বিশেষ প্ৰতিবেদন , ২৫ জুলাই : জম্মু অঞ্চলত ভাৰতীয় সেনা আৰু শিবিৰসমূহত হঠাতে হোৱা সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণৰ ফলত বহু বিশ্লেষকে পাকিস্তান আৰু চীনৰ সৈতে সীমান্তৰ স্থিৰতা আৰু জম্মু-কাশ্মীৰৰ আগন্তুক নিৰ্বাচনৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱৰ বিষয়ে উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰিছে । উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ পদক্ষেপৰ ফলত এই বছৰৰ শেষৰ ফালে জম্মু-কাশ্মীৰত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে । চীন আৰু পাকিস্তানৰ সৈতে ভাৰতৰ সম্পৰ্ক আগন্তুক দিনত কেনেকুৱা হ'ব তাৰো ইংগিত বহন কৰিছে ।
কাশ্মীৰ উপত্যকাত পৰ্যটকৰ বৰ্ধিত ভিৰত উচ্ছ্বাসৰ বিপৰীতে সেনা আৰু অন্যান্য নিৰাপত্তা বাহিনীৰ বিৰুদ্ধে হোৱা এই হিংসাত্মক ঘটনা সাংঘাতিক । ৰাজ্যখনৰ জম্মু জিলাৰ ৰিয়াচি চহৰৰ এটা খাদত পৰি থকা এখন বাছত সন্ত্ৰাসবাদীয়ে নিৰ্দয়ভাৱে গুলীচালনা কৰাৰ পিচতো এই ভিৰ বৃদ্ধি পাইছে । এই ঘটনাটো ৯ জুনত সংঘটিত হৈছিল । প্ৰায় একে সময়তে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়েও তৃতীয় কাৰ্যকালৰ বাবে শপত গ্ৰহণ কৰিছিল । তেতিয়াৰে পৰা নিৰাপত্তা বাহিনীৰ ওপৰত আৰু বহু আক্ৰমণ হৈছে ।
বহু বছৰ ধৰি শান্ত হৈ থকা জম্মু অঞ্চলৰ ডোডা, কাঠুৱা আৰু ৰিয়াচিত হতাহতৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে । লক্ষণীয় কথাটো হ'ল যে কাশ্মীৰৰ পৰা জম্মুৰ কম সন্ত্ৰাসবাদ প্ৰৱণ অঞ্চললৈ মনোনিবেশ কৰা হৈছে । কৌশলগত বিশেষজ্ঞসকলৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা অধিক উদ্বেগজনক কথাটো হ'ল যে জম্মু অঞ্চলৰ সেনাক চীনা সেনাৰ প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ লাডাখলৈ স্থানান্তৰিত কৰাৰ পিচত এই অঞ্চলত সন্ত্ৰাসবাদৰ ঘটনা বৃদ্ধি পাইছে । য'ত ২০২০ চনৰ জুনত গালৱানত পিএলএ সেনাৰ সৈতে এক বিশৃংখল পৰিৱেশৰ সৃষ্টি হৈছিল । এই ঘটনাত ভাৰতৰ ২০ গৰাকী জোৱান শ্বহীদ হৈছিল ।
তেতিয়াৰ পৰাই ভাৰতীয় সেনাই চীনৰ ওচৰত অৱস্থিত খণ্ডসমূহত নিজৰ উপস্থিতি বৃদ্ধি কৰি আহিছে । যদি পাকিস্তান আৰু চীনৰ সৈতে যুদ্ধসদৃশ পৰিস্থিতি বৃদ্ধি হয় ইছলামাবাদ আৰু বেইজিঙে ইজনে সিজনৰ সৈতে সামৰিক কাৰ্যকলাপৰ সমন্বয় কৰিব আৰু ভাৰতত সন্ত্ৰাসবাদৰ ঘটনা বৃদ্ধি পাব পাৰে বুলি অনুমান কৰাটো ভুল নহ'ব ।
বিশেষজ্ঞসকলে দাবী কৰিছে যে ভাৰতীয় সেনাক আক্ৰমণ কৰা সন্ত্ৰাসবাদীসকলৰ ওচৰত উন্নত মানৰ অস্ত্ৰ আৰু লজিষ্টিক সমৰ্থন আছে । তেওঁলোকৰ দৃষ্টিত বেছিভাগ সন্ত্ৰাসবাদী পাকিস্তানৰ অনুপ্ৰৱেশকাৰী । সেয়েহে এয়া স্পষ্ট যে তেওঁলোকৰ হয় পাকিস্তান বা চীনৰ সমৰ্থন আছে । তেওঁলোকে নিজে সেনাক অতিক্ৰম কৰিবলৈ সক্ষম নাছিল । যেতিয়া নিজৰ দেশ আৰু চৰকাৰ সংকটত আছে তেতিয়া পাকিস্তানৰ সেনাই কিয় এইটো কৰিছিল ? ভাৰতীয় প্ৰতিৰক্ষা চক্ৰত এক দৃষ্টিভংগী আছে যে পাকিস্তানৰ সেনাই দেখুৱাব বিচাৰে যে জম্মু আৰু কাশ্মীৰ ৰাজ্যক বিশেষ মৰ্যাদা দিয়া অনুচ্ছেদ ৩৭০ বাতিলৰ বিৰোধিতা কৰা সকলৰ বাবে সন্ত্ৰাসবাদীৰ পৰা যথেষ্ট সমৰ্থন আছে ।
এনে কোনো দৃষ্টিভংগী নাই যিয়ে দেখুৱাই যে সেনা সমস্যাত আছে কিয়নো ই জম্মু অঞ্চলত এছঅ'পি অনুসৰণ কৰা নাই । বিশেষজ্ঞৰ কণ্ঠস্বৰে দাবী কৰে যে যদি সেনাই নিশ্চিত কৰিছিল যে ইয়াৰ সুৰক্ষিত বাহনসমূহৰ পূৰ্বে পথ মুকলি দল (আৰঅপি) আছিল তেন্তে সন্ত্ৰাসবাদীয়ে এই বাহনবোৰত আক্ৰমণ কৰাত সফল হোৱাৰ কোনো সম্ভাৱনা নাথাকিব । প্ৰতিখন সুৰক্ষিত বুলেট প্ৰুফ জীপৰ মূল্য ১.৫ কোটি টকা যদিও ইয়াক আৰডিএক্সৰ দৰে শক্তিশালী গোলাবাৰুদৰ দ্বাৰা ধ্বংস কৰিব পাৰি ।
অৱশ্যে আটাইতকৈ আকৰ্ষণীয় দিশটো হ'ল যে ই কাশ্মীৰ উপত্যকাৰ বৰ্ধিত পৰ্যটনক প্ৰভাৱিত কৰা নাই । এতিয়া কেৱল শ্ৰীনগৰতে নহয়, সমগ্ৰ কাশ্মীৰ উপত্যকাতে ভাড়ালৈ এটা কোঠা পোৱাটো অসম্ভৱ । যদি কোনো এজনে তেনে কোঠা পাই তেওঁ ভাগ্যৱান হয় । কিন্তু সাধাৰণ কোঠাৰ শুল্ক ৩ তাৰকা হোটেলৰ সমান হয় । বেছিভাগ হাউছ ব'ট (House boat) ভৰ্তি হৈ আছে আৰু লাল চকৰ ডাউনটাউনত গুজৰাটী, মাৰাঠী, বঙালী আৰু হিন্দী ভাষী লোকৰ ভিৰ দেখা গৈছে । ফেৰেন (দীঘল কাশ্মীৰী পোছাক) বা ড্ৰাই ফ্ৰুইটছ ক্ৰয় কৰাৰ সময়ত বহুতো পৰ্যটকে দৰদাম কৰি থকা দেখা গৈছে । যাৰ পৰা এটা প্ৰশ্ন উদয় হৈছে যে ৰাজ্যখনত সকলো ঠিকে আছে নে ? অনুচ্ছেদ ৩৭০ বাতিল কৰাৰ পিচত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে নতুন কাশ্মীৰ বুলি অভিহিত কৰা অঞ্চলটোত এইবোৰ স্বাভাৱিক অৱস্থা ঘূৰি অহাৰ লক্ষণ নহয় নেকি ?
আন কিছুমান সূচক আছে যিয়ে মুছলমান প্ৰধান চহৰখনত এক বৃহৎ পৰিৱৰ্তনৰ ইংগিত দিয়ে । কিয়নো অঞ্চলটোত পুৱা উচ্চ স্বৰত 'হৰ হৰ মহাদেৱ'ৰ শ্ল'গান শুনিবলৈ পোৱা যায় । আজানৰ সৈতে তীব্ৰ প্ৰতিযোগিতা হোৱা দেখা যায় । এই প্ৰতিযোগিতামূলক সাম্প্ৰদায়িকতাৰ প্ৰভাৱ থাকিব পাৰে । জানিব পৰা মতে বহুতো কাশ্মীৰী পণ্ডিত বহু বছৰ ধৰি উপত্যকাটোত বসতি স্থাপন কৰি আছে । কিন্তু কিছু বছৰ আগলৈ শ্ৰীনগৰত এটা মন্দিৰৰ পৰা এনে ধৰণৰ শ্ল'গান শুনা পোৱাটো অকল্পনীয় আছিল । এতিয়া প্ৰশাসনে দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা পৰ্যটকৰ আগমনৰ লগতে সমগ্ৰ শ্ৰীনগৰ চহৰত সেনাৰ উপস্থিতিৰ জৰিয়তে ইয়াক সহজ কৰি তুলিছে ।
পৰ্যটন ব্যৱসায়ৰ সৈতে জড়িতসকলৰ সৈতে কথা পাতিলে এনে এক ধাৰণা হয় যে সকলোৱে ধন উপাৰ্জন কৰি আছে আৰু তেওঁলোক সাধাৰণতে এই পৰিস্থিতিত সন্তুষ্ট । অৱশ্যে সঁচা অৰ্থত এনে নহয় । সাধাৰণ কাশ্মীৰীসকলে তেওঁলোকৰ মনৰ কথা কোৱাৰ পূৰ্বে কোনোৱে তেওঁলোকৰ কথা শুনি আছে নে নাই জানিবলৈ চেষ্টা কৰক । তেওঁলোক কেতিয়াও নিশ্চিত নহয় যে তেওঁলোকৰ বন্ধু বা তেওঁলোকৰ শত্ৰু কোন ? এগৰাকী স্থানীয় কাশ্মীৰী শিল্পীৰ মতে এনে কোনো ৰাজনৈতিক প্ৰতিনিধি নাই যিয়ে তেওঁলোকৰ অনুভূতি স্পষ্ট কৰিব পাৰে । যদি সন্ত্ৰাসবাদীসকলে গোপনে প্ৰৱেশ কৰি স্থানীয় সমৰ্থন ল'বলৈ সক্ষম হয় তেনেহ'লে ইয়াৰ এটাই কাৰণ যে এনে কিছুমান লোক আছে যি এতিয়াও তেওঁলোকৰ উদ্দেশ্যৰ প্ৰতি সহানুভূতিশীল ।
অৱশ্যে ৰাজ্যপালৰ শাসনৰ ১০ বছৰৰ পিচত বিধানসভা নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰাৰ বিষয়ে বহুতৰে বিভিন্ন প্ৰত্যাশা আছে । এইটো এটা বেলেগ বিষয় যে ৰাজ্যপালে আৰক্ষী বিভাগ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাৰ লগতে বিষয়াৰ স্থানান্তৰৰ দিশটো চাব । কিন্তু বৃহৎ পৰিৱৰ্তনটো হ'ব যে ৰাজ্য চৰকাৰেই সন্ত্ৰাসবাদীসকলৰ ওপৰত চোকা দৃষ্টি ৰাখিব । যদি নিৰ্বাচন সঁচাকৈয়ে অনুষ্ঠিত হয় আৰু বৰ্ধিত হিংসাৰ বাবে ইয়াক পিছুৱাই দিয়া নহয় তেন্তে এয়া এক পৃথক কাশ্মীৰ হ'ব ।
অনুচ্ছেদ ৩৭০ বাতিল হোৱাৰ পিচৰে পৰা ফাৰুক আব্দুল্লা, তেওঁৰ পুত্ৰ ওমৰ আৰু মেহমুদা মুফতিৰ দৰে নেতাসকলে অৱমূল্যায়ন আৰু অপ্ৰাসংগিকতাৰ এক পৰ্যায়ৰ মাজেৰে পাৰ হৈ আহিছে । শেহতীয়াকৈ অনুষ্ঠিত সংসদীয় নিৰ্বাচনত ওমৰ আব্দুল্লা এগৰাকী কাৰাগাৰত বন্দী নেতা ইঞ্জিনীয়াৰ ৰাছিদৰ হাতত পৰাজিত হৈছিল । ইঞ্জিনীয়াৰ ৰাছিদৰ দৰে অধিক নেতা ক্ষমতালৈ অহাৰ এক শক্তিশালী সম্ভাৱনা আছে যিয়ে ৰাজ্যখনত বিদ্যমান শক্তিৰ ভাৰসাম্য সলনি কৰিব পাৰে ।
কিন্তু ডাঙৰ প্ৰশ্নটো হ'ল যে সফলতাৰে নিৰ্বাচন সমাপ্ত হোৱাৰ লগে লগে খিলঞ্জীয়া কাশ্মীৰীৰ বা অনুপ্ৰৱেশকাৰীৰ দ্বাৰা হোৱা হিংসাৰ সমাপ্ত হ'ব নেকি ?
