বিশেষ প্ৰতিবেদন, ১১ জুন : টাইৱানৰ নতুন ৰাষ্ট্ৰপতি হিচাপে লাই চিং-টেয়ে ২০২৪ চনৰ ১৯ মে'ত শপত গ্ৰহণ কৰে । ৰাষ্ট্ৰপতি পদত অধিষ্ঠিত হোৱাৰ পিচত নিজৰ প্ৰথমটো ভাষণত তেওঁ উল্লেখ কৰিছিল, "মই আশাকৰোঁ যে চীনে টাইৱানৰ অস্তিত্বৰ বাস্তৱিকতাৰ সন্মুখীন হ'ব, টাইৱানৰ জনসাধাৰণৰ পছন্দক সন্মান কৰিব আৰু সৎ বিশ্বাসেৰে সংঘৰ্ষৰ ওপৰত আলোচনাৰ পথ বাছনি কৰিব ।"
কিন্তু চীনা নেতৃত্বই লাইক পছন্দ নকৰে । কিয়নো তেওঁ চীনৰ সৈতে টাইৱানক একত্ৰীকৰণৰ বিৰোধী । তেওঁৰ ভাষণত লায়ে চীনৰ সৈতে শান্তিপূৰ্ণ অৱস্থা বিচাৰিছিল । লগতে চীনৰ ভাবুকিৰ সন্মুখীন নহ'ব বুলিও প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিল ।
উল্লেখ্য যে, চীনে টাইৱানৰ নিৰ্বাচনক প্ৰভাৱিত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল যদিও তাত বিফল হৈছিল । ইফালে বেইজিঙে যুদ্ধ জাহাজ আৰু বিমান মোতায়েন কৰিছিল । ইয়াৰ উদ্দেশ্য আছিল এই বছৰৰ জানুৱাৰী মাহত অনুষ্ঠিত নিৰ্বাচনৰ সময়ত টাইৱানবাসীক বিৰোধী প্ৰাৰ্থী হৌ ইউ-য়িক নিৰ্বাচিত কৰিবলৈ হেঁচা প্ৰদান কৰা । আনহাতে, টাইৱানত হাজাৰ হাজাৰ ভুৱা ফেচবুক আৰু এক্স একাউণ্ট বিলোপ কৰা হৈছিল । কিয়নো সেইবোৰৰ উদ্দেশ্য আছিল নিৰ্বাচনক প্ৰভাৱিত কৰা ৷
টাইৱান উপকূলত নিয়োজিত চীনা নৌসেনাই নিয়মীয়াকৈ টাইৱান অঞ্চলত এইটো প্ৰচাৰ কৰিছিল যে 'চীন গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ হৈছে চীনৰ একমাত্ৰ বৈধ চৰকাৰ আৰু টাইৱান চীনৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ ।' ১৯৯৬ চনৰ পৰা টাইৱানবাসীৰ বাবে একে ধৰণৰ সতৰ্কবাণী নিয়মীয়াকৈ দি অহা হৈছে ।
লাইৰ শপত গ্ৰহণ এক ৰেডলাইন আছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে চীনে কেইদিনমান পিচতে টাইৱান উপকূলৰ ওচৰত ইয়াৰ 'জইণ্ট স্বৰ্ড-2024এ' (Joint Sword-2024A) অনুশীলন অনুষ্ঠিত কৰিছিল । এই নামটোৱেই ইংগিত বহন কৰিছিল যে এই বছৰ এনে ধৰণৰ আৰু অনুশীলন আশা কৰিব পৰা যায় । আনহাতে, নিজৰ অসন্তুষ্টিৰ লক্ষণ হিচাপে শেহতীয়া বছৰবোৰত চীনে টাইৱান উপকূলত সামৰিক অনুশীলন চলাই আহিছে ।
চীনা চৰকাৰৰ মুখপত্ৰ 'দ্য গ্লোবেল টাইমছ'-এ এক সম্পাদকীয় প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰিছিল যে এই অনুশীলনে 'টাইৱানৰ স্বাধীনতা বিচৰা বিচ্ছিন্নতাবাদী শক্তিক হতবাক কৰি তুলিছে ।' তাত লগতে উল্লেখ কৰা হৈছে, "এই অনুশীলনৰ লক্ষ্য হৈছে লাই কৰ্তৃপক্ষক স্বাধীনতা বিচৰাৰ ক্ষেত্ৰত স্পষ্টভাৱে সতৰ্ক কৰা ।"
পিএলএ নৌসেনাৰ লগতে ইয়াৰ উপকূলৰক্ষী বাহিনী দুয়োটাৰে মুঠ ১১১ খন যুদ্ধবিমান আৰু ৪৬ খন জাহাজ মোতায়েন কৰা হৈছিল । কিন্তু বাস্তৱ পৰিস্থিতি ইয়াতকৈ সম্পূৰ্ণ পৃথক আছিল । অৱশ্যে যদিও টাইৱানে সতৰ্কতা হিচাপে ইয়াৰ সশস্ত্ৰ বাহিনীক সতৰ্ক কৰি দিছিল, ইয়াৰ বিপৰীতে আমেৰিকা আৰু জাপানে অত্যধিক চিন্তা নকৰাকৈ কেৱল চীনা কাৰ্যকলাপ নিৰীক্ষণ কৰা দেখা গৈছিল ।
এইটো স্পষ্টৰূপত কেৱল শক্তি প্ৰদৰ্শনৰ বাহিৰে আন একো নাছিল । এইটো ধাৰণা তাত নিয়োজিত জাহাজৰ প্ৰকৃতি আৰু প্ৰকাৰৰ পৰা স্পষ্ট হৈছিল । আনহাতে, আমেৰিকাৰ প্ৰতিনিধিসকলৰ উপস্থিতিৰ মাজতে চীনে লাইৰ ৰাষ্ট্ৰপতিত্বৰ ওপৰত প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছিল । ইফালে আমেৰিকাও অৱগত আছিল যে পিএলএ এতিয়াও যিকোনো ডাঙৰ অভিযানৰ বাবে প্ৰস্তুত নহয় আৰু এই অনুশীলনৰ উদ্দেশ্য আছিল ৰাষ্ট্ৰখনৰ ঘৰুৱা নাগৰিকসকলক এইটো বুজাই দিয়া যে টাইৱানৰ ওপৰত চীনে ক্ষমতা অটুট ৰাখিছে ।
ইফালে টাইপেয়ে এইটো অৱগত হোৱাৰ পিচতো কোনো ধৰণৰ বিপদাশংকা লোৱা নাছিল যে চীনে ২০২০ চনত লাডাখত কৰাৰ দৰে এই অনুশীলনৰ আঁৰত এক দুঃসাহসিক কামৰ চেষ্টা কৰিব পাৰে । আনহাতে, টাইৱানৰ বাবে ভাবুকিটো মূল ভূখণ্ড নহয়, কিন্তু বাহিৰৰ দ্বীপহে আছিল । টাইৱানে বেইজিঙৰ অভিপ্ৰায় নিৰীক্ষণ কৰিবলৈ সকলো ধৰণৰ চীনা সামৰিক কাৰ্যকলাপ লক্ষ্য কৰি আহিছে ।
চীনা চৰকাৰৰ মতে, এই অনুশীলনবোৰে 'যুটীয়া জল-আকাশী যুদ্ধ-তৎপৰতাৰ ওপৰত টহল, যুদ্ধক্ষেত্ৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু যুটীয়া নিখুঁত আক্ৰমণ'ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল । ই 'টাইৱানৰ ওপৰত অৱৰোধ' প্ৰয়োগ কৰা বুলিও দাবী কৰিছিল । কিন্তু শেহতীয়া বছৰবোৰত চীনে তৃতীয়বাৰৰ বাবে এনে বহু অনুশীলন চলাইছে ।
প্ৰতিবেদন অনুসৰি, বৰ্তমানৰ এই অনুশীলনবোৰ চীনৰ পূৰ্বৰ অনুশীলনতকৈ টাইৱানৰ বেছি ওচৰত আছিল । আনহাতে, যেতিয়াই চীনে ইয়াক নিজৰ এক গতানুগতিক কাৰ্য বুলি বুজাবলৈ চেষ্টা কৰিব, তেতিয়াই কিন্তু ইয়াত বিভিন্ন সূচক থাকিব । ইফালে প্ৰটোকল অনুসৰিয়ে আমেৰিকাই চীনৰ কাৰ্যকলাপৰ ওপৰত উদ্বেগ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল ।
দেশখনৰ ৰাজ্যিক বিভাগে এক বিবৃতি প্ৰকাশ কৰি উল্লেখ কৰিছে, "সামৰিক উচটনিৰ অজুহাত হিচাপে স্বাভাৱিক, ৰুটিন আৰু গণতান্ত্ৰিক পৰিৱৰ্তন ব্যৱহাৰ কৰিলে দীৰ্ঘদিনীয়া সমস্যাবোৰ বৃদ্ধি হোৱাৰ আশংকা থাকে, যিয়ে কেইবা দশক ধৰি টাইৱানত শান্তি আৰু স্থিৰতা বজাই ৰাখিছে ।" উল্লেখ্য, নিকটৱৰ্তী আমেৰিকাৰ ঘাটিসমূহত ইয়াৰ কিন্তু কোনো বৰ্ধিত তৎপৰতা নাছিল ।
আমেৰিকাৰ ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় কমাণ্ডাৰ এডমিৰেল ছেমুৱেল পাপাৰোৱে সংবাদ মাধ্যমক দিয়া এক সাক্ষাৎকাৰত উল্লেখ কৰিছিল যে এই কাৰ্যসূচীবোৰ 'আখৰাৰ দৰে লাগিছিল' । তেওঁ লগতে কয়, "আমি এইবোৰ নিৰীক্ষণ কৰি আছোঁ । আমি ইয়াক গুৰুত্বসহকাৰে লৈছো । আমি ইয়াৰ পৰা শিকিছোঁ আৰু সেইবোৰে আমাক ভবিষ্যতৰ বাবে প্ৰস্তুত হোৱাত সহায় কৰিছিল । বিৰোধীৰ প্ৰতিটো অনুশীলনে প্ৰতিপক্ষক পাঠ শিকায় ।"
উল্লেখ্য, বিগত সপ্তাহত আমেৰিকাৰ বিদেশ সচিব লয়ড অষ্টিন আৰু চীনৰ বিদেশ সচিব এডমিৰেল ডং জুনৰ মাজত ছিংগাপুৰত অনুষ্ঠিত শাংগ্ৰী-লা আলোচনাৰ সময়ত অনুষ্ঠিত বৈঠকৰ পিচত আমেৰিকাই এক বিবৃতি প্ৰকাশ কৰি উল্লেখ কৰে, "সচিবগৰাকীয়ে টাইৱান প্ৰণালীৰ চাৰিওফালে পিএলএৰ শেহতীয়া উত্তেজনামূলক কাৰ্যকলাপৰ বিষয়ে উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰিছে ।"
লগতে তেওঁ কয় যে চীনে টাইৱানৰ ৰাজনৈতিক পৰিৱৰ্তনক বলপূৰ্বক পদক্ষেপৰ অজুহাত হিচাপে হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব নালাগে; ই এক স্বাভাৱিক অংশ, নিয়মিত গণতান্ত্রিক প্রক্রিয়া । আনহাতে, চীনা পক্ষই তেওঁলোকৰ ফালৰ পৰা পুনৰ কয় যে টাইৱান তেওঁলোকৰ আভ্যন্তৰীণ বিষয় ।
চীনৰ প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰীয়ে শাংগ্ৰী-লা আলোচনাত কৈছিল যে 'যিয়েই টাইৱানক চীনৰ পৰা বিভক্ত কৰিবলৈ সাহস কৰিব, তেওঁলোকক টুকুৰা-টুকুৰ কৰি দিয়া হ'ব আৰু তেওঁ নিজেই নিজৰ ধ্বংস মাতি আনিব ।' তেওঁ পুনৰ কয়, "আইন অনুসৰি টাইৱান চীনৰ আভ্যন্তৰীণ বিষয়, য'ত কোনোধৰণৰ বিদেশী হস্তক্ষেপ সহ্য নকৰে ।" চীনৰ বাবে টাইৱান হৈছে এক সংবেদনশীল বিষয় ।
ইফালে লয়ড অষ্টিনে তেওঁৰ ফালৰ পৰা টাইৱান জলপ্ৰণালীত চীনৰ কাৰ্যকলাপৰ ইংগিত দি উল্লেখ কৰে, "আলোচনাৰ জৰিয়তে বিবাদৰ শান্তিপূৰ্ণ সমাধান (হ'ব লাগে)– বলপূৰ্বক বা সংঘৰ্ষ নহয় । আৰু নিশ্চিতভাৱে তথাকথিত শাস্তিৰ মাধ্যমেৰে নহয় ।"
