অসম

assam

ETV Bharat / technology

উভতি চাওঁ: 2024 বৰ্ষত বহু সফলতাৰ কৃতিত্ব আৰ্জিলে ইছৰোৱে - YEARENDER 2024

2024 বৰ্ষটো ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থা (ISRO)ৰ বাবে এক সফলতাৰ বছৰ । 2024 বৰ্ষটোত ইছৰোৱে অৰ্জন কৰা কৃতিত্বৰ ওপৰত চকু ফুৰাই আহক...

yearender-2024-achievements-of-indias-space-program-in-2024-from-xposat-to-proba-3-mission
উভতি চাওঁ: 2024 বৰ্ষত বহু সফলতাৰ কৃতিত্ব আৰ্জিলে ইছৰোৱে (ETV Bharat)

By ETV Bharat Tech Team

Published : Dec 26, 2024, 4:09 PM IST

হায়দৰাবাদ: 2024 বৰ্ষটো ইছৰোৰ বাবে এক বিশেষ সফলতাৰ বৰ্ষ হিচাপে বিবেচিত হৈছে ৷ 2024 বৰ্ষৰ প্ৰথম দিনটোৰ পৰাই ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থাই সফলতা স্পৰ্শ কৰি আহিছে । মাহৰ পিছত মাহ ইছৰ’ই ইটোৰ পিছত সিটোকৈ ইতিহাস সৃষ্টি কৰি ভাৰতীয়ক গৌৰৱান্বিত কৰিছে । 1 জানুৱাৰীত XPOSAT আৰম্ভ হোৱাৰ পৰা ডিচেম্বৰ মাহত Proba-3 mission লৈকে ভাৰতৰ মহাকাশ জগতখনত বহু ঐতিহাসিক ঘটনা সংঘটিত হৈছে । অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ সতীশ ধাৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰত বহু ঐতিহাসিক উৎক্ষেপণৰ সাক্ষী হৈছে । 2025 চনৰ নতুন বছৰক আদৰিবলৈ ওলোৱাৰ সময়ত পুৰণি বছৰটোত ইছৰোৰ কৃতিত্বৰ ওপৰত চকু ফুৰাওঁ আহক---

নতুন বছৰত XPOSAT মুকলি

ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থাৰ নতুন অভিযান আৰম্ভ হৈছিল নতুন বছৰত । নিৰ্ধাৰিত সময়ত 2024 চনৰ 1 জানুৱাৰীত পুৱা 9:10 বজাত শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ধৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ পৰা এক্স-ৰে পোলাৰিমিটাৰ উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰা হয় । ইয়াক PSLV C85 ৰকেটে উৎক্ষেপণ কৰিছিল ৷ এই উপগ্ৰহটোৱে দুটা পেলোড কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, পলক্স আৰু এক্সপেক্ট আৰু ইয়াক পৃথিৱীৰ কম কক্ষপথত ৰখা হয় । এই অভিযান ইছৰোৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণ ইয়াৰ দ্বাৰা কৃষ্ণগহ্বৰৰ গোপনীয়তা উন্মোচিত হ’ব আৰু নিউট্ৰন তৰাৰ ওপৰত অধিক গৱেষণা চলি আছে । মিছনৰ সময়সীমা 5 বছৰ ।

Aditya-L1 হেলো কক্ষপথত উপনীত হয়

6 জানুৱাৰীত ইছৰোৱে এক বৃহৎ সফলতা লাভ কৰে । ভাৰতৰ ছান মিছন Aditya-L1 বিমানে গন্তব্যস্থান L1 পইণ্ট (হেলো কক্ষপথ)ত উপনীত হয় । শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ধৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ পৰা 2023 চনৰ 2 ছেপ্টেম্বৰত মহাকাশলৈ উৎক্ষেপণ কৰা Aditya-L1 য়ে নিৰ্ধাৰিত সময় অনুসৰি 2024 চনৰ 6 জানুৱাৰীত পৃথিৱীৰ পৰা 15 লাখ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত থকা প্ৰভা কক্ষপথত উপস্থিত হয় । Aditya-L1 য়ে এই কক্ষপথত সূৰ্যৰ বিভিন্ন গতিবিধি, সৌৰজ্বল আৰু মহাকাশৰ বতৰৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰি আছে ।

INSAT-3DS উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ (ISRO)

INSAT-3DS উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ

ইছৰোৱে 17 ফেব্ৰুৱাৰীৰ সন্ধিয়া 5:35 বজাত অন্ধ্ৰ উপকূলৰ শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ধৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ পৰা বতৰ উপগ্ৰহ INSAT-3DS সফলতাৰে উৎক্ষেপণ কৰে । এই উপগ্ৰহটো উৎক্ষেপণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল জি এছ এল ভি ৰকেট । উপগ্ৰহটোৰ নাম দিয়া হৈছে ‘Nati Vay’। এই উপগ্ৰহটোৰ ওজন 2274 কিলোগ্ৰাম । ইয়াত একাধিক পেলোড আছে । পৃথিৱী বিজ্ঞান মন্ত্ৰণালয়ৰ অধীনৰ কেইবাটাও বিভাগ এই উপগ্ৰহৰ দ্বাৰা উপকৃত হ’ব । বতৰৰ পূৰ্বাভাস আৰু তথ্য আৰু প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত এই উপগ্ৰহটোৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব ।

গগনিয়ানৰ বাবে 4 জন মহাকাশচাৰীৰ নাম ঘোষণা

ভাৰতৰ প্ৰথমটো মানৱ সম্পন্ন অভিযান গগনিয়ানত কোনে মহাকাশলৈ যাব ? 27 ফেব্ৰুৱাৰীত প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে এই অপেক্ষাৰ অন্ত পেলাইছিল ৷ গ্ৰুপৰ অধিনায়ক প্ৰশান্ত বালকৃষ্ণ নাইৰ, অজিত কৃষ্ণন, গ্ৰুপৰ অধিনায়ক অংগদ প্ৰতাপ আৰু উইং কমাণ্ডাৰ সুব্ৰংশু শুক্লাৰ নাম ঘোষণা কৰা হয় । এই 4 জন নিৰ্বাচিত মহাকাশচাৰীয়ে বায়ুসেনাত উইং কমাণ্ডাৰ বা গ্ৰুপ কেপ্তেইন হিচাপে কাম কৰি আছিল । নাম ঘোষণা হোৱাৰ পিছত মহাকাশৰ বায়ুমণ্ডলৰ লগত খাপ খুৱাব পৰাকৈ প্ৰশিক্ষণ লৈ আছে । শেহতীয়াকৈ গগনিয়ান মিছনৰ প্ৰাথমিক ক্ৰু মেম্বাৰ গ্ৰুপ কেপ্তেইন সুভাংশু শুক্লা আৰু বেকআপ ক্ৰু মেম্বাৰ গ্ৰুপ কেপ্তেইন প্ৰশান্ত বালকৃষ্ণ নাইৰে আমেৰিকাত প্ৰাৰম্ভিক প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিছে । আগষ্ট মাহৰ প্ৰথম সপ্তাহৰ পৰাই তেওঁলোকে আমেৰিকাত প্ৰশিক্ষণ আৰম্ভ কৰিছিল । 2026 চনৰ শেষৰ ফালে গগনিয়ান অভিযান আৰম্ভ হ’ব ।

  • পুষ্পক (RLV LEX-02)ৰ সফল পৰীক্ষা

22 মাৰ্চত ইছৰোৱে আন এক সফলতা লাভ কৰে । ইছৰোৱে পুনৰ ব্যৱহাৰযোগ্য উৎক্ষেপণ বাহন পুষ্পক সফলতাৰে পৰীক্ষা কৰে । আন এক কৃতিত্বত 22 মাৰ্চৰ পুৱা 7.10 বজাত কৰ্ণাটকৰ চিত্ৰদুৰ্গাস্থিত এৰ’নটিকেল টেষ্ট ৰেঞ্জত স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ৰাণৱেত অৱতৰণ কৰে এই পুনৰ ব্যৱহাৰযোগ্য উৎক্ষেপণ বাহনখন । ইয়াৰ পূৰ্বে ইছৰোই দুবাৰকৈ পুনৰ ব্যৱহাৰযোগ্য উৎক্ষেপণ বাহন সফলতাৰে অৱতৰণ কৰিছিল । যোৱা বছৰ ইয়াৰ উৎক্ষেপণ পৰীক্ষাৰ সময়ত প্ৰায় 4.5 কিলোমিটাৰ উচ্চতাৰ পৰা বায়ুসেনাৰ চিনুক হেলিকপ্টাৰৰ পৰা পুনৰ ব্যৱহাৰযোগ্য উৎক্ষেপণ বাহন (আৰ এল ভি) উৎক্ষেপণ কৰা হৈছিল । পৰীক্ষাৰ সময়ত ৰাণৱেত সফলতাৰে অৱতৰণ কৰে RLV ।

  • RLV LEX-03 স্বয়ংক্ৰিয় লেণ্ডিং সফল

ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থাই 23 জুনত পুনৰ ব্যৱহাৰযোগ্য উৎক্ষেপণ বাহন (আৰ এল ভি) অৱতৰণ পৰীক্ষা (এল ই এক্স)ত একেৰাহে তৃতীয়বাৰৰ বাবে সফলতা লাভ কৰে । য’ত আৰ এল ভি লেক্স-03 স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ৰাণৱেত সফলতাৰে অৱতৰণ কৰে । ইয়াৰ লগে লগে ইছৰোই বিকশিত কৰা টেকন’লজি নেভিগেচন, কণ্ট্ৰ’ল চিষ্টেম, লেণ্ডিং গিয়াৰ আদিও এক প্ৰকাৰে সফল হ’ল ।

  • এ টি ভি ডি03ৰ দ্বিতীয় সফল পৰীক্ষা

22 জুলাইত ইছৰোই দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে বায়ু শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ প্ৰপালচন প্ৰযুক্তি সফলতাৰে পৰীক্ষা কৰিছিল । আৰ এইচ-560 চাউণ্ডিং ৰকেটৰ দুয়োফালে ইটোৱে সিটোৰ সমান্তৰালভাৱে স্থাপন কৰা এই প্ৰপালচন ব্যৱস্থাসমূহ শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ধাৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ পৰা উৎক্ষেপণ কৰা হৈছিল । উল্লেখযোগ্য যে, বায়ু শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ প্ৰপালচন ব্যৱস্থা অনুসৰি ৰকেটটোৱে কেৱল ইন্ধনহে কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, কিন্তু ইয়াত অন-বৰ্ড অক্সিডাইজাৰ নাথাকে । ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে বায়ুমণ্ডলীয় অক্সিজেনক অক্সিডাইজাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰি ইন্ধন জ্বলোৱা হয়, যাৰ ফলত ৰকেটবোৰ যথেষ্ট লঘু আৰু কাৰ্যক্ষম হৈ পৰে । যদি ৰকেটটো লঘু হয় তেন্তে ইয়াত সৰ্বাধিক পেলোড পঠিয়াব পাৰি । এই লক্ষ্যৰে এই পৰীক্ষা ISRO-এ চলাইছিল ।

  • SSLV-D3 ৰ সফল আৰম্ভণি

যোৱা 16 আগষ্টৰ পুৱা 9:17 বজাত শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ধৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ বাহন (SSLV)-D3 সফলতাৰে উৎক্ষেপণ কৰে । SSLV-D3 ৰ মিছন আছিল EOS-08 পৃথিৱী পৰ্যবেক্ষণ উপগ্ৰহটোক কক্ষপথত স্থাপন কৰা । এইটো আছিল এছ এছ এল ভিৰ বাবে তৃতীয় আৰু অন্তিম উন্নয়নমূলক বিমান । কম খৰচী একাধিক উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণৰ বাবে SSLV বিকশিত কৰা হৈছে । SSLV-D1/EOS-02 2022 চনৰ 7 আগষ্টত মুকলি কৰা হৈছিল, আনহাতে SSLV-D2/EOS-07 2023 চনৰ 10 ফেব্ৰুৱাৰীত মুকলি কৰা হৈছিল ।

SSLV-D3 ৰ সফল উৎক্ষেপণ (ISRO)

কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰীসভাই শুক্ৰ আৰু চন্দ্ৰযান-4 ৰ প্ৰতি অনুমোদন জনায়

18 ছেপ্টেম্বৰত কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটে ভেনাছ অৰ্বিট মিছন (VOM) আৰু চন্দ্ৰযান-4 অভিযানত অনুমোদন জনায় । চন্দ্ৰ আৰু মংগল গ্ৰহৰ পিছত চৰকাৰে শুক্ৰৰ অন্বেষণৰ বাবে মুঠ 1236 কোটি টকা অনুমোদন জনাইছে, ইয়াৰে 1.21 কোটি টকা মহাকাশযানৰ বাবে ব্যয় কৰা হ’ব । শুক্ৰৰ পৃষ্ঠ আৰু তলৰ পৃষ্ঠ, বায়ুমণ্ডলীয় প্ৰক্ৰিয়া আৰু শুক্ৰৰ বায়ুমণ্ডলত সূৰ্য্যৰ প্ৰভাৱৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰা হ’ব । পৃথিৱীৰ দৰে পৰিস্থিতিত গঢ় লৈ উঠা বুলি ধাৰণা কৰা শুক্ৰৰ পৰিৱেশ কেনেদৰে পৰিবৰ্তন হৈছে সেই বিষয়েও ইছৰোৱে অধ্যয়ন কৰিব । একেদৰে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে চন্দ্ৰযান-4 অভিযানৰ বাবে 2104.06 কোটি টকা অনুমোদন জনাইছে । এই অভিযানত চন্দ্ৰপৃষ্ঠ আৰু মাটিৰ নমুনা সংগ্ৰহ কৰি গৱেষণাৰ বাবে ঘূৰাই অনা হ’ব ।

চন্দ্ৰযান-3 ৰ বিশ্ব মহাকাশ বঁটা

চন্দ্ৰৰ দক্ষিণ দিশত সফলতাৰে অৱতৰণ কৰি ইতিহাসৰ সৃষ্টি কৰা ভাৰতৰ চন্দ্ৰ অভিযান ‘চন্দ্ৰযান-৩’ৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মহাকাশ পৰিষদে বিশ্ব মহাকাশ বঁটা ঘোষণা কৰিছে। যিটো ইছৰোৰ বাবে আছিল এক ঐতিহাসিক কৃতিত্ব। যোৱা ১৪ অক্টোবৰত ইটালীৰ মিলানত অনুষ্ঠিত হোৱা ৭৫ সংখ্যক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মহাকাশ বিজ্ঞান সন্মিলনত চন্দ্ৰযান-৩ক এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। ২০২৩ চনৰ ২০ আগষ্টত চন্দ্ৰপৃষ্ঠত চন্দ্ৰযান-৩ সফলতাৰে অৱতৰণ কৰিছিল।ইয়াৰ পূৰ্বে চন্দ্ৰযান-১ আৰু চন্দ্ৰযান-২ উৎক্ষেপণ কৰা হৈছিল যদিও ইছৰ’ই সফলতা লাভ কৰিব নোৱাৰিলে।

ভাৰতৰ প্ৰথম এনালগ মহাকাশ অভিযান আৰম্ভ

ভাৰতৰ প্ৰথম এনালগ মহাকাশ অভিযান আৰম্ভ (ISRO)

ইছৰোৱে ১ নৱেম্বৰত লেহৰ পৰা দেশৰ প্ৰথমটো এনালগ মহাকাশ অভিযান আৰম্ভ কৰে।এই বিষয়ে সমগ্ৰ বিশ্বতে চৰ্চা চলি আছে। এনালগ স্পেচ মিছন হৈছে এনে এক কৌশল যাৰ দ্বাৰা পৃথিৱীত মহাকাশ সদৃশ পৰিৱেশ সৃষ্টি হ’ব । যাৰ জৰিয়তে মহাকাশচাৰীসকলে মহাকাশত সন্মুখীন হ’বলগীয়া প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ সৈতে আগতীয়াকৈ পৰিচিত হ’ব পাৰে । এই অভিযানৰ বাবে ইছৰ’ই চন্দ্ৰ বা মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠৰ সৈতে মিল থকা ‘লেহ’ অঞ্চলটো বাছি লৈছে । তাত মহাকাশচাৰীসকল সীমিত সম্পদৰ সৈতে থাকিব, যাতে তেওঁলোকে প্ৰত্যাহ্বানমূলক আৰু বিচ্ছিন্ন পৰিৱেশত কাম কৰাৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিব ।

ইছৰোই ইউৰোপৰ উপগ্ৰহ প্ৰ’বা-3 উৎক্ষেপণ কৰে

2024 চনৰ 5 ডিচেম্বৰত ইছৰ’ই পিএছএলভি-C59 উৎক্ষেপণ বাহনৰ পৰা ঐতিহাসিক উৎক্ষেপণ কৰে। অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ভৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ পৰা বিয়লি 4.04 বজাত ইউৰোপীয় মহাকাশ সংস্থাৰ প্ৰ’বা-3 অভিযান উৎক্ষেপণ কৰা হয় । এই অভিযানৰ লক্ষ্য হৈছে সূৰ্যৰ ক’ৰ’না বা বাহিৰৰ আঙঠিৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰা । এয়া ভাৰতৰ বাবে গৌৰৱৰ বিষয় আছিল । কাৰণ ইছৰোৱে ইউৰোপীয় উপগ্ৰহ এটা উৎক্ষেপণ কৰি আছিল । যিয়ে ভাৰতৰ নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু বৃদ্ধি পোৱা মহাকাশ সামৰ্থ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল । ইয়াৰ পূৰ্বে ইছৰ’ই 2001 চনত প্ৰ’বা-1 আৰু 2009 চনত প্ৰ’বা-2 মিছন আৰম্ভ কৰিছিল ।

লগতে পঢ়ক: পৃথিৱীৰ চুবুৰীয়া গ্ৰহ শুক্ৰত কিয় পানী নাই ? - Why Venus dry

মহাকাশত বৰদিন: মহাকাশৰ পৰাই বিশ্ববাসীলৈ বৰদিনৰ শুভেচ্ছা মহাকাশচাৰীৰ

30 ডিচেম্বৰত আৰম্ভ হ’ব ইছৰোৰ Spadex অভিযান

ABOUT THE AUTHOR

...view details