ETV Bharat / bharat

হিমালয়ৰ হিমবাহ হ্ৰদৰ সম্প্ৰসাৰণ, ভাৰতৰ বাবে ই কিয় উদ্বেগজনক ? - Glacial Lakes in Himalayas

Glacial Lakes in Himalayas : ইছৰোৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি সম্প্ৰসাৰণ হোৱা ১৩০ টা হিমবাহ হ্ৰদ ভাৰতৰ ভিতৰত আছে । এইবোৰ সিন্ধু, গংগা আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ অৱবাহিকাত বিস্তৃত হৈ আছে । বিস্তৃত হিমবাহ আৰু বৰফৰ আৱৰণৰ বাবে হিমালয় পৰ্বতমালাক প্ৰায়ে তৃতীয় মেৰু বুলি কোৱা হয় ।

Glacial Lakes in Himalayas
হিমালয়ৰ হিমবাহ হ্ৰদৰ সম্প্ৰসাৰণ, ভাৰতৰ বাবে ই কিয় উদ্বেগজনক
author img

By ETV Bharat Assamese Team

Published : Apr 23, 2024, 2:28 PM IST

নেশ্যনেল ডেস্ক, ২৩ এপ্ৰিল: ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থাই (ইছৰো) এক প্ৰতিবেদনত কয় যে ২০১৬-১৭ বৰ্ষত চিনাক্ত কৰা হিমালয়ৰ ২,৪৩১ টা হিমবাহ হ্ৰদৰ কমেও ৮৯ শতাংশই ১৯৮৪ চনৰ পৰা যথেষ্ট সম্প্ৰসাৰিত হৈছে ।

বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে ইছৰোৰ বিশ্লেষণৰ ফলাফল উদ্বেগজনক কিয়নো উষ্ণতাৰ ফলত হিমবাহ হ্ৰদসমূহৰ সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত নামনি অঞ্চলবোৰত বিস্তৃত পৰিণাম হ'ব পাৰে । ইছৰোৱে কয় যে যোৱা ৩-৪ দশকৰ উপগ্ৰহ তথ্য সংগ্ৰহে গ্লেচিয়াটেড পৰিৱেশত হোৱা পৰিৱৰ্তনৰ বিষয়ে মূল্যৱান প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰদান কৰে ।

১৯৮৪ চনৰ পৰা ২০২৩ চনলৈ ভাৰতীয় হিমালয় নদী অৱবাহিকাৰ অঞ্চলসমূহ বন্দী কৰা দীৰ্ঘম্যাদী উপগ্ৰহ ছবিয়ে হিমবাহ হ্ৰদসমূহত গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিৱৰ্তন সূচাইছে বুলি ইছৰোৱে প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰিছে । ইছৰোৰ প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে ৬০১ টা হিমবাহ হ্ৰদ বা ৮৯ শতাংশ দুবাৰতকৈ অধিক সম্প্ৰসাৰিত হৈছে আৰু ১০ টা হ্ৰদ ১.৫ গুণ আৰু তেওঁলোকৰ আকাৰৰ দুগুণলৈকে বৃদ্ধি হৈছে । ৬৫ টা হ্ৰদ ১.৫ গুণ সম্প্ৰসাৰিত হৈছে ।

১০ হেক্টৰতকৈ ডাঙৰ ২,৪৩১ টা হিমবাহ হ্ৰদৰ ভিতৰত, ৬৭৬ টা যথেষ্ট সম্প্ৰসাৰিত হৈছে আৰু ইয়াৰে প্ৰায় ১৩০ টা হ্ৰদ ভাৰতত আছে – ৬৫ (সিন্ধু নদী অৱবাহিকা), ৭ (গংগা নদী অৱবাহিকা) আৰু ৫৮ (ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী অৱবাহিকা) । এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিশ্লেষণে দেখুৱাইছে যে ৩১৪ টা হ্ৰদ ৪,০০০ ৰ পৰা ৫,০০০ মিটাৰ পৰিসৰত অৱস্থিত আৰু ২৯৬ টা হ্ৰদ ৫,০০০ মিটাৰ উচ্চতাৰ ওপৰত বুলি ইছৰোৱে সোমবাৰে মুকলি কৰা 'ছেটেলাইট ইনচাইটচ: এক্সপেণ্ডিং গ্লেচিয়েল লেক ইন দ্যা ইণ্ডিয়ান হিমালয়' প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে ।

ইছৰোৰ মতে হিমাচল প্ৰদেশত ৪,০৬৮ মিটাৰ উচ্চতাত অৱস্থিত ঘেপাং ঘাট হিমবাহ হ্ৰদ (সিন্ধু নদী অৱবাহিকা)ত দীৰ্ঘম্যাদী পৰিৱৰ্তনৰ ফলত ১৯৮৯ ৰ পৰা ২০২২ চনৰ ভিতৰত আকাৰ ৩৬.৪৯ ৰ পৰা ১০১.৩০ হেক্টৰলৈ ১৭৮ শতাংশ বৃদ্ধি পাইছে । বৃদ্ধিৰ হাৰ প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ১.৯৬ হেক্টৰ ।

ইছৰোৱে কয় যে কঠিন আৰু দুৰ্গম ভূখণ্ডৰ বাবে অধ্যয়নটোত প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছিল । উপগ্ৰহ ৰিম'ট চেঞ্চিং প্ৰযুক্তিয়ে অৱশ্যে ইয়াৰ বিস্তৃত আৱৰণ আৰু ভেটিভেবিলিটিৰ বাবে ইনভেণ্টৰী আৰু নিৰীক্ষণৰ বাবে এক উৎকৃষ্ট সঁজুলি হিচাপে সহায় কৰে ।

হিমালয় পৰ্বতমালাক প্ৰায়ে 'তৃতীয় মেৰু' বুলি কোৱা হয় কিয়নো তেওঁলোকৰ বিস্তৃত হিমবাহ আৰু বৰফৰ আৱৰণ আছে আৰু তেওঁলোকৰ ভৌতিক বৈশিষ্ট আৰু তেওঁলোকৰ সামাজিক প্ৰভাৱ দুয়োটাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বব্যাপী জলবায়ুৰ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰতি তেওঁলোক অত্যন্ত সংবেদনশীল । হিমালয়ৰ হিমবাহ হ্ৰদসমূহত গুৰুত্বপূৰ্ণ সম্প্ৰসাৰণ দেখুওৱা উপগ্ৰহ চিত্ৰই বিশেষকৈ ভাৰতত অধিক সতৰ্কতাৰ কথা কৈছে ।

লগতে পঢ়ক:পিথোৰাগড়ত বাগৰিল হিমবাহ : সেনা-স্থানীয় লোকৰ যাতায়ত বন্ধ - Glacier Slipped In Uttarakhand

নেশ্যনেল ডেস্ক, ২৩ এপ্ৰিল: ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থাই (ইছৰো) এক প্ৰতিবেদনত কয় যে ২০১৬-১৭ বৰ্ষত চিনাক্ত কৰা হিমালয়ৰ ২,৪৩১ টা হিমবাহ হ্ৰদৰ কমেও ৮৯ শতাংশই ১৯৮৪ চনৰ পৰা যথেষ্ট সম্প্ৰসাৰিত হৈছে ।

বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে ইছৰোৰ বিশ্লেষণৰ ফলাফল উদ্বেগজনক কিয়নো উষ্ণতাৰ ফলত হিমবাহ হ্ৰদসমূহৰ সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত নামনি অঞ্চলবোৰত বিস্তৃত পৰিণাম হ'ব পাৰে । ইছৰোৱে কয় যে যোৱা ৩-৪ দশকৰ উপগ্ৰহ তথ্য সংগ্ৰহে গ্লেচিয়াটেড পৰিৱেশত হোৱা পৰিৱৰ্তনৰ বিষয়ে মূল্যৱান প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰদান কৰে ।

১৯৮৪ চনৰ পৰা ২০২৩ চনলৈ ভাৰতীয় হিমালয় নদী অৱবাহিকাৰ অঞ্চলসমূহ বন্দী কৰা দীৰ্ঘম্যাদী উপগ্ৰহ ছবিয়ে হিমবাহ হ্ৰদসমূহত গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিৱৰ্তন সূচাইছে বুলি ইছৰোৱে প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰিছে । ইছৰোৰ প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে ৬০১ টা হিমবাহ হ্ৰদ বা ৮৯ শতাংশ দুবাৰতকৈ অধিক সম্প্ৰসাৰিত হৈছে আৰু ১০ টা হ্ৰদ ১.৫ গুণ আৰু তেওঁলোকৰ আকাৰৰ দুগুণলৈকে বৃদ্ধি হৈছে । ৬৫ টা হ্ৰদ ১.৫ গুণ সম্প্ৰসাৰিত হৈছে ।

১০ হেক্টৰতকৈ ডাঙৰ ২,৪৩১ টা হিমবাহ হ্ৰদৰ ভিতৰত, ৬৭৬ টা যথেষ্ট সম্প্ৰসাৰিত হৈছে আৰু ইয়াৰে প্ৰায় ১৩০ টা হ্ৰদ ভাৰতত আছে – ৬৫ (সিন্ধু নদী অৱবাহিকা), ৭ (গংগা নদী অৱবাহিকা) আৰু ৫৮ (ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী অৱবাহিকা) । এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিশ্লেষণে দেখুৱাইছে যে ৩১৪ টা হ্ৰদ ৪,০০০ ৰ পৰা ৫,০০০ মিটাৰ পৰিসৰত অৱস্থিত আৰু ২৯৬ টা হ্ৰদ ৫,০০০ মিটাৰ উচ্চতাৰ ওপৰত বুলি ইছৰোৱে সোমবাৰে মুকলি কৰা 'ছেটেলাইট ইনচাইটচ: এক্সপেণ্ডিং গ্লেচিয়েল লেক ইন দ্যা ইণ্ডিয়ান হিমালয়' প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে ।

ইছৰোৰ মতে হিমাচল প্ৰদেশত ৪,০৬৮ মিটাৰ উচ্চতাত অৱস্থিত ঘেপাং ঘাট হিমবাহ হ্ৰদ (সিন্ধু নদী অৱবাহিকা)ত দীৰ্ঘম্যাদী পৰিৱৰ্তনৰ ফলত ১৯৮৯ ৰ পৰা ২০২২ চনৰ ভিতৰত আকাৰ ৩৬.৪৯ ৰ পৰা ১০১.৩০ হেক্টৰলৈ ১৭৮ শতাংশ বৃদ্ধি পাইছে । বৃদ্ধিৰ হাৰ প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ১.৯৬ হেক্টৰ ।

ইছৰোৱে কয় যে কঠিন আৰু দুৰ্গম ভূখণ্ডৰ বাবে অধ্যয়নটোত প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছিল । উপগ্ৰহ ৰিম'ট চেঞ্চিং প্ৰযুক্তিয়ে অৱশ্যে ইয়াৰ বিস্তৃত আৱৰণ আৰু ভেটিভেবিলিটিৰ বাবে ইনভেণ্টৰী আৰু নিৰীক্ষণৰ বাবে এক উৎকৃষ্ট সঁজুলি হিচাপে সহায় কৰে ।

হিমালয় পৰ্বতমালাক প্ৰায়ে 'তৃতীয় মেৰু' বুলি কোৱা হয় কিয়নো তেওঁলোকৰ বিস্তৃত হিমবাহ আৰু বৰফৰ আৱৰণ আছে আৰু তেওঁলোকৰ ভৌতিক বৈশিষ্ট আৰু তেওঁলোকৰ সামাজিক প্ৰভাৱ দুয়োটাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বব্যাপী জলবায়ুৰ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰতি তেওঁলোক অত্যন্ত সংবেদনশীল । হিমালয়ৰ হিমবাহ হ্ৰদসমূহত গুৰুত্বপূৰ্ণ সম্প্ৰসাৰণ দেখুওৱা উপগ্ৰহ চিত্ৰই বিশেষকৈ ভাৰতত অধিক সতৰ্কতাৰ কথা কৈছে ।

লগতে পঢ়ক:পিথোৰাগড়ত বাগৰিল হিমবাহ : সেনা-স্থানীয় লোকৰ যাতায়ত বন্ধ - Glacier Slipped In Uttarakhand

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.