ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / technology

ਸਮਾਰਟਵਾਚ ਪਹਿਣਦੇ ਹੋ? ਮਿਲਿਆ ਇਹ ਕੈਮੀਕਲ, ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਜਾਣ ਲਓ ਕੀ ਇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਖਤਰਨਾਕ? - HIDDEN DANGER IN SMARTWATCH

ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰਟਵਾਚਾਂ ਅਤੇ ਫਿਟਨੈਸ ਟਰੈਕਰਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਸਮਾਰਟਵਾਚਾਂ ਦੀ ਬੈਲਟ ਵਿੱਚ PFHxA ਨਾਮ ਦੇ ਰਸਾਇਣ ਦਾ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

HIDDEN DANGER IN SMARTWATCH
HIDDEN DANGER IN SMARTWATCH (Getty Images)

By ETV Bharat Tech Team

Published : Dec 20, 2024, 2:35 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ACS ਐਨਵਾਇਰਮੈਂਟਲ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਲੈਟਰਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਰਟਵਾਚਾਂ ਅਤੇ ਫਿਟਨੈਸ ਟਰੈਕਰ ਚਮੜੀ ਨੂੰ 'ਸਥਾਈ ਰਸਾਇਣਾਂ' ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਫਲੋਰੀਨੇਟਿਡ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਰਬੜ ਤੋਂ ਬਣੇ ਗੁੱਟਬੈਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਪਰਫਲੂਰੋਹੈਕਸਾਨੋਇਕ ਐਸਿਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਹ ਰਸਾਇਣ ਮਹਿੰਗੇ ਰਿਸਟਬੈਂਡ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਸਬੰਧਤ ਲੇਖਕ ਗ੍ਰਾਹਮ ਪੀਸਲੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਖੋਜ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਨਿਰੰਤਰ ਰਸਾਇਣ ਦੀ 'ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ' ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।-ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਸਬੰਧਤ ਲੇਖਕ ਗ੍ਰਾਹਮ ਪੀਸਲੇ

ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਰਟਵਾਚ ਦੀ ਬੈਲਟ ਵਿੱਚ ਪੀਐਫਐਚਐਕਸਏ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਫਲੋਰੋਇਲਾਸਟੋਮਰ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੌਰਾਨ ਸਰਫੈਕਟੈਂਟ ਵਜੋਂ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ PFHxA ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕੀ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਤਰਾ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਪੌਲੀਫਲੂਰੋਆਲਕਾਇਲ ਪਦਾਰਥ ਕੀ ਹੈ?

ਪੌਲੀਫਲੂਰੋਆਲਕਾਇਲ ਪਦਾਰਥ ਉਹ ਰਸਾਇਣ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟਿਕਾਊਤਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ, ਪਸੀਨੇ ਅਤੇ ਤੇਲ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਧੱਬੇ-ਰੋਧਕ ਬਿਸਤਰੇ, ਮਾਹਵਾਰੀ ਉਤਪਾਦ ਅਤੇ ਫਿਟਨੈਸ ਪਹਿਨਣਯੋਗ ਸਮਾਰਟਵਾਚਾਂ ਅਤੇ ਫਿਟਨੈਸ ਟਰੈਕਰ ਰਿਸਟਬੈਂਡਸ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਪਭੋਗਤਾ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਬੈਂਡ ਫਲੋਰੋਇਲਾਸਟੋਮਰਸ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪੀਐਫਏਐਸ ਚੇਨਾਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਰਬੜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਰੰਗੀਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਬੈਂਡ ਪਸੀਨੇ ਵਾਲੇ ਵਰਕਆਉਟ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਇਹ ਵੀ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨੂੰ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਲੀਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਪੀਸਲੀ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਅਲੀਸਾ ਵਿਕਸ ਅਤੇ ਹੀਥਰ ਵ੍ਹਾਈਟਹੈੱਡ ਨੇ ਫਲੋਰੀਨ ਅਤੇ 20 ਵੱਖ-ਵੱਖ PFAS ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਲਈ ਕਈ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਗੁੱਟਬੈਂਡਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।

ਮਹਿੰਗੇ ਰਿਸਟਬੈਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਫਲੋਰੀਨ

ਟੀਮ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੇ 22 ਰਿਸਟਬੈਂਡਾਂ ਅਤੇ ਕੀਮਤ ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਵਰਤੇ ਗਏ ਦੋਵੇਂ ਬੈਂਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਫਲੋਰੋਇਲਾਸਟੋਮਰ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ 13 ਬੈਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਫਲੋਰੀਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਫਲੋਰੋਇਲਾਸਟੋਮਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਨੌਂ ਬੈਂਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਵਿੱਚ ਫਲੋਰੀਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜੋ ਪੀਐਫਏਐਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਕਿਹੜੀ ਕੀਮਤ ਵਾਲੀ ਸਮਾਰਟਵਾਚ ਦੀ ਬੈਲਟ 'ਚ ਰਸਾਇਣ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ?

$30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਮਤ ਵਾਲੇ ਰਿਸਟਬੈਂਡ ਵਿੱਚ $15 ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਾਲੇ ਰਿਸਟਬੈਂਡ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਲੋਰੀਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰਸਾਇਣਕ ਕੱਢਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 20 PFAS ਲਈ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਬੈਲਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਰਸਾਇਣ 22 ਵਿੱਚੋਂ ਨੌਂ ਗੁੱਟਬੈਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। PFHxA ਦੀ ਔਸਤ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਲਗਭਗ 800 ਹਿੱਸੇ ਪ੍ਰਤੀ ਅਰਬ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ 16,000 ppb ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਕਾਸਮੈਟਿਕਸ 'ਤੇ ਟੀਮ ਦੇ 2023 ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਪੀਐਫਏਐਸ ਦੀ ਔਸਤ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਲਗਭਗ 200 ਪੀਪੀਬੀ ਪਾਈ।

ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਛੇ PFAS ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਲਈ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹੋਰ PFAS ਅਤੇ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਮਾਰਗਾਂ ਲਈ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਸਮਾਰਟਵਾਚਾਂ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੀਡ ਲੇਖਕ ਵਿਕਸ ਸਿਲੀਕੋਨ ਦੇ ਬਣੇ ਸਸਤੇ wristbands ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ABOUT THE AUTHOR

...view details