ETV Bharat / bharat

ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোডৰ প্ৰয়োজনীয়তা - STILWELL ROAD HISTORY

ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোড ক'ত আছে ? উত্তৰ-পূৱৰ ক্ষেত্ৰত এই পথৰ গুৰুত্ব কি ?

Stilwell road
ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোড (ETV Bharat)
author img

By ETV Bharat Assamese Team

Published : Feb 23, 2025, 4:43 PM IST

তেজপুৰ : এডভাণ্টেজ আছাম ২.০ৰ বাবে ৰাজ্য চৰকাৰে ইতিমধ্যে প্ৰস্তুতি সম্পূৰ্ণ কৰি তুলিছে । এডভাণ্টেজ আছাম ২.০ৰ বিনিয়োগৰ বাবে বহুতো বিদেশী প্ৰতিষ্ঠানৰ সমাগম হ'ব বুলি আশা কৰা হৈছে । বিনিয়োগ আৰু বাণিজ্যিক দুয়োটা ক্ষেত্ৰতে অগ্ৰাধিকাৰ লাভ কৰে যোগাযোগ ব্যৱস্থাই । এই যোগাযোগ ব্যৱস্থাৰ বিশ্বৰ ভিতৰতে অন্যতম এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পথ হৈছে ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোড বা পথ ।

অব্যৱহৃত হৈ পৰি থকা দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ পথ । এডভাণ্টেজ আছাম ২.০ত এই ঐতিহাসিক পথটোৰ বিষয়ে পৰ্যালোচনা হোৱাৰ থল আছে নেকি ? কাৰণ এই পথ মুকলি হ'লে দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ লগত এক যোগসূত্ৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে । বহু সময়ত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ উগ্ৰপন্থী সমস্যাৰ বাবে এই পথটো কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰণালয়ৰ অধীনত আছে ।

কি এই ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোড :

দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত আমেৰিকাৰ নেতৃত্বত মিত্ৰশক্তিৰ সৈন্যই নিৰ্মাণ কৰিছিল ১৭২৬ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘৰ ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোড । ই অসমৰ লিডুৰ পৰা আৰম্ভ হৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ বংগ-অসম ৰে'লপথৰ অন্যতম ৰে'লহেড, চীনৰ কুনমিঙৰ সৈতে সংযোগ হোৱা বাৰ্মা পথলৈ সংযোগ হৈছে । এই পথ লেখাপানী, জয়ৰামপুৰ, নামম্পং আৰু ভাৰত-বাৰ্মা (বৰ্তমান ম্যানমাৰ) সীমান্তৰ পাংছাউ পাছৰ মাজেৰে পাৰ হৈছিল । এই পথটো মুঠ ৯০০০ ফুট উচ্চতাৰ পাটকাই পাৰ্বত্য অঞ্চল অতিক্ৰম কৰি শিন্দৱিয়াঙত ওলাই আহি মিটকীনা অঞ্চলত প্ৰৱেশ কৰে ।

Stilwell road
ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোড (ETV Bharat)

মূলতঃ 'লিডু ৰোড' নামেৰে নামাকৰণ কৰা এই পথটো আমেৰিকাৰ জেনেৰেল জোছেফ ৱাৰেন ষ্টিলৱেলৰ প্ৰত্যক্ষ তত্বাৱধানত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু ১৯৪৫ চনৰ আৰম্ভণিতে চাইং কাই-শ্বেকৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি তেওঁৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা হৈছিল । জাপানী বাহিনীৰ পৰা বাৰ্মা (ম্যানমাৰ)ৰ প্ৰতিৰক্ষাৰ বাবে চীন-বাৰ্মা-ভাৰত (চিবিআই) থিয়েটাৰত মিত্ৰশক্তিৰ মুখ্য কৰ্মচাৰী আছিল জেনেৰেল ষ্টিলৱেল । ষ্টিলৱেলে কাৰিকৰীভাৱে চীন আৰু ভাৰত-চীন (বৰ্তমান ভিয়েটনাম) আৰু চিয়াম (বৰ্তমান থাইলেণ্ড)ৰ এনে অংশৰ মিত্ৰশক্তিৰ উচ্চতম অধিনায়ক জেনৰলিচিমো চায়িং কাই-শ্বেকৰ (Generlissimo) অধীনত সেৱা আগবঢ়াইছিল যিবোৰ সৈন্যৰ বাবে সুলভ হৈ পৰিব পাৰে আৰু ১৯৪৩ চনত এডমিৰেল লৰ্ড মাউণ্টবেটেনৰ অধীনত পৰে যিজনক দক্ষিণ-পূৱ এছিয়া বাহিনীৰ উচ্চতম মিত্ৰশক্তিৰ অধিনায়ক হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয় ।

সেই সময়ত ষ্টিলৱেলক দক্ষিণ-পূৱ এছিয়া বাহিনীৰ উপ-উচ্চতম মিত্ৰশক্তিৰ অধিনায়ক হিচাপেও নিযুক্তি দিয়া হৈছিল । কিন্তু জটিল কমাণ্ড গাঁথনিৰ ভিতৰত একাধিক পদবীৰ ফলত জেনেৰেল ষ্টিলৱেলে প্ৰায়ে কমাণ্ডৰ শৃংখল ভাঙিবলৈ সক্ষম হৈছিল আৰু কাৰ্যকৰী বিষয়ত আমেৰিকাৰ যৌথ মুখ্য কৰ্মচাৰীৰ সৈতে পোনপটীয়াকৈ যোগাযোগ কৰিছিল ।

বিশিষ্ট শিক্ষাবিদ তথা ৰাজনৈতিক সমালোচক ডঃ প্ৰাণজিত হাজৰিকাই ইটিভি ভাৰতক কয়,"ষ্টিলৱেল পথৰে যাতায়ত সুচল হ'লে উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ লগতে দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ এক যোগসূত্ৰ সম্ভৱ হ'ব । ফলত ব্যৱসায়, বাণিজ্যৰ অগ্ৰগতিত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ৰাজ্যই এক গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান লাভ কৰিব । এডভাণ্টেজ আছাম ২.০ৰ জৰিয়তে বিষয়টোৱে বিশেষ গুৰুত্ব পালে নিশ্চয়কৈ দেশৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ লগতে বৈদেশিক ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ বাণিজ্যই নতুন গতি লাভ কৰিব ।"

তেওঁ লগতে কয়,"পূৰ্বতে ভাৰত চৰকাৰে এই পথটো ম্যানমাৰ (বাৰ্মা), চীন আৰু দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ অন্যান্য দেশসমূহক সংযোগ কৰিবলৈ বাণিজ্যিক পথৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ হিচাপে পুনৰ মুকলি কৰাৰ বাবে ইয়াৰ এক্ট ইষ্ট পলিচিত প্ৰস্তাৱ আগবঢ়াইছিল । এই পথটো বাণিজ্যিক পথ হিচাপে পুনৰ মুকলি কৰিলে চুবুৰীয়া দেশৰ জনসাধাৰণৰ মাজত পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ বৃদ্ধি পাব আৰু সদস্য দেশসমূহৰ মাজত সু-সম্পৰ্ক অক্ষুণ্ণ থাকিব ।

ইয়াৰ উপৰিও ই বাণিজ্য বৃদ্ধি কৰিব আৰু আভ্যন্তৰীণ আৰু বিদেশী পৰ্যটককো আকৰ্ষণ কৰিব কাৰণ এই পথটো নিজেই ঐতিহাসিকভাৱে বিখ্যাত আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ বাবে উল্লেখযোগ্য, যিয়ে পাছলৈ এই অতি পিছপৰা সীমান্ত অঞ্চলটোৰ আৰ্থ-সামাজিক উন্নয়নত সহায় কৰিব আৰু স্থানীয় জনসাধাৰণক উপকৃত কৰিব ।" ইতিমধ্যে নাগালেণ্ড আৰু মণিপুৰৰ পৰা ম্যানমাৰৰ সৈতে আৰু অসম আৰু ত্ৰিপুৰাৰ পৰা বাংলাদেশলৈ বাণিজ্যিক পথ অনুমোদিত হৈছে যিটো অঞ্চলটোৰ অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ দিশত বৈদেশিক বাণিজ্য আৰু আঞ্চলিক সহযোগিতাৰ অন্যতম উল্লেখযোগ্য মাধ্যম বুলি তেওঁ উল্লেখ কৰে ।

আনহাতে অৰুণাচল প্ৰদেশৰ পাংছাওৰ বাসিন্দা হেলগেট জাৰ্নেলৰ স্বত্বাধিকাৰী টম চিমাই ইটিভি ভাৰতক কয়, "যদি ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল পথ পুনৰ মুকলি কৰা হয় তেনেহ'লে ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে সমগ্ৰ উত্তৰ-পূৱ ভাৰতৰ লগত দক্ষিণ পূৱ এছিয়াৰ লগত পুনৰ যোগসূত্ৰ গঢ় দিব ।"

উল্লেখযোগ্য স্থান :

এই পথটোৰ উল্লেখযোগ্য স্থানসমূহৰ ভিতৰত হেমিল্টন দলং ঐতিহাসিক । কাৰণ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত এই দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল । ই ষ্টিলৱেল ৰোডত লিডু আৰু কোনমিঙৰ মাজত প্ৰায় ১৭৬২ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘৰ পথত অৱস্থিত । উল্লেখযোগ্য যে ভাৰত-ম্যানমাৰৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সীমান্ত ১,৬৪৩ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘৰ । এই নিৰ্ধাৰিত সীমান্তৰ ভিতৰত অৰুণাচল প্ৰদেশত (৫২০ কিলোমিটাৰ) সীমাৰ সংস্পৰ্শত আছে । যোৱা জানুৱাৰী মাহত ম্যানমাৰ সীমান্তৰ অৰুণাচল প্ৰদেশৰ পাংছাও পাছত হোৱা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মহোৎসৱৰ সময়ত এই পথ কিছু অংশ ভ্ৰমণ কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰিছিল পৰ্যটকৰ দলে । ম্যানমাৰৰ পৰা অহা লোকসকলৰ বৰ্তমান কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰণালয়ৰ মুক্ত বিচৰণ এলেকা নীতি প্ৰযোজ্য হৈ থকাৰ বাবে মাত্ৰ ১০ কিলোমিটাৰহে প্ৰৱেশ কৰিব পাৰে ।

লগতে পঢ়ক :চেণ্টাৰ ফৰ বিয়েৰ ৰিহেবিলিটেচন এণ্ড কনজাৰ্ভেচনলৈ সোণৰ পদক - GOLD MEDAL TO CBRC

তেজপুৰ : এডভাণ্টেজ আছাম ২.০ৰ বাবে ৰাজ্য চৰকাৰে ইতিমধ্যে প্ৰস্তুতি সম্পূৰ্ণ কৰি তুলিছে । এডভাণ্টেজ আছাম ২.০ৰ বিনিয়োগৰ বাবে বহুতো বিদেশী প্ৰতিষ্ঠানৰ সমাগম হ'ব বুলি আশা কৰা হৈছে । বিনিয়োগ আৰু বাণিজ্যিক দুয়োটা ক্ষেত্ৰতে অগ্ৰাধিকাৰ লাভ কৰে যোগাযোগ ব্যৱস্থাই । এই যোগাযোগ ব্যৱস্থাৰ বিশ্বৰ ভিতৰতে অন্যতম এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পথ হৈছে ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোড বা পথ ।

অব্যৱহৃত হৈ পৰি থকা দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ পথ । এডভাণ্টেজ আছাম ২.০ত এই ঐতিহাসিক পথটোৰ বিষয়ে পৰ্যালোচনা হোৱাৰ থল আছে নেকি ? কাৰণ এই পথ মুকলি হ'লে দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ লগত এক যোগসূত্ৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে । বহু সময়ত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ উগ্ৰপন্থী সমস্যাৰ বাবে এই পথটো কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰণালয়ৰ অধীনত আছে ।

কি এই ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোড :

দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত আমেৰিকাৰ নেতৃত্বত মিত্ৰশক্তিৰ সৈন্যই নিৰ্মাণ কৰিছিল ১৭২৬ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘৰ ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোড । ই অসমৰ লিডুৰ পৰা আৰম্ভ হৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ বংগ-অসম ৰে'লপথৰ অন্যতম ৰে'লহেড, চীনৰ কুনমিঙৰ সৈতে সংযোগ হোৱা বাৰ্মা পথলৈ সংযোগ হৈছে । এই পথ লেখাপানী, জয়ৰামপুৰ, নামম্পং আৰু ভাৰত-বাৰ্মা (বৰ্তমান ম্যানমাৰ) সীমান্তৰ পাংছাউ পাছৰ মাজেৰে পাৰ হৈছিল । এই পথটো মুঠ ৯০০০ ফুট উচ্চতাৰ পাটকাই পাৰ্বত্য অঞ্চল অতিক্ৰম কৰি শিন্দৱিয়াঙত ওলাই আহি মিটকীনা অঞ্চলত প্ৰৱেশ কৰে ।

Stilwell road
ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল ৰোড (ETV Bharat)

মূলতঃ 'লিডু ৰোড' নামেৰে নামাকৰণ কৰা এই পথটো আমেৰিকাৰ জেনেৰেল জোছেফ ৱাৰেন ষ্টিলৱেলৰ প্ৰত্যক্ষ তত্বাৱধানত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু ১৯৪৫ চনৰ আৰম্ভণিতে চাইং কাই-শ্বেকৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি তেওঁৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা হৈছিল । জাপানী বাহিনীৰ পৰা বাৰ্মা (ম্যানমাৰ)ৰ প্ৰতিৰক্ষাৰ বাবে চীন-বাৰ্মা-ভাৰত (চিবিআই) থিয়েটাৰত মিত্ৰশক্তিৰ মুখ্য কৰ্মচাৰী আছিল জেনেৰেল ষ্টিলৱেল । ষ্টিলৱেলে কাৰিকৰীভাৱে চীন আৰু ভাৰত-চীন (বৰ্তমান ভিয়েটনাম) আৰু চিয়াম (বৰ্তমান থাইলেণ্ড)ৰ এনে অংশৰ মিত্ৰশক্তিৰ উচ্চতম অধিনায়ক জেনৰলিচিমো চায়িং কাই-শ্বেকৰ (Generlissimo) অধীনত সেৱা আগবঢ়াইছিল যিবোৰ সৈন্যৰ বাবে সুলভ হৈ পৰিব পাৰে আৰু ১৯৪৩ চনত এডমিৰেল লৰ্ড মাউণ্টবেটেনৰ অধীনত পৰে যিজনক দক্ষিণ-পূৱ এছিয়া বাহিনীৰ উচ্চতম মিত্ৰশক্তিৰ অধিনায়ক হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয় ।

সেই সময়ত ষ্টিলৱেলক দক্ষিণ-পূৱ এছিয়া বাহিনীৰ উপ-উচ্চতম মিত্ৰশক্তিৰ অধিনায়ক হিচাপেও নিযুক্তি দিয়া হৈছিল । কিন্তু জটিল কমাণ্ড গাঁথনিৰ ভিতৰত একাধিক পদবীৰ ফলত জেনেৰেল ষ্টিলৱেলে প্ৰায়ে কমাণ্ডৰ শৃংখল ভাঙিবলৈ সক্ষম হৈছিল আৰু কাৰ্যকৰী বিষয়ত আমেৰিকাৰ যৌথ মুখ্য কৰ্মচাৰীৰ সৈতে পোনপটীয়াকৈ যোগাযোগ কৰিছিল ।

বিশিষ্ট শিক্ষাবিদ তথা ৰাজনৈতিক সমালোচক ডঃ প্ৰাণজিত হাজৰিকাই ইটিভি ভাৰতক কয়,"ষ্টিলৱেল পথৰে যাতায়ত সুচল হ'লে উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ লগতে দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ এক যোগসূত্ৰ সম্ভৱ হ'ব । ফলত ব্যৱসায়, বাণিজ্যৰ অগ্ৰগতিত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ৰাজ্যই এক গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান লাভ কৰিব । এডভাণ্টেজ আছাম ২.০ৰ জৰিয়তে বিষয়টোৱে বিশেষ গুৰুত্ব পালে নিশ্চয়কৈ দেশৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ লগতে বৈদেশিক ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ বাণিজ্যই নতুন গতি লাভ কৰিব ।"

তেওঁ লগতে কয়,"পূৰ্বতে ভাৰত চৰকাৰে এই পথটো ম্যানমাৰ (বাৰ্মা), চীন আৰু দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ অন্যান্য দেশসমূহক সংযোগ কৰিবলৈ বাণিজ্যিক পথৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ হিচাপে পুনৰ মুকলি কৰাৰ বাবে ইয়াৰ এক্ট ইষ্ট পলিচিত প্ৰস্তাৱ আগবঢ়াইছিল । এই পথটো বাণিজ্যিক পথ হিচাপে পুনৰ মুকলি কৰিলে চুবুৰীয়া দেশৰ জনসাধাৰণৰ মাজত পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ বৃদ্ধি পাব আৰু সদস্য দেশসমূহৰ মাজত সু-সম্পৰ্ক অক্ষুণ্ণ থাকিব ।

ইয়াৰ উপৰিও ই বাণিজ্য বৃদ্ধি কৰিব আৰু আভ্যন্তৰীণ আৰু বিদেশী পৰ্যটককো আকৰ্ষণ কৰিব কাৰণ এই পথটো নিজেই ঐতিহাসিকভাৱে বিখ্যাত আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ বাবে উল্লেখযোগ্য, যিয়ে পাছলৈ এই অতি পিছপৰা সীমান্ত অঞ্চলটোৰ আৰ্থ-সামাজিক উন্নয়নত সহায় কৰিব আৰু স্থানীয় জনসাধাৰণক উপকৃত কৰিব ।" ইতিমধ্যে নাগালেণ্ড আৰু মণিপুৰৰ পৰা ম্যানমাৰৰ সৈতে আৰু অসম আৰু ত্ৰিপুৰাৰ পৰা বাংলাদেশলৈ বাণিজ্যিক পথ অনুমোদিত হৈছে যিটো অঞ্চলটোৰ অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ দিশত বৈদেশিক বাণিজ্য আৰু আঞ্চলিক সহযোগিতাৰ অন্যতম উল্লেখযোগ্য মাধ্যম বুলি তেওঁ উল্লেখ কৰে ।

আনহাতে অৰুণাচল প্ৰদেশৰ পাংছাওৰ বাসিন্দা হেলগেট জাৰ্নেলৰ স্বত্বাধিকাৰী টম চিমাই ইটিভি ভাৰতক কয়, "যদি ঐতিহাসিক ষ্টিলৱেল পথ পুনৰ মুকলি কৰা হয় তেনেহ'লে ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে সমগ্ৰ উত্তৰ-পূৱ ভাৰতৰ লগত দক্ষিণ পূৱ এছিয়াৰ লগত পুনৰ যোগসূত্ৰ গঢ় দিব ।"

উল্লেখযোগ্য স্থান :

এই পথটোৰ উল্লেখযোগ্য স্থানসমূহৰ ভিতৰত হেমিল্টন দলং ঐতিহাসিক । কাৰণ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত এই দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল । ই ষ্টিলৱেল ৰোডত লিডু আৰু কোনমিঙৰ মাজত প্ৰায় ১৭৬২ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘৰ পথত অৱস্থিত । উল্লেখযোগ্য যে ভাৰত-ম্যানমাৰৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সীমান্ত ১,৬৪৩ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘৰ । এই নিৰ্ধাৰিত সীমান্তৰ ভিতৰত অৰুণাচল প্ৰদেশত (৫২০ কিলোমিটাৰ) সীমাৰ সংস্পৰ্শত আছে । যোৱা জানুৱাৰী মাহত ম্যানমাৰ সীমান্তৰ অৰুণাচল প্ৰদেশৰ পাংছাও পাছত হোৱা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মহোৎসৱৰ সময়ত এই পথ কিছু অংশ ভ্ৰমণ কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰিছিল পৰ্যটকৰ দলে । ম্যানমাৰৰ পৰা অহা লোকসকলৰ বৰ্তমান কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰণালয়ৰ মুক্ত বিচৰণ এলেকা নীতি প্ৰযোজ্য হৈ থকাৰ বাবে মাত্ৰ ১০ কিলোমিটাৰহে প্ৰৱেশ কৰিব পাৰে ।

লগতে পঢ়ক :চেণ্টাৰ ফৰ বিয়েৰ ৰিহেবিলিটেচন এণ্ড কনজাৰ্ভেচনলৈ সোণৰ পদক - GOLD MEDAL TO CBRC

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.