ଓଡିଶା

odisha

ETV Bharat / technology

ଐତିହାସିକ ସଫଳତା ହାସଲ କଲା ISRO; ସ୍ପେଶ୍‌ ଡକିଂ ସଫଳ, ଇସ୍ରୋକୁ ଛୁଟିଲା ଶୁଭେଚ୍ଛାର ସୁଅ - ISRO SPACE DOCKING SUCCESS

ମହାକାଶରେ ସଫଳତାର ସହିତ ସ୍ପେଶ ଡକିଂ କରି ଇସ୍ରୋ ରଚିଲା ଇତିହାସ । ଡିସେମ୍ବର 30 ତାରିଖରେ ଲଞ୍ଚ ହୋଇଥିବା ସ୍ପେଡେକ୍ସ ମିଶନ ଜରିଆରେ ହାତେଇଛି ସଫଳତା ।

ISRO successfully completed the docking part of the SpaDeX mission
ISRO successfully completed the docking part of the SpaDeX mission (Photo Credit- X/@isro)

By ETV Bharat Tech Team

Published : Jan 16, 2025, 12:05 PM IST

Updated : Jan 16, 2025, 1:15 PM IST

ହାଇଦ୍ରାବାଦ:ଭାରତୀୟ ସ୍ପେଶ ଏଜେନ୍ସି ଇସ୍ରୋ ଆଉ ଏକ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି । ଗତ ଡିସେମ୍ବର 30 ତାରିଖରେ ଲଞ୍ଚ ହୋଇଥିବା ସ୍ପେଡେକ୍ସ ମିଶନ ଜରିଆରେ ଏହି ସଫଳତା ମିଳିଛି । ଏହି ମିଶନ ଜରିଆରେ ମହାକାଶକୁ ପଠାଯାଇଥିବା ଦୁଇଟି ସ୍ପେଶକ୍ରାଫ୍ଟ SDX-01 ଓ SDX-02 ମଧ୍ୟରେ ଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସଫଳ ହୋଇଥିବା ନେଇ X ସାଇଟ୍‌ରେ ଇସ୍ରୋ ପକ୍ଷରୁ ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଛି । ପ୍ରଥମେ ଦୁଇ ଥର ଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇଥିଲା, ଏହାପରେ ତୃତୀୟ ଥର ଟ୍ରାଏଲ ଡକିଂ କରିଥିଲା ଇସ୍ରୋ । ଆଜି ଶେଷରେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ସଫଳ ହୋଇଛି । ଚତୁର୍ଥ ପ୍ରୟାସରେ ଏହି ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି ଇସ୍ରୋ ।

ମହାକାଶରେ ସ୍ପେଶ୍‌ ଡକିଂ ସଫଳ

ଆଜି (ଜାନୁଆରୀ 16) ସକାଳ ପ୍ରାୟ 10ଟା ସ୍ପେଶ୍‌ ଡକିଂ ସଫଳ ହୋଇଥିବା ନେଇ ଇସ୍ରୋ X ସାଇଟ୍‌ରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା । ଏ ନେଇ ଇସ୍ରୋ କହିଛି, "ସ୍ପେଶ୍‌କ୍ରାଫ୍ଟ ଡକିଂ ସଫଳତାର ସହ ଶେଷ ହୋଇଛି । ଏକ ଐତିହାସିକ ମୁହୂର୍ତ୍ତ । 15 ମିଟରରୁ 3 ମିଟର ହୋଲ୍ଡ ପଏଣ୍ଟ ସମାପ୍ତ ହୋଇଛି । ସଠିକତା ସହିତ ଡକିଂ ଆରମ୍ଭ ହେଲା, ଏହାପରେ ମହାକାଶଯାନ କ୍ୟାପଚର ସଫଳ ହେଲା । ଏହାସହିତ ଡକିଂ ସଫଳତାର ସହିତ ସମାପ୍ତ ହୋଇଛି । ସଫଳ ସ୍ପେଶ୍‌ ଡକିଂ ହାସଲ କରିବାରେ ଭାରତ ବିଶ୍ବରେ ଚତୁର୍ଥ ଦେଶ ହୋଇଛି ।"

ସ୍ପେଶ୍‌ ଡକିଂରେ ଭାରତ ବିଶ୍ବରେ ଚତୁର୍ଥ

ସ୍ପେଡେକ୍ସ ମିଶନ ସଫଳ ହୋଇଛି । ଏହାର ଅର୍ଥ ମହାକାଶରେ 'ଡକିଂ' ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବ୍ୟବହାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶ୍ବରେ ଆମେରିକା, ଋଷ, ଚୀନ ପରେ ଚତୁର୍ଥ ସଫଳ ଦେଶ ଭାବେ ରେକର୍ଡ କରିଛି । ଏହାଦ୍ବାରା ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଭାରତ ମହାକାଶରେ ନିଜର ସ୍ପେଶ ଷ୍ଟେସନ ସ୍ଥାପନ କରିପାରିବ ।

ସ୍ପେଡେକ୍ସ ମିଶନ ଲଞ୍ଚ ସମୟର ଦୃଶ୍ୟ (Photo Credit- X/@isro)

ଚତୁର୍ଥ ପ୍ରୟାସରେ ସଫଳ ହେଲା ଇସ୍ରୋ

କହି ରଖୁଛୁ କି, ପ୍ରଥମେ ଇସ୍ରୋର ଏହି ଐତିହାସିକ ଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଲାଗି ଜାନୁଆରୀ 7 ତାରିଖ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା । ହେଲେ ଇସ୍ରୋ ଏହାକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖି ଜାନୁଆରୀ 9 ତାରିଖରେ ଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା ହେବ ବୋଲି କହିଥିଲା । ମାତ୍ର ପାଗ ଅନୁକୂଳ ନଥିବାରୁ ଏହାକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇଥିଲା । ଜାନୁଆରୀ 12 ତାରିଖରେ ଇସ୍ରୋ ପକ୍ଷରୁ ତୃତୀୟ ଥର ଲାଗି ଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଲାଗି ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଇଥିଲା । ତୃତୀୟ ଥର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଡକିଂ ହୋଇପାରିନଥିବା ବେଳେ ଦୁଇଟି ସାଟେଲାଇଟ୍‌ 3ମିଟର ପାଖକୁ ଯାଇ ଦୂରେଇ ଥିଲେ । ଏହାଦ୍ବାରା ଟ୍ରାଏଲ ଡକିଂ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା ଇସ୍ରୋ କହିଥିଲା । ଆଜି ଚତୁର୍ଥ ପ୍ରୟାସରେ ଇସ୍ରୋ ଏହି ଐତିହାସିକ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି ।

ଇସ୍ରୋକୁ ଛୁଟିଲା ଶୁଭେଚ୍ଛାର ସୁଅ

ଭାରତୀୟ ସ୍ପେଶ ଏଜେନ୍ସି ଏହି ଐତିହାସିକ ସଫଳତା ହାସଲ କରିବା ପରେ ଇସ୍ରୋକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କ ସହ କେନ୍ଦ୍ର ବିଭାଗୀୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ସାସଂଦଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଶୁଭେଚ୍ଛାର ସୁଅ ଛୁଟିବାରେ ଲାଗିଛି । ଏ ନେଇ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଏକ୍ସ ସାଇଟ୍‌ରେ ଏକ ପୋଷ୍ଟ କରି ଇସ୍ରୋକୁ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଇ କହିଛନ୍ତି, "ସ୍ପେଶ ଡକିଂ ଗବେଷଣା ଲାଗି ଲଞ୍ଚ ହୋଇଥିବା ଦୁଇଟି ସ୍ପେଶକ୍ରାଫ୍ଟ ମଧ୍ୟରେ ଇସ୍ରୋ ସପଳ ସ୍ପେଶ୍‌ ଡକିଂ କରି ଐତିହାସିକ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି । ସ୍ପେଶ୍‌ ଡକିଂ କ୍ଷମତା ହାସଲ କରିବାରେ ଭାରତ ବିଶ୍ବରେ ଚତୁର୍ଥ ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିଛି । ଏହି ସଫଳତା ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ -4, ଭାରତର ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ସ୍ପେଶ୍‌ ସେଣ୍ଟର ଏବଂ ଗଗନ ଯାନ ଭଳି ମହାକାଶ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ଭାରତର ଭବିଷ୍ୟତ ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ଏକ ପଥ ପରିଷ୍କାର କରିଛି । ଭାରତର ମହାକାଶ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଇସ୍ରୋ ଏବଂ ଦେଶର ସମସ୍ତ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏବଂ ଇଞ୍ଜିନିୟର୍ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ।"

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ଇସ୍ରୋର ସମସ୍ତ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କୁ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଇଛନ୍ତି । ସେ X ସାଇଟ୍‌ରେ ଏକ ପୋଷ୍ଟ କରି କହିଛନ୍ତି, "ମହାକାଶରେ ସ୍ପେଶ ଡକିଂର ସଫଳତା ପାଇଁ ଆମର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ । ଆଗାମୀ ବର୍ଷରେ ଭାରତର ଉଚ୍ଚାଭିଳାଷୀ ମିଶନ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ମହତ୍ତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ।"

କେନ୍ଦ୍ର ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ମନ୍ତ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ଜିତେନ୍ଦ୍ର ସିଂ ମଧ୍ୟ ଇସ୍ରୋକୁ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଇ X ସାଇଟ୍‌ରେ ଲେଖିଛନ୍ତି, "ଶେଷରେ ଏହା ସଫଳ ହୋଇଛି । ସ୍ପେଡେକ୍ସ ଅବିଶ୍ବସନୀୟ ଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସଫଳ କରିଛି । ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ସ୍ବଦେଶୀ 'ଭାରତୀୟ ଡକିଂ ସିଷ୍ଟମ' । ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ ଷ୍ଟେସନ, ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4 ଓ ଗଗନ ଯାନ ମିଶନ ସହିତ ଅନେକ ଭବିଶ୍ୟତ ମିଶନ ଲାଗି ଏହା ସହାୟକ ହେବ ।"

ଏ ନେଇ ଇସ୍ରୋର ପୂର୍ବତନ ବୈଜ୍ଞାନିକ ତଥା ପଦ୍ମ ଭୂଷମ ନାମ୍ବି ନାରାୟଣ କହିଛନ୍ତି, "ମୁଁ ଖୁସି ଅଛି । ଆଜି ଯାହା ଘଟିଛି ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଏହା ଆମର ସ୍ବପ୍ନ ଥିଲା । ଚୀନ, ଋଷ ଓ ଆମେରିକା ପରେ ଚୁତର୍ଥ ଦେଶ ଭାବେ ଆମେ ଆଜି ଏହି ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛୁ । ଏହା ଇସ୍ରୋର ଭବିଷ୍ୟତ ମିଶନ ଓ ଗଗନ ଯାନ ଲାଗି ମଧ୍ୟ ଏହା ଏକ ପ୍ରାକ୍‌-ଆବଶ୍ୟକତା । "

ଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା କଣ ?

ପୋଲାର ସାଟେଲାଇଟ୍ ଲଞ୍ଚିଂ ଯାନ (PSLV-C60) ସ୍ପେଡେକ୍ସ ମିଶନ ଜରିଆରେ 220 କିଲୋଗ୍ରାମର ଦୁଇଟି ସାଟେଲାଇଟ୍‌କୁ ଡିସେମ୍ବର 30ରେ ଲଞ୍ଚ କରିଥିଲା । ଏହି ମିଶନ ମାଧ୍ୟମରେ ମହାକାଶରେ ଡକିଂ ଓ ଅନଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ପରୀକ୍ଷଣ କରିଛି ଇସ୍ରୋ । 'ଡକିଂ'ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ମହାକାଶଯାନକୁ ଅନ୍ୟ ସହିତ ସଂଯୋଗ କରିବା ଏବଂ ସଂଯୁକ୍ତ ଦୁଇଟି ମହାକାଶଯାନକୁ ପୃଥକୀକରଣ ବା ଅଲଗା କରିବାକୁ 'ଅନଡକିଂ' କୁହାଯାଏ ।

ମିଶନ ସଫଳ ପରେ କଣ ହେବ ?

ଏହି ମିଶନ ଶେଷର ସଫଳ ହୋଇଛି, ଯାହାକି ଇସ୍ରୋ ପାଇଁ ଏକ ଐତିହାସିକ ସଫଳତା । କାରଣ ଏହାପରେ ମହାକାଶରେ ଅନେକ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ ଲାଗି ବାଟ ଫିଟିଛି । ଏବେ ଭାରତ ନିଜର ସ୍ପେଶ ଷ୍ଟେସନ ସ୍ଥାପନ କରିପାରିବ । ଏହାସହ ଚନ୍ଦ୍ରରୁ ନମୁନା ଆଣିବା, ମହାକାଶରେ ସାଟେଲାଇଟର ମରାମତି କରିବା, ଇନ୍ଧନ ଭରିବା ଓ ଅଦରକାରୀ ପଦାର୍ଥ ହଟାଇବା ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବହୁ ସୁବିଧା ମିଳିବ ।

କେତେବେଳେ ପୂରା ସଫଳ ହେବ SpaDex ମିଶନ ?

ସ୍ପେଡେକ୍ସ ମିଶନ ଜରିଆରେ ଇସ୍ରୋ ତିନୋଟି ଗବେଷଣା କରିବାକୁ ଯାଉଛି । ପ୍ରଥମେ ଡକିଂ, ପରେ ଟ୍ରାନ୍ସଫରିଂ ଓ ଶେଷରେ ଅନଡକିଂ ହେବ । ଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଦୁଇଟି ସାଟେଲାଇଟ୍‌କୁ ମହାକାଶରେ ପାଖକୁ ନିଆଯାଇ ସଂଯୋଗ କରାଯିବ । ଟ୍ରାନ୍ସଫରିଂରେ ଚେଜର ସାଇଟେଲାଇଟ୍‌, ଟାର୍ଗେଟ ସାଟେଲାଇଟ୍‌ ସହିତ ଡକିଂ ପରେ ସାମଗ୍ରୀ ଟ୍ରାନ୍ସଫର କରିବ । ଟ୍ରାନ୍ସଫରିଂ ପରେ ଆରମ୍ଭ ହେବ ଅନଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏହାପରେ ଟାର୍ଗେଟ ଓ ଚେଜର ସାଟେଲାଇଟ୍‌ ପରସ୍ପରଠାରୁ ଅଲଗା ହେବ । ଏହି ତିନୋଟି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସଫଳ ହେଲେ ସ୍ପେଡେକ୍ସ ମିଶନ ସଫଳ ହେବ । ଏବେ ପ୍ରଥମ ଡକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସଫଳ ହୋଇଛି ।

ଏହା ବି ପଢନ୍ତୁ
  1. ସ୍ପେଡେକ୍ସ ମିଶନ; ଐତିହାସିକ ଡକିଂର ଅତି ନିକଟତର ଇସ୍ରୋ, 3ମିଟର ପାଖକୁ ଆସିଲା ସ୍ପେଶକ୍ରାଫ୍ଟ
  2. ଇତିହାସ ରଚିଲା ISRO, ସଫଳତାର ସହ ଉତକ୍ଷେପଣ ହେଲା ମିଶନ SpaDex
Last Updated : Jan 16, 2025, 1:15 PM IST

ABOUT THE AUTHOR

...view details