નવી દિલ્હી :આ વર્ષે સિઓલમાં યોજાઈ રહેલ ચીન-દક્ષિણ કોરિયા-જાપાન ત્રિપક્ષીય સમિટના સીધા સંકેત છે કે ત્રણેય દેશો વિશ્વના તે ભાગમાં તાપમાન ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. ચીનના વડાપ્રધાન લી ક્વિઆંગ, જાપાનના વડાપ્રધાન ફ્યુમિયો કિશિદા અને દક્ષિણ કોરિયાના રાષ્ટ્રપતિ યુન સૂક યેઓલે આ બેઠકમાં હાજરી આપી હતી.
ત્રણેય દેશના વડા દ્વારા સંયુક્ત ઘોષણા જારી કરવામાં આવી હતી. 38-પોઇન્ટની ઘોષણામાં ઉત્તરપૂર્વ એશિયા અને કોરિયન દ્વીપકલ્પમાં શાંતિ અને સ્થિરતા માટે આહવાન કરવામાં આવ્યું છે. આ બેઠક દરમિયાન ચીને જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયાને સંરક્ષણવાદને નકારવા અને મુક્ત વેપારને જાળવી રાખવા વિનંતી કરી હતી. વર્ષ 2019 માં પ્રથમ બેઠક મળ્યા બાદ ચીન, જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયા વચ્ચેની આ નવમી ત્રિપક્ષીય સમિટ હતી
તો, આ વર્ષની સમિટનું શું મહત્વ હતું ?
શિલોંગ સ્થિત એશિયન કન્ફ્લુઅન્સ થિંક ટેંકના ફેલો કે યોમના જણાવ્યા અનુસાર 28 મેના રોજ થયેલ સંયુક્ત ઘોષણા સૂચવે છે કે, ત્રણેય દેશો તેમના સંબંધોને એવી રીતે સંચાલિત કરવાની રીત શોધી રહ્યા છે જે સામેલ પક્ષો અને વ્યાપક ક્ષેત્ર માટે પણ ફાયદાકારક હોય.
કે યોમે ETV Bharat ને જણાવ્યું કે, "આ પ્રદેશમાં થોડી સામાન્યતા લાવવા માટે ચીન અને જાપાનનું રાજદ્વારી પગલું હોઈ શકે છે."
ચીન ટાપુ રાષ્ટ્રની સ્વતંત્રતા અંગે તાઇવાન સાથે દક્ષિણ ચાઇના સમુદ્રમાં દક્ષિણપૂર્વ એશિયાના કેટલાક રાષ્ટ્રો સાથે અને પૂર્વ ચીન સમુદ્રમાં સેનકાકુ ટાપુઓ પરના દાવા અંગે જાપાન સાથે સંઘર્ષમાં છે. દરમિયાન, ઉત્તર કોરિયાની ક્રિયાઓથી દક્ષિણ કોરિયા અને જાપાન બંનેને ખતરા સાથે કોરિયન દ્વીપકલ્પમાં તણાવ ચાલુ છે.
ત્રિપક્ષીય શિખર સંમેલન બાદ જારી કરાયેલ સંયુક્ત ઘોષણાનો ઉલ્લેખ કરતા કે યોમે કહ્યું કે, ત્રણેય દેશો આજે જે સહકારની વાત કરે છે તે ખૂબ જ વિસ્તૃત છે. આપણે ઈન્ડો-પેસિફિકમાં યુએસ-ચીનની વધતી દુશ્મનાવટના સંદર્ભમાં આ વાંચવાની જરૂર છે.
યુ.એસ. ક્વાડ સહિત અનેક પહેલનું નેતૃત્વ કરી રહ્યું છે. નોંધનીય છે કે ક્વાડમાં ભારત, જાપાન અને ઑસ્ટ્રેલિયા પણ ભારત-પેસિફિકમાં ચીનની લડાઈ સામે છે. તાજેતરમાં પ્રદેશમાં શાંતિ અને સુરક્ષા જાળવવા માટે યુએસ, ઑસ્ટ્રેલિયા, જાપાન અને ફિલિપાઇન્સનો સમાવેશ કરતું SQUAD નામનું એક નવું જોડાણ બનાવવામાં આવ્યું હતું.
જોકે, યોમના જણાવ્યા મુજબ ત્રિપક્ષીય સમિટ દ્વારા ટોક્યો બેઇજિંગને સંકેત મોકલવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે કે જાપાન આ ક્ષેત્રમાં સુરક્ષા માટે જે પણ કરી રહ્યું છે તે ચીનને નિશાન બનાવવું જરૂરી નથી. ટોક્યો કહી રહ્યું છે કે તે પ્રદેશમાં સુરક્ષા માટે બેઇજિંગ સાથે કામ કરવા તૈયાર છે.
ચીન માટે આ સમિટનો ઉદ્દેશ તાઈવાનનો મુદ્દો હોઈ શકે છે. તાઈવાનના નવા રાષ્ટ્રપતિ લાઈ ચિંગ તે તેમના દેશની ચીનથી સ્વતંત્રતાની રક્ષા કરવા વિશે વધુને વધુ અવાજ ઉઠાવી રહ્યા છે. તાઈપેઈમાં નવી સરકારે સત્તા સંભાળ્યા બાદ બેઈજિંગે પણ તાઈવાનની આસપાસ શ્રેણીબદ્ધ નૌકા કવાયત હાથ ધરી હતી. તેમજ, તાઇવાનમાં યુએસની વધતી ભૂમિકાને કારણે તે ચીનની કહેવાની રીત છે કે તેને આ ક્ષેત્રમાં સંઘર્ષમાં રસ નથી. જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયા બંને વિશ્વના તે ભાગમાં મુખ્ય કલાકારો છે.
આ દરમિયાન કોરિયન પણ તાઇવાન સ્ટ્રેટમાં વિકાસને લઈને ચિંતિત છે. યોમના જણાવ્યા અનુસાર, દક્ષિણ કોરિયાએ આ ક્ષેત્રમાં ગરમી ઓછી કરવા માટે સમિટનું આયોજન કર્યું હતું. સિઓલ એક સહકારી માળખું ઇચ્છે છે અને તે પ્રદેશમાં તકરાર જોવા માંગતું નથી.