ਲਾਹੌਲ-ਸਪੀਤੀ: ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 56 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋਏ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। 1968 ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਲ-ਸਪੀਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਇੱਕ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋਏ ਏਐਨ-12 ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦੇ 102 ਜਵਾਨ ਸਵਾਰ ਸਨ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਲੇਹ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਉਡਾਣ 'ਤੇ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਇਹ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ।
ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਲਾਸ਼ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਲਾਹੌਲ-ਸਪੀਤੀ ਦੇ ਐਸਪੀ ਮਯੰਕ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਖ਼ੁਲਾਸੇ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਟੀਮ ਨੂੰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਫ਼ੋਨ ਰਾਹੀਂ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਇਹ ਟੀਮ ਲਾਹੌਲ-ਸਪੀਤੀ ਦੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਅਤੇ ਔਖੇ ਇਲਾਕੇ ਸੀ.ਬੀ.-13 (ਚੰਦਰਭਾਗਾ-13 ਚੋਟੀ) ਦੇ ਨੇੜੇ ਬਟਾਲ ਵਿੱਚ ਪਰਬਤਾਰੋਹ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਐਸਪੀ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸੰਚਾਰ ਰਾਹੀਂ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਚਾਰ ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਮੁੱਢਲੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲਾਸ਼ਾਂ 1968 ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਏਐਨ-12 ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।"
ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਦੁਖਦਾਈ ਘਟਨਾ
ਐਸਪੀ ਮਯੰਕ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਖੋਜ ਇੱਕ ਲੰਬੀ ਅਤੇ ਔਖੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1968 ਦੇ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਮਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਦੁਖਦਾਈ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਖ਼ਰਾਬ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਲਾਹੌਲ ਘਾਟੀ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਤੋਂ ਮਲਬਾ ਬਰਫੀਲੇ ਅਤੇ ਉੱਚਾਈ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚਿਆ ਰਿਹਾ।