ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

100 years old trilok ber tree: ਅੱਜ ਵੀ ਫਲ ਦੇ ਰਿਹੈ 100 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਦਾ ਰੁੱਖ, ਜਾਣੋ ਇਸਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਇਤਿਹਾਸ

"ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਬੇਰ ਦਾ ਦਰੱਖਤ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਕਟਾਈ ਕਾਰਨ ਬੇਰ ਦੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।" ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ 12 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਖ਼ਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

MP BHOPAL TRILOK BER TREE HISTORY 100 YEAR OLD TRILOK BER TREE STILL BEARING FRUIT BEING PROTECTED
100 years old trilok ber tree :100 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਦਾ ਰੁੱਖ ਅੱਜ ਵੀ ਫਲ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਾਣੋ ਇਸਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਇਤਿਹਾਸ

By

Published : Feb 4, 2023, 2:46 PM IST

ਭੋਪਾਲ:ਕੁਦਰਤ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਅਨੋਖੀ ਖੇਡ ਖੇਡਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਜਿਉਂਦੀ ਜਾਗਦੀ ਮਿਸਾਲ ਭੋਪਾਲ ਤੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਬ੍ਰਿਕਖੇੜੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਫਲ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਭੋਪਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦਰੱਖਤ ਹੈ, ਜੋ 100 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ।

ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦਰਖਤ ਬੇਰ ਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਫਲ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ। ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਏਐਨਆਈ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਇੰਟਖੇੜੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਫਲ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਦਰੱਖਤ ਹੈ, ਜੋ 100 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਇੱਕ ਅਦਬੁੱਧ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦਾ ਰੁੱਖ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਫਲ ਦੀ ਮੰਗ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉੱਠੀ: ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰੀ ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੰਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੇਰੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਬੇਰੀ ਦੀ ਕੀਮਤ 20 ਤੋਂ 25 ਰੁਪਏ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 100 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਰੁੱਖ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਫਲ: ਦਰਖਤ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਬ੍ਰਿਕਖੇੜੀ ਸਥਿਤ ਦੁਰਲੱਭ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੁੱਖ 100 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣਾ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਫਲ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦਾ ਰੁੱਖ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਫਲ ਦੀ ਮੰਗ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉੱਠੀ ਹੈ।

ਫਰੂਟ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਫਲ ਦਾ ਗੁੱਦਾ ਚਿਪਚਿਪਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੇਬ ਵਾਂਗ ਕੱਟਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਬੇਰ ਦੇ ਫਲ ਦਾ ਭਾਰ ਲਗਭਗ 40 ਤੋਂ 50 ਗ੍ਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ 2.5 ਕੁਇੰਟਲ (250 ਕਿਲੋ) ਤੱਕ ਫਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਫਲ ਦੀ ਮੰਗ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :MAHARASHTRA NEWS: ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਉੱਤੇ ਸਵਾਲ ਕਰਨ 'ਤੇ ਔਰਤ ਦਾ ਮੂੰਹ ਕੀਤਾ ਕਾਲਾ, ਪਾਇਆ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦਾ ਹਾਰ

100 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਰੁੱਖ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਫਲ: ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰੀ ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੰਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੇਰੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਬੇਰੀ ਦੀ ਕੀਮਤ 20 ਤੋਂ 25 ਰੁਪਏ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 100 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਰੁੱਖ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਫਲ: ਦਰਖਤ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਬ੍ਰਿਕਖੇੜੀ ਸਥਿਤ ਦੁਰਲੱਭ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੁੱਖ 100 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣਾ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਫਲ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦਾ ਰੁੱਖ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਫਲ ਦੀ ਮੰਗ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉੱਠੀ ਹੈ।




ਇਸ ਲਈ ਰੁੱਖ ਦਾ ਨਾਂ ਤ੍ਰਿਲੋਕ :ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 125 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਬੇਲ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕਰੀਬ 100 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ (ਇਸਲਾਮਨਗਰ) ਦੇ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਦਾ ਰੁੱਖ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਰੁੱਖ 'ਤੇ ਫੁੱਲ ਲੱਗਦੇ ਸਨ, ਇਸ ਰੁੱਖ 'ਤੇ ਖੋਜ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਦਰੱਖਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮਾ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ, ਮਹੇਸ਼ (ਤ੍ਰਿਦੇਵ) ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ‘ਤ੍ਰਿਲੋਕ’ ਬੇਰ ਰੱਖਿਆ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਦਾ ਫਲ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਰਗਰ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ 'ਚ ਫਾਈਬਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਐਚ.ਆਈ.ਸਾਗਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ "ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਇਹ ਦਰੱਖਤ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਕਟਾਈ ਕਾਰਨ ਬੇਰ ਦੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਬੇਰ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।" ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ 12 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਖ਼ਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details