বিশেষ প্ৰতিবেদন, ৫ অক্টোবৰ : কোৱা হয় আজিৰ শিশু কাইলৈৰ নাগৰিক । কাইলৈৰ নাগৰিক অৰ্থাৎ ভৱিষ্যতৰ নাগৰিকসকলৰ ওপৰতে নিৰ্ভৰ কৰে দেশৰ ভৱিষ্যৎ । সেয়ে শিশু তথা শিক্ষাৰ্থীসকলক ভালদৰে গঢ় দিয়াৰ ওপৰতে দেশৰ ভৱিষ্যৎ নিৰ্ভৰ কৰে । সেয়ে দেশ এখনৰ ভৱিষ্যৎ গঢ়াত শিক্ষকসকলৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা আছে । শিক্ষকসকলৰ এই ভূমিকাক সন্মান জনোৱাৰ বাবে প্ৰতিবছৰে ৫ অক্টোবৰত বিশ্ব শিক্ষক দিৱস উদযাপন কৰা হয় ।
ইতিহাস
ইউনেস্কোৰ ৱেবছাইট অনুযায়ী, ইউনেস্কোৱে শিক্ষকৰ স্থিতি সম্পৰ্কে 1966 চনৰ আই এল অ'/ইউনেস্কোৰ পৰামৰ্শ গ্ৰহণৰ দিনটোক শিক্ষক দিৱস হিচাপে বছৰি উদযাপন কৰে । এই পৰামৰ্শই শিক্ষকসকলৰ অধিকাৰ আৰু দায়বদ্ধতা, তেওঁলোকৰ প্ৰাৰম্ভিক প্ৰস্তুতি আৰু পৰৱৰ্তী শিক্ষা, নিযুক্তি, শিক্ষাদান আৰু শিকাৰ চৰ্ত সম্পৰ্কে গুণমান নিৰ্ধাৰণ কৰে ।
"উচ্চ শিক্ষাৰ শিক্ষাকৰ্মীৰ স্থিতি সম্পৰ্কীয় পৰামৰ্শটো ১৯৯৭ চনত উচ্চ শিক্ষাত শিক্ষক-কৰ্মচাৰীসকলক সামৰি ১৯৬৬ চনৰ পৰামৰ্শৰ পৰিপূৰক হিচাপে গ্ৰহণ কৰা হৈছিল । ১৯৯৪ চনৰ পৰা বিশ্ব শিক্ষক দিৱস উদযাপন কৰা হয় ।" ইউনেস্কোৰ সূত্ৰত প্ৰকাশ ।
মাৰ্চি মাউণ্টহকে ছ'চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্ম এক্সত লিখিছে, "বিশ্ব শিক্ষক দিৱস হৈছে আমাৰ যুৱ-প্ৰজন্মৰ জীৱনটোক শিক্ষিত আৰু গঢ় দিয়া বিস্ময়কৰ শিক্ষকসকলৰ প্ৰতি প্ৰশংসা প্ৰদানৰ এটা দিন ।"
চি টি এফ/এফ চি ইয়ে এক্সত লিখিছে, "শিক্ষকসকল হৈছে ৰাজহুৱা শিক্ষাৰ হৃদস্পন্দন । বিশ্ব শিক্ষক দিৱসত, ভৱিষ্যৎ গঢ়ি তোলাত শিক্ষকসকলে পালন কৰা গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা উদযাপন কৰক ।"
| লগতে পঢ়ক :বয়োজ্যেষ্ঠ ব্যক্তিৰ আন্তৰ্জাতিক দিৱস : বয়সক সন্মানৰ এটা দিন - International Older Persons Day |
এই বছৰ বিশ্ব শিক্ষক দিৱসৰ বিষয়বস্তু
এই বছৰৰ শিক্ষক দিৱস উদযাপনৰ বিষয়বস্তু হৈছে 'শিক্ষকৰ কণ্ঠস্বৰক মূল্য দিয়া : শিক্ষাৰ বাবে এক নতুন সামাজিক চুক্তিৰ দিশত' । ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে শিক্ষকসকলৰ প্ৰত্যাহ্বানবোৰৰ অন্ত পেলাবলৈ তেওঁলোকৰ আহ্বান শুনা আৰু তাৰপিচত তৎকালীন কাৰ্যব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা । কিন্তু আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা হৈছে, বিশেষজ্ঞসকলৰ জ্ঞানক স্বীকাৰ কৰা আৰু লগতে শিক্ষাৰ বাবে তেওঁলোকে আগবঢ়োৱা অৱদানৰ দ্বাৰা লাভান্বিত হোৱা ।
এই বিষয়টোৱে শিক্ষক বৃত্তিত জড়িতসকলৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মহাসচিবৰ উচ্চস্তৰীয় সমিতি আৰু মুখ্য নতুন তথ্যৰ সৈতে শিক্ষকসকলৰ ওপৰত শেহতীয়া বিশ্বজনীন প্ৰতিবেদনে প্ৰকাশ কৰা গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰত্যাহ্বানৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাইছে ।
ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতিয়ে (এন ই পি 2020) স্বীকাৰ কৰে যে শিক্ষাৰ্থী, প্ৰতিষ্ঠান আৰু বৃত্তিৰ উন্নতিৰ বাবে অনুপ্ৰেৰিত, উদ্যমী আৰু সক্ষম শিক্ষক গুৰুত্বপূৰ্ণ । এই শিক্ষা নীতিয়ে শিক্ষাৰ পৰিৱেশত উৎকৃষ্টতাৰ সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিবলৈ পুৰস্কাৰ আৰু স্বীকৃতিৰ দৰে উদগনি ব্যৱস্থাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে ।
শিক্ষকসকলৰ অনন্য অৱদান আৰু তেওঁলোকৰ উৎসৰ্গীকৃত মনোভাৱ আৰু নিষ্ঠাই কেৱল শিক্ষাৰ গুণমান উন্নত কৰাই নহয়, লগতে দেশজুৰি থকা তেওঁলোকৰ শিক্ষাৰ্থীসকলৰ জীৱনো সমৃদ্ধ কৰিছে । কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ মতে, ভাৰতে শিক্ষণ কৰ্মশক্তিৰ গুণমান আৰু কাৰ্যকৰিতা বৃদ্ধিৰ বাবে কেইবাটাও পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে ।
বিদ্যালয়ৰ মুৰব্বী আৰু শিক্ষকসকলৰ সামগ্ৰিক উন্নতিৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যোগ (নিষ্ঠা) : NISHTHA
ই হৈছে 'সমন্বিত শিক্ষক প্ৰশিক্ষণৰ জৰিয়তে বিদ্যালয় শিক্ষাৰ গুণমান উন্নত কৰা'ৰ বাবে এক সক্ষমতা গঢ়ি তোলা কাৰ্যসূচী । ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে প্ৰাথমিক পৰ্যায়ত সকলো শিক্ষক আৰু বিদ্যালয়ৰ প্ৰধান শিক্ষকৰ মাজত দক্ষতা গঢ়ি তোলা ।
পৰামৰ্শ প্ৰদানৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান (National Mission for Mentoring)
ৰাষ্ট্ৰীয় পৰামৰ্শ দাতা মিছন হৈছে ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতি (National Education Policy) 2020-ৰ সৈতে সংগতি ৰাখি গঢ়ি তোলা এক কাৰ্যসূচী, যিয়ে পৰামৰ্শদাতাসকলৰ সৈতে তেওঁলোকৰ জ্ঞান, সামৰ্থ্য আৰু অভিজ্ঞতা আদান-প্ৰদান কৰাৰ বাবে গুৰুসকলক তেওঁলোকৰ কাৰ্যকৰী শিক্ষক হোৱাৰ পথত সহায় কৰাৰ বাবে পেছাদাৰী বিকাশৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে ।
শিক্ষকসকলৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় পেছাদাৰী মানদণ্ড (National Professional Standards for Teachers, NPST)
ই এন ই পি, ২০২০ ৰ এইসমূহ উদ্দেশ্যসমূহ পূৰণ কৰিব বিচাৰে, যাতে সকলো শিক্ষাৰ্থীয়ে সম্ভৱপৰ সকলো প্ৰকাৰৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ শিক্ষা লাভ কৰে ।
এ আই চি টি ই (AICTE) : ফেকাল্টি উন্নয়ন আঁচনি
সৰ্বভাৰতীয় কাৰিকৰী শিক্ষা পৰিষদে (AICTE) কেইবাটাও ফেকাল্টি উন্নয়ন আঁচনি পৰিচালনা কৰে । ইয়াৰ ভিতৰত আছে এ আই চি টি ই-মান উন্নয়ন কাৰ্যসূচী, এ আই চি টি ই- কাৰিকৰী শিক্ষক প্ৰশিক্ষণৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যোগ (National Initiative For Technical Teachers Training, NITTT) আৰু শাৰীৰিক শিক্ষা প্ৰশিক্ষক আৰু ক্ৰীড়া শিক্ষকসকলৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচী ।
