নিউজ ডেস্ক, ৪ মে' : দেশৰ উদ্যোগসমূহক ইন্ধন যোগোৱাৰ বাবে অক্লান্তভাৱে কাম কৰা কয়লাখনি কৰ্মীসকলক সন্মান জনোৱাৰ বাবে প্ৰতি বছৰে ৪ মে'ত কয়লাখনি কৰ্মী দিৱস পালন কৰা হয় । কয়লা, এক গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰাকৃতিক সম্পদ, যি বিদ্যুৎ উৎপাদন, তীখা উৎপাদন আৰু চিমেণ্ট উৎপাদনত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে ।
কয়লাখনি কৰ্মী দিৱসত, সকলোৱে সাহসী ব্যক্তিসকলৰ প্ৰতি কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰে ৷ যিসকলে এই অত্যাৱশ্যকীয় সামগ্ৰী আহৰণ কৰিবলৈ গভীৰ ভূগৰ্ভত পৰিশ্ৰম কৰে, প্ৰায়ে প্ৰত্যাহ্বানজনক আৰু বিপদজনক পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হয় ।
তাৎপৰ্য : কয়লাখনিকৰ্মী দিৱসৰ যথেষ্ট গুৰুত্ব আছে ৷ কিয়নো ই কয়লাখনি কৰ্মীসকলৰ ত্যাগ আৰু অৱদানক সোঁৱৰাই দিয়ে । ই এই শ্ৰমিকসকলৰ দ্বাৰা সহ্য কৰা বিপদাশংকা আৰু কষ্টৰ স্মাৰক হিচাপে কাম কৰে ৷ যাৰ ভিতৰত আছে কৰ্তব্যৰ সময়ত প্ৰাণ হেৰুওৱা লোকসকল । ইয়াৰ উপৰিও, এই দিনটোত কয়লাখনি কৰ্মীসকলৰ কল্যাণ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় স্বাস্থ্য আৰু সুৰক্ষা ব্যৱস্থাৰ বিষয়ে সজাগতা বৃদ্ধি কৰা হয় ।
ইতিহাস : কয়লাখনি কৰ্মী দিৱসৰ আৰম্ভণি ১৯৫২ চনত খনি আইন প্ৰণয়নৰ সৈতে অনুসৰণ কৰা হৈছিল ৷ যাৰ উদ্দেশ্য আছিল কয়লাখনি কৰ্মীসকলৰ কামৰ পৰিস্থিতি উন্নত কৰা । এই আইনখনে চিকিৎসা সুবিধা, সুৰক্ষা ব্যৱস্থা আৰু উদ্ধাৰ কেন্দ্ৰৰ বাবে ব্যৱস্থা বাধ্যতামূলক কৰিছিল । কয়লা খনন ১৭৭৪ চনত আৰম্ভ হোৱাৰ পৰা ই ভাৰতৰ ঔদ্যোগিক ইতিহাসৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংশ হৈ আহিছে ৷ যি ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ সময়ত গুৰুত্ব লাভ কৰিছে ।
ভাৰতত কয়লা খনন : ভাৰতত কয়লা খনন শতিকাজুৰি যথেষ্ট বিকশিত হৈছে ৷ ওড়িশা, ঝাৰখণ্ড আৰু পশ্চিম বংগৰ দৰে অঞ্চলবোৰ মুখ্য কয়লা উৎপাদক অঞ্চল হিচাপে চিহ্নিত হৈছে । ইয়াৰ অৰ্থনৈতিক গুৰুত্ব থকা স্বত্বেও, কয়লা খননে বহুতো প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰিছে । যাৰ ভিতৰত আছে পৰিৱেশৰ অৱক্ষয়, স্বাস্থ্যৰ বিপদ, আৰু সুৰক্ষাৰ চিন্তা । ১৯৭১-১৯৭৩ চনত কয়লা খনিৰ ৰাষ্ট্ৰীয়কৰণৰ লক্ষ্য আছিল উদ্যোগটোৰ উন্নত নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ব্যৱস্থাপনা নিশ্চিত কৰি ইয়াৰ কিছুমান সমস্যা সমাধান কৰা ।
কয়লা খনি কৰ্মী দিৱসৰ উদ্ধৃতি :
মাৰ্টিন ক্ৰুজ স্মিথ : তেতিয়া কয়লা খননৰ সম্পূৰ্ণ ধাৰণা আছিল ৷ যিটো নিজৰ বাবে এক সংস্কৃতি, পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ বিপদজনক জীৱিকা, আৰু যি এক নিৰ্দিষ্ট প্ৰকাৰৰ মানুহক আকৰ্ষণ আৰু বিকাশ কৰে ।
কেথাৰিন সুচানাহ প্ৰিচাৰ্ড : খনন উদ্যোগে কিছুমান পুৰুষ-মহিলাৰ বাবে সম্পদ আৰু ক্ষমতাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ৷ কিন্তু ইয়াৰ বিশাল খোজৰ তলত বহুতেই সদায় ছিন্নভিন্ন আৰু আঘাতপ্ৰাপ্ত হৈ থাকিব ।
মেহমেত মুৰাট লাডান : প্ৰতিবাৰেই গৰম কয়লাৰ চৌকাটোৰ সন্মুখত নিজকে গৰম কৰিলে ঠাণ্ডা আন্ধাৰ কৰিড’ৰত থকা কয়লা খনিৰ কৰ্মীসকলক মনত পেলাওক আৰু তেওঁলোকৰ বাবে প্ৰাৰ্থনা কৰক ।
উইলিয়াম শ্বেটনাৰ : মই ধাৰাবাহিক এখন সৃষ্টি কৰাটো অতি কঠিন বুলি গণ্য কৰো । কিন্তু তাৰ পাচত কয়লা খনিত কাম কৰা লোকৰ লগত কথা পাতিলো, সঁচাকৈয়ে কঠোৰ পৰিশ্ৰম ।
আৰ্থাৰ চুলিভান : এদিন কাম কঠিন, পিছদিনা সহজ; কিন্তু যদি মই প্ৰেৰণাৰ বাবে অপেক্ষা কৰিলোঁহেঁতেন তেন্তে মই একো কৰা উচিত নাছিল বুলি ভয় কৰো । শ্ৰমিকজনে খাদৰ ওপৰত বহি কয়লা বুদবুদ হৈ পানীৰ ওপৰলৈ উঠিবলৈ অপেক্ষা নকৰে । এজনে গভীৰলৈ যাব লাগিব আৰু প্ৰতিটো শিৰাৰ ওপৰত সাৱধানে কাম কৰিব লাগিব ।
ভাৰতত কয়লা খননৰ দ্বাৰা সন্মুখীন হোৱা প্ৰত্যাহ্বানসমূহ :
পাৰিপাৰ্শ্বিক অৱক্ষয় : কয়লা খনন কাৰ্যই বায়ু, পানী আৰু মাটি প্ৰদূষণত অৰিহণা যোগায় ৷ যাৰ ফলত বনধ্বংস, মাটি খহনীয়া, আৰু বাসস্থান ধ্বংস হয় । এই প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ পুনৰ স্থাপন আৰু বহনক্ষম খনন পদ্ধতিৰ দৰে প্ৰশমন ব্যৱস্থা অপৰিহাৰ্য ।
স্বাস্থ্যৰ বিপদ : কয়লাখনিৰ ধূলি আৰু বিপদজনক কামৰ স্থিতিৰ দীৰ্ঘম্যাদী সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ ফলত কয়লা খনিকৰ্মীসকল শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ ৰোগ, ছালৰ বিকাৰ আৰু শ্ৰৱণ শক্তি হ্ৰাসৰ সন্মুখীন হয় । খনিকৰ্মীসকলৰ কল্যাণ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে নিয়মীয়া স্বাস্থ্য পৰীক্ষা আৰু সুৰক্ষা সঁজুলিৰ ব্যৱস্থাসহ ব্যাপক স্বাস্থ্য আৰু সুৰক্ষা কাৰ্যসূচী অপৰিহাৰ্য ।
সুৰক্ষাৰ চিন্তা : কয়লা খনিত অপৰ্যাপ্ত সুৰক্ষা ব্যৱস্থাৰ ফলত দুৰ্ঘটনা, আঘাত আৰু প্ৰাণহানি হয় । যি কঠোৰ সুৰক্ষা নিয়মাৱলীৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু খনিকৰ্মীসকলৰ বাবে বৰ্ধিত প্ৰশিক্ষণৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে । উন্নত প্ৰযুক্তি যেনে দূৰৱৰ্তী নিৰীক্ষণ প্ৰণালী আৰু মিথেন চিনাক্তকৰণ সঁজুলিয়ে সুৰক্ষাৰ মানদণ্ড বৃদ্ধি কৰিব পাৰে ।
ভূমি অধিগ্ৰহণ আৰু স্থানচ্যুতি : বৃহৎ পৰিমাণৰ কয়লা খনন প্ৰকল্পৰ বাবে প্ৰায়ে ভূমি অধিগ্ৰহণৰ প্ৰয়োজন হয় ৷ যাৰ ফলত স্থানীয় সম্প্ৰদায় আৰু তেওঁলোকৰ জীৱিকা স্থানান্তৰিত হয় । কয়লা খননৰ আৰ্থ-সামাজিক প্ৰভাৱৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ স্বচ্ছ ভূমি অধিগ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়া আৰু ন্যায়সংগত পুনৰ্সংস্থাপন আঁচনি অপৰিহাৰ্য ।
অবৈধ খনন : অবৈধ কয়লা খনন কাৰ্যই নিয়ামক প্ৰচেষ্টাক হ্ৰাস কৰে ৷ যাৰ ফলত ৰাজহ লোকচান আৰু পাৰিপাৰ্শ্বিক ক্ষতি হয় । লগতে শ্ৰমিকসকলৰ সুৰক্ষা বিপদাপন্ন হয় । আইন প্ৰৱৰ্তনৰ ব্যৱস্থা শক্তিশালী কৰা আৰু অবৈধ খনন কাৰ্যকলাপৰ বাবে কঠোৰ জৰিমনা কাৰ্যকৰী কৰাটো এই সমস্যাৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ ।
কয়লা খনন সুৰক্ষাৰ উন্নতি : কয়লা খননত সুৰক্ষা বৃদ্ধিৰ প্ৰচেষ্টাৰ ফলত উন্নত প্ৰযুক্তি গ্ৰহণ, উন্নত প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচী আৰু শ্ৰমিকসকলৰ মাজত সজাগতা বৃদ্ধি হৈছে । ব্যৱস্থাপনা আৰু কৰ্মচাৰীসকলৰ মাজত সহযোগিতা, কঠোৰ সুৰক্ষা নিৰীক্ষণ প্ৰণালীৰ সৈতে, সুৰক্ষা মান ক্ৰমান উন্নত কৰাত অৰিহণা যোগাইছে । কয়লা খননৰ সৈতে সম্পৰ্কিত বিপদাশংকা অধিক হ্ৰাস কৰিবলৈ উদ্ভাৱনী সুৰক্ষা সমাধানৰ গৱেষণা আৰু বিকাশত নিৰন্তৰ বিনিয়োগ অপৰিহাৰ্য ।
