বিশেষ প্ৰতিবেদন, ৮ জুন : শনিবাৰে পুৱা প্ৰায় 4.50 বজাত শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে ৰামোজী গ্ৰুপ অফ কোম্পানীৰ অধ্যক্ষ ৰামোজী ৰাওৱে । 5 জুনত তেওঁ শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত সমস্যাত ভোগাত হায়দৰাবাদৰ এখন চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰোৱা হয় । তাতেই চিকিৎসাধীন অৱস্থাত পৰলোক প্ৰাপ্তি ঘটে তেলুগু সমাজ জীৱনত গভীৰভাৱে প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰি অহা ৰামোজী ৰাওৱে ।
উল্লেখ্য যে, ৰামোজী ৰাও আছিল ৰামোজী গ্ৰুপৰ প্ৰতিষ্ঠাপক মুৰব্বী । তেওঁৰ নেতৃত্বতে গঢ় লৈ উঠিছিল বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ চলচ্চিত্ৰ ষ্টুডিঅ' ৰামোজী ফিল্ম চিটী । আনহাতে, মিডিয়া বেৰনৰূপে খ্যাত ৰামোজী ৰাও তেলুগু বাতৰিকাকত ইনাডু, ইটিভি নেটৱৰ্ক, চলচ্চিত্ৰ প্ৰডাকচন কোম্পানী ঊষা কিৰণ মুভিজৰ দৰে বহু উল্লেখযোগ্য সংস্থাৰো কৰ্ণধাৰ আছিল ।
তেওঁৰ মৃত্যু নিশ্চিতভাৱে দেশৰ বাবে এক বৃহৎ ক্ষতি । তেওঁৰ এই বিদায়বেলাত তেওঁৰ জীৱন আৰু কৰ্মৰ বিষয়ে পলকতে এবাৰ চকু ফুৰাওঁ আহক -
সংবাদ জগতত এক অনন্য প্ৰভাৱ
বিশ্ব সংবাদ ক্ষেত্ৰত থকা সংবাদ মাধ্যমৰ মুৰব্বীসকলৰ ভিতৰত ৰামোজী ৰাওৰ ব্যক্তিত্ব অতি বিশেষ । ৰামোজী ৰাও আছিল প্ৰকৃত সাংবাদিক, যিয়ে সংবাদ মাধ্যমৰ জৰিয়তে জাতি আৰু ভাষাক প্ৰভাৱিত কৰিছিল । সদায় সত্যৰ পক্ষত থিয় দি অহা ইনাডু, হাতৰ মুঠিতে পৰ্যাপ্ত তথ্য উপলব্ধ কৰোৱা ইটিভি, ইটিভি ভাৰত- ছপা, বৈদ্যুতিন বা ডিজিটেল মাধ্যমত সমাজৰ অতন্দ্ৰ প্ৰহৰী ।
যি মাধ্যমতে তেওঁ খোজ নিদিয়ক কিয়, সেয়া সদায়ে ৰোমাঞ্চকৰ আৰু চিৰ নতুন । ৰামোজী ৰাও এনে এগৰাকী যোদ্ধা, যিয়ে বহু পৰীক্ষা-নিৰীক্ষাৰে সংবাদ মাধ্যমৰ ক্ষেত্ৰত নতুন অভিযান চলাইছিল ।
সামাজিক জাগৰণৰ আহিলা হিচাপে সংবাদ মাধ্যম
সংবাদ মাধ্যম এটা ব্যৱসায় নহয়; এইটো এক সামাজিক মাধ্যম, যিয়ে সমাজক জাগ্ৰত কৰে । ৰামোজী ৰাৱে সেইটো বিশ্বাসলৈয়ে আগবাঢ়িছিল । ১৯৬৯ চনত তেওঁ 'অন্নদাতা' নামৰ এখন মাহেকীয়া আলোচনীৰ জৰিয়তে সংবাদ মাধ্যমৰ ক্ষেত্ৰখনত তেওঁৰ প্ৰথম পদক্ষেপ আগবঢ়াইছিল ।
এটি কৃষকৰ পৰিয়ালত জন্মগ্ৰহণ কৰা ৰামোজী ৰাওৱে কৃষক সম্প্ৰদায়লৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াই বহুতো কৃষক পৰিয়ালৰ বাবে জীৱিকা প্ৰদানকাৰী হৈ পৰিছিল । অন্নাদাতা আলোচনীৰ জৰিয়তে তেওঁ কৃষি বিজ্ঞান কেন্দ্ৰ আৰু কৃষকসকলৰ মাজত এক অপ্ৰতিৰোধ্য সেতু নিৰ্মাণ কৰে ।
তেওঁ কৃষিৰ উন্নত পদ্ধতি, কাৰিকৰী পদ্ধতি আৰু নতুন যন্ত্ৰৰ বিষয়ে অন্তহীন তথ্য প্ৰদান কৰে । তেলেগু কৃষকসকলে পৰম্পৰাগত পদ্ধতি এৰি পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা আৰম্ভ কৰে, কৃষি বিজ্ঞানৰ ফলৰ পৰা লাভান্বিত হয়, কোটি কোটি কৃষকক প্ৰভাৱিত কৰে ।
ইনাডুৰ পথ পৰিক্ৰমা
1974 চনত মিডিয়া উদ্যোগত ৰামোজী ৰাওৰ পৰৱৰ্তী পদক্ষেপটো উচ্ছাসপূৰ্ণ আছিল । সেয়া হৈছে ইনাডু, বৰ্তমান সৰ্বাধিক প্ৰচলিত তেলেগু দৈনিক বাতৰিকাকত । সুমধুৰ তেলেগু ভাষাৰ চৰিত্ৰটো সদায় পৰিৱৰ্তনশীল পৰিৱৰ্তনৰ বাবে এক চৰিত্ৰ হৈ পৰিছে ।
তেলুগু ভূমি আজি নিজে নিজক কেন্দ্ৰ কৰি প্ৰদক্ষিণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে । ইয়াৰ কাৰণ হৈছে ৰামোজী ৰাওৰ বিশ্বাস আছিল যে কেৱল পৰিৱৰ্তনহে স্থায়ী । ৰাজহুৱা সমস্যাৰ প্ৰতি প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ আৰু সত্যৰ প্ৰতি আনুগত্য, সদায় মৌলিক বৈশিষ্ট্য হিচাপে প্ৰৱৰ্তন কৰা, ইনাডু আজি তেলেগু পঢ়ুৱৈসকলৰ দৈনন্দিন জীৱনৰ অংশ হৈ পৰিছে ।
অসংখ্য তেলুগু পঢ়ুৱৈয়ে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে আজি যিটো ধাৰা গঢ় লৈ উঠিছে, সেয়া শিলালিপিৰ দৰে । সেয়েহে ১৯৭৬ চনৰ প্ৰথমাৰ্ধত ৪৮,৩৩৯ খন কাকতৰ প্ৰচলন থকা ইনাডুৱে ইয়াৰ প্ৰচলন ধাপে ধাপে বৃদ্ধি কৰি ২০১১ চনৰ প্ৰথমাৰ্ধত এক অপ্ৰাপ্তিযোগ্য স্তৰত উপনীত হয় ।
যদিও বহু লোকে সন্দেহ কৰিছিল যে কৰোনা মহামাৰীৰ সময়ত বাতৰিকাকতৰ যুগ শেষ হৈছে, আজি কিন্তু ইনাডুৱে সেই সকলোবোৰ ধাৰণা ভাঙি পেলাইছে । আজিও এই কাকতখন 23 টা কেন্দ্ৰত মুদ্ৰণ কৰা হয় আৰু সৰ্বাধিক প্ৰচলন থকা তেলেগু দৈনিক হিচাপে প্ৰকাশ হৈ আছে ।
উদ্ভাৱনকাৰী বাতৰি বিতৰণ
"সামূহিক নিন্দা কৰাৰ আগেয়ে সূৰ্যোদয়ৰ পূৰ্বে সত্যক উন্মেচিত কৰা হওক !" এয়া আজিৰ প্ৰশাসনত ৰামোজী ৰাওৰ দ্বাৰা প্ৰচলিত তত্ত্ব । এই তত্ত্বটোৱে তেলেগু বাতৰিকাকতৰ গতিপথেই সলনি কৰিছিল । পূৰ্বতে বাতৰিকাকতবোৰ আবেলি বা সন্ধিয়াৰ পূৰ্বে পাঠকৰ ওচৰলৈ গৈ পোৱা নাছিল ।
ৰামোজী ৰাওৱে সেই পৰিস্থিতি সলনি কৰিছিল । আলোচনী বিতৰণ ব্যৱস্থাৰ পৰা এজেণ্ট নিযুক্তিলৈকে, সকলো ক্ষেত্ৰতে এক নতুন প্ৰৱণতা সৃষ্টি কৰা হৈছিল । ৰামোজী ৰাওৱে পুৱা হোৱাৰ পূৰ্বে দৈনিক বাতৰিকাকতখন পাঠকৰ ঘৰ পোৱাৰ অধ্যায়টো আৰম্ভ কৰিছিল ।
ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাতৰি, নেতাসকলৰ ঘোষণা আৰু ৰাজহুৱা সভাত ভাষণৰ দিন আজি সমাপ্ত হৈছে । তেলেগু সাংবাদিকতাই গ্ৰাম্য পথ লৈছে । ৰামোজী ৰাওৱে বিশ্বাস কৰিছিল যে প্ৰকৃত বাতৰি দেশ আৰু ৰাজ্যৰ ৰাজধানীৰ পৰা আহিব নালাগে, তাৰ পৰিৱৰ্তে বাতৰিকাকতবোৰে প্ৰান্তীয় গাঁওবোৰত অসহায় লোকসকলে অনুভৱ কৰা দুখ-কষ্টক প্ৰাথমিকতা দিয়া উচিত ।
আজিও তেওঁ সেই বিশ্বাসৰ প্ৰতি প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ । সেই অনুসৰি, স্থানীয় ৰাজহুৱা সমস্যাবোৰক গুৰুত্ব দিয়াটো প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰায়ে আৰম্ভ হৈছিল । তেতিয়াৰে পৰা আজিলৈকে, স্থানীয় লোকসকলৰ জীৱনৰ সৈতে সম্পৰ্কিত বাতৰি আজিও মুখ্য হৈ আছে ।
ইনাডু : তেলুগু জনসাধাৰণৰ আত্মসন্মানৰ ধ্বজা
ইনাডু কেৱল বাতৰি নহয়; এয়া হৈছে তেলুগু জনসাধাৰণৰ আত্মসন্মানৰ ধ্বজা । ১৯৭৮ চনৰ পৰা ১৯৮৩ চনৰ ভিতৰত, কংগ্ৰেছ নেতৃত্বই পাঁচ বছৰত অন্ধ্ৰপ্ৰদেশৰ চাৰিগৰাকী মুখ্যমন্ত্ৰী পৰিৱৰ্তন কৰে । সেই সময়ত তেলুগু ৰাজ্যৰ আত্মসন্মান সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে এক নতুন ৰাজনৈতিক শক্তি হিচাপে তেলেগু দেশমৰ উত্থানক ৰাইজে আদৰণি জনাইছিল ।
তেলুগু দেশম পাৰ্টীয়ে আজি জনমতক সন্মান কৰা এখন আলোচনীৰ আগমনক আদৰণি জনাইছে । কিন্তু জনসাধাৰণক কেতিয়াও অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হোৱা নাই । ১৯৮৩ চনৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ পিছদিনা নিজৰ সম্পাদকীয়ত ৰামোজী ৰাওৱে স্পষ্টকৈ কৈছিল যে স্বৈৰতান্ত্ৰিক শাসনক প্ৰতিৰোধ কৰাৰ লক্ষ্যৰে আমি তেলুগু দেশমৰ কাষত থিয় দিওঁ ।
কিন্তু যেতিয়া সেই দলটো শাসনলৈ আহে, ভাল কাম কৰিলে প্ৰশংসা কৰিব আৰু ভুল কৰিলে সতৰ্ক কৰি দিব । এন টি ৰামাৰাওৰ শাসনকালত কৰা ভুলবোৰ ইনাডুৱে নিঃসংকোচে উন্মোচিত কৰিছিল । যেতিয়া কংগ্ৰেছে 1984 চনত এনটিআৰ চৰকাৰক উৎখাত কৰিছিল, ইনাডুৱে গণতন্ত্ৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে যুঁজ দিছিল ।
২০০৩ চনত তদানীন্তন বিৰোধী নেতা ৱাইএছ ৰাজশেখৰ ৰেড্ডীৰ পদযাত্ৰাক ব্যাপকভাৱে প্ৰচাৰ কৰা হৈছিল । তাৰ পিচত কাকতখনে কংগ্ৰেছৰ কেলেংকাৰীবোৰ প্ৰকাশ কৰে । 2019 চনত জগনৰ পদযাত্ৰাও ইনাডুৱে প্ৰকাশ কৰিছিল । জগন শাসনলৈ অহাৰ পিচত ইনাডু, ইটিভি আৰু ইটিভি ভাৰতে জগনৰ অৰাজকতা দমন কৰি নৱ-অন্ধ্ৰত গণতন্ত্ৰ পুনৰুদ্ধাৰত তেওঁলোকৰ ভূমিকা পালন কৰিছিল ৷
প্ৰযুক্তিক আলিংগন আৰু ডিজিটেল সম্প্ৰসাৰণ
প্ৰযুক্তিবিদ্যাক গ্ৰহণ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত সকলোতকৈ আগত থকা ইনাডুৱে সকলো তেলেগু দৈনিকৰ পূৰ্বে ইণ্টাৰনেট জগতত প্ৰৱেশ কৰিছিল । 1999 চনত সমগ্ৰ বিশ্বৰ তেলেগু জনসাধাৰণক ইনাডুৰ বাতৰি সৰ্বপ্ৰথমে আৰু দ্ৰুততাৰে সময়োপযোগীভাৱে উপলব্ধ কৰোৱাৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা উচ্চাকাংক্ষাৰে Eenadu.net আৰম্ভ কৰা হৈছিল ।
ৰামোজী ৰাওৱে দুটা দশক ধৰি ইংৰাজী দৈনিক নিউজটাইমৰ সফল নেতৃত্ব দিছিল । ১৯৮৪ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত আৰম্ভ কৰা এই কাকতে শ শ সাংবাদিকৰ বাবে সুযোগ প্ৰদান কৰে ।
ইটিভি : তেলুগু টেলিভিছনৰ বিপ্লৱ
যদি ইনাডুৱে প্ৰিণ্ট মিডিয়াত এক চাঞ্চল্যৰ সৃষ্টি কৰিছিল, ইলেক্ট্ৰ'নিক মাধ্যমত ৰামোজী ৰাওৰ দ্বাৰা আৰম্ভ কৰা ইটিভিক তেলুগু টিভিৰ অগ্ৰদূত বুলি গণ্য কৰা হয় । ইটিভিয়ে ভিজুৱেল মিডিয়াত একঘেয়ামী সলনি কৰি 1995 চনৰ 27 আগষ্টত তেলুগুত প্ৰথম 24 ঘণ্টাৰ চেনেল হিচাপে আৰম্ভ হয় ।
যদিও ইয়াৰ নামটোৱে মনোৰঞ্জন বুজায়, ই ঘৰুৱা দৰ্শকৰ বাবে অভিনৱ কাৰ্যসূচী সম্প্ৰচাৰ কৰে । সপ্তাহত এখন ধাৰাবাহিক উপভোগ কৰা দৰ্শকক ইটিভিয়ে দৈনিক ধাৰাবাহিকৰ সৈতে টিভিত নিমজ্জিত থাকিবলৈ বাধ্য কৰিছিল ।
ইটিভি কেৱল চিনেমা বাবে মনোৰঞ্জনৰ বৃত্ততে আবদ্ধ নহয় । ইয়াৰ কাৰ্যসূচীয়ে 'অন্নদাতা'ৰ জৰিয়তে শস্য চপোৱাৰ ক্ষেত্ৰত জাগৰণৰ কথা শিকায় । প্ৰয়াত এছ পি বালা সুব্ৰমনিয়ামৰ সৈতে ৰামোজী ৰাওৰ দ্বাৰা অনুষ্ঠিত 'পদুতা তিয়াগা' অনুষ্ঠানটোৱে চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগক শ শ গায়ক প্ৰদান কৰিছে আৰু আজিও এই সেৱা আগবঢ়াই আহিছে ।
'ষ্টাৰ উইমেন'ৰ দৰে এক কাৰ্যসূচী গিনিজ বুকত প্ৰৱেশ কৰিছে । 'জবৰদস্ত' কমেডি শ্ব'টোৱে দৰ্শকসকলক খোলাকৈ হাঁহিবলৈ বাধ্য কৰিছে আৰু ৰিয়েলিটি ডান্স শ্ব'টোৱে দৰ্শকসকলক জড়িত কৰি তুলিছে । ৰামোজী ৰাওৱে ইটিভি অনুষ্ঠান দিছে, যিয়ে জনসাধাৰণক মনোৰঞ্জনত নিমজ্জিত কৰি ৰাখিছে ।
ইটিভি নেটৱৰ্কৰ সম্প্ৰসাৰণ
মানৱ সম্পৰ্কক মূল্য দিয়া আৰু সাংস্কৃতিক পৰম্পৰাবোৰ ভৱিষ্যত প্ৰজন্মলৈ প্ৰেৰণ কৰাৰ বাবে ইটিভি নেটৱৰ্ক বিভিন্ন ৰাজ্যলৈ সম্প্ৰসাৰিত হৈছিল । ২০০০ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ইটিভি বাংলা আৰম্ভ হয় । তাৰ পিচত তিনি মাহৰ ভিতৰত এটা মাৰাঠী চেনেল আৰম্ভ হয় আৰু পৰৱৰ্তী পাঁচ মাহত ইটিভি কানাড়াই সম্প্ৰচাৰ আৰম্ভ কৰে ।
২০০১ চনৰ আগষ্টমাহত ইটিভিয়ে উৰ্দুত সম্প্ৰচাৰ আৰম্ভ কৰে । ২০০২ চনৰ জানুৱাৰী মাহত ৰামোজী ৰাওৱে একেদিনাই ছয়টা চেনেল মুকলি কৰি সংবাদ মাধ্যমৰ ইতিহাসত আন এক চাঞ্চল্যৰ সৃষ্টি কৰে । আঞ্চলিক ভাষাৰ চেনেলবোৰৰ সৈতে ইটিভি দৰ্শকৰ ওচৰলৈ যোৱা এক বিশাল নেটৱৰ্ক হৈ পৰিছে ।
ৰামোজী ৰাওৱে ইটিভিক এক মনোৰঞ্জনমূলক তেলুগু চেনেলৰ পৰা এক তথ্য বিপ্লৱলৈ পৰিৱৰ্তন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয় । তেলুগু ভূমিত তথ্য প্ৰচাৰ কৰিবলৈ ২০০৩ চনৰ ডিচেম্বৰত ইটিভি-২ নিউজ চেনেল মুকলি কৰা হৈছিল । ৰাজ্যখনৰ বিভাজনৰ পিচত ইটিভি অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ আৰু ইটিভি তেলেংগানা আৰম্ভ হয় ।
ই শেহতীয়া বাতৰি, বিশ্লেষণ আৰু বাস্তৱ জীৱনৰ ওপৰত প্ৰতিবেদন আগবঢ়ায় । ইটিভিৰ অৰ্থ হৈছে বিশ্বাসযোগ্যতা, সংবেদনশীলতাৰ পৰা আঁতৰি থাকি তথ্যক গুৰুত্ব দিয়া, পৰ্দাত দেখা বিষয়টোৰ ওপৰত বিশ্বাস অৰ্জন কৰা ।
ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ বাবে ডিজিটেল মাধ্যম
ৰামোজী ৰাওৱে দৰ্শকৰ ৰুচি অনুসৰি ইটিভি নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰিত কৰি ইটিভি প্লাছ, ইটিভি চিনেমা, ইটিভি অভিৰুচি আৰু ইটিভি স্পিৰিচুৱেলৰ দৰে চেনেল সৃষ্টি কৰে আৰু বিভিন্ন কাৰ্যসূচীৰে দৰ্শকক মনোৰঞ্জন দিয়ে । ভৱিষ্যতৰ পূৰ্বানুমান কৰি ৰাওৱে ইটিভি ভাৰতৰ সৈতে সৰ্ববৃহৎ ডিজিটেল মিডিয়া বিভাগ সৃষ্টি কৰে । ই হৈছে 13 টা ভাষাত বাতৰি আগবঢ়োৱা সৰ্ববৃহৎ ডিজিটেল প্লেটফৰ্ম ।
শিশুৰ মনোৰঞ্জন আৰু অ'টিটি প্লেটফৰ্ম
ৰামোজী ৰাওৰ শিশুসকলক মনোৰঞ্জন প্ৰদান কৰাৰ ধাৰণাটোৱে ইটিভি বাল ভাৰতৰ জন্ম দিয়ে । এই চেনেলটোৱে 4-14 বছৰ বয়সৰ শিশুৰ বাবে 12 টা ভাষাত কাৰ্টুন কাৰ্যসূচী আগবঢ়ায় । ইটিভিয়ে ইটিভি উইন এপৰ সৈতে মনোৰঞ্জনৰ ভৱিষ্যত অ'টিটি প্লেটফৰ্মত প্ৰৱেশ কৰিছিল । ইয়াত ৰোমাঞ্চকৰ ৱেব ছিৰিজ আছে আৰু সকলো চলচ্চিত্ৰ তাৰকা ইয়াত উপলব্ধ । এই সন্মিলিত প্ৰচেষ্টাই ইটিভিক কোটি কোটি দৰ্শকক প্ৰভাৱিত কৰা নেটৱৰ্ক হিচাপে গঢ়ি তুলিছে ।
ৰামোজী ৰাওৰ উদ্ভাৱনীমূলক মনোভাব আৰু সত্য আৰু সামাজিক জাগৰণৰ প্ৰতি সম্পূৰ্ণ সমৰ্পণে সংবাদ মাধ্যমৰ দৃশ্যপটত এক কাহানিও নজহা-নপমা চাপ পেলাইছে । তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰীয়েও ইয়াৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত আৰু অনুপ্ৰেৰিত হৈ ইয়াৰ ধাৰা অব্যাহত ৰাখিছে । ইয়ে প্ৰমাণ কৰে যে সামাজিক দায়বদ্ধতাৰ ভাবনাৰে সংবাদ মাধ্যমে সমাজক পৰিৱৰ্তন কৰিব পাৰে আৰু ভাষা আৰু সংস্কৃতি উন্নত কৰিব পাৰে ।
ছপাৰ পৰা বৈদ্যুতিন, তাৰ পৰা ডিজিটেললৈকে সংবাদ মাধ্যমত তেওঁৰ এই যাত্ৰাই তেওঁৰ উদ্ভাৱন আৰু উৎকৰ্ষতাৰ নিৰন্তৰ অনুসৰণ প্ৰদৰ্শন কৰে । যাৰ ফলত তেওঁ এই ক্ষেত্ৰখনত এগৰাকী প্ৰকৃত অগ্ৰগামী হৈ পৰিছে । তেওঁৰ বিদেহ আত্মাৰ চিৰশান্তি কামনা কৰিলো ।