বেইজিং : চীনে ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ ওপৰত বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ বান্ধ নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা কৰিছে । তিব্বতৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ ওপৰত এই বান্ধ নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনাৰ কথা উল্লেখ কৰি চীনে কয় যে এই প্ৰকল্পটোৱে নৈপৰীয়া ৰাজ্যসমূহক প্ৰভাৱিত নকৰে আৰু কেইবা দশকৰ অধ্যয়নৰ জৰিয়তে সুৰক্ষাৰ সমস্যাসমূহ সমাধান কৰা হৈছে ।
দীঘলীয়া অধ্যয়নৰ পিছত বান্ধ নিৰ্মাণৰ সিদ্ধান্ত
চীনৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰালয়ৰ মুখপাত্ৰ মাও নিংয়ে এক টেকটনিক প্লেট সীমাৰ কাষত অৱস্থিত তথা ভূকম্পন প্ৰৱণ পৰিস্থিতিগতভাৱে হিমালয়ান অঞ্চলত নিৰ্মাণ কৰা এই বান্ধটোৰ বাবে প্ৰায় ১৩৭ বিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰ ব্যয় হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে । তেওঁ কয় যে চীনে কেইবা দশক ধৰি গভীৰ অধ্যয়ন চলাই আহিছে আৰু সুৰক্ষামূলক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিছে ।
বান্ধ সম্পৰ্কীয় উদ্বেগৰ এক প্ৰশ্নত মাওৱে সংবাদ মাধ্যমৰ সন্মুখত কয় যে চীন সদায়ে সীমান্তৰ নদীৰ বিকাশৰ বাবে দায়বদ্ধ । তেওঁ কয় যে তিব্বতত জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পৰ উন্নয়নৰ বিষয়ে কেইবা দশক ধৰি গভীৰভাৱে অধ্যয়ন কৰা হৈছে আৰু প্ৰকল্পটোৰ সুৰক্ষা আৰু পাৰিপাৰ্শ্বিক সুৰক্ষাৰ বাবে ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হৈছে ।
তেওঁ লগতে কয় যে প্ৰকল্পটোৱে নামনিৰ অংশবোৰক প্ৰভাৱিত নকৰে । চীনে নামনিৰ দেশসমূহৰ সৈতে যোগাযোগ ৰাখিব আৰু নদীৰ কাষৰ লোকসকলৰ হিতৰ বাবে দুৰ্যোগ প্ৰতিৰোধ আৰু সাহায্যৰ ক্ষেত্ৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতা বৃদ্ধি কৰিব বুলিও মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে ।
বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ বান্ধ নিৰ্মাণত অনুমোদন চীনৰ
উল্লেখ্য যে চীনে বুধবাৰে বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ বান্ধটোৰ নিৰ্মাণৰ বাবে অনুমোদন জনাইছে । যাক ভাৰতৰ সীমান্তৰ ওচৰৰ তিব্বতৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীত বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ ইনফ্ৰা প্ৰকল্প বুলি কোৱা হৈছে । ইয়াৰ ফলত নামনিত থকা ভাৰত আৰু বাংলাদেশত উদ্বেগ বৃদ্ধি পাইছে ।
এক চৰকাৰী বিবৃতিত কোৱা হৈছে যে জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পটো ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ (তিব্বতত ইয়াৰলুং জাংবো) নামনি অংশত নিৰ্মাণ কৰা হ'ব । বান্ধটো হিমালয়ৰ এটা বিশাল খাদত নিৰ্মাণ কৰিব লাগিব য'ত ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীয়ে অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু তাৰ পিছত বাংলাদেশলৈ প্ৰবাহিত হ'বলৈ এক বৃহৎ ইউ-টাৰ্ণ লয় ।
চীনৰ মন্ত্ৰী মাওৱে কয় যে ইয়াৰলুং জাংবো নদীৰ নামনি অংশত চীনৰ জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্প নিৰ্মাণৰ লক্ষ্য হৈছে পৰিষ্কাৰ ইন্ধনৰ বিকাশ ত্বৰান্বিত কৰা আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তন আৰু চৰম জলবিজ্ঞান দুৰ্যোগৰ প্ৰতি সঁহাৰি দিয়া ।
বৃহস্পতিবাৰে হংকংস্থিত চাউথ চাইনা মৰ্ণিং পোষ্টে জনোৱা অনুসৰি বান্ধটোত মুঠ বিনিয়োগ এক ট্ৰিলিয়ন ইউয়ান (১৩৭ বিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰ) অতিক্ৰম কৰিব পাৰে । যি চীনৰ নিজৰ থ্ৰী গৰ্জেছ বান্ধকে ধৰি পৃথিৱীৰ আন যিকোনো একক আন্তঃগাঁথনি প্ৰকল্পক অতিক্ৰম কৰিব ।
চীনে ইতিমধ্যে ১.৫ বিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰ জাম জলবিদ্যুৎ কেন্দ্ৰ কাৰ্যকৰী কৰিছে, যি হৈছে ২০১৫ চনত তিব্বতৰ সৰ্ববৃহৎ প্ৰকল্প । ২০২০ চনত চীনৰ শাসনাধিষ্ঠ কমিউনিষ্ট পাৰ্টি (চিপিচি)ৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ নীতি সংস্থা প্লেনামে গ্ৰহণ কৰা চতুৰ্দশ পঞ্চবাৰ্ষিক পৰিকল্পনা (২০২১-২০২৫) আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক উন্নয়ন আৰু ভৱিষ্যতৰ উদ্দেশ্যৰ অংশ আছিল ব্ৰহ্মপুত্ৰ বান্ধ ।
উদ্বিগ্ন ভাৰত
চীনৰ জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পৰ পৰিকল্পনাই ভাৰতত উদ্বেগৰ সৃষ্টি কৰিছে । কিয়নো বান্ধটোৱে চীনক পানীৰ প্ৰবাহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ ক্ষমতা প্ৰদান কৰিব । কেৱল এয়াই নহয় বেইজিঙে ভাৰতৰ সৈতে শত্ৰুতাৰ অস্ত্ৰ হিচাপে ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰিব বুলি আশংকা কৰা হৈছে । কিয়নো বান্ধৰ পৰা পানী এৰি দিয়াৰ ফলত সীমান্ত অঞ্চলত বান পৰিস্থিতি ভয়ংকৰ হৈ পৰিব । ইফালে ভাৰতেও অৰুণাচল প্ৰদেশৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ ওপৰত এটা বান্ধ নিৰ্মাণ কৰি আছে ।
ভাৰত আৰু চীনে ২০০৬ চনত সীমান্তৰ নদীৰ সৈতে সম্পৰ্কীত বিভিন্ন বিষয়ৰ ওপৰত আলোচনা কৰিবলৈ বিশেষজ্ঞ স্তৰ প্ৰণালী (ইএলএম) স্থাপন কৰিছিল যাৰ অধীনত চীনে ভাৰতক বানৰ সময়ত ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী আৰু সতলজ নদীৰ ওপৰত জলবিজ্ঞানৰ তথ্য প্ৰদান কৰে । ১৮ ডিচেম্বৰত এনএছএ অজিত ডোভাল আৰু চীনৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰী ৱাং য়িৰ মাজত হোৱা আলোচনাত সীমান্তৰ নদীসমূহৰ তথ্যৰ আদান-প্ৰদান কৰা হৈছিল ।
