ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / health

ਸਰੀਰ 'ਚ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਇਹ 6 ਲੱਛਣ ਤਾਂ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਖਤਰਾ, ਸਮੇਂ ਰਹਿੰਦੇ ਕਰ ਲਓ ਪਹਿਚਾਣ - WORLD CANCER DAY 2025

ਗਲਤ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਕਰਕੇ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਘਾਤਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

WORLD CANCER DAY 2025
WORLD CANCER DAY 2025 (Getty Image)

By ETV Bharat Health Team

Published : Feb 4, 2025, 3:59 PM IST

ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਘੱਟ ਆਮ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਇਸਦੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਘੱਟ ਮਾਮਲੇ ਦੇਖੇ ਜਾਂ ਸੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਵਧੇਰੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਮਾਮਲੇ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ

ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਦੇ ਆਰਥੋਪੀਡਿਕ ਮਾਹਿਰ ਡਾ. ਹੇਮ ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸਧਾਰਨ ਅਤੇ ਬੇਕਾਬੂ ਸੈੱਲ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।-ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਦੇ ਆਰਥੋਪੀਡਿਕ ਮਾਹਿਰ ਡਾ. ਹੇਮ ਜੋਸ਼ੀ

ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ

ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੇ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਓਸਟੀਓਸਾਰਕੋਮਾ, ਈਵਿੰਗ ਸਰਕੋਮਾ, ਕਾਂਡਰੋਸਾਰਕੋਮਾ ਅਤੇ ਕੋਰਡੋਮਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋ ਓਸਟੀਓਸਾਰਕੋਮਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਕਾਂਡਰੋਸਾਰਕੋਮਾ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਡਾ. ਹੇਮ ਜੋਸ਼ੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਕਈ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

  1. ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਕ:ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
  2. ਆਇਓਨਾਈਜ਼ਿੰਗ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ:ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਥੈਰੇਪੀ ਇਲਾਜ ਜਾਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਾਦਸਿਆਂ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  3. ਹੋਰ ਕੈਂਸਰ: ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਮੈਟਾਸਟੈਟਿਕ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ

ਡਾ. ਹੇਮ ਜੋਸ਼ੀਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣ ਅਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਲੱਛਣ ਸਮਝੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋਵੇ। ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਲੱਛਣ ਜੋ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

  1. ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਦਰਦ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਦ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  2. ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਥਾਂ 'ਤੇ ਸੋਜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
  3. ਹੱਡੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਭੁਰਭੁਰਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹੱਡੀਆਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਟੁੱਟ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
  4. ਤੁਸੀਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਕਾਰਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  5. ਅਚਾਨਕ ਭਾਰ ਘਟਣਾ ਵੀ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  6. ਰਾਤ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਵੀ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ABOUT THE AUTHOR

...view details