- కొవిడ్తో తలెత్తిన ఆర్థిక సంక్షోభం దేశంలోని వివిధ వర్గాలు, దేశాల మధ్య ప్రభావం చూపింది. కొన్ని దేశాలపై ఎక్కువ పడింది. వ్యక్తులు, కుటుంబాల గురించి ప్రత్యేకంగా చెప్పాల్సిన అవసరం లేదు. దిగువ మధ్య తరగతి, పేదల మీద చూపిన ప్రభావం అంచనాలకు అందడం లేదు. దాన్నుంచి వాళ్లు ఎప్పుడు బయట పడతారనేది అగమ్యగోచరమే.
- ప్రభుత్వాలు ఖర్చు చేసేటప్పుడు తక్షణ సంక్షోభాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకొనే కాకుండా మధ్య, దీర్ఘకాలంలో పెట్టుబడి-వృద్ధి, ఉపాధి అవకాశాలను పునరుద్ధరించడం.. ఇలా అన్ని అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి. ప్రజలకు ఉపయోగపడే సంక్షేమ కార్యక్రమాలు, నిరుద్యోగ బీమా లాంటివి ఎంత కాలం అవసరమైతే అంతకాలం కొనసాగించాలి.
-ఆర్థిక శాస్త్రవేత్త ప్రొఫెసర్‌ జయతీఘోష్‌ఎం.ఎల్‌.నరసింహారెడ్డి
కరోనా వల్ల ప్రపంచంలో 13.1 కోట్ల మంది కొత్తగా పేదరికంలోకి వెళ్లారు. పేదరికాన్ని తగ్గించేందుకు గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా జరుగుతున్న ప్రయత్నాలను ఇది వెనక్కు నెట్టింది. అన్ని ప్రాంతాల్లోనూ కొవిడ్‌ను కట్టడి చేసేవరకు ప్రపంచానికి దీని నుంచి విముక్తి ఉండదు. కొత్త మ్యుటేషన్లు వస్తున్నాయి. ఎక్కడైతే ఈ వైరస్‌ నియంత్రణలోకి రాదో అక్కడ కొత్త మ్యుటేషన్ల ప్రభావం ఎక్కువగా ఉంటుంది. వ్యాక్సిన్‌ విషయంలో వచ్చే కొన్ని నెలల్లో ఏం జరుగుతుందన్నది కీలకం కానుంది. మహమ్మారి వల్ల తలెత్తిన సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కోవటానికి వివిధ దేశాల్లోని ప్రభుత్వాలు ప్రజల కోసం వ్యయ బడ్జెట్లను భారీగా పెంచాల్సిన అవసరం ఏర్పడింది.
జనవరి 18న డబ్ల్యూటీవో డైరెక్టర్‌ జనరల్‌ ప్రకటన ప్రకారం 49 ధనిక దేశాలు 39 మిలియన్‌ డోసుల వ్యాక్సిన్‌ను ఆర్డర్‌ చేస్తే, తక్కువ ఆదాయం గల ఒక దేశం 25 డోసులు ఆర్డర్‌ చేసింది. 25 మిలియన్లు, 25 వేలు కాదు.. కేవలం 25 మాత్రమే. ఈ నివేదిక రాసే సమయానికి 130 దేశాల్లో ఒక సింగిల్‌ డోసు కూడా వేయలేదు. - ఆర్థిక శాస్త్రవేత్త ప్రొఫెసర్‌ జయతీఘోష్
ప్రపంచంలో ఉన్న ఆర్థిక అసమానతలు కరోనాతో తీవ్రరూపం దాల్చాయి. చివరకు కొవిడ్ వ్యాక్సిన్‌ పంపిణీలో కూడా అసమానతలు అధికమయ్యాయి. కొన్ని దేశాలు తమ జనాభా కంటే నాలుగు నుంచి పది రెట్లు ఎక్కువగా వ్యాక్సిన్‌ సరఫరాకు ఒప్పందాలు చేసుకొంటే 130 దేశాలకు ఇప్పటివరకు ఒక్కటి కూడా లేదు. ఇదే రీతిలో కొనసాగితే 2024 వరకు కూడా ఈ దేశాల్లో టీకాల ప్రక్రియ పూర్తి కాదు. ఈ ప్రభావం అంతర్జాతీయంగా ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధిపై ప్రభావం చూపుతుందని ప్రముఖ ఆర్థిక శాస్త్రవేత్త ప్రొఫెసర్‌ జయతీఘోష్ అభిప్రాయపడ్డారు.
ఆర్థిక శాస్త్రంలో నోబెల్‌ గ్రహీత జోసెఫ్‌ స్టిగ్లిట్జ్‌, అమెరికాలోని మసాచుసెట్స్‌ అమ్‌హెరెస్ట్‌ విశ్వవిద్యాలయంలో ఆర్థిక శాస్త్ర ప్రొఫెసర్‌గా పని చేస్తున్న జయతీఘోష్‌లు కొవిడ్తో ఆర్థిక సంక్షోభం-అంతర్జాతీయంగా అత్యవసరంగా తీసుకోవాల్సిన చర్యలపై రూపొందించిన నివేదిక ఈ నెల 11న విడుదలైంది. న్యూయార్క్‌లోని ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఫర్‌ న్యూ ఎకనమిక్‌ థింకింగ్‌ ఆధ్వర్యంలº ఈ నివేదికను రూపొందించారు. కరోనా నేపథ్యంలో ప్రస్తుతం.. అలాగే దీర్ఘకాలంలో ఎదురయ్యే సామాజిక, ఆర్థిక సమస్యలపై తీసుకోవాల్సిన చర్యల గురించి యునైటెడ్‌ నేషన్స్‌ 20 మంది ప్రముఖ ఆర్థికవేత్తలతో నియమించిన ఉన్నతస్థాయి కమిటీలో కూడా జయతీఘోష్ సభ్యురాలు. నివేదికలోని ముఖ్యాంశాలు, ప్రస్తుత పరిస్థితిని ఆమె ‘ఈనాడు-ఈటీవీ భారత్’ ముఖాముఖిలో వివరించారు.
ఈ అసమానతలు ప్రపంచంపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతాయి?
గత సంవత్సరం వ్యాక్సిన్ల కోసం ప్రభుత్వాలు, ఫార్మా కంపెనీల మధ్య 44 ఒప్పందాలు జరిగాయి. ఇవన్నీ ధనిక దేశాలతోనే. ఈ ఏడాది ఇప్పటికే 12 ఒప్పందాలు జరిగాయి. ప్రస్తుత పంపిణీ ఇలానే జరిగితే కొన్ని పేద దేశాల్లోని ప్రజలకు 2024 వరకు కూడా వ్యాక్సిన్‌ అందదు. ఇదే తలెత్తితే ప్రపంచంలో వైరస్‌ మ్యుటేషన్లు పెరిగి కరోనాను నియంత్రించే అవకాశాలు తగ్గుతాయి. ఇది ధనిక దేశాలపై కూడా ప్రభావం చూపుతుంది.
దేశాల మధ్య వ్యాక్సిన్‌ సమతుల్యతకు ఏం చేయాలి?
కొవిడ్-19 వ్యాక్సిన్‌, అనుబంధ చికిత్సకు సంబంధించిన పేటెంట్లను రద్దు చేసే విషయంలో ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ చేసిన ప్రయత్నాలను అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు అడ్డుకున్నాయి. ఇలా చేయడం ఆశ్చర్యకరం. పేటెంట్ల రద్దు అన్ని దేశాల్లోని ప్రజలకు ఉపయుక్తంగా ఉండేది. పెద్దఎత్తున టీకాలు ఉత్పత్తి చేయడం వల్ల ప్రభుత్వాలకు, ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రజలకు కూడా తక్కువ ధరలో అందుబాటులోకి వచ్చేవి.
ఇందుకున్న ప్రతిబంధకాలు ఏమిటి?