క్రెడిట్ స్కోరు(Credit Score) అనేది మూడెంకెల సంఖ్య. ఇది 300 నుంచి 900 మధ్య ఉంటుంది. 300 స్కోరు ఉన్నట్లయితే క్రెడిట్ స్కోరు మంచి స్థాయిలో లేనట్లు. అదే సమయంలో 900 అంటే క్రెడిట్ స్కోరు అత్యుత్తమంగా ఉన్నట్లు. రుణాలు, క్రెడిట్ కార్డులు ఇచ్చేందుకు బ్యాంకులు, ఫైనాన్స్ సంస్థలు 750 క్రెడిట్ స్కోరును పరిగణనలోకి తీసుకుంటాయి. క్రెడిట్ స్కోరు అనేది కొన్ని సార్లు తగ్గిపోతుంది. లోన్ తీసుకున్నప్పుడు, క్రెడిట్ కార్డు(Credit card) రద్దు చేసుకున్నప్పుడు, ఇతరత్ర సందర్భాల్లో ఇలా జరిగే ఆస్కారం ఉంటుంది. క్రెడిట్ స్కోరు ఎందుకు తగ్గుతుందో తెలుసుకుందాం.
తిరిగి చెల్లించే చరిత్ర(పేమెంట్ హిస్టరీ)
పేమెంట్ హిస్టరీ(payment history) అనేది క్రెడిట్ స్కోరుపై అత్యధికంగా ఆధారపడి ఉంటుంది. సిబిల్(CIBIL) ప్రకారం క్రెడిట్ స్కోరులో దీని వాటా 30 శాతం. మిగతా అంశాల కంటే దీనికి ఎక్కువ వేయిటేజీ ఉంది. ఆలస్యంగా ఈఎమ్ఐ(EMI), క్రెడిట్ కార్డు బిల్లు చెల్లించినట్లయితే క్రెడిట్ స్కోరు తగ్గే అవకాశం ఉంటుంది. కొన్ని రోజులు ఆలస్యంగా పేమెంట్ చేసినట్లయితే క్రెడిట్ రిపోర్టులో అది కనిపించదు. అదే 30 రోజులకు మించి ఆలస్యంగా చెల్లించినట్లయితే క్రెడిట్ రిపోర్టులో అది కనిపిస్తుంది. దీనితో క్రెడిట్ స్కోరు తగ్గిపోతుంది. ఇంకా ఆలస్యంగా చెల్లించినట్లయితే మరింత పడిపోయే ప్రమాదం ఉంటుంది.
ఒకటి కంటే ఎక్కువ క్రెడిట్ కార్డులు ఉన్నట్లయితే వాటికి సంబంధించి పేమెంట్స్ సరిగ్గా చేయాలి. వాటికోసం రిమైండర్ యాప్లను ఉపయోగించుకోవచ్చు.
క్రెడిట్ యుటిలైజేషన్ రేషియో
క్రెడిట్ యుటిలైజేషన్ రేషియో(Credit utilization ratio) ఎక్కువ ఉన్నట్లయితే క్రెడిట్ స్కోరు తగ్గిపోతూ ఉంటుంది. క్రెడిట్ స్కోరును క్రెడిట్ యుటిలైజేషన్ ఎక్కువ ప్రభావితం చేస్తుంది. క్రెడిట్ బ్యూరో సిబిల్ ప్రకారం క్రెడిట్ స్కోరులో దీని వాటా 25 శాతం. అన్ని కార్డుల్లో మొత్తం ఉన్న క్రెడిట్ లిమిట్(Credit limit)లో వాడుకున్న మొత్తాన్ని తెలియజేసేదే క్రెడిట్ యుటిలైజేషన్ రేషియో. ఎక్కువ క్రెడిట్ వాడుకున్నట్లయితే రుణ అవసరం ఎక్కువ ఉన్నట్లు ఆర్థిక సంస్థలు భావిస్తాయి. ఎక్కువ క్రెడిట్ ఉపయోగించుకున్నట్లయితే వాటికి రిస్కు కూడా ఎక్కువగానే ఉంటుంది.
క్రెడిట్ యుటిలైజేషన్ రేషియోను 30 శాతం లోపు ఉంచుకోవటం ఉత్తమం. 50 శాతం కంటే ఎక్కువ క్రెడిట్ను ఉపయోగించుకున్నట్లయితే క్రెడిట్ స్కోరుపై ప్రతికూల ప్రభావం పడుతుంది. క్రెడిట్ లిమిట్ తగ్గిన సమయంలో నెలవారీ ఖర్చు యథతథంగా ఉన్నట్లయితే కూడా క్రెడిట్ యుటిలైజేషన్ పెరిగే ప్రమాదం ఉంటుంది.
క్రెడిట్ స్వభావం, వాటి వయస్సు (క్రెడిట్ మిక్స్, డ్యూరేషన్)
సిబిల్ ప్రకారం క్రెడిట్ స్కోరులో వీటి వెయిటేజీ 25 శాతంగా ఉంది. సెక్యూర్డ్, అన్ సెక్యూర్డ్ రుణాలు తీసుకున్నట్లయితే క్రెడిట్ స్వభావం మంచిగా ఉన్నట్లు. ఎలాంటి తనఖా ఉండదు కాబట్టి పర్సనల్ లోన్, క్రెడిట్ కార్డులు అన్ సెక్యూర్డ్ రుణాల కిందకు వస్తాయి. అదే సమయంలో వాహన రుణం, గృహ రుణాలు సెక్యూర్డ్ రుణాలు జాబితాలోకి వస్తాయి.