ବୌଦ୍ଧ:ସୁନା ଅଣ୍ଡା ଦିଆ କୁକୁଡ଼ା ପାଲଟିଛି ଜିଲ୍ଲାର ଆଦିବାସୀ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ହଷ୍ଟେଲ । ଜିଲ୍ଲାରେ ସମାଜ ମଙ୍ଗଳ ବିଭାଗ ଅଧିନରେ ଥିବା ୨୮ ଗୋଟି ଆଦିବାସୀ ହଷ୍ଟେଲ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଭାଗ କବଜାରେ ରହିଥିବା ବେଳେ ୨୦ଟି ହଷ୍ଟେଲ ଅକାମୀ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ କରାଯାଇ କେବଳ ଠିକାଦାର ପୋଷା ଚାଲିଛି । ସମସ୍ୟା ଘେରରେ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ଆଦିବାସୀ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ହଷ୍ଟେଲ । ଜିଲ୍ଲା ସମାଜ ମଙ୍ଗଳ ବିଭାଗ ଅଧିନରେ ଥିବା ୨୮ଟି ଆଦିବାସୀ ହଷ୍ଟେଲ ଓ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଭାଗ କବଜାରେ ରହିଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି । ୨୦ଟି ହଷ୍ଟେଲ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅକାମୀ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ କରାଯାଇ କେବଳ ଠିକାଦାର ପୋଷା ଚାଲିଛି ବୋଲି ସାଧାରଣରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି । ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆଦିବାସୀ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନା କେବଳ ପ୍ରହସନ ପାଲଟିଛି ।
ଜିଲ୍ଲାର ଅଧିକାଂଶ ଆଦିବାସୀ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ହଷ୍ଟେଲ ବ୍ୟାପକ ସମସ୍ୟା ତଥା ଅବ୍ୟବସ୍ଥା ଘେରରେ ରହିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି । ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ତିନୋଟି ବ୍ଲକର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ସମୁଦାୟ ୨୮ଟି ଆଦିବାସୀ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ହଷ୍ଟେଲ ସମାଜ ମଙ୍ଗଳ ବିଭାଗ ଅଧିନରେ ରହିଛି ।ଏହାଛଡା ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ଆଦିବାସୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ୨୦ଟି ହଷ୍ଟେଲ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅକାମୀ ହୋଇ ପଡ଼ିରହିଛି । କିନ୍ତୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ବ୍ଲକ ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ଏସବୁ ବନ୍ଦ ପଡ଼ିଥିବା ହଷ୍ଟେଲର ମରାମତି ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣା ତଥା ରଙ୍ଗମରା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥ ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଉଛି । ତେବେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଥିବା ଆଦିବାସୀ ହଷ୍ଟେଲରେ ପାନୀୟଜଳ, ବିଦ୍ୟୁତ, ରନ୍ଧନ ସାମଗ୍ରୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପକରଣ ପାଇଁ ବ୍ଲକ ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉନାହିଁ ।
ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ସଦର ବ୍ଲକରେ ୪ଟି ଆଦିବାସୀ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ହଷ୍ଟେଲ ରହିଥିବାବେଳେ ଉଭୟ କଣ୍ଟାମାଳ ଓ ହରଭଙ୍ଗା ବ୍ଲକରେ ୧୨ଟି ଲେଖାଏଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ହଷ୍ଟେଲ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି । ସବୁଠାରୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ହେଲା ବୌଦ୍ଧ ସଦରମହକୁମା ଠାରେ ଥିବା ୬ ଗୋଟି ଆଦିବାସୀ ହଷ୍ଟେଲ କେବଳ କାଗଜପତ୍ରରେ ସିମୀତ ରହିଛି । ବୌଦ୍ଧ ପଞ୍ଚାୟତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟର ଗୋଟିଏ ହଷ୍ଟେଲରେ କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଚାଲୁଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟଟି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲାଗୁନାହିଁ । ସେହିପରି ବୁଟୁପାଲି ଠାରେ ଥିବା ହଷ୍ଟେଲରେ ହାଇସ୍କୁଲ ଚାଲୁଥିବା ବେଳେ ବାଳିକା ଉଚ୍ଚବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିସରରେ ଥିବା ହଷ୍ଟେଲ ମଧ୍ୟ ବନ୍ଦ ହୋଇ ରହିଛି ।