ଭୁବନେଶ୍ବର: ପବିତ୍ର ରାମ ନବମୀରେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସ୍ଥିତ ରାମେଶ୍ବର ମନ୍ଦିରରେ ହୋଇଛି ଧୁମଧାମରେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା । କାରଣ ପବିତ୍ର ଅଶୋକାଷ୍ଟମୀରେ ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ବାହାରିଥିବା ରୁକୁଣା ରଥ ନବମୀରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ହୋଇଥାଏ ହରିହର ଭେଟ । ରାମେଶ୍ବର ମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖରେ ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ଭଉଣୀ ରୁକୁଣା ଦୋଳଗୋବିନ୍ଦଙ୍କ ସହ ମିଶି ରାମେଶ୍ବରଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ଦେଇଥାନ୍ତି ।
ତେବେ ରୁକୁଣା ରଥ ସହ ରାମାୟଣର ରହିଥିବା ସେହି ସମ୍ପର୍କ ବା ସଂଯୋଗ ନେଇ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ସେବାୟତ ରାଜକିଶୋର ମହାପାତ୍ର କହିଛନ୍ତି, "ରାମାୟଣ ସହ ରହିଛି ଏକାମ୍ର କ୍ଷେତ୍ରର ସଂଯୋଗ । କାରଣ ରାମାୟଣରେ ଦଶାନନ ରାବଣ ବଦ୍ଧ ପରେ ରାମଙ୍କୁ ଲାଗିଥିଲା ବ୍ରହ୍ମ ଦୋଷ । ରାବଣ ଭଳି ଜଣେ ନୈଷ୍ଟିକ ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କୁ ହତ୍ୟା ପରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦୋଷ କ୍ଷମା ପାଇଁ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ଆସିଥିଲେ । ସପରିବାର ସହ ଏଠାରେ ଆସି ମହାପ୍ରଭୁ ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କୁ ଆବାହନ କରିଥିଲେ । ଆଉ ସେହି ସମୟରେ ଅଶୋକାଷ୍ଟମୀ ଅବସରରେ ମହାପ୍ରଭୁ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରରୁ ବାହାରି ରାମେଶ୍ବର ଆସିଥାନ୍ତି । ପଞ୍ଚଦିନାତ୍ମକ ଯାତ୍ରାରେ ଆସି ରାମେଶ୍ବରଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ଦେଇଥାନ୍ତି ।"
"ରାମେଶ୍ବରରେ ଏବେ ବି ରହିଛି ରାମଚନ୍ଦ୍ର, ଦେବୀ ସୀତା, ଲକ୍ଷ୍ମଣେଶ୍ବର, ଶତୃଘ୍ନେଶ୍ବର, ଭରତ ଓ ଲବ କୁଶଙ୍କ ମନ୍ଦିର । ଯେଉଁଠି ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ସହ ଦେବୀ ରୁକୁଣା ଓ ଦୋଳଗୋବିନ୍ଦ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ସେଠାରେ ୨୪ ପ୍ରହର ନାମ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ସହ ପୂଜା ପାଠ ଯଜ୍ଞ ଆଦି ହୋଇଥାଏ । ପୁଣି ୫ ଦିନର ଯାତ୍ରା ସାରି ପୁଣି ଲିଙ୍ଗରାଜ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରି ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରକୁ ଫେରିଥାନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ ରୁକୁଣା ରଥକୁ ଅଣ ଲେଉଟା କୁହାଯାଏ। କାରଣ ରଥର ସମ୍ମୁଖ ଭାଗ ରାମେଶ୍ବର ଅଭିମୁଖେ ଯାଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଫେରିବା ବେଳକୁ ପୁରୀରେ ମନ୍ଦିର ଦକ୍ଷିଣ ମୋଡ ହେଲା ଭଳି ନନେଇ କେବଳ ସିଂହାସନର ଦିଗ ବଦଳାଯାଇଥାଏ । ରଥ ଯେପରି ଯାଇଥାଏ ତାର ପଛ ଭାଗକୁ ସମ୍ମୁଖ ଭାବେ କରାଯାଇ ରଥରେ ଘୋଡ଼ା ଲଗାଇ ପୁଣି ରଥକୁ ଲିଙ୍ଗରାଜ ଅଭିମୁଖେ ଟଣାଯାଇଥାଏ। ତେଣୁ ରୁକୁଣା ରଥଯାତ୍ରା ସହ ରାମାୟଣର ଏହି ମାହାତ୍ମ୍ୟ ଅନେକ ଲୋକ ଜାଣିନଥାନ୍ତି" ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ସେବାୟତ।