নেশ্যনেল ডেস্ক, 19 জুলাই: সদনত বাজেট উত্থাপন কৰাৰ সময়ত বিত্তমন্ত্ৰীয়ে কেন্দ্ৰীয় বাজেটত সন্নিবিষ্ট কৰ প্ৰস্তাৱসমূহ কাৰ্যকৰী কৰাৰ বাবে একে সময়তে লোকসভাত উত্থাপন কৰে আন এখন বিত্তীয় বিধেয়ক ৷ বছৰটোৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় বাজেট উত্থাপনৰ লগে লগে বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে বিত্তীয় বিধেয়ক লোকসভাত উপস্থাপন কৰা হয় ।
চৰকাৰে নতুন কৰ আৰোপ কৰিবলৈ বা প্ৰযোজ্য হৈ থকা কৰ সলনি বা বাতিল কৰাৰ বাবে এখন আইন পাছ কৰি সংসদৰ পৰা অনুমোদনপ্ৰাপ্ত কৰিব লাগে । বিত্তমন্ত্ৰীৰ বাজেট প্ৰস্তাৱ বিশেষকৈ কৰ সম্পৰ্কে কাৰ্যকৰী কৰাৰ বাবে আৰু লগতে ভাৰত চৰকাৰৰ কিছুমান বিত্তীয় ব্যৱস্থা কাৰ্যকৰী কৰাৰ বাবে বাজেট উত্থাপন কৰাৰ ঠিক পিছতে সদায়ে লোকসভাত এখন বিত্তীয় বিধেয়ক উপস্থাপন কৰা হয় ।
ৰাষ্ট্ৰপতিৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজনীয়তা:
বিত্ত বিধেয়কখন এখন বিশেষ বিধেয়ক হোৱাৰ বাবে লোকসভাত ইয়াৰ প্ৰৱৰ্তনৰ বাবে ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন । ভাৰতীয় সংবিধানত দুটা অনুচ্ছেদ আছে, যিয়ে লোকসভাত বিত্তীয় বিধেয়ক উত্থাপনৰ ক্ষেত্ৰত ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পৰামৰ্শৰ সৈতে সম্পৰ্কিত । সেই অনুচ্ছেদ দুটা হৈছে ক্ৰমে- 117 আৰু 274 ।
অনুচ্ছেদ 117 ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি বিত্তীয় বিল বিশেষ ব্যৱস্থাৰ বিষয়ে সম্পৰ্কিত । ৰাষ্ট্ৰপতিৰ অনুমোদন অবিহনে বিত্তীয় বিলৰ সৈতে সম্পৰ্কিত অনুচ্ছেদ 110-ৰ ধাৰা (1)ৰ উপ-ধাৰা (ক) (এফ) ত নিৰ্ধাৰিত যিকোনো বিষয়ৰ বাবে এখন বিধেয়ক বা সংশোধনী ব্যৱস্থা লোকসভাত উত্থাপন কৰা নহ'ব বুলি উল্লেখ থকাৰ লগতে এনে বিধেয়ক ৰাজ্যসভাতো উত্থাপন কৰা নহ'ব বুলি সন্নিৱিষ্ট আছে ।
অনুচ্ছেদ 110-ৰ অধীনত বিত্তীয় বিলৰ সৈতে সম্পৰ্কিত যিকোনো কৰ আৰোপ, পৰিৱৰ্তন, বিলুপ্তি, ৰেহাই বা নিয়ন্ত্ৰণ কৰাৰ ব্যৱস্থা আছে ৷ যদিহে অন্যান্য বিষয়ৰ লগতে চৰকাৰৰ দ্বাৰা গ্ৰহণ কৰা ধন বা গেৰাণ্টি, ধাৰ বা ভাৰতৰ একত্ৰিত পুঁজিৰ পৰা ধন উলিওৱাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰে, তেনেক্ষেত্ৰতহে এই নীতি প্ৰযোজ্য হয় ৷
অনুচ্ছেদ 117 ত লোকসভাত বিত্তীয় বিধেয়ক উত্থাপনৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা হৈছে ৷ অনুচ্ছেদ 274 ত সংসদত এখন বিধেয়ক উত্থাপন কৰাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা হৈছে, যি ৰাজ্যবোৰ আগ্ৰহী বা যি 1961 চনৰ আয়কৰৰ অধীনত কৃষি আয়ৰ অৰ্থ সলনি কৰে ।
অনুচ্ছেদ ২৭৪ ত এইটোও উল্লেখ কৰা হৈছে যে, যদি বিধেয়কখন স্থানান্তৰ কৰাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন হয়, তেন্তে ই ধন সলনি কৰে ৷ কিয়নো ই ৰাজ্যসমূহৰ মাজত বিতৰণযোগ্য হ'ব পাৰে বা যদি ই কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা যিকোনো চাৰ্চাৰ্জৰ সৈতে সম্পৰ্কিত হয় ।
সেয়েহে বিত্তীয় বিধেয়কখন প্ৰৱৰ্তনৰ বাবে কেৱল ৰাষ্ট্ৰপতিৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন নহয়, কিন্তু ভাৰতীয় সংবিধানৰ দুটা পৃথক অনুচ্ছেদৰ অধীনত ইয়াৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন । এই অনুমোদন লাভ কৰিবলৈ বিত্তমন্ত্ৰীয়ে লোকসভাৰ সচিব প্ৰধানলৈ এখন পত্ৰ প্ৰেৰণ কৰে, যিখন পৰৱৰ্তী সময়ত ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিলৈ প্ৰেৰণ কৰা হয় ৷
প্ৰস্তাৱিত বিধেয়কখনৰ বিষয়বস্তু বিবেচনা কৰাৰ পিছত ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে অনুচ্ছেদ 117-ৰ দফা (1) আৰু (3) অধীনত লোকসভাত বিত্তীয় বিধেয়ক প্ৰৱৰ্তন কৰাৰ পৰামৰ্শ প্ৰদান কৰে ৷ লগতে অনুচ্ছেদ 274 ৰ দফা (1)ৰ অধীনত লোকসভাৰ দ্বাৰা ইয়াৰ বিবেচনাৰ পৰামৰ্শ দিয়ে ।
বিত্তীয় বিলৰ বিষয়সমূহ:
চৰকাৰে সাধাৰণতে সংসদত আইন প্ৰৱৰ্তন কৰাৰ বাবে বিষয়বস্তু আৰু কাৰকৰ(এছ অ’ আৰ) বিবৃতি সংযোগ কৰে ৷ বাজেটৰ ঠিক পিছতে উত্থাপন কৰা বিত্তীয় বিধেয়কৰ ক্ষেত্ৰতো একেই কথা প্ৰযোজ্য ।
উদাহৰণস্বৰূপে, চলিত বিত্তীয় বৰ্ষৰ অন্তৱৰ্তীকালীন বাজেটৰ সৈতে বিগত ১ ফেব্ৰুৱাৰীত উত্থাপন কৰা বিত্তীয় বিধেয়ক 2024 ত বিত্তমন্ত্ৰীয়ে কয় যে, 2024-2025 বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে আয়কৰৰ বিদ্যমান হাৰ অব্যাহত ৰখা, কৰদাতাসকলক কিছু সকাহ প্ৰদান কৰা আৰু কিছুমান আইনত সংশোধন কৰাৰ প্ৰয়োজন ।
লগতে পঢ়ক: কেন্দ্ৰীয় বাজেট 2024-25: কৰদাতাৰ বাবে লাভজনক হ’ব নে মোদী চৰকাৰৰ এই বাজেট - Union Budget 2024
চাকৰি খণ্ডক উৎসাহিত কৰিবলৈ নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে কেন্দ্ৰীয় বাজেট - UNION BUDGET 2024 25
বাজেট 2024-25: চাৰিটা মূল গোটৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপৰ সম্ভাৱনা - UNION BUDGET 2024 25
