ପୁରୀ: ପବିତ୍ର ଶ୍ରୀରାମ ନବମୀରୁ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସାହିଯାତ । ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ଲୀଳା ସାହିଯାତର ପରିବେଷଣ ହେଉଛି । ପାରମ୍ପରିକ ବୀର ବାଦ୍ୟରେ କମ୍ପୁଛି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ମାଟି । ସାହିଯାତରେ ରାମଲୀଳା ସହ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ନାଗା, ମେଢ଼ ସମେତ ପାରମ୍ପରିକ କ୍ରୀଡ଼ା ଆଦି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଉଛି ।
ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରଥମ ଦିବସରେ କାଳୀକାଦେବୀ ସାହି ପକ୍ଷରୁ ରାମାୟଣର ପୌରାଣିକ ଚରିତ୍ର ବାହାରି ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ଜନ୍ମନୀତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି । ରାମ, ଲକ୍ଷ୍ମଣ, ଶତ୍ରୁଘ୍ନ, ଭରତ, ଋଷ୍ୟଶୃଙ୍ଗ ମୁନି ଚରିତ୍ର ବାହାରି ପ୍ରଥମେ ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରିବା ସହ ଆଜ୍ଞାମାଳ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ପରେ ଏହି ଚରିତ୍ର ମାନେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ଯାଇ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିବା ସହ ସେଠାରେ ରାମଜନ୍ମ ନୀତି ସମ୍ପାଦନା କରିବା ପରେ ନଗର ପରିକ୍ରମା କରିଥିଲେ । ସେହିପରି ଜାଗା ଘରର ଯୁବକମାନେ ପାରମ୍ପରିକ କ୍ରୀଡ଼ା କୌଶଳ ଦେଖାଇଥିବା ବେଳେ କାଳୀକାଦେବୀ ସାହିରୁ ବାହାରି ବନ୍ଧୁ ସାହି ମାଟି ମଣ୍ଡପ ସାହିକୁ ଏହା ପ୍ରଦକ୍ଷଣ କରିଥିଲା ।
ସାହିଯାତକୁ ନେଇ ପୁରୀ ସହର ଏବେ ଉତ୍ସବ ମୁଖରିତ । ଆମୋଦ ପ୍ରିୟ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରବାସୀ ବେକରେ ମଲ୍ଲି ଫୁଲ ଓ ଗଜରା ମାଳ ପକାଇ ସାହିଯାତକୁ ବିଳମ୍ବିତ ରାତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉପଭୋଗ କରିଥିଲେ । ତେବେ ସାହିଯାତର ଦ୍ବିତୀୟ ଦିବସରେ ହରଚଣ୍ଡୀ ସାହି ପକ୍ଷରୁ ଯଜ୍ଞରକ୍ଷା ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ ହେବା ସହ ନାକ, କାନ ଅସୁର ବାହାରି ନିଜ ସାହି ଓ ବନ୍ଧୁ ସାହି ବାଲି ସାହିରେ ନୃତ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବେ । ପରେ ଏମାନେ ଜଗନ୍ନାଥ ବଲ୍ଲଭ ମଠ ଯିବା ସହ ଠାକୁରଙ୍କ ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମା ମଧ୍ୟ ସେଠାରେ ବିଜେ କରିବେ । ଏହାପରେ ଶ୍ରୀରାମ ଲୀଳାର ଯଜ୍ଞରକ୍ଷା ନୀତି ସମ୍ପନ୍ନ ହେବ । ତେବେ ପୁରୀର ପାରମ୍ପରିକ ସାହିଯାତ ଏକ ଅନନ୍ୟ ପରମ୍ପରା ।