ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਫੜਕਣਾ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਜਾਂ ਮਾੜੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਅੱਖ ਦਾ ਫੜਕਣਾ ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਤਣਾਅ, ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਜਾਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਫੜਕਣਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਨ: ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਨੂਪੁਰ ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਫੜਕਣਾ ਬਹੁਤ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਅੱਖ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਕੁਝ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੋਵਾਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੁਝ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
ਤਣਾਅ: ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੜਵੱਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ: ਪੂਰੀ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣਾ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਝਰਨਾਹਟ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕੈਫੀਨ, ਅਲਕੋਹਲ ਅਤੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ:ਕੈਫੀਨ ਅਤੇ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਫੜਕ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਨਸ਼ੇ ਜਾਂ ਹੋਰ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਦਾਰਥ ਸਰੀਰ ਦੇ ਨਰਵਸ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੜਵੱਲ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿਚਾਅ: ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਜਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਫੜਕਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਡਿਵਾਈਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ: ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮੀ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮੀ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਕਮੀ: ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਂਟੀ ਡਿਪ੍ਰੈਸੈਂਟਸ, ਐਂਟੀਐਂਜ਼ੀਟੀ ਡਰੱਗਜ਼, ਡਾਇਯੂਰੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸਟੀਰੌਇਡਜ਼, ਫੋਟੋਸੈਂਸੀਵਿਟੀ, ਸਟ੍ਰੋਕ, ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ, ਕੁਝ ਦਿਮਾਗੀ ਵਿਕਾਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਾਰਕਿੰਸਨ'ਸ, ਕੁਝ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਮਲਟੀਪਲ ਸਕਲੇਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗੀ ਵਿਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਜੋਂ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕਾਰਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਿਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਦੀ ਮਿਆਦ ਛੋਟੀ ਜਾਂ ਲੰਬੀ ਅਤੇ ਅਸਥਾਈ ਜਾਂ ਸਥਾਈ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ:
ਮਾਇਓਕਾਇਮੀਆ: ਆਮ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮਾਈਓਕਾਇਮੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਜਾਂ ਪਲਕਾਂ ਕੁਝ ਪਲਾਂ ਲਈ ਫੜਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
Hemifacial Spasm: ਇਹ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵੀ ਫੜਕਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਨਿਊਰੋਲੋਜੀਕਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਡਾਕਟਰੀ ਦਖਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਬਲੇਫਰੋਸਪਾਜ਼ਮ:ਇਹ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਲਕਾਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਇਲਾਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਨਾ ਕਰੋ: ਡਾਕਟਰ ਨੂਪੁਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਫੜਕਣ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁਝ ਹੋਰ ਅਸਧਾਰਨ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਹੀ ਜਾਂਚ ਦੁਆਰਾ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਥਕਾਵਟ, ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਆਮ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਕੇ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਪਣਾ ਕੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਸਰੀਰ ਲਈ ਆਰਾਮ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕੰਮ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ ਲਓ।
- ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਯੋਗਾ, ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਓ।
- ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੈਫੀਨ ਅਤੇ ਅਲਕੋਹਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਨਸ਼ੇ ਜਾਂ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸੇਵਨ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਚੋ।
- ਆਪਣੇ ਨਿਯਮਤ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਕਸਰਤ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲ 'ਤੇ ਆਰਾਮ ਦਿਓ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੰਮ ਜਾਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਾਰਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲੈਪਟਾਪ ਜਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਸਕ੍ਰੀਨ 'ਤੇ ਦੇਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ 20:20 ਨਿਯਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ। ਯਾਨੀ ਹਰ 20 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ 20 ਸਕਿੰਟ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੋ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦੂਰ ਦੀ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਦੇਖੋ।
- ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ-12 ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਓ।
- ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫੜਕਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਉਂਗਲੀ ਨੂੰ ਰਗੜ ਕੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਗਰਮ ਕਰਕੇ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਓ। ਇਸਨੂੰ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਬਣੀ ਵੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
