ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:CRISIL ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਸੰਕਟ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੂੰਜੀਗਤ ਵਸਤਾਂ ਅਤੇ ਖਾਦ ਖੇਤਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਫਾਰਮਾ, ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਅਛੂਤੇ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਹਨ।
ਹਮਾਸ 'ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਯਮਨ ਦੇ ਹੂਤੀ ਬਾਗੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੂਏਜ਼ ਨਹਿਰ ਦਾ ਵਪਾਰ ਮਾਰਗ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਰੂਟ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵਪਾਰੀ ਅਫਰੀਕੀ ਰੂਟ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਰਸਤਾ ਕਾਫੀ ਲੰਬਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਘਨ ਕਾਰਨ ਨਾ ਸਿਰਫ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਖਰਚੇ ਵੀ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਗੰਭੀਰ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ, ਇਸ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਯੂਰਪ 'ਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਮੰਗ ਕਾਰਨ ਕਾਰੋਬਾਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।
CRISIL ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸੂਏਜ਼ ਨਹਿਰ ਰੂਟ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕੈਪੀਟਲ ਗੁਡਸ ਸੈਕਟਰ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਵੀ ਪਵੇਗਾ। ਇੱਥੇ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਲੇਟ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਅੰਤਮ ਉਤਪਾਦ ਵੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਆਉਣਗੇ। ਲਾਗਤ ਵੱਧ ਹੋਵੇਗੀ। ਵਸਤੂ ਸੂਚੀ ਉੱਚ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਆਰਡਰ ਵੀ ਘੱਟ ਆਉਣਗੇ।
ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ 'ਚ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਖਾਦ 'ਤੇ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਮਾਲ 15 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਖਰਚੇ ਵਧ ਗਏ ਹਨ। ਜਾਰਡਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਖਾਦ, ਮਿਊਰੇਟ ਆਫ ਪੋਟਾਸ਼ (ਐਮਓਪੀ) ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਐਮਓਪੀ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ 10-15% ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜਾਰਡਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ 25-30% ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਢੁੱਕਵੇਂ ਬਫਰ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਬਫਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤੀ ਫਾਰਮਾ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਮਾਲੀਏ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਬਰਾਮਦਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦਵਾਈ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ 2023 ਦਰਮਿਆਨ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸਾ ਇਕੱਲੇ ਯੂਰਪ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।