বিশেষ প্ৰতিবেদন, ৬ এপ্ৰিল: ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ গভৰ্ণৰ শক্তিকান্ত দাসে দ্বিমাহেকীয়া মুদ্ৰা নীতিৰ বিবৃতিত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ বিৰুদ্ধে যুঁজৰ বিষয়ে এনেদৰে বৰ্ণনা কৰিছে: "দুবছৰ পূৰ্বে, প্ৰায় এই সময়ত যেতিয়া ২০২২ চনৰ এপ্ৰিলত চিপিআই মুদ্ৰাস্ফীতি ৭.৮ শতাংশত উপনীত হৈছিল, কোঠাটোত থকা হাতীটো আছিল মুদ্ৰাস্ফীতি ।
হাতীটো এতিয়া খোজ কাঢ়িবলৈ ওলাই গৈছে আৰু অৰণ্যলৈ উভতি অহা দেখা গৈছে । আমি বিচাৰিম যে হাতীটো অৰণ্যলৈ ঘূৰি আহক আৰু দীৰ্ঘম্যাদী ভিত্তিত তাত থাকক । অৰ্থাৎ, অৰ্থনীতিৰ সৰ্বোত্তম স্বাৰ্থত, চিপিআই মুদ্ৰাস্ফীতি মজলীয়া হৈ থকাটো অপৰিহাৰ্য আৰু দীৰ্ঘম্যাদী ভিত্তিত লক্ষ্যৰ সৈতে সংগতি ৰাখে । এইটো লাভ নোহোৱালৈকে, আমাৰ কাম অসম্পূৰ্ণ হৈ থাকিব ।" (গভৰ্ণৰ বিবৃতি, এপ্ৰিল ৫,২০২৪)
হাতীটো সঁচাকৈয়ে অৰণ্যলৈ ঘূৰি আহিছে নেকি ? পৰিয়ালবোৰৰ দ্বি-মাহেকীয়া মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশা জৰীপে এই ধাৰণাটোক লৈ প্ৰশ্ন কৰিব পাৰে যে মুদ্ৰাস্ফীতি নিম্নমুখী প্ৰৱণতাত আছে ! সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ ঠিক পূৰ্বে ২-১১ মাৰ্চ, ২০২৪ত কৰা জৰীপটোৱে ১৯ খন চহৰৰ ৬০৮৩ জন উত্তৰদাতাৰ পৰা অন্তৰ্দৃষ্টি সংগ্ৰহ কৰিছিল ।
জৰীপ অনুসৰি, পৰিয়ালবোৰে বৰ্তমানৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ ৮.১ শতাংশ বুলি অনুভৱ কৰিছিল, যি জানুৱাৰী ২০২৪-ত পূৰ্বৰ জৰীপৰ সময়ত অনুভৱ কৰা হাৰৰ সৈতে সামঞ্জস্যপূৰ্ণ । পৰৱৰ্তী ৩ মাহ আৰু এবছৰত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশা ক্ৰমান্বয়ে ৯.০ শতাংশ আৰু ৯.৮ শতাংশ আছিল, যি আগৰ জৰীপতকৈ ২০ বেছিছ পইণ্টতকৈ অলপ কম, কিন্তু তথাপিও উৰ্ধ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশাক সূচায় ।
এনে ধৰণৰ পদক্ষেপবোৰ কিমান নিৰ্ভৰযোগ্য ? জৰীপৰ নমুনাৰ আকাৰে ভাৰতত প্ৰায় মুঠ পৰিয়ালৰ সংখ্যা প্ৰতিফলিত কৰে, যি ২০২৪ চনলৈ প্ৰায় ৩১৯ নিযুত আছিল, যি ইয়াক এক নিৰ্ভৰযোগ্য প্ৰতিনিধিত্ব কৰি তুলিছে । তদুপৰি, জৰীপ পদ্ধতিত মধ্যমীয়া জোখৰ ব্যৱহাৰে চৰম মূল্যবোধৰ প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰি ইয়াৰ নিৰ্ভৰযোগ্যতা বৃদ্ধি কৰে ।
আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাটো হ'ল, মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশাই কিয় গুৰুত্ব বহন কৰে ? কল্পনা কৰক যে ধাৰাসাৰ বৰষুণৰ ফলত নাছিকত পিয়াজৰ শস্য ধ্বংস হোৱাৰ বাবে আপুনি অহা সপ্তাহত পিয়াজৰ মূল্য বৃদ্ধি পাব বুলি আশা কৰিছে । আপুনি আজিয়ে বাহিৰলৈ যাব আৰু মূল্যবৃদ্ধি আশংকাত পিয়াজ কিনিব । সেয়েহে, ঘৰুৱা মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশা গুৰুত্বপূৰ্ণ !
তেওঁলোকে ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰি পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত প্ৰকৃত মুদ্ৰাস্ফীতি বৃদ্ধি কৰে । ২০২৪ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীৰ বাবে সংযুক্ত উপভোক্তা মূল্য সূচকৰ দ্বাৰা জোখা শেহতীয়া প্ৰকৃত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ তথ্যৰ সৈতে ঘৰুৱা মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশাৰ বিপৰীত, যি আছিল ৫.০৯ শতাংশ । নীতি নিৰ্ধাৰকসকলে মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশা নিৰীক্ষণ আৰু নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব লাগিব, যাতে আগন্তুক সময়ত প্ৰকৃত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ সম্ভাব্য প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিব পাৰি ।
বিশ্লেষকসকলে অৱশ্যে কেৱল প্ৰত্যাশিত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ স্তৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব নিদিয়ে । তেওঁলোকে এই প্ৰত্যাশাবোৰৰ প্ৰৱণতাবোৰো অনুসৰণ কৰে, যেনে গ্ৰাহকসকলে মুদ্ৰাস্ফীতিৰ গতি বৃদ্ধি, হ্ৰাস বা স্থিৰ হৈ থকাৰ আশা কৰে নেকি । আকৌ, আৰবিআইৰ ঘৰুৱা মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশা জৰীপে আকৰ্ষণীয় ফলাফল প্ৰদান কৰে । আগন্তুক ৩ মাহৰ প্ৰত্যাশাবোৰলৈ লক্ষ্য কৰিলে, মূল্য বৃদ্ধি হোৱাৰ আশা কৰা উত্তৰদাতাৰ অনুপাত সৰ্বাধিক (৭৬.৫%) হৈছে, যিসকলে মূল্য স্থিৰ থাকিব বা হ্ৰাস হোৱাৰ আশা কৰিছে ক্ৰমান্বয়ে ১৯.৬ আৰু ৩.৯ শতাংশ । অৱশ্যে, যিসকলে মূল্য বৃদ্ধি হোৱাৰ আশা কৰে, তেওঁলোকৰ ভিতৰত, ৫৩.১ শতাংশ উত্তৰদাতাৰ এক অত্যধিক অনুপাতে বৰ্তমানৰ হাৰতকৈ মূল্য বৃদ্ধি হোৱাৰ আশা কৰে ।
যেতিয়া আমি আগন্তুক এক বছৰৰ প্ৰত্যাশাবোৰ বিশ্লেষণ কৰো তেতিয়া সংখ্যাবোৰ আৰু বেছি পৰিৱৰ্তন হয় । মূল্য বৃদ্ধি, স্থিৰ মূল্য আৰু মূল্য হ্ৰাস হোৱাৰ আশা কৰা অনুপাত হৈছে ক্ৰমান্বয়ে ৮৭.৪ শতাংশ, ৯.৭ শতাংশ আৰু ২.৯ শতাংশ, আনহাতে ৬৪.৭ শতাংশ উত্তৰদাতাই আশা কৰে যে এবছৰ আগৰ মূল্য বৰ্তমানৰ হাৰতকৈ অধিক বৃদ্ধি হ'ব । স্পষ্টভাৱে, উত্তৰদাতাৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশই আগন্তুক মাহ আৰু বছৰত অধিক মূল্যৰ সম্ভাৱনাক দেখুৱাইছে ।
অৱশেষত, উত্তৰদাতাৰ বৰ্তমানৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ ধাৰণা আৰু মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশাৰ বিতৰণলৈ ঘূৰি, সৰ্বাধিক সংখ্যক উত্তৰদাতাই (১১৭০, যি উত্তৰদাতাৰ প্ৰায় ২০ শতাংশ কাম কৰে) বৰ্তমানৰ মুদ্ৰাস্ফীতি ১০-১১ শতাংশৰ ভিতৰত বুলি অনুভৱ কৰে । একেদৰে, সৰ্বাধিক সংখ্যক উত্তৰদাতাই ধাৰণ কৰা মুদ্ৰাস্ফীতি ২ প্ৰত্যাশা, আগন্তুক ৩ মাহ আৰু আগন্তুক এক বছৰৰ প্ৰত্যাশা, ১৬ শতাংশতকৈ অধিক মুদ্ৰাস্ফীতিৰ আছিল ! সেয়েহে, ৬০৮৩ জন উত্তৰদাতাৰ ভিতৰত ৯৩৭ জন আৰু ৬০৮৩ জন উত্তৰদাতাৰ ১০৯৬ জনে সঁহাৰি দিছিল যে তেওঁলোকৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশা তিনি মাহ আগলৈ আৰু এবছৰ আগৰ দিগন্তত ১৬ শতাংশতকৈ অধিক আছিল ।
স্পষ্টকৈ, হাতীটো অৰণ্যলৈ ঘূৰি অহা নাই আৰু ভাৰতীয় অৰ্থনীতি এতিয়াও মুদ্ৰাস্ফীতিৰ অৰণ্যৰ পৰা বাহিৰ হোৱা নাই । সেয়েহে ভাল ঘূৰি অহাটো উদযাপন কৰা অতি সোনকাল হ'ব পাৰে । মুদ্ৰাস্ফীতিৰ আভাস কিছু সময়ৰ পৰা ভাৰতক আতংকিত কৰি তুলিছে । এই পৃষ্ঠভূমিৰ মাজত, তৰলতা সমন্বয় সুবিধাৰ (এলএএফ) অধীনত আঁচনি ৰেপো ৰেট ৬.৫০ শতাংশত অপৰিৱৰ্তিত ৰখাৰ বাবে আৰবিআইৰ মুদ্ৰা নীতিৰ সিদ্ধান্ত হৈছে এক বিচক্ষণ পদক্ষেপ !
লগতে পঢ়ক :প্ৰত্যক্ষ বিদেশী বিনিয়োগ দ্ৰুত উন্নয়নৰ মুখ্য উৎস - Foreign Direct Investment
