হায়দৰাবাদ: ৰে’ল যাত্ৰা কৰোঁতে ক্ৰছিঙত অপেক্ষা কৰিবলগাত পৰিছে নিশ্চয় আপুনিও ৷ আমি বহুতেই ভাবো যে ৰাজধানী এক্সপ্ৰেছ আৰু বন্দে ভাৰত এক্সপ্ৰেছ হৈছে আমাৰ দেশৰ আটাইতকৈ ভিআইপি ট্ৰেইন ৷ যিকেইখন ট্ৰেইনক আন ট্ৰেইনে বাট এৰি দিয়ে ৷ কিন্তু আপুনি জানেনে ভাৰতৰ ৰে’লপথত চলা এখন বিশেষ ট্ৰেইনক ৰাজধানী এক্সপ্ৰেছ বা বন্দে ভাৰত এক্সপ্ৰেছেও বাট এৰি দিয়ে ৷
বেছিভাগ দেশতে ৰে’ল দুৰ্ঘটনাৰ দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিস্থিতিত পথ দুৰ্ঘটনাৰ প্ৰট’কলৰ দৰেই সাহায্য আৰু উদ্ধাৰ অভিযান অসামৰিক কৰ্তৃপক্ষই নেতৃত্ব দিয়ে । কিন্তু ভাৰতত ভাৰতীয় ৰে’লৱেই সকলো উদ্ধাৰ আৰু সাহায্যৰ সম্পূৰ্ণ দায়িত্ব লয় । এই প্ৰতিবেদনত ভাৰতত সৰ্বোচ্চ অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া ৰে‘লখনৰ বিষয়ে সবিশেষ উল্লেখ কৰা হৈছে ৷
দুৰ্ঘটনাৰ দৰে পৰিস্থিতি পৰিচালনাৰ বাবে ভাৰতীয় ৰে’লৱেৰ নিজস্ব এক সংগঠিত সকাহ বা উদ্ধাৰ আৰু সাহায্য প্ৰদানৰ ব্যৱস্থা আছে । যেতিয়াই ৰে’লৰ গাৰ্ড বা লোকো পাইলটে নিকটতম ষ্টেচন বা ডিভিজনেল কণ্ট্ৰ’ল ৰুম আৰু ওচৰৰ ৰে’ল ষ্টেচনলৈ কোনো দুৰ্ঘটনাৰ খবৰ দিয়ে, তেতিয়াই ভাৰতীয় ৰে’লৱেই দুৰ্ঘটনা সাহায্য ৰে’ল (Accident Relief Trains) আৰু দুৰ্ঘটনা সাহায্য চিকিৎসা ৰে’ল (Accident Relief Medical trains) চলোৱাৰ সিদ্ধান্ত লয় ।
দ্ৰুত প্ৰাৰম্ভিক সঁহাৰিৰ বাবে আৰু সম্ভৱপৰ দ্ৰুততম চিকিৎসা আৰু পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে ভাৰতীয় ৰে’লৱেই আই আৰ ব্যৱস্থাত ঘণ্টাত ১৬০ কিলোমিটাৰ গতিবেগত চলিব পৰা স্বয়ংচালিত দুৰ্ঘটনা সাহায্য ৰে’ল (এছ পি আৰ টি)ও প্ৰৱৰ্তন কৰিছে ।
সকলো দুৰ্ঘটনা সাহায্য ৰে’ল আৰু দুৰ্ঘটনা সাহায্য চিকিৎসা ভানৰ পূৰ্বনিৰ্ধাৰিত বিট, পৰিদৰ্শনৰ সময়সূচী আৰু সঁহাৰিৰ সময় থাকে । ইয়াৰ উপৰিও ভাৰতীয় ৰে’ল ব্যৱস্থাৰ ওপৰত বিভিন্ন ক্ষমতাৰ ৯০ টা ব্ৰেক ডাউন ক্ৰেন আছে ।
দুৰ্ঘটনা সাহায্য চিকিৎসা ভানৰ সবিশেষ
ভাৰতীয় ৰে’লৱেই দুৰ্যোগৰ সময়ত সঁহাৰি উন্নত কৰাৰ বাবে ইঞ্জিনেৰে বহন কৰা দুৰ্ঘটনা সাহায্য চিকিৎসা ভান (এ আৰ এম ভি)ৰ ঠাইত স্বয়ংচালিত দুৰ্ঘটনা সাহায্য চিকিৎসা ভান (এছ পি আৰ এম ভি)ও প্ৰৱৰ্তন কৰিছে । ঘণ্টাত ১৬০ কিলোমিটাৰ গতিৰে দ্ৰুতবেগী স্বয়ংচালিত দুৰ্ঘটনা সাহায্য ৰে’লৰ (এইচ এছ-স্পাৰ্ট) নিৰ্দিষ্টকৰণ চূড়ান্ত কৰা হৈছে আৰু ইয়াক বৰ্তমানৰ ঘণ্টাত ১১০ কিলোমিটাৰ SPART ৰ উপৰিও ক্ৰয় কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছে ।
ইয়াৰ উপৰিও পুনৰুদ্ধাৰৰ সময়ত ক্ষমতা উন্নত কৰাৰ বাবে ১৭৫ টন ক্ৰেন ক্ৰয় কৰা হৈছে যিটো ভাৰতীয় ৰে’লৱেৰ সৈতে উপলব্ধ বৰ্তমানৰ ১৪০ টি ক্ৰেনতকৈ উন্নত । দুৰ্যোগৰ সময়ত সঁহাৰিৰ সময় ক্ষীপ্ৰ কৰিবলৈ সোণালী সময় (Golden Hour)ৰ ধাৰণাটোও স্বীকৃতি দিয়া হৈছে ।
সামৰণিত ক’ব পাৰি যে ভাৰতীয় ৰে’লৱেত আমি প্ৰায়ে বন্দে ভাৰত আৰু ৰাজধানী এক্সপ্ৰেছৰ দৰে ৰে’লসমূহক অগ্ৰাধিকাৰ আৰু গতিৰ প্ৰতীক হিচাপে দেখিবলৈ পাওঁ যদিও ইয়াতকৈও গুৰুত্বপূৰ্ণ এখন ৰে’ল আছে যাক সদায় অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হয় ।
জৰুৰীকালীন অৱস্থাত দ্ৰুত সঁহাৰিৰ বাবে ডিজাইন কৰা এই বিশেষ ৰে’লে ভাৰতৰ অনন্য পন্থাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে, য’ত ৰে’লৱেই সাহায্য আৰু উদ্ধাৰ অভিযানৰ নেতৃত্ব দিয়ে, যাতে সহায় যিমান পাৰি ক্ষীপ্ৰতাৰে উপস্থিত হোৱাটো নিশ্চিত কৰে । ই ভাৰতীয় ৰে’লৱেৰ কেৱল পৰিবহণৰ প্ৰতি নহয়, ৰে’লযোগে যাত্ৰা কৰা সকলোৰে জীৱন আৰু সুৰক্ষাৰ প্ৰতিও সমৰ্পিতাৰ প্ৰমাণ হিচাপে থিয় দিছে ।
লোকমান্য তিলক এক্সপ্ৰেছ দুৰ্ঘটনাত পতিত হোৱাৰ প্ৰকৃত কাৰণসমূহ কি ?