ETV Bharat / health

নোবেল বিজয়ী আৱিষ্কাৰ 'মাইক্ৰ'আৰএনএ' কি ?

MicroRNA: মাইক্ৰ'আৰএনএ আৱিষ্কাৰ কৰাৰ বাবে আমেৰিকাৰ দুই বিজ্ঞানীক চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা প্ৰদান কৰা হয় ।

author img

By ETV Bharat Assamese Team

Published : 2 hours ago

What Is MicroRNA
নবেল বিজয়ী আৱিষ্কাৰ 'মাইক্ৰ'আৰএনএ' কি (AP)

ইণ্টাৰনেশ্যনেল ডেস্ক, ৮ অক্টোবৰ : মাইক্ৰ'আৰএনএ (microRNA) আৱিষ্কাৰ কৰা আমেৰিকাৰ দুই বিজ্ঞানী ক্ৰমে ভিক্টৰ এম্ব্ৰ'ছ আৰু গেৰী ৰুভকুনক ২০২৪ বৰ্ষৰ বাবে চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা প্ৰদান কৰা হয় । মাইক্ৰ'আৰএনএ হৈছে পূৰ্বে অজ্ঞাত প্ৰকাৰৰ আনুবংশিক ছুইচ যি নতুন চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ সফলতাৰ পথ প্ৰদৰ্শক হ'ব বুলি আশা কৰা হৈছে ।

যদিও কৰ্কট ৰোগ, হৃদৰোগ, ভাইৰাছ আৰু অন্যান্য ৰোগৰ বিৰুদ্ধে মাইক্ৰ'আৰএনএ ব্যৱহাৰ কৰি কেইবাটাও চিকিৎসা আৰু পৰীক্ষা বিকাশ হৈ আছে, প্ৰকৃততে এতিয়ালৈকে এইবোৰ ৰোগীৰ ওচৰলৈ যোৱা নাই ।

কেমব্ৰিজ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আনুবংশিক বিশেষজ্ঞ এৰিক মিস্কাই সংবাদ মাধ্যমক জনোৱা মতে, যেতিয়া নতুন নোবেল বঁটা বিজয়ী ভিক্টৰ এম্ব্ৰ'ছ আৰু গেৰী ৰুভকুনে দশক পূৰ্বে তেওঁলোকৰ আৱিষ্কাৰৰ কথা প্ৰকাশ কৰিছিল, তেতিয়া বিশ্বই ইয়াক কৃমিৰ বিষয়ে কিবা অদ্ভুত বুলি ভাবি বহুতে মনোযোগ দিয়া নাছিল ।

এই ক্ষুদ্ৰ আনুবংশিক ছুইচবোৰে আমাৰ শৰীৰৰ ভিতৰত কেনেদৰে কাম কৰে জানো আহক-

মাইক্ৰ'আৰএনএ কি ?

মানৱ শৰীৰৰ প্ৰতিটো কোষত একেধৰণৰ নিৰ্দেশনা থাকে, যাক ডিএনএ বুলি কোৱা হয় । কিছুমান মস্তিষ্কৰ কোষলৈ ৰূপান্তৰিত হয়, আনহাতে আন কিছুমান পেশী লৈ । তেন্তে কোষবোৰে কেনেকৈ জানিব কি হ'ব ? ডিএনএ-ৰ নিৰ্দেশনাৰ প্ৰাসঙ্গিক অংশটো জিন নিয়ন্ত্ৰণ নামৰ এক প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে হয় ।

ৰাইব'নিউক্লিক এচিডে (আৰএনএ) সাধাৰণতে বাৰ্তাবাহক হিচাপে কাম কৰে । ই ডিএনএ-ৰ পৰা প্ৰ'টিনলৈ নিৰ্দেশনা প্ৰদান কৰে, যি হৈছে জীৱনৰ নিৰ্মাণ খণ্ড যি কোষবোৰক মগজুলৈ পৰিৱৰ্তন কৰে বা পেশী হয় ।

মিস্কাই মহামাৰীৰ সময়ত ক'ভিড-১৯ৰ বিৰুদ্ধে আৰম্ভ কৰা মেচেঞ্জাৰ আৰএনএ ভেকছিনৰ উদাহৰণ দিয়ে, যিয়ে ভাইৰাছ অৱৰোধ কৰা প্ৰ'টিন নিৰ্মাণৰ বাবে নতুন নিৰ্দেশনাৰ সৈতে এটা বাৰ্তা অন্তৰ্ভুক্ত কৰে । কিন্তু দুয়োগৰাকী নোবেল বিজয়ী ভিক্টৰ এম্ব্ৰ'ছ আৰু গেৰী ৰুভকুন এক সম্পূৰ্ণ নতুন ধৰণৰ জিন নিয়ন্ত্ৰক আৱিষ্কাৰ কৰিছিল যাক পূৰ্বে বিজ্ঞানে উপেক্ষা কৰিছিল । তথ্য প্ৰেৰণ কৰা মেচেঞ্জাৰ হোৱাৰ সলনি, মাইক্ৰ'আৰএনএ-য়ে ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে আন জিনবোৰ অফ আৰু অন কৰিবলৈ ছুইচ হিচাপে কাম কৰে ।

তেওঁলোকৰ উপৰিও দুটা দশক ধৰি মাইক্ৰ'আৰএনএত কাম কৰা মিস্কাই কয়, "এইটো এক সম্পূৰ্ণ নতুন স্তৰৰ নিয়ন্ত্ৰণ আছিল যিটো আমি সম্পূৰ্ণৰূপে উপেক্ষা কৰিছিলো ।" ফৰাচী গৱেষক বেনোইট বালেষ্টাৰে কয়, "মাইক্ৰ'আৰএনএৰ আৱিষ্কাৰে অতিৰিক্ত স্তৰৰ জটিলতা আনিছিল যে যিবোৰ অঞ্চলক অকাৰ্যকৰী (Non-Coding) বুলি ভবা হৈছিল তেওঁলোকে জিন নিয়ন্ত্ৰণত ভূমিকা পালন কৰে ।"

নবেল বঁটা বিজয়ীসকলে কি কৰিছিল ?

১৯৮০ৰ দশকত এম্ব্ৰ'ছ আৰু ৰুভকুন চি.এলেগানছ নামৰ এক মিলিমিটাৰ দীঘল ঘূৰণীয়া কীটত জিনবোৰে কেনেদৰে আদান-প্ৰদান কৰে তাৰ ওপৰত পৃথকে কাম কৰি আছিল ।

ইয়াৰ ফলস্বৰূপে মাইক্ৰ'আৰএনএ আৱিষ্কাৰ হৈছিল । এম্ব্ৰ'ছে ১৯৯৩ চনৰ এখন কাকতত এই অনুসন্ধানটো প্ৰকাশ কৰিছিল । মিস্কাই উল্লেখ কৰা মতে কোনেও ইয়াক বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া নাছিল । সেই সময়ৰ বেছিভাগ বিজ্ঞানীয়ে ভাবিছিল যে এয়া কেৱল কৃমিৰ ক্ষেত্ৰত হে প্ৰযোজ্য । তাৰ পিছত ২০০০ চনত ৰুভকুনে গৱেষণা প্ৰকাশ কৰি দেখুৱাইছিল যে মাইক্ৰ'আৰএনএ সমগ্ৰ প্ৰাণীজগতত আছে, যাৰ ভিতৰত আছে মানুহ আৰু আনকি কিছুমান ভাইৰাছত ।

মিস্কাই কয়, "এয়া কেৱল কৃমিৰ দৰে অদ্ভুত কাম নহয়, প্ৰকৃততে সকলো প্ৰাণী আৰু উদ্ভিদ সেইবোৰৰ বিকাশ আৰু স্বাভাৱিক কাৰ্যৰ বাবে সম্পূৰ্ণৰূপে নিৰ্ভৰশীল ।" মাইক্ৰ'আৰএনএৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱা এক হাজাৰতকৈও অধিক জিন এতিয়া মানৱ শৰীৰত আছে বুলি বিশ্বাস কৰা হয় ।

ই আমাক কেনেকৈ সহায় কৰিব পাৰে ?

মাইক্ৰ'আৰএনএ ব্যৱহাৰ কৰি বহুতো নতুন চিকিৎসা আৰু পৰীক্ষা কৰিব পৰা যাব । যিবোৰৰ পৰীক্ষণ চলি আছে কিন্তু এতিয়ালৈ উপলব্ধ কৰা হোৱা নাই । কাৰ'লিন্সকা ইনষ্টিটিউটৰ গুনিলা কাৰ্লচন হেডেষ্টামে ষ্টকহোমত সাংবাদিকসকলক কয়, "যদিও মাইক্ৰ'আৰএনএ-ত এতিয়ালৈকে কোনো স্পষ্ট এপ্লিকেচন উপলব্ধ নাই, সেইবোৰ বুজি পোৱা বা অস্তিত্ব আছে বুলি জনা, তেওঁলোকৰ প্ৰতি-নিয়ামক নেটৱৰ্ক বুজি পোৱা, সদায়ে প্ৰথম পদক্ষেপ ।"

মিস্কাই কয়,"মাইক্ৰ'আৰএনএবোৰ কৰ্কট ৰোগৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ বাবে বিশেষভাৱে প্ৰতিশ্ৰুতিপূৰ্ণ কিয়নো ইয়াৰে কিছুমান চুইছে 'টিউমাৰ দমনকাৰী হিচাপে কাম কৰে, সেয়েহে তেওঁলোকে অনুপযুক্তভাৱে বিভাজন কৰা কোষবোৰ স্থবিৰ কৰে ।"

তেওঁ লগতে কয়," আন কিছুমানে কৰ্কট ৰোগ হ'ব পৰা কোষবিলাকক বিভাজন কৰিবলৈ সহায় কৰে ।" যিহেতু বহুতো ভাইৰাছে মাইক্ৰ'আৰএনএ ব্যৱহাৰ কৰে, কেইবাটাও এণ্টিভাইৰেল ঔষধ বিকাশৰ বিভিন্ন পৰ্যায়ত আছে, যাৰ ভিতৰত আছে হেপাটাইটিছ চি । এক জটিল কাৰক হৈছে যে মাইক্ৰ'আৰএনএবোৰ অস্থিৰ হ'ব পাৰে ।

কিন্তু বিজ্ঞানীসকলে এইটোও আশা কৰে যে সেইবোৰক 'বায়োমাৰ্কাৰ' নামৰ পৰীক্ষা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি, যিয়ে ৰোগী এজনে কেনে ধৰণৰ কৰ্কট ৰোগত ভুগিব পাৰে সেয়া প্ৰকাশ কৰিব পাৰে ।

ইয়াৰ পিছত কি হ'ব ?

মিস্কাই কয়,"এইটোও সম্ভৱ হ'ব পাৰে যে মাইক্ৰ'আৰএনএ আমাৰ প্ৰজাতিৰ বিৱৰ্তনত জড়িত হ'ব পাৰে ।" তেওঁ লগতে কয়,"মানুহৰ মগজু আন প্ৰাইমেটৰ মগজুতকৈ কিয় পৃথক সেই ক্ষেত্ৰত মাইক্ৰ'আৰএনএৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা থকাৰ সম্ভাৱনা আছে ।" যদিও মানুহৰ মগজু অধ্যয়ন কৰা কঠিন, মিস্কাই আশা কৰিছিল যে ভৱিষ্যতৰ গৱেষণাই অধিক আৱিষ্কাৰ কৰিব ।

লগতে পঢ়ক :দুই আমেৰিকান বিজ্ঞানীলৈ ২০২৪ বৰ্ষৰ চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা

ইণ্টাৰনেশ্যনেল ডেস্ক, ৮ অক্টোবৰ : মাইক্ৰ'আৰএনএ (microRNA) আৱিষ্কাৰ কৰা আমেৰিকাৰ দুই বিজ্ঞানী ক্ৰমে ভিক্টৰ এম্ব্ৰ'ছ আৰু গেৰী ৰুভকুনক ২০২৪ বৰ্ষৰ বাবে চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা প্ৰদান কৰা হয় । মাইক্ৰ'আৰএনএ হৈছে পূৰ্বে অজ্ঞাত প্ৰকাৰৰ আনুবংশিক ছুইচ যি নতুন চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ সফলতাৰ পথ প্ৰদৰ্শক হ'ব বুলি আশা কৰা হৈছে ।

যদিও কৰ্কট ৰোগ, হৃদৰোগ, ভাইৰাছ আৰু অন্যান্য ৰোগৰ বিৰুদ্ধে মাইক্ৰ'আৰএনএ ব্যৱহাৰ কৰি কেইবাটাও চিকিৎসা আৰু পৰীক্ষা বিকাশ হৈ আছে, প্ৰকৃততে এতিয়ালৈকে এইবোৰ ৰোগীৰ ওচৰলৈ যোৱা নাই ।

কেমব্ৰিজ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আনুবংশিক বিশেষজ্ঞ এৰিক মিস্কাই সংবাদ মাধ্যমক জনোৱা মতে, যেতিয়া নতুন নোবেল বঁটা বিজয়ী ভিক্টৰ এম্ব্ৰ'ছ আৰু গেৰী ৰুভকুনে দশক পূৰ্বে তেওঁলোকৰ আৱিষ্কাৰৰ কথা প্ৰকাশ কৰিছিল, তেতিয়া বিশ্বই ইয়াক কৃমিৰ বিষয়ে কিবা অদ্ভুত বুলি ভাবি বহুতে মনোযোগ দিয়া নাছিল ।

এই ক্ষুদ্ৰ আনুবংশিক ছুইচবোৰে আমাৰ শৰীৰৰ ভিতৰত কেনেদৰে কাম কৰে জানো আহক-

মাইক্ৰ'আৰএনএ কি ?

মানৱ শৰীৰৰ প্ৰতিটো কোষত একেধৰণৰ নিৰ্দেশনা থাকে, যাক ডিএনএ বুলি কোৱা হয় । কিছুমান মস্তিষ্কৰ কোষলৈ ৰূপান্তৰিত হয়, আনহাতে আন কিছুমান পেশী লৈ । তেন্তে কোষবোৰে কেনেকৈ জানিব কি হ'ব ? ডিএনএ-ৰ নিৰ্দেশনাৰ প্ৰাসঙ্গিক অংশটো জিন নিয়ন্ত্ৰণ নামৰ এক প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে হয় ।

ৰাইব'নিউক্লিক এচিডে (আৰএনএ) সাধাৰণতে বাৰ্তাবাহক হিচাপে কাম কৰে । ই ডিএনএ-ৰ পৰা প্ৰ'টিনলৈ নিৰ্দেশনা প্ৰদান কৰে, যি হৈছে জীৱনৰ নিৰ্মাণ খণ্ড যি কোষবোৰক মগজুলৈ পৰিৱৰ্তন কৰে বা পেশী হয় ।

মিস্কাই মহামাৰীৰ সময়ত ক'ভিড-১৯ৰ বিৰুদ্ধে আৰম্ভ কৰা মেচেঞ্জাৰ আৰএনএ ভেকছিনৰ উদাহৰণ দিয়ে, যিয়ে ভাইৰাছ অৱৰোধ কৰা প্ৰ'টিন নিৰ্মাণৰ বাবে নতুন নিৰ্দেশনাৰ সৈতে এটা বাৰ্তা অন্তৰ্ভুক্ত কৰে । কিন্তু দুয়োগৰাকী নোবেল বিজয়ী ভিক্টৰ এম্ব্ৰ'ছ আৰু গেৰী ৰুভকুন এক সম্পূৰ্ণ নতুন ধৰণৰ জিন নিয়ন্ত্ৰক আৱিষ্কাৰ কৰিছিল যাক পূৰ্বে বিজ্ঞানে উপেক্ষা কৰিছিল । তথ্য প্ৰেৰণ কৰা মেচেঞ্জাৰ হোৱাৰ সলনি, মাইক্ৰ'আৰএনএ-য়ে ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে আন জিনবোৰ অফ আৰু অন কৰিবলৈ ছুইচ হিচাপে কাম কৰে ।

তেওঁলোকৰ উপৰিও দুটা দশক ধৰি মাইক্ৰ'আৰএনএত কাম কৰা মিস্কাই কয়, "এইটো এক সম্পূৰ্ণ নতুন স্তৰৰ নিয়ন্ত্ৰণ আছিল যিটো আমি সম্পূৰ্ণৰূপে উপেক্ষা কৰিছিলো ।" ফৰাচী গৱেষক বেনোইট বালেষ্টাৰে কয়, "মাইক্ৰ'আৰএনএৰ আৱিষ্কাৰে অতিৰিক্ত স্তৰৰ জটিলতা আনিছিল যে যিবোৰ অঞ্চলক অকাৰ্যকৰী (Non-Coding) বুলি ভবা হৈছিল তেওঁলোকে জিন নিয়ন্ত্ৰণত ভূমিকা পালন কৰে ।"

নবেল বঁটা বিজয়ীসকলে কি কৰিছিল ?

১৯৮০ৰ দশকত এম্ব্ৰ'ছ আৰু ৰুভকুন চি.এলেগানছ নামৰ এক মিলিমিটাৰ দীঘল ঘূৰণীয়া কীটত জিনবোৰে কেনেদৰে আদান-প্ৰদান কৰে তাৰ ওপৰত পৃথকে কাম কৰি আছিল ।

ইয়াৰ ফলস্বৰূপে মাইক্ৰ'আৰএনএ আৱিষ্কাৰ হৈছিল । এম্ব্ৰ'ছে ১৯৯৩ চনৰ এখন কাকতত এই অনুসন্ধানটো প্ৰকাশ কৰিছিল । মিস্কাই উল্লেখ কৰা মতে কোনেও ইয়াক বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া নাছিল । সেই সময়ৰ বেছিভাগ বিজ্ঞানীয়ে ভাবিছিল যে এয়া কেৱল কৃমিৰ ক্ষেত্ৰত হে প্ৰযোজ্য । তাৰ পিছত ২০০০ চনত ৰুভকুনে গৱেষণা প্ৰকাশ কৰি দেখুৱাইছিল যে মাইক্ৰ'আৰএনএ সমগ্ৰ প্ৰাণীজগতত আছে, যাৰ ভিতৰত আছে মানুহ আৰু আনকি কিছুমান ভাইৰাছত ।

মিস্কাই কয়, "এয়া কেৱল কৃমিৰ দৰে অদ্ভুত কাম নহয়, প্ৰকৃততে সকলো প্ৰাণী আৰু উদ্ভিদ সেইবোৰৰ বিকাশ আৰু স্বাভাৱিক কাৰ্যৰ বাবে সম্পূৰ্ণৰূপে নিৰ্ভৰশীল ।" মাইক্ৰ'আৰএনএৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱা এক হাজাৰতকৈও অধিক জিন এতিয়া মানৱ শৰীৰত আছে বুলি বিশ্বাস কৰা হয় ।

ই আমাক কেনেকৈ সহায় কৰিব পাৰে ?

মাইক্ৰ'আৰএনএ ব্যৱহাৰ কৰি বহুতো নতুন চিকিৎসা আৰু পৰীক্ষা কৰিব পৰা যাব । যিবোৰৰ পৰীক্ষণ চলি আছে কিন্তু এতিয়ালৈ উপলব্ধ কৰা হোৱা নাই । কাৰ'লিন্সকা ইনষ্টিটিউটৰ গুনিলা কাৰ্লচন হেডেষ্টামে ষ্টকহোমত সাংবাদিকসকলক কয়, "যদিও মাইক্ৰ'আৰএনএ-ত এতিয়ালৈকে কোনো স্পষ্ট এপ্লিকেচন উপলব্ধ নাই, সেইবোৰ বুজি পোৱা বা অস্তিত্ব আছে বুলি জনা, তেওঁলোকৰ প্ৰতি-নিয়ামক নেটৱৰ্ক বুজি পোৱা, সদায়ে প্ৰথম পদক্ষেপ ।"

মিস্কাই কয়,"মাইক্ৰ'আৰএনএবোৰ কৰ্কট ৰোগৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ বাবে বিশেষভাৱে প্ৰতিশ্ৰুতিপূৰ্ণ কিয়নো ইয়াৰে কিছুমান চুইছে 'টিউমাৰ দমনকাৰী হিচাপে কাম কৰে, সেয়েহে তেওঁলোকে অনুপযুক্তভাৱে বিভাজন কৰা কোষবোৰ স্থবিৰ কৰে ।"

তেওঁ লগতে কয়," আন কিছুমানে কৰ্কট ৰোগ হ'ব পৰা কোষবিলাকক বিভাজন কৰিবলৈ সহায় কৰে ।" যিহেতু বহুতো ভাইৰাছে মাইক্ৰ'আৰএনএ ব্যৱহাৰ কৰে, কেইবাটাও এণ্টিভাইৰেল ঔষধ বিকাশৰ বিভিন্ন পৰ্যায়ত আছে, যাৰ ভিতৰত আছে হেপাটাইটিছ চি । এক জটিল কাৰক হৈছে যে মাইক্ৰ'আৰএনএবোৰ অস্থিৰ হ'ব পাৰে ।

কিন্তু বিজ্ঞানীসকলে এইটোও আশা কৰে যে সেইবোৰক 'বায়োমাৰ্কাৰ' নামৰ পৰীক্ষা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি, যিয়ে ৰোগী এজনে কেনে ধৰণৰ কৰ্কট ৰোগত ভুগিব পাৰে সেয়া প্ৰকাশ কৰিব পাৰে ।

ইয়াৰ পিছত কি হ'ব ?

মিস্কাই কয়,"এইটোও সম্ভৱ হ'ব পাৰে যে মাইক্ৰ'আৰএনএ আমাৰ প্ৰজাতিৰ বিৱৰ্তনত জড়িত হ'ব পাৰে ।" তেওঁ লগতে কয়,"মানুহৰ মগজু আন প্ৰাইমেটৰ মগজুতকৈ কিয় পৃথক সেই ক্ষেত্ৰত মাইক্ৰ'আৰএনএৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা থকাৰ সম্ভাৱনা আছে ।" যদিও মানুহৰ মগজু অধ্যয়ন কৰা কঠিন, মিস্কাই আশা কৰিছিল যে ভৱিষ্যতৰ গৱেষণাই অধিক আৱিষ্কাৰ কৰিব ।

লগতে পঢ়ক :দুই আমেৰিকান বিজ্ঞানীলৈ ২০২৪ বৰ্ষৰ চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.