নতুন দিল্লীঃ বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী এছ জয়শংকৰে সোমবাৰে কয় যে ভাৰত আৰু ভূমধ্য সাগৰৰ মাজত ৰাজনৈতিক সম্পৰ্ক শক্তিশালী হৈছে আৰু প্ৰতিৰক্ষা সহযোগিতা বৃদ্ধি পাইছে, যিয়ে এই কথাটো দৰ্শায় যে আজিৰ ভূ-ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থাত দক্ষিণ ইউৰোপ, উত্তৰ আফ্ৰিকা আৰু মধ্যপ্ৰাচ্যৰ কিছু অংশ সামৰি লোৱা অঞ্চলটো কিয় ভাৰতৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ উঠিছে ।
ইটালীৰ ৰাজধানী ৰোমত ভূমধ্যসাগৰীয় আলোচনা ২০২৪ সম্বোধন কৰি জয়শংকৰে কয়, "ভূমধ্যসাগৰৰ দেশসমূহৰ সৈতে আমাৰ বাৰ্ষিক বাণিজ্য প্ৰায় ৮০ বিলিয়ন ডলাৰ। আমাৰ 460,000 প্ৰব্ৰজনকাৰী আছে। ইয়াৰে প্ৰায় ৪০ শতাংশ ইটালীত আছে। আমাৰ মূল আগ্ৰহ হৈছে সাৰ, শক্তি, পানী প্ৰযুক্তি, হীৰা, প্ৰতিৰক্ষা আৰু চাইবাৰ," তেওঁ কয়।
তেওঁ কয় যে ভাৰতত গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰকল্প যেনে বিমানবন্দৰ, বন্দৰ, ৰে'লপথ, তীখা, গ্ৰীণ হাইড্ৰজেন, ফছফেট আৰু চাবমেৰিন কেবলৰ কাম চলি আছে। তেওঁ কয়, "ভূমধ্য সাগৰৰ সৈতে আমাৰ ৰাজনৈতিক সম্পৰ্ক শক্তিশালী ৷ লগতে আৰু অধিক অনুশীলন আৰু বিনিময়ৰ জৰিয়তে আমাৰ প্ৰতিৰক্ষা সহযোগিতা বৃদ্ধি পাইছে।" বৈদেশিক মন্ত্ৰীয়ে আৰু উল্লেখ কৰে যে ভূমধ্য সাগৰে এক অনিশ্চিত আৰু অস্থিৰ পৃথিৱীত- সুযোগ আৰু বিপদাশংকা দুয়োটা উপস্থাপন কৰে।
ভূমধ্যসাগৰীয় অঞ্চল, বিশ্বব্যাপী বাণিজ্য, সংস্কৃতি আৰু ৰাজনীতিৰ এক ঐতিহাসিক কেন্দ্ৰ, যি ভাৰতৰ বাবে কৌশলগতভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ। ভূমধ্য সাগৰৰ সৈতে ভাৰতৰ সম্পৰ্কৰ ঐতিহাসিক শিপা বহুদিনীয়া যদিও শেহতীয়া সময়ছোৱাত দক্ষিণ ইউৰোপৰ গ্ৰীছ, ইটালী আৰু স্পেইন, উত্তৰ আফ্ৰিকাৰ ইজিপ্ত, আলজেৰিয়া, মৰক্কো আৰু টিউনিচিয়া, পশ্চিম এছিয়াৰ ইজৰাইল আৰু পূৱ ভূমধ্যসাগৰৰ চাইপ্ৰাছৰ দৰে দেশসমূহক সামৰি লোৱা এই বিশাল অঞ্চলটোৱে ভাৰতৰ সৈতে অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক, সাংস্কৃতিক আৰু সুৰক্ষা ক্ষেত্ৰত সম্পৰ্ক বৃদ্ধি কৰা দেখা গৈছে। শেহতীয়া ভূ-ৰাজনৈতিক পৰিৱৰ্তন আৰু অৰ্থনৈতিক সুযোগে এই সম্পৰ্কক আৰু গভীৰ কৰি তুলিছে।
উছানাছ ফাউণ্ডেশ্যন থিংক টেংকৰ প্ৰতিষ্ঠাপক, সঞ্চালক আৰু মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া অভিনৱ পাণ্ডিয়াই ইটিভি ভাৰতক কয়, "ভূমধ্যসাগৰীয় অঞ্চলৰ সৈতে ভাৰতৰ সম্পৰ্ক অতি ঐতিহাসিক। "প্ৰাচীন কালত ৰোমান সাম্ৰাজ্য আৰু গ্ৰীকসকলৰ সৈতে ভাৰতৰ যথেষ্ট ভাল বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক আছিল। ৰোমান সাম্ৰাজ্যত ভাৰতৰ এটা ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ আছিল।"
পাণ্ডিয়াই কয় যে ৰোমানসকল ভাৰতৰ মালাবাৰ উপকূলৰ প্ৰাচীন বন্দৰ চহৰ মুজিৰিচলৈ আহিছিল। মচলা, বিদেশী জন্তু আৰু সোণৰ উপৰিও ইয়াত অন্যান্য বস্তুৰো ব্যৱসায় হৈছিল। অৱশ্যে, আজি ভাৰত-ভূমধ্যসাগৰীয় সম্পৰ্কৰ এক ভূ-ৰাজনৈতিক উপাদানো আছে আৰু গ্ৰীচ-ইটালীৰ দৰে দেশবোৰে ভূমধ্যসাগৰীয় অঞ্চলত ভাৰতৰ বাবে কেন্দ্ৰবিন্দু দেশ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে।
উদাহৰণ স্বৰূপে, গ্ৰীচ আৰু ভাৰত দুয়োৱে ইছলামিক সন্ত্ৰাসবাদৰ সন্মুখীন হৈছে আৰু ইয়াৰ বাবে দুয়োখন দেশে পৰস্পৰৰ সৈতে অতি বন্ধুত্বপূৰ্ণ সম্পৰ্ক বজাই ৰখাটো প্ৰয়োজন। চলিত বৰ্ষৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত গ্ৰীক প্ৰধানমন্ত্ৰী কিৰিয়াকোছ মিৎচোতাকিছৰ ভাৰত ভ্ৰমণৰ সময়ত জাৰি কৰা এক যুটীয়া বিবৃতিত কোৱা হৈছিল যে দুয়োপক্ষই তেওঁলোকৰ "যৌথ কৌশলগত অংশীদাৰীত্ব" পুনৰ সুনিশ্চিত কৰে আৰু দ্বিপাক্ষিক কাৰ্যসূচীক অধিক আগুৱাই নিয়াৰ আৰু ৰাজনৈতিক, অৰ্থনৈতিক, নিৰাপত্তা, প্ৰতিৰক্ষা, সামুদ্ৰিক, নৌবহন আৰু সাংস্কৃতিক সহযোগিতাৰ সকলো দিশত সহযোগিতা বৃদ্ধি কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়।
বিবৃতিটোত কোৱা হৈছিল, "আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আঞ্চলিক শান্তি আৰু সমৃদ্ধি বৃদ্ধিৰ বাবে একেলগে কাম কৰাৰ গুৰুত্বৰ কথা উল্লেখ কৰি দুয়োখন দেশৰ নেতাই (প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী আৰু মিৎচোতাকিছ) বিশ্ব আৰু আঞ্চলিক নিৰাপত্তাৰ ভাবুকি, বিশেষকৈ পূৱ ভূমধ্যসাগৰীয় আৰু ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত মত বিনিময়ৰ বাবে দুয়োখন বৈদেশিক মন্ত্ৰালয়ৰ মাজত নিয়মীয়া সম্পৰ্ক স্থাপন কৰিবলৈ সন্মত হৈছে যাতে সামুদ্ৰিক, চাইবাৰ আৰু হাইব্ৰিড ভাবুকিকে ধৰি উমৈহতীয়া স্বাৰ্থৰ নিৰাপত্তা আৰু কৌশলগত ক্ষেত্ৰত সহযোগিতা সম্প্ৰসাৰিত আৰু সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰিব পৰা যায়। "
বিবৃতিটোত আৰু কোৱা হয় যে দুয়োগৰাকী নেতাই সাগৰৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আইন অনুসৰি এখন মুক্ত, মুক্ত আৰু নিয়ম-আধাৰিত ভূমধ্যসাগৰীয় আৰু ইণ্ডো-পেচিফিকৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ প্ৰতিশ্ৰুতি পুনৰ ব্যক্ত কৰে, যিটো বিষয় ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাগৰীয় আইন সন্মিলন (UNCLOS) তো উপস্থাপন কৰা হৈছিল ৷ দুয়ো দেশ এই সহমতো উপনীত হৈছিল যে সংশ্লিষ্ট দেশ দুখনৰ কৰ্তৃপক্ষই সামুদ্ৰিক সুৰক্ষা আৰু ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাগৰীয় আইন সন্মিলনৰ বিষয়বোৰৰ ওপৰত আইনী আৰু কাৰিকৰী জ্ঞান এক প্ৰতিষ্ঠানিক প্ৰকাৰে বিনিময় কৰিব।
সাম্প্ৰতিক সময়ত ইটালীৰ সৈতে ভাৰতৰ সম্পৰ্কও শক্তিশালী হৈছে। যোৱা বছৰ ইটালীৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী জিঅৰ্জিয়া মেল’নিৰ ভাৰত ভ্ৰমণৰ সময়ত দুয়োখন দেশৰ মাজৰ সম্পৰ্ক কৌশলগত অংশীদাৰিত্বৰ স্তৰলৈ উন্নীত হৈছিল।
যোৱা সপ্তাহত, মোদী আৰু মেল’নিয়ে ৰিঅ' ডি জেনেৰিঅ'ত জি-২০ সন্মিলনৰ সময়ত এখন বৈঠকত মিলিত হয়, য'ত তেওঁলোকে ভাৰত-ইটালীৰ কৌশলগত অংশীদাৰীত্বক আগুৱাই নিয়াৰ প্ৰতিশ্ৰুতি পুনৰ দোহাৰে আৰু পৰৱৰ্তী পাঁচ বছৰৰ বাবে তেওঁলোকৰ দৃষ্টিভংগীৰ ৰূপৰেখা দাঙি ধৰি এক যুটীয়া কৌশলগত কাৰ্য পৰিকল্পনা ২০২৫-২৯ ঘোষণা কৰে। কাৰ্য পৰিকল্পনাই বাণিজ্য আৰু বিনিয়োগ, বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি, নতুন আৰু উদীয়মান প্ৰযুক্তি, পৰিষ্কাৰ শক্তি, মহাকাশ, প্ৰতিৰক্ষা, সংযোগ আৰু জনসাধাৰণৰ মাজত যোগাযোগৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ক্ষেত্ৰত যুটীয়া সহযোগিতা, কাৰ্যসূচী আৰু পদক্ষেপসমূহ আগবঢ়াব।
পাণ্ডিয়াই আৰু জনায় যে "ভাৰত আৰু ইটালীয়ে নিয়মীয়াকৈ যুটীয়া সামৰিক অনুশীলন আৰু বিনিময় অনুষ্ঠিত কৰে" । ৰোমত তেওঁৰ ভাষণৰ সময়ত জয়শংকৰে লগতে কয় যে ভাৰত আৰু ভূমধ্যসাগৰীয় অঞ্চলৰ মাজৰ সম্পৰ্কৰ নতুন উপাদান হ'ব সংযোগ।
জয়শংকৰে কয় "২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰত ঘোষণা কৰা ভাৰত-মধ্য প্ৰাচ্য-ইউৰোপ অৰ্থনৈতিক কৰিডৰ (IMEEC) এক পৰিৱৰ্তনকাৰী পদক্ষেপ হ'ব পাৰে। মধ্যপ্ৰাচ্যত চলি থকা সংঘৰ্ষ নিঃসন্দেহে এক ডাঙৰ জটিলতা, কিন্তু আইএমইইচি পূৱ অঞ্চলত, বিশেষকৈ ভাৰত, সংযুক্ত আৰৱ আমিৰশ্বাহী আৰু চৌদি আৰৱৰ মাজত আগুৱাই গৈ আছে।"
বিদেশ মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে লগতে কয় "মই ভাৰত-ইজৰাইল-ইউ.এ.ই.-আমেৰিকা যুক্তৰাজ্য (আই-২ইউ২) গোটৰ প্ৰতিও আপোনালোকৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিব বিচাৰো। এইটো আগন্তুক সময়ত অধিক সক্ৰিয় হ'ব বুলি আশা কৰা হৈছে।
IMEEC হৈছে এক পৰিকল্পিত অৰ্থনৈতিক কৰিডৰ, যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে এছিয়া, পাৰস্য উপসাগৰ আৰু ইউৰোপৰ মাজত সংযোগ আৰু অৰ্থনৈতিক একত্ৰীকৰণ বৃদ্ধি কৰি অৰ্থনৈতিক বিকাশবৃদ্ধি কৰা। ইয়াৰ ভিতৰত আছে ভাৰতক উপসাগৰীয় অঞ্চলৰ সৈতে সংযোগ কৰা এটা পূব কৰিডৰ আৰু উপসাগৰীয় অঞ্চলক ইউৰোপৰ সৈতে সংযোগ কৰা এটা উত্তৰ কৰিডৰ। ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব ৰে'ল আৰু জাহাজ-ৰে'ল পৰিবহন নেটৱৰ্ক আৰু পথ পৰিবহণ পথ।
যোৱা বছৰৰ ১০ ছেপ্টেম্বৰত ভাৰত, আমেৰিকা যুক্তৰাজ্য, ইউ.এ.ই., চৌদি আৰৱ, ফ্ৰান্স, জাৰ্মানী, ইটালী আৰু ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ দ্বাৰা ২০২৩ চনৰ জি-২০ নতুন দিল্লী সন্মিলনৰ সময়ত IMEEC সন্দৰ্ভত এক বুজাবুজি চুক্তি উন্মোচন কৰা হৈছিল। পাণ্ডিয়াৰ মতে, ভাৰত আৰু ভূমধ্যসাগৰীয় অঞ্চলৰ মাজৰ সম্পৰ্কত IMEEC এ এক শক্তিশালী কাৰক হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে।
"ইউৰোপলৈ প্ৰৱেশৰ বাবে ই অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। ই ইউৰোপীয় বজাৰলৈ এটা বিকল্প পথ প্ৰদান কৰিব। এতিয়ালৈকে, আমাৰ ওচৰত চুৱেজ খাল আছে, কিন্তু এবাৰ IMEEC মুকলি হ'লে, ই ইউৰোপলৈ ভ্ৰমণৰ সময় যথেষ্ট হ্ৰাস কৰিব।” পাণ্ডিয়াই সদৰী কৰে ৷
এই সন্দৰ্ভত পাণ্ডিয়াই গ্ৰীচৰ পিৰিয়েছ বন্দৰৰ কথা উল্লেখ কৰে যিয়ে IMEECৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সংযোগস্থল হিচাপে কাম কৰিব পাৰে। দৰাচলতে, যোৱা সপ্তাহতে কেন্দ্ৰীয় বন্দৰ, জাহাজ আৰু আভ্যন্তৰীণ জলপথ মন্ত্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে গ্ৰীচৰ সামুদ্ৰিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী ক্ৰিষ্টোছ ষ্টাইলিয়ানাইডছৰ সৈতে নতুন দিল্লীত এক বৈঠক কৰি ইউৰোপলৈ ভাৰতীয় ৰপ্তানিৰ কেন্দ্ৰ হিচাপে পিৰায়েছ বন্দৰৰ সম্ভাৱনা সম্পৰ্কে আলোচনা কৰে।
গ্ৰীক সংবাদ মাধ্যমত প্ৰকাশিত বাতৰি অনুসৰি, ষ্টাইলিয়ানাইডছে ইউৰোপীয় বজাৰসমূহত প্ৰৱেশ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতীয় ৰপ্তানিকৰ্তাসকলৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ আগ্ৰহৰ কথা উল্লেখ কৰে ৷ বৈঠকত দুয়ো পক্ষৰ বিষয়াসকলে পিৰায়েছ ট্ৰান্সশ্বিপমেণ্ট কমপ্লেক্সৰ জৰিয়তে গ্ৰীচৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰাৰ সম্ভাৱনাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।
পাণ্ডিয়াৰ মতে, ইটালীও IMEECৰ প্ৰতি আগ্ৰহী, কিয়নো ই ইউৰোপত চীনৰ বেল্ট এণ্ড ৰোড ইনিশিয়েটিভ (BRI)ৰ স্বাৰ্থক লৈ চিন্তিত। দৰাচলতে, ইটালীয়ে BRI-ত যোগদান কৰিছিল কিন্তু যোৱা বছৰ বিভিন্ন উদ্বেগৰ কথা উল্লেখ কৰি ইয়াৰ পৰা আঁতৰি আহে।
চলিত বৰ্ষৰ ছেপ্টেম্বৰত নতুন দিল্লীত ভাৰতীয় উদ্যোগ পৰিষদ (CII) ইণ্ডিয়া মেডিটেৰেনিয়ান বিজনেছ কনক্লেভক সম্বোধন কৰি জয়শংকৰে কৈছিল যে শেহতীয়া বছৰবোৰত সেই অঞ্চলৰ দেশসমূহৰ সৈতে ভাৰতৰ সম্পৰ্ক অগ্ৰগতি লাভ কৰিছে, বিশেষকৈ সেইসময়ত যেতিয়া ভাৰতীয় অৰ্থনীতিয়ে অধিক গতি লাভ কৰিছে।
জয়শংকৰে উল্লেখ কৰিছিল যে, "ভূমধ্যসাগৰৰ কৌশলগত অৱস্থান, য'ত প্ৰায় ৬০০ বন্দৰ আছে আৰু প্ৰকৃততে যি বিশ্বব্যাপী সামুদ্ৰিক বাণিজ্যৰ ২৫ শতাংশ অংশীদাৰ, এইটোৱে ইয়াক এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কেন্দ্ৰ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ভাৰতে নিজৰ ফালৰ পৰা ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত থকা ইয়াৰ প্ৰভাৱক পশ্চিমদিশে সম্প্ৰসাৰিত কৰি সমানেই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। অৱস্থান আৰু কেন্দ্ৰীয়তা, আৰু কাৰ্যকলাপৰ স্তৰৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি, পাৰস্পৰিক লাভালাভৰ বাবে দুয়ো একত্ৰিত হোৱা উচিত।"
লগতে পঢ়ক: দ্বিতীয়টো ট্ৰাম্প প্ৰশাসনে বিশ্বব্যাপী প্ৰভাৱ পুনৰুদ্ধাৰৰ লক্ষ্যৰে বিকশিত কৰিব বৈদেশিক নীতি
