উন্নত যুঁজাৰু বিমান F 16 ? - F 16 fighter jet crashes

খিৰিকীৰ কাষত, মাজত নে শেষত... বিমানৰ কোনখন আসন আটাইতকৈ সুৰক্ষিত ? - What Is The Safest Seat On Plane

Last Updated : Sep 20, 2024, 1:52 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.