ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

Papmochani Ekadashi: ਜਾਣੋ ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਤੱਥ, ਸ਼ੁਭ ਯੋਗ ਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ

Papmochani Ekadashi: ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਚੈਤਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੇ ਗਿਆਰ੍ਹਵੇਂ ਦਿਨ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਅੱਜ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਸਾਰੇ ਚੌਵੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਵਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖਰੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਹੈ।

PAPMOCHANI EKADASHI 2023
PAPMOCHANI EKADASHI 2023

By

Published : Mar 18, 2023, 12:52 PM IST

ਅੱਜ, 18 ਮਾਰਚ, ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 24 ਇਕਾਦਸ਼ੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ, ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਬਣੀ ਹੈ ਅਰਥਾਤ 'ਪਾਪ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਪਾਪ' ਅਤੇ 'ਮੋਚਨੀ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਦੂਰ ਕਰਨਾ' ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਪਿਛਲੇ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਇਸ ਸ਼ੁਭ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਦਿਨ 'ਤੇ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ! ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਇਸ ਖਾਸ ਦਿਨ 'ਤੇ ਵਰਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ 'ਤੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬੇਅੰਤ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਵਰਤ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ (ਰਿਵਾਜਾਂ) ਕੀ ਹਨ ?ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਸਮਾਂ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦਸ਼ਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਖਤ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਖਪਤ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਕਈ ਮੰਤਰ ਅਤੇ ਸਤਿਆਨਾਰਾਇਣ ਕਥਾ ਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਵਰਤ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਵਿਧੀ ਹੋਰ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਵਰਤਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰੀਵਸਰ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਜਲਦੀ ਜਾਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇੜਲੀ ਝੀਲ ਜਾਂ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਦੇਵਤੇ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਭੋਜਨ (ਪ੍ਰਸਾਦ), ਧੂਪ ਸਟਿਕਸ, ਚੰਦਨ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਵਰਤ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਮੰਤਰ ਉਚਾਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਜਨ ਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੂਜਾ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਪ ਅਤੇ ਵਰਤ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਢਾਲ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਪਰਣਾ (ਪਰਣਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਵਰਤ ਤੋੜਨਾ) ਅਗਲੇ ਦਿਨ, ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੀ ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਤਿੰਨ ਸ਼ੁਭ ਯੋਗ ਹਨ।

  1. ਦਵਿਪੁਸ਼ਕਰ ਯੋਗ:- 18 ਮਾਰਚ 12:29 ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੋਂ 19 ਮਾਰਚ ਸਵੇਰੇ 6:27 ਵਜੇ ਤੱਕ।
  2. ਸਰਵਰਥ ਸਿੱਧੀ ਯੋਗ:- 18 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 6:28 ਵਜੇ ਤੋਂ 19 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 12:29 ਵਜੇ ਤੱਕ।
  3. ਸ਼ਿਵ ਯੋਗ :-17 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ 3.33 ਵਜੇ ਤੋਂ 18 ਮਾਰਚ ਰਾਤ 11.54 ਵਜੇ ਤੱਕ।

Papmochani Ekadashi dos and don'ts:ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ 'ਤੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ

ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੀਆਂ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ, ਤਾਮਸਿਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਮਨ ਦੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਵਿਚ ਵਿਘਨ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਲਸਣ, ਪਿਆਜ਼, ਮੀਟ-ਸ਼ਰਾਬ ਆਦਿ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਦਾਲ, ਗਾਜਰ, ਸ਼ਲਗਮ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨਹੁੰ, ਵਾਲ ਆਦਿ ਨਹੀਂ ਕੱਟਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।ਪਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਦਾਨ-ਪੁੰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਾਪਮੋਚਨੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਗਾਂ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਪੁੰਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:-Bageshwar Dham Dhirendra Shastri: ਬਗੇਸ਼ਵਰ ਧਾਮ ਦੇ ਧੀਰੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ, ਜਾਣੋ ਕੀ

Disclaimer : ਇਹ ਲੇਖ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਅਜਿਹੇ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details