তেজপুৰ : ২০২৫ বৰ্ষৰ পদ্ম বঁটা অসমৰ পাঁচগৰাকীকৈ বিশিষ্ট ব্যক্তিয়ে লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে । বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকে আগবঢ়োৱা অনবদ্য অৱদানৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰৰ এই অসামৰিক সন্মান লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে পাঁচগৰাকী অসম সন্তানে । নিশ্চিতভাৱে এয়া অসমবাসীৰ বাবে এক গৌৰৱৰ খবৰ । এইবাৰ পদ্মভূষণ বঁটা লাভ কৰিছে নৃত্যাচাৰ্য যতীন গোস্বামীয়ে । আনহাতে, পদ্মশ্ৰী বঁটা লাভ কৰিছে অনিল কুমাৰ বড়ো, গীতা উপাধ্যায়, জয়নাচৰণ বাথাৰী আৰু ৰেৱকান্ত মহন্তই ।
এইবাৰ পদ্মশ্ৰী বঁটা লাভ কৰা অসমীয়া আৰু নেপালী ভাষাৰ বিশিষ্ট সাহিত্যিক গীতা উপাধ্যায়ৰ মনৰ অনুভৱ জানিবলৈ ইটিভি ভাৰতৰ জ্যেষ্ঠ সাংবাদিক প্ৰণৱ কুমাৰ দাস তেওঁৰ ঘৰত উপস্থিত হৈ এক অন্তৰংগ আলাপ কৰে । তেওঁৰ সৈতে হোৱা কথোপকথনৰ এক বিশেষ প্ৰতিবেদন ।
"খবৰটো পাই যথেষ্ট আনন্দ লাভ কৰিছিলোঁ । মানুহে কাম কৰি যাব লাগে । সৰুতে দেউতাৰ পৰা লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত হৈছিলোঁ ।" এই মন্তব্য পদ্মশ্ৰী বঁটাপ্ৰাপক তেজপুৰৰ গীতা উপাধ্যায়ৰ ।
অনুবাদ সাহিত্যৰ লগতে অসমীয়া আৰু নেপালী দুয়োটা ভাষাতে গ্ৰন্থ প্ৰকাশ কৰি পূৰ্বতে সাহিত্য অকাদেমি বঁটা লাভ কৰা গীতা উপাধ্যায়ে ইটিভি ভাৰতক কয়, "দেউতাই অনুবাদ কৰি আমাৰ মাক পঢ়ি শুনাইছিল । তাৰ পৰা মই জানিছিলোঁ যে এনেকৈ অনুবাদ কৰিব পাৰি । অনুবাদ সাহিত্যৰ বাবে লাগে এখন ভাল অভিধান । তেতিয়া অসুবিধা একো নাই ।"
আজীৱন শিক্ষাব্ৰতী, বিশিষ্ট শিক্ষাবিদ তথা অসমৰ এগৰাকী বহুমুখী সৃষ্টিশীল প্ৰতিভা এইগৰাকী গীতা উপাধ্যায়ে সদায় নিজৰ মাতৃভাষা দুটা- এটা নেপালী আৰু আনটো অসমীয়া বুলি কৈ গৌৰৱ অনুভৱ কৰি আহিছে । এইগৰাকী সৰ্বদা সাহিত্য চৰ্চাত ব্ৰতী হৈ থকা তেজপুৰৰ গীতা উপাধ্যায়লৈ ভাৰত চৰকাৰে পদ্মশ্ৰী সন্মান প্ৰদান কৰা খবৰে তেজপুৰ, বিহালীৰ লগতে সমগ্ৰ শোণিতপুৰ জিলাবাসীক উৎফুল্ল কৰি তুলিছে ।
উল্লেখ্য যে গীতা উপাধ্যায় অসমৰ এগৰাকী আগশাৰীৰ সাহিত্যিক আৰু সাহিত্য অকাদেমি বঁটাপ্ৰাপক দক্ষ অনুবাদকৰূপে সুপৰিচিত । নেপালী জনগোষ্ঠীটোৰ অসমৰ প্ৰথমগৰাকী উচ্চ শিক্ষিত মহিলা তেওঁ । ভাৰতীয় নেপালী লেখকসকলৰ মহিমাণ্ডিত নামৰ ভিতৰত তেওঁ এক সুকীয়া স্থান দখল কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে ।
বিগত প্ৰায় এবছৰ ধৰি বাৰ্ধক্যজনিত ৰোগত বাসগৃহতে চিকিৎসাধীন হৈ থকা গীতা উপাধ্যায়ে মাত্ৰ কেইটামান কথাৰে তেওঁ পুনৰ জিৰণি ল’বলৈ আঁতৰি যায় । আনহাতে, পৰিয়ালৰ লোকে কয় যে বহু কথাই পাহৰি গৈছে ৮৫ বছৰীয়া পদ্মশ্ৰী সন্মান লাভ কৰা গীতা উপাধ্যায়ে ।
গীতা উপাধ্যায়ৰ জন্ম হৈছিল শোণিতপুৰ জিলাৰ বিহালীৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামী ছবিলাল উপাধ্যায়ৰ ঐতিহ্যমণ্ডিত পৰিয়ালত । টংকনাথ উপাধ্যায় আৰু তেওঁৰ পত্নী ভাগীৰথী দেৱীৰ চেনেহৰ কন্যা হিচাপে জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল গীতা উপাধ্যায়ে । টংকনাথ আছিল ছবিলাল উপাধ্যায়ৰ পুত্ৰ, যাক অসমৰ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ অন্যতম আগশাৰীৰ নেতা হিচাপে শ্ৰদ্ধাৰে স্মৰণ কৰা হয় । এগৰাকী সুপৰিচিত লেখিকা, অনুবাদক আৰু শিক্ষাবিদ হোৱাৰ উপৰি এগৰাকী সু-বক্তা গীতা উপাধ্যায় সামাজিক কাম-কাজৰ বাবেও বিশেষভাৱে পৰিচিত ।
কেইবাটাও সাহিত্য আৰু সামাজিক সংগঠনৰ সৈতে জড়িত হৈ সামগ্ৰিকভাৱে সমাজখনৰ বিকাশ তথা উন্নয়নৰ বাবে কাম কৰি অহা গীতা উপাধ্যায় নেপালী সাহিত্য পৰিষদ অসম, অখিল অসম লেখিকা সন্থা আৰু ভাৰতীয় গোৰ্খা পৰিষদৰ অসম ৰাজ্যিক শাখাৰ সভানেত্ৰী হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈ অসমৰ জনপ্ৰিয় নেত্ৰী হিচাপে পৰিগণিত হয় ।
ভাৰতীয় সাহিত্যলৈ তেওঁৰ উল্লেখযোগ্য অৱদানৰ বাবে গীতা উপাধ্যায়ক যথাযথভাৱে সন্মান জনোৱা হৈছে । ৰাজ্যিক পৰ্যায়ৰ লগতে ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটাৰেও সন্মানিত উপাধ্যায়ে ২০১২ চনত অসমীয়াৰ পৰা নেপালীলৈ জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাৰ নাটক 'কাৰেঙৰ লিগিৰী' অনুবাদৰ বাবে সাহিত্য অকাদেমি অনুবাদ বঁটা লাভ কৰিছিল । পুনৰ ২০১৬ চনত ভাৰতৰ সৰ্বোচ্চ সাহিত্য বঁটা লাভ কৰে । 'জন্মভূমি মেৰা স্বদেশ' উপন্যাসৰ বাবে সাহিত্য অকাদেমি বঁটা লাভ কৰি সাহিত্য একাদেমিৰ দুটা শিতানত পুৰস্কাৰ লাভ কৰা প্ৰথমগৰাকী নেপালী লেখিকা হিচাপে তেওঁ পৰিগণিত হয় ।
তেওঁৰ শেহতীয়া মৌলিক উপন্যাস 'জন্মভূমি মেৰা স্বাধীন' । তেওঁৰ ককাদেউতাক মুক্তিযুঁজাৰু ছবিলাল উপাধ্যায়ৰ জীৱনৰ আধাৰত উপন্যাসখন ৰচনা কৰা হৈছে । স্বাধীনতাৰ তিনি দশকৰ আগৰ ৰাজনৈতিক পৰিস্থিতি আৰু কাৰ্যকলাপৰ কথা উপন্যাসখনত ভালদৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে ।
গীতা উপাধ্যায়ৰ আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য অৱদান নিহিত হৈ আছে তেওঁৰ অনুবাদ কৰ্মৰ সূক্ষ্ম সূতাৰ জৰিয়তে জাতি গঠন আৰু আমাৰ সমাজৰ বৈচিত্ৰ্যক সেতুবন্ধন কৰাৰ দিশত তেওঁৰ অক্লান্ত প্ৰচেষ্টা । অন্যান্য ভাৰতীয় ভাষালৈ আৰু ইয়াৰ পৰা নেপালী ভাষালৈ আৰু বিপৰীতভাৱে অনুবাদক হিচাপে তেওঁ বৈচিত্ৰ্যময় অসমৰ জাতীয় ক্ষেত্ৰখনলৈ ঐক্য অনাত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে ।
গীতা উপাধ্যায়ৰ প্ৰাৰম্ভিক শিক্ষা আৰম্ভ হৈছিল গোগামুখ প্ৰথমিক বিদ্যালয়ত । ইয়াৰ পিছত বিহালী স্কুলত ভৰ্তি হয় আৰু তাৰ পৰাই ১৯৫৫ চনত হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হয় । ইয়াৰ পিছত অধিক অধ্যয়নৰ বাবে গুৱাহাটীলৈ ৰাওনা হয় । ১৯৫৯ চনত সন্দিকৈ কন্যা মহাবিদ্যালয়ৰ পৰা স্নাতক ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰি ১৯৫৫ চনত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে ।
১৯৬৪ চনত গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ৰাজনীতি বিজ্ঞানত বি এ আৰু এম এ পাছ কৰা প্ৰথম মহিলাৰূপে প্ৰশংসিত হয় । ১৯৯৯ চনত শিৱসাগৰ কলেজৰ ৰাজনীতি বিজ্ঞান বিভাগৰ অধ্যাপক হিচাপে সুদীৰ্ঘ সময় অধ্যাপনা কৰি মুৰব্বী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে ।
তেখেতে ১৯৭২ চনত ইংৰাজীৰ পৰা নেপালীলৈ অনুবাদ কৰা 'এন ফ্ৰেংকৰ ডায়েৰী'খনে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্ষেত্ৰত প্ৰশংসা বুটলিবলৈ সক্ষম হৈছিল । গীতা উপাধ্যায়ে কবিতা, কল্পকাহিনী, ৰচনা, ভ্ৰমণ কাহিনী, জীৱনী আৰু শিশু সাহিত্যকে ধৰি সাহিত্যৰ প্ৰায় সকলো দিশতে নিজৰ প্ৰতিভাৰ স্বাক্ষৰ ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছে ।
উল্লেখ্য যে এগৰাকী মানৱতাবাদী লেখিকা হিচাপে পৰিচিত গীতা উপাধ্যায়ে চৌপাশৰ সামাজিক, ঐতিহাসিক আৰু সাংস্কৃতিক পৰিৱেশৰ প্ৰতি অসীমভাৱে আকৰ্ষিত আৰু এই কথা তেওঁৰ সৃষ্টিশীল কৰ্মত প্ৰতিফলিত হয় । অসমীয়া আৰু নেপালী ভাষাত ৰচনা কৰা প্ৰায় একুৰি মৌলিক আৰু অনুবাদ গ্ৰন্থ প্ৰকাশেৰে অসমীয়া সাহিত্যৰ ভঁৰাল সমৃদ্ধ কৰা গীতা উপাধ্যায়ৰ 'এন ফ্ৰাংকৰ ডায়েৰী' প্ৰথমখন অনুদিত গ্ৰন্থ । গ্ৰন্থখন অসমীয়া আৰু নেপালী দুয়োটা ভাষালৈ অনুবাদ কৰি তেওঁ এক অনন্য কৃতিত্বৰ অধিকাৰী হয় ।
মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ জীৱন-দৰ্শনৰ ওপৰত নেপালী গ্ৰন্থ ৰচনা কৰাৰ উপৰি নিৰূপমা বৰগোহাঞিৰ প্ৰখ্যাত উপন্যাস 'অভিযাত্ৰী' নেপালী ভাষালৈ অনুবাদ কৰাৰ লগতে নেপালী ভাষাত ৰচিত বহুতো গ্ৰন্থ অসমীয়া ভাষালৈ অনুবাদ কৰি সমন্বয় আৰু সম্প্ৰীতিৰ এক যুগমীয়া স্বাক্ষৰ ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছে ।
ভানুভক্ত ৰামায়ণখন অতি সাৱলীল ভাষাত অসমীয়ালৈ অনুবাদ কৰিছে গীতা উপাধ্যায়ে । আনহাতে, 'মা মই ফাৰ্ষ্ট হ'লো' শীৰ্ষক শিশু উপন্যাস অসমীয়া আৰু নেপালী দুয়োটা ভাষাত প্ৰকাশ কৰিছে । বিশ্বৰ বিভিন্ন দেশ ভ্ৰমণ কৰা গীতা উপাধ্যায়ে 'মোৰ ভ্ৰমণ সোঁৱৰণ' শীৰ্ষক গ্ৰন্থ অসমীয়া ভাষাত আৰু 'মন্দাকিনীৰ অলকানন্দাকা তীৰে তীৰে বদ্ৰী কেদাৰসম্ম' শীৰ্ষক ভ্ৰমণ কাহিনীৰ গ্ৰন্থ নেপালী ভাষাত প্ৰকাশ কৰিছে ।
এনে এগৰাকী ব্যক্তিয়ে এইবাৰ পদ্মশ্ৰী বঁটা লাভ কৰাত কেৱল শোণিতপুৰবাসীয়ে নহয়, সমগ্ৰ অসমবাসীয়ে গৌৰৱবোধ কৰিছে । তেওঁ এই বঁটা লাভ কৰা বাবে শোণিতপুৰ জিলাৰ আয়ুক্ত অংকুৰ ভৰালীয়ে জিলা প্ৰশাসনৰ বিষয়াসকলৰ সৈতে তেওঁক গণৰাজ্য দিৱসত নিজৰ বাসগৃহত সম্বৰ্ধনা জনায় ।